• Το σχέδιο αντιπυρικής προστασίας της Ρόδου για το 2025, αναλύει στη «δ» ο νέος γενικός γραμματέας Κλιματικής Αλλαγής και Πολιτικής Προστασίας
• Στη Ρόδο θα βρίσκονται και φέτος, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ένα Augusta Bell, τρία Air Tractor και ένα Chinook
• Για πρώτη φορά η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου θα διαθέτει τρία drones με δυνατότητα 24ωρης επιτήρησης και άμεση μετάδοση εικόνας στο ΕΣΚΕΔΙΚ και στο ΠΕΚΕ Ρόδου. Δύο απ’ αυτά θα βρίσκονται στη Ρόδο
Σε μία εποχή όπου η κλιματική κρίση έχει πάψει να αποτελεί προειδοποίηση και έχει μετατραπεί σε σκληρή καθημερινότητα, ο νέος γενικός γραμματέας Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Παπαευσταθίου, δηλώνει ξεκάθαρα ότι ο εφησυχασμός είναι πλέον απαγορευτική λέξη. Με την αντιπυρική περίοδο να ξεκινά υπό το βάρος των περσινών καταστροφών – και τη Ρόδο να μετρά ακόμα τις πληγές της από τις φωτιές του καλοκαιριού του 2023 – η Πολιτεία ανεβάζει ταχύτητες, επενδύοντας σε νέα μέσα, τεχνολογίες και ανθρώπινο δυναμικό.
Σε μία εκτενή και ουσιαστική συνέντευξη, ο κ. Παπαευσταθίου (ιδιαίτερα έμπειρος στη δημόσια διοίκηση, έχοντας διατελέσει επί σειρά ετών προέδρος του ΕΚΑΒ) αναλύει τον πολυεπίπεδο σχεδιασμό που εφαρμόζεται φέτος στα νησιά του Νοτίου Αιγαίου και σε όλη τη χώρα: από drones με θερμικές κάμερες που θα επιχειρούν 24 ώρες το 24ωρο, μέχρι την ανανέωση του στόλου πυρόσβεσης και την ενεργοποίηση χιλιάδων πυροσβεστών, εποχικών και εθελοντών.
Παράλληλα, δίνει έμφαση στην ανάγκη ατομικής ευθύνης των πολιτών για την πρόληψη, ενώ δεν κρύβει την ανησυχία του για την επανάληψη ακραίων καιρικών φαινομένων, προτάσσοντας τη σημασία της επιστημονικής συνεργασίας και της συνεχούς επιτήρησης. Ο σχεδιασμός είναι φιλόδοξος, η τεχνολογία στηρίζεται όσο ποτέ, και οι επιχειρησιακές δυνάμεις δείχνουν έτοιμες. Μένει να φανεί αν αυτή τη φορά η πρόληψη θα προηγηθεί της καταστροφής.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
• Γενικέ, κατά την πρόσφατη ευρεία σύσκεψη, στην οποία συμμετείχατε με τον υπουργό κ. Κεφαλογιάννη στη Ρόδο, για την προετοιμασία της αντιπυρικής περιόδου στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ανακοινώθηκε ότι ενισχύεται η αντιπυρική θωράκιση στη Ρόδο με τρία drones με θερμικές κάμερες και ομάδες δασοκομάντος. Η κλιματική κρίση δεν επιτρέπει εφησυχασμό καταλαβαίνω, και πόσο μάλλον σε μία περιοχή όπως η Ρόδος, που έχει υποστεί τεράστιες καταστροφικές πυρκαγιές, με τις μνήμες να έρχονται στο καλοκαίρι του ’23…
Η κλιματική κρίση αποτελεί μια οδυνηρή πραγματικότητα κα Παμπρή. Τις συνέπειές της τις βιώνει όλος ο πλανήτης και δυστυχώς και η χώρα μας. Όπως είναι φυσικό, λοιπόν, η λέξη εφησυχασμός είναι απαγορευτική.
Γι’ αυτό κι έχει τεράστια σημασία η συστηματική και ορθή προετοιμασία, ώστε να αντιμετωπίσουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά κάθε εκδήλωση ακραίων φυσικών φαινομένων.
Στην πρόσφατη σύσκεψη που έγινε στη Ρόδο, υπό τον υπουργό τον κ. Κεφαλογιάννη, αναλύσαμε διεξοδικά τους άξονες της προετοιμασίας μας για τη φετινή περίοδο, για τα νησιά του Ν. Αιγαίου.
Πράγματι, όπως σωστά αναφέρετε κι εσείς κα Παμπρή, για πρώτη φορά η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου θα διαθέτει τρία drones με δυνατότητα 24ωρης επιτήρησης και άμεση μετάδοση εικόνας στο ΕΣΚΕΔΙΚ και στο ΠΕΚΕ Ρόδου. Δύο απ’ αυτά θα βρίσκονται στη Ρόδο κι ένα στην Άνδρο. Στόχος μας είναι να ενισχύσουμε την πρόληψη, αλλά και να αυξήσουμε την ταχύτητα της αντίδρασής μας.
Από την άλλη μεριά έχουμε ενισχύσει σημαντικά και τις επίγειες δυνάμεις. Για την παρούσα αντιπυρική περίοδο θα επιχειρούν 700 πυροσβέστες, προερχόμενοι από το μόνιμο προσωπικό, τις Ειδικές Μονάδες Δασικών Επιχειρήσεων, τους πενταετούς υποχρέωσης και τους εποχικούς πυροσβέστες. Επίσης δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην 11η ΕΜΟΔΕ Ρόδου, η οποία στελεχώνεται με 36 εξειδικευμένους πυροσβέστες. Εξαιρετικά σημαντική είναι και η συμβολή των εθελοντών: 232 του Πυροσβεστικού Σώματος και 382 της Πολιτικής Προστασίας, από 22 εθελοντικές ομάδες. Κάθε σχέδιο δράσης μας για την ευρύτερη περιοχή του Ν. Αιγαίου έχει επικαιροποιηθεί. Σκοπός μας είναι να προστατεύσουμε ανθρώπινες ζωές, περιουσίες, υποδομές, αλλά και το φυσικό μας περιβάλλον.
• Σχετικά με τα εναέρια μέσα κ. Παπαευσταθίου, ο υπουργός ανακοίνωσε ότι, όπως και πέρυσι, θα επιχειρούν περίπου 80-85 πτητικά μέσα. Πόσα εναέρια θα έχουμε στο αεροδρόμιο της Ρόδου και από πότε;
Η ενίσχυση των εναέριων μέσων αποτελεί βασική προτεραιότητά μας, καθώς η συνδρομή τους είναι καθοριστική για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
Μαζί με τα μισθωμένα πτητικά μέσα ο στόλος μας θα κυμαίνεται μεταξύ 80-85, που θα είναι διαθέσιμα και θα επιχειρούν ανά ημέρα.
Η περυσινή εμπειρία μας έχει διδάξει ότι η άμεση εικόνα από τις έμφορτες περιπολίες, κυρίως τις ημέρες υψηλού κινδύνου, έχει βοηθήσει σημαντικά στο προλάβουμε μεγάλες καταστροφές.
Όσον αφορά στο Νότιο Αιγαίο και τη Ρόδο, θα επιτηρούν, αλλά και θα συνδράμουν στην κατάσβεση, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ένα ελικόπτερο Mi-8, που θα έχει ως βάση τη Νάξο, ένα Augusta Bell, τρία Air Tractor και ένα Chinook, τα οποία θα βρίσκονται στη Ρόδο.
Οφείλω να επισημάνω σε αυτό το σημείο, ότι ο στρατηγικός σχεδιασμός του Π.Σ. προβλέπει διαρκή αξιολόγηση και κατανομή των δυνάμεων, βάσει επιχειρησιακών δεδομένων και αναγκών. Αυτό σημαίνει ότι τα δεδομένα αλλάζουν, ανάλογα με τις συνθήκες και την επικινδυνότητα της κατάστασης που θα αντιμετωπίζουμε.
• Προσφάτως ο υπουργός δήλωσε ότι τα Canadair 50 ετών, παρά τη συντήρησή τους, δεν μπορούν πλέον να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της αντιπυρικής άμυνας της χώρας και ο παλαιός εξοπλισμός αντιμετωπίζεται μέσα από ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ανανέωσης, παράλληλα και με τα επίγεια μέσα. Τι ακριβώς προβλέπεται για τον εκσυγχρονισμό τους, τόσο στα επίγεια όσο και στα εναέρια μέσα; Θα αυξηθεί και ο αριθμός των drones για την ευρύτερη και αποτελεσματικότερη επιτήρηση;
O εκσυγχρονισμός των πτητικών μέσων αποτελεί βασικό πυλώνα της εθνικής προσπάθειας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.
Στο πλαίσιο αυτής της λογικής προχωράει με γοργούς ρυθμούς η αναβάθμιση των υπαρχόντων CL-415, ενώ η χώρα μας, μαζί με τη Γαλλία, θα παραλάβει επτά νέα Canadair CL-515, εξοπλισμένα με προηγμένα συστήματα και ικανά να επιχειρούν σε πιο δύσκολες καιρικές συνθήκες, με την πρώτη παραλαβή να αναμένεται στις αρχές του 2028.
Αυτό σημαίνει, με απλά λόγια, ότι η Ελλάδα θα διαθέτει πλέον έναν από τους μεγαλύτερους στόλους πυρόσβεσης στην Ευρώπη, συνδυάζοντας εθνικά μέσα και ενοικιαζόμενο στόλο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και την υπογραφή μέσω του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ», για την απόκτηση 8 νέων ελικοπτέρων, τα οποία θα ενισχύσουν τις επιχειρήσεις δασοπυρόσβεσης και τη μεταφορά προσωπικού. Τα πρώτα δύο ελικόπτερα θα παραδοθούν μέχρι τον Ιούνιο του 2026, ενώ τα υπόλοιπα έξι σε βάθος τετραετίας.
Για να κατανοήσουν καλύτερα και οι συμπολίτες μας τι είναι το πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ», συνολικού ύψους άνω των 2,1 δισ. ευρώ, αυτό, μεταξύ άλλων, αφορά στη συνεχή ενίσχυση τόσο των εναέριων και επίγειων μέσων, όσο και των επικοινωνιακών και τεχνολογικών υποδομών της Πολιτικής Προστασίας.
Επενδύουμε, δηλαδή, σε νέες τεχνολογίες και καινοτομίες, που ουσιαστικά θα βοηθήσουν στον επιχειρησιακό σχεδιασμό μας. Κι αφού μιλήσαμε για νέες τεχνολογίες, θα ήταν παράλειψη να μην κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά στην αύξηση του αριθμού των drones επιτήρησης με θερμικές κάμερες, που διπλασιάζεται, από 45 σε 82, λειτουργώντας σε 24ωρη βάση. Αυτά τα «ηλεκτρονικά μάτια» μας παρέχουν πληροφορίες, μας δίνουν εικόνα σε real time και μας βοηθούν στον άμεσο εντοπισμό πιθανών εστιών, πριν εξελιχθούν σε πυρκαγιές.
• Οι πυροσβεστικές δυνάμεις φέτος είναι περισσότερο ενισχυμένες σε μόνιμο και εποχικό προσωπικό σε όλη τη χώρα;
Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός του Πυροσβεστικού Σώματος ενισχύεται σε όλες τις Περιφέρειες. Για πρώτη φορά ο αριθμός των πυροσβεστών ανέρχεται σε 18.000, μαζί με τους 2.500 εποχικούς, οι οποίοι θα έχουν οκτάμηνη κι όχι εξάμηνη σύμβαση. Επιπλέον, θα ενισχύσουν τις δυνάμεις μας περίπου 10.500 εκπαιδευμένοι εθελοντές από οργανώσεις πολιτικής προστασίας και εθελοντές πυροσβέστες.
Παράλληλα, υιοθετώντας τα διδάγματα των προηγουμένων ετών, έχουμε προχωρήσει στην εκπαίδευση και στην επιμόρφωση των πυροσβεστών, αξιοποιώντας την επιστημονική γνώση, εντός κι εκτός συνόρων.
Οι πυροσβέστες είναι οι μαχητές της πρώτης γραμμής, αυτοί που αντιμετωπίζουν, πολλές φορές από μειονεκτική θέση, τη μανία της φύσης. Γι’ αυτό το λόγο φροντίζουμε να έχουν τον κατάλληλο εξοπλισμό, έχουμε ανανεώσει τον επίγειο στόλο των οχημάτων, ώστε να ρίχνονται στη μάχη με όσο το δυνατόν καλύτερες προϋποθέσεις και ταυτόχρονα να είναι οι ίδιοι ασφαλείς.
• Γενικέ έχετε επισημάνει την ανάγκη καθαρισμού οικοπέδων, απευθύνοντας έκκληση προς τους πολίτες καθώς πρόκειται για μια απλή πράξη με σημαντική συμβολή στην πρόληψη. Όμως παρά την χρηματοδότηση ύψους 40.000.000 ευρώ στους Δήμους για τη μεταφορά και απόθεση των υλικών, η πραγματική κατάσταση αποτυπώνει δεκάδες μικρές χωματερές που αποτελούν βασική αιτία ανάφλεξης πυρκαγιών. Αυτό πόσο εύκολα αντιμετωπίζεται;
Στις συσκέψεις που έγιναν σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας, ενόψει της αντιπυρικής περιόδου, θέσαμε στην κορυφή των προτεραιοτήτων μας το ζήτημα της ανάγκης καθαρισμού των οικοπέδων.
Γι’ αυτό το λόγο και η Πολιτεία παρείχε φέτος χρηματοδότηση ύψους 40 εκ. ευρώ προς τους Δήμους, αποκλειστικά για υλοποίηση δράσεων πυροπροστασίας ενώ, παράλληλα, έχουν οριοθετηθεί σαφή σημεία για τη μεταφορά και απόθεση των υλικών. Εκτός όμως από τον επιχειρησιακό σχεδιασμό του Υπουργείου και γενικά της Πολιτείας, πρέπει να μας γίνει συνείδηση ότι η πολιτική προστασία δεν είναι μόνο συλλογική υπόθεση. Είναι σε μεγάλο βαθμό και ατομική. Πρέπει να ενσωματώσουμε την αντίληψη ότι ένα καθαρισμένο οικόπεδο προστατεύει τόσο την ίδια την ιδιοκτησία όσο και τις γειτονικές. Κι είναι αλήθεια ότι πολλές φορές παρατηρούμε να υπάρχουν «αυτοσχέδιες» χωματερές, που αποτελούν αιτία εκδήλωσης πυρκαγιάς. Γι’ αυτό κι έχουμε επιστήσει την προσοχή στους Δήμους, αλλά πρέπει να καταλάβουν κι οι πολίτες, ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι ευθύνη όλων μας.
Επίσης, δεν πρέπει να παραβλέψουμε ότι για τέταρτη συνεχή χρονιά υλοποιείται το πρόγραμμα AntiNero, στο πλαίσιο του οποίου πραγματοποιούνται παρεμβάσεις συνολικού ύψους περίπου 210 εκ. ευρώ για το 2025. Οι δράσεις περιλαμβάνουν καθαρισμούς δασών και δασικών εκτάσεων, συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου και των αντιπυρικών ζωνών με στόχο την ενίσχυση της πρόληψης και της αποτελεσματικής διαχείρισης των πυρκαγιών. Για τη Ρόδο έχει διατεθεί στο πλαίσιο του παραπάνω προγράμματος ένα ποσό που υπερβαίνει τα 6 εκ. ευρώ.
• Φαντάζομαι ότι η Πολιτική Προστασία συμβουλεύεται κλιματολόγους και ειδικούς επιστήμονες στην πρόβλεψη των φυσικών φαινομένων. Εκτιμάτε ότι με τον «βιασμό» του περιβάλλοντος, φέτος θα έχουμε επανάληψη φαινομένων, όπως υψηλές θερμοκρασίες έντονους ανέμους, λειψυδρία κλπ στα νησιά;
Οφείλουμε να είμαστε ρεαλιστές, ζούμε σε μια εποχή κλιματικής κρίσης, όπου τα ακραία καιρικά φαινόμενα, δυστυχώς, θα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Κι αυτό αφορά όλη τη χώρα και την ηπειρωτική και τη νησιωτική. Αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε πυρκαγιές, πλημμύρες και γενικά ακραίες μεταβολές του καιρού, κατά περιόδους καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Γι’ αυτό και σημαντικό κομμάτι του έργου που επιτελούμε είναι και η αγαστή συνεργασία με τους μετεωρολόγους κι άλλους επιστήμονες, όπου υπάρχει καθημερινή ενημέρωση για τα καιρικά φαινόμενα που αναπτύσσονται στη χώρα μας. Προς αυτήν την κατεύθυνση κινούμαστε και για την αναβάθμιση υφιστάμενου εθνικού δικτύου μετεωρολογικών σταθμών σε συνεργασία με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία. Στόχος μας είναι η βελτίωση ακόμα περαιτέρω της ποιότητας των προγνώσεων του καιρού, που αποτελεί σημαντικό εργαλείο στο έργο της πρόληψης αλλά και κατά τη διάρκεια ενός συμβάντος.
