Από trolls που οχυρώνονται πίσω από ψεύτικους ανώνυμους λογαριασμούς
Μπορεί η εκλογική διαδικασία να ολοκληρώθηκε με τις επαναληπτικές εκλογές της 15ης Οκτωβρίου, ωστόσο οι ενστάσεις επί των ενστάσεων και η διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη στα δικαστήρια συντηρούν το τοξικό κλίμα το οποίο έχει δηλητηριάσει την τοπική κοινωνία.
Η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος στην οποία εισήλθε η χώρα ήδη από τις αρχές του έτους με την προετοιμασία για τις εθνικές εκλογές προκάλεσαν κόπωση στο εκλογικό σώμα αλλά παράλληλα έδωσε χώρο και χρόνο να διαχυθεί τοξικότητα, κυρίως μέσω των social media, με αποτέλεσμα να υπάρχει μόνιμα ένταση, αντεγκλήσεις και διάχυτη ρητορική μίσους.
Σε ο,τι αφορά στη Ρόδο, το αρνητικό κλίμα εξακολουθεί να συντηρείται και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις εντονότερο ακόμα και από την προεκλογική περίοδο και όσο δεν μπαίνει τελεία στο κεφάλαιο του αποτελέσματος των εκλογών, τόσο θα πέφτει λάδι στη φωτιά, φτάνοντας ακόμα και στα όρια του κοινωνικού κανιβαλισμού.
Ενας από τους λόγους της αποχής που καταγράφηκε τόσο στον πρώτο όσο και στον δεύτερο γύρο των εκλογών, αποδίδεται από κοινωνιολόγους και επικοινωνιολόγους στην τοξικότητα που συντηρήθηκε και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκαλώντας την αντίδραση των ψηφοφόρων και δημιουργώντας αρνητικά συναισθήματα που εκφράστηκαν με την αποστροφή προς την εκλογική διαδικασία.
Ειδικά σε μικρές κοινωνίες όπως είναι η Ρόδος, που οι βολές στρέφονται εναντίον γνωστών προσώπων επιφέροντας οριστική ρήξη στις διαπροσωπικές σχέσεις των ίδιων των εμπλεκομένων που σε πολλές περιπτώσεις επεκτείνεται στο συγγενικό και στο φιλικό περιβάλλον, το πρόβλημα προσλαμβάνει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις ως κοινωνικό φαινόμενο.
Κύριο χαρακτηριστικό της τοξικότητας, είναι η διαπόμπευση που αγγίζει τα όρια της «δολοφονίας χαρακτήρων» μέσα από την επίμονη στοχοποίησή τους κυρίως από trolls που επανεμφανίστηκαν στις εκλογές, οχυρωμένα πίσω από ψεύτικους ανώνυμους λογαριασμούς.
Σε τοπικό επίπεδο, η πολιτική ζωή του τόπου διάγει ίσως μια από τις χειρότερες περιόδους της, καθώς τα τρολ εξακολουθούν να «σαρώνουν» το διαδίκτυο σε μια προσπάθεια πολιτικής αλλά και κοινωνικής εξόντωσης των πολιτικών αντιπάλων.
Κι ενώ στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, όπως είναι για παράδειγμα οι εφημερίδες, ο υπογράφων το άρθρο φέρει την ευθύνη για τις πληροφορίες και τα γεγονότα που παραθέτει και ακολουθείται η ιεραρχία της έγκρισης μέχρι την δημοσιοποίηση ενός άρθρου – με τη νομοθεσία για τα περί τύπου αδικήματα να είναι ιδιαίτερα αυστηρή- οι πληροφορίες στο διαδίκτυο κυκλοφορούν «αφιλτράριστες» και χωρίς κανένα όριο πολιτικό ή κοινωνικό μέσα από διάφορες σελίδες που φέρουν τον μανδύα του «ενημερωτικού μέσου». Ο στόχος είναι η εξόντωση του αντιπάλου με κάθε τρόπο και κάθε μέσο.
Ο πόλεμος στο διαδίκτυο παρότι οι εκλογές ολοκλξηρώθηκαν εξακολουθεί να μαίνεται, με επιπτώσεις που σε πρώτη ανάγνωση είναι ίσως μικρότερες από το πραγματικό τους εύρος, σε έναν μικρό τόπο όπως οι τοπικές κοινωνίες όπου κλονίζονται σχέσεις ετών, οικογενειακές, φιλικές και επαγγελματικές.
Καθημερινά, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι χρήστες γίνονται μάρτυρες ενός ανελέητου πολέμου από τρολ που χρησιμοποιώντας ως ασπίδα ασφαλείας την ανωνυμία, εξαπολύουν μύδρους κατά συμπολιτών μας που πήραν την απόφαση να εκτεθούν στις εκλογές, διασύροντάς τους με ανυπόστατες κατηγορίες, ενίοτε ακόμα και με ευθείες βολές ή και απειλές.
Σε αυτές τις εκλογές όμως, η τοξικότητα προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Οι διαδικτυακές αντεγκλήσεις και οι καβγάδες μέσω των social media, επωνύμως, τείνουν να γίνουν καθημερινό φαινόμενο και τις κατηγορίες να εκτοξεύονται χωρίς φίλτρο και χωρίς φραγμούς.
Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά των τρολ. Είναι εκείνοι που χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο δημοσιοποιούν έγγραφα και πληροφορίες που ανταποκρίνονται μεν στην πραγματικότητα αλλά δεν θα μπορούσαν με την πραγματική τους ταυτότητα να το πράξουν, διότι θα διακινδύνευαν είτε τις διαπροσωπικές τους θέσεις είτε τις επαγγελματικές.
Σε κάθε περίπτωση, ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα και ο διαδικτυακός πόλεμος εξελίσσεται χωρίς έλεος ένθεν κακείθεν.
Η πρώτη φορά που έκαναν την εμφάνισή τους τα Troll farm, ήταν στις τελευταίες αμερικανικές εκλογές, στην Ελλάδα παρουσιάστηκαν στις εκλογές του 2015 όταν η ΝΔ με επικεφαλής τον Αντώνη Σαμαρά, κατηγόρησαν τον ΣΥΡΙΖΑ ότι χρησιμοποιεί τρολς για την αποδόμηση και την πτώση της κυβέρνησης και στη συνέχεια όπως αποδείχθηκε, ήρθαν για να μείνουν.
Ηταν θέμα χρόνου να απλωθούν σε κάθε γωνιά και να δράσουν σε κάθε εκλογική περιφέρεια και να εμφανίζονται σε κάθε εκλογική αναμέτρηση πιο οργανωμένα αλλά και πιο τοξικά. Καθημερινά βγαίνουν στα «μανταλάκια» υποψήφιοι ή συμπολίτες μας που είναι πολύ κοντά σε υποψήφιους, οι οποίοι πληρώνουν πολύ ακριβά την απόφασή τους να εκτεθούν στην εκλογική διαδικασία που είναι ακόμα σε εξέλιξη με την μάχη να έχει μετατοπιστεί από τις κάλπες, στα Δικαστήρια.
Η διαδικασία της αναζήτησης των τρολ μέσω της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος δεν είναι εύκολη υπόθεση καθώς οι προϋποθέσεις είναι αποτρεπτικές γεγονός που αποθαρρύνει όλους εκείνους που νομιμοποιούνται να ζητήσουν την συνδρομή της και ταυτόχρονα ευνοεί όλους εκείνους που συνεχίζουν απτόητοι οχυρωμένοι πίσω από πληκτρολόγια να προκαλούν τοξικότητα που διατρέχει ολόκληρη την κοινωνία.
Κάπως έτσι, γίνονται όλο και πιο δυνατές οι φωνές που ζητούν ένα ρυθμιστικό πλαίσιο, χωρίς ωστόσο αυτό να καταλήξει σε λογοκρισία – και η ισορροπία αυτή είναι πραγματικά δύσκολη και απαιτεί επιδεξιότητα για όποιον πραγματικά την τολμήσει.
Το βέβαιο είναι ότι η η εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς, την πολιτεία και τον απλό συνάνθρωπο μειώνεται με ραγδαίο ρυθμό, την ίδια στιγμή όλοι μας είμαστε απροστάτευτοι απέναντι στα fakenews.
Την ίδια ώρα, το βιβλίο- εργαλείο στη μάχη κατά της παραπληροφόρησης από την Ρόδια κ. Κλημεντίνη Διακομανώλη στελέχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με ειδίκευση σε θέματα Τύπου και Επικοινωνίας και με μακρά επαγγελματική εμπειρία στο χώρο της ευρωπαϊκής ειδησεογραφίας και δημοσιογραφίας, με τίτλο «Fake news: Τι κάνει η Ευρώπη», γνωρίζει μεγάλη επιτυχία και επανέρχεται στην επικαιρότητα ακριβώς εξαιτίας αυτής της τοξικότητας. Ο αναγνώστης διαβάζοντας το βιβλίο, θα μπορεί να διακρίνει ευκολότερα τι είναι παραπληροφόρηση και πού αυτή κρύβεται.
Οι ψευδείς ειδήσεις ή αλλιώς τα fake news, τείνουν να καταστούν η μάστιγα της ενημέρωσης στη σύγχρονη εποχή. Η ραγδαία εξάπλωση των «fake news» αποτέλεσε το έναυσμα για πολλές μελέτες σχετικά με τα αίτια της εμφάνισής τους, τον ρόλο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τον αντίκτυπο που έχουν οι ψευδείς ειδήσεις στην καθημερινότητά μας, κυρίως σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο.
Ενας τεράστιος όγκος πληροφοριών, διακινείται μέσω διαδικτύου, δημιουργώντας ένα χαώδες τοπίο με τους πολίτες να καθίστανται πλέον ευάλωτοι στην παραπληροφόρηση με την στροφή της εμπιστοσύνης τους από τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης (εφημερίδες, τηλεόραση, ραδιόφωνο), στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Όπως είχε πει στην πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξή της στη «δ» η κ. Διακομανώλη, η οποία έχει μια λαμπρή πορεία στην Ευρώπη, έχοντας ασχοληθεί με ζητήματα που αφορούν στην ενημέρωση των πολιτών σε θέματα έρευνας και τεχνολογίας, περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής, παραπληροφόρησης καθώς και με τις περισσότερες θεματικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η παραπληροφόρηση είναι ουσιαστικά μια Λερναία Ύδρα με πολλές και διαφορετικές μορφές και χαρακτηριστικά, αλλά και εργαλεία εξάπλωσης που γίνονται όλο και πιο «έξυπνα» τεχνολογικά σε σημείο που να είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανιχνευτούν.
Η κ. Κλημεντίνη Διακομανώλη, έχει υπηρετήσει ως διευθύντρια του Γραφείου Τύπου στις Αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Είναι απόφοιτος της πρώτης σειράς Ακολούθων Τύπου της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και υπηρέτησε σε διπλωματικό πόστο Ακολούθου Τύπου στις Βρυξέλλες. Έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στο Ποινικό Δίκαιο και στην Εγκληματολογία στη Γαλλία και Digital Communication στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και τέως δικηγόρος Αθηνών και το βιβλίο της – το οποίο είναι από τα πρώτα στην ελληνική αγορά για το φλέγον ζήτημα των fake news – αποτελεί προϊόν προβληματισμού προσωπικού αλλά και του ευρύτερου περιβάλλοντός της συγγραφέως, για το εύρος του φαινομένου και τη μεγάλη του σημασία στις επιλογές μας.
