Στο ιστορικό κτήριο της Ιονίου Ακαδημίας στην Κέρκυρα πραγματοποιήθηκε από τις 17 έως τις 19 Οκτωβρίου 2025 το Αναπτυξιακό Συνέδριο Ιονίων Νήσων με θέμα «Ιόνια Νησιά: Πορεία και Στόχοι Ανάπτυξης». Σημαντικοί ομιλητές φώτισαν πολλές πλευρές του σύγχρονου Τουρισμού, ενώ στο πλαίσιο του συνεδρίου παρουσιάστηκε το DMMO που δημιούργησε η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, με αυτοχρηματοδότηση!
Πιο αναλυτικά, το συνέδριο, που διοργανώθηκε από το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης και την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ιονίων Νήσων υπό την αιγίδα του Ιονίου Πανεπιστημίου, συγκέντρωσε κορυφαίες πολιτικές, ακαδημαϊκές και επιχειρηματικές παρουσίες. Στόχος ήταν να χαραχθεί ένας συνεκτικός οδικός χάρτης που θα συνδέει την πρόοδο με τη βιωσιμότητα, την κοινωνική συνοχή και την ανθεκτικότητα των νησιών.
Ο Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, Γιάννης Τρεπεκλής, άνοιξε τις εργασίες με μια εκτενή και εμπεριστατωμένη τοποθέτηση. Από την αρχή ξεκαθάρισε ότι το συνέδριο δεν είναι μια τυπική διαδικασία, αλλά μια ευκαιρία συλλογικού σχεδιασμού για το μέλλον της Περιφέρειας. Έθεσε ως βασικό πλαίσιο την ανάγκη να συνδεθεί η ανάπτυξη με τη βιωσιμότητα, προειδοποιώντας ότι τα Ιόνια Νησιά βρίσκονται σε κρίσιμο σταυροδρόμι.
Ο κ. Τρεπεκλής παρουσίασε με συγκεκριμένα στοιχεία την τεράστια αναντιστοιχία ανάμεσα στον αριθμό των μόνιμων κατοίκων (περίπου 205.000) και των επισκεπτών που φτάνουν τα 6,5 εκατομμύρια. Μίλησε για πίεση στις υποδομές, από την ύδρευση μέχρι τη διαχείριση απορριμμάτων, αλλά και για κοινωνικές προκλήσεις, όπως η έλλειψη στέγης και οι αυξημένες ανάγκες κοινωνικής μέριμνας. Γι’ αυτό, τόνισε την προτεραιότητα της κοινωνικής κατοικίας και των έργων κοινής ωφέλειας που θα ενισχυθούν μέσω του νέου ΕΣΠΑ.
Στάθηκε ιδιαίτερα στο θέμα των συγκοινωνιών, επισημαίνοντας τις ανεπάρκειες τόσο σε ακτοπλοϊκές όσο και σε αεροπορικές συνδέσεις, που δυσχεραίνουν την καθημερινότητα των κατοίκων αλλά και την εμπειρία των επισκεπτών. Στο ίδιο πλαίσιο, αναφέρθηκε στις μεταφορές και στην ανάγκη για ένα πιο σύγχρονο και ολοκληρωμένο δίκτυο που να εξυπηρετεί όλα τα νησιά με ασφάλεια και αξιοπιστία.
Ο Περιφερειάρχης δεν παρέλειψε να μιλήσει για την κλιματική κρίση, τονίζοντας ότι οι συνέπειες γίνονται ήδη αισθητές και πως η Περιφέρεια πρέπει να προετοιμαστεί με σχέδια πρόληψης και ανθεκτικότητας. Έφερε ως παράδειγμα τη νέα εποχή στη διαχείριση απορριμμάτων, αναλύοντας τα έργα που προχωρούν σε Κεφαλονιά, Ζάκυνθο και Κέρκυρα. Ιδιαίτερα για το νησί της Κέρκυρας, αναφέρθηκε στο μεγάλο εργοστάσιο που θα δώσει οριστική λύση στο χρόνιο πρόβλημα του Τεμπλονίου.
Παράλληλα, ανέδειξε τη σημασία της γαστρονομίας ως κομματιού της ταυτότητας των Ιονίων Νήσων, επιμένοντας στη σύνδεση του τουρισμού με την τοπική παραγωγή. Τόνισε ότι οι μικρομεσαίες τουριστικές επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας και πρέπει να στηριχθούν ώστε να ανταποκριθούν στις νέες προκλήσεις. Εξήγησε ότι η εξωστρέφεια προς νέες διεθνείς αγορές είναι απαραίτητη, αλλά πρέπει να συνοδευτεί από ανάδειξη της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς και του αυθεντικού χαρακτήρα των νησιών.
Κλείνοντας, ο Γιάννης Τρεπεκλής υπογράμμισε ότι στόχος του είναι τα Ιόνια Νησιά να αποτελέσουν πρότυπο ισόρροπης ανάπτυξης. Μιας ανάπτυξης που θα βασίζεται στον κάτοικο, θα σέβεται το περιβάλλον και θα ενισχύει την κοινωνική συνοχή, ανοίγοντας τον δρόμο για μια δεκαετία ουσιαστικών αλλαγών.
Στέφανος Γκίκας: Βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα στα νησιά
Ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Στέφανος Γκίκας, τόνισε ότι τέτοιες διοργανώσεις προάγουν τον εποικοδομητικό διάλογο για θέματα κρίσιμης σημασίας για τις νησιωτικές κοινωνίες. Όπως είπε, η έννοια της βιωσιμότητας συνοδεύει πλέον κάθε πολιτική δράση και δεν αφορά μόνο το περιβάλλον, αλλά και τον τουρισμό, τις υποδομές, τις μεταφορές και τη διαχείριση των υδάτων.
Αναφέρθηκε στα Ιόνια Νησιά ως προορισμό με ιστορική και πολιτισμική παρακαταθήκη και φυσικό κάλλος, ικανό να υποστηρίξει διαφορετικές μορφές τουρισμού, από την κρουαζιέρα μέχρι τον οινοτουρισμό. Έθεσε στο επίκεντρο τις δράσεις του Υπουργείου για τις θαλάσσιες συγκοινωνίες δημόσιας υπηρεσίας, επισημαίνοντας την αύξηση του κόστους για τις άγονες γραμμές, την αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών και την υλοποίηση έργων ανάπτυξης μαρίνων.
Όπως σημείωσε, αν θέλουμε να μιλάμε για βιωσιμότητα, πρέπει να στηρίξουμε δραστηριότητες που παράγουν οικονομικά αποτελέσματα και σέβονται το περιβάλλον, στο πλαίσιο της Γαλάζιας Οικονομίας. Τόνισε ακόμη την προσπάθεια να κατοχυρωθεί η νησιωτικότητα ως στρατηγική προτεραιότητα της Ευρώπης στο νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028–2034, με μηχανισμούς καλύτερης νομοθέτησης και χρηματοδότησης.
Άντζελα Βαρελά: Βιωσιμότητα και στρατηγική προβολής
Η πρόεδρος του ΕΟΤ κα. Άντζελα Βαρελά εξέφρασε τη χαρά της για τη συμμετοχή της στο συνέδριο και τόνισε ότι η κατάκτηση των αρχών της βιωσιμότητας αποτελεί πλέον μονόδρομο. Όπως σημείωσε, ο τουρισμός μπορεί να ευημερεί μόνο μέσα από σύνθεση δυνάμεων, αλληλεγγύη και παραγωγικό διάλογο.
Η ίδια υπογράμμισε ότι η στροφή προς τη βιωσιμότητα πρέπει να στηρίζεται σε ένα κοινά αποδεκτό στρατηγικό σχέδιο, προσαρμοσμένο στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε προορισμού και με την αμέριστη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Επισήμανε ότι οι πολιτικές της Ελλάδας για τον βιώσιμο τουρισμό αποτελούν κεντρικό άξονα της Εθνικής Στρατηγικής για τον Τουρισμό έως το 2030, με στόχο την περιβαλλοντική, κοινωνικοοικονομική και πολιτιστική βιωσιμότητα του προϊόντος σε όλη τη χώρα.
Όπως ανέφερε, υπάρχουν ήδη διαθέσιμα εργαλεία, όπως το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που στηρίζουν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Για τα Ιόνια Νησιά, τόνισε ότι έχουν ενταχθεί επενδυτικά σχέδια του Υπουργείου Τουρισμού τα οποία βρίσκονται σε φάση υλοποίησης.
Η κα. Βαρελά εξήγησε ότι ο ΕΟΤ υλοποιεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο προβολής της Ελλάδας ως προορισμού υψηλής ποιότητας, μέσα από καμπάνιες, συνεργασίες με διεθνείς φορείς και tour operators, αλλά και με την αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων. Παρακολουθεί τις τάσεις των αγορών, μετρά την αποτελεσματικότητα των δράσεων και προσαρμόζει στρατηγικά το μήνυμα ώστε να φτάνει στις αγορές-στόχους.
Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, που όπως είπε αποτελεί διαχρονικό ζητούμενο, επιτυγχανόμενο μέσα από στοχευμένες θεματικές δραστηριότητες και συνεργασίες που ενισχύουν την εικόνα της χώρας ως brand. Αναφερόμενη στα Ιόνια Νησιά, σημείωσε ότι κάθε νησί έχει τη δική του προσωπικότητα και συγκριτικά πλεονεκτήματα, τα οποία μπορούν να συμβάλουν σε ένα ισχυρό συνολικό brand για την Περιφέρεια.
Κλείνοντας, συνεχάρη την Περιφέρεια και όλους τους συντελεστές για την πρωτοβουλία του συνεδρίου και ευχήθηκε τα συμπεράσματα να αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο για την ανάπτυξη.
Γιώργος Πετράκος: Σημαντική η συμβολή των ξενοδοχείων στην αειφορία
Στην παρουσίασή του, με θέμα «Βιώσιμη Φιλοξενία, Μετρήσεις και Προκλήσεις στα Ελληνικά Ξενοδοχεία», ο κ. Πετράκος παρουσίασε συγκριτικά στοιχεία από την ετήσια ESG έρευνα βιωσιμότητας του ΙΤΕΠ για την Επικράτεια και την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, αναδεικνύοντας τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του ξενοδοχειακού κλάδου στην πορεία προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης.
Η παρουσίαση του Γενικού Διευθυντή του ΙΤΕΠ, Καθηγητή κ. Γιώργου Πετράκου, βασίζεται στα αποτελέσματα της ESG έρευνας βιωσιμότητας 2024 του ΙΤΕΠ και εστιάζει στη βιώσιμη λειτουργία των ελληνικών ξενοδοχείων, με συγκριτικά δεδομένα της Επικράτειας με την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Αναλύονται οι επενδύσεις, οι τεχνολογικές πρακτικές και οι δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, καθώς και οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα ξενοδοχεία στη μετάβαση προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο φιλοξενίας. Παρουσιάζονται, επίσης, οι τέσσερις ομάδες ενεργειακής διαχείρισης που προκύπτουν από την ανάλυση των δεδομένων. Η παρουσίαση αυτή πραγματοποιείται λίγο μετά την έναρξη της νέας ESG έρευνας βιωσιμότητας 2025 του ΙΤΕΠ (17/10/2025), η οποία θα επικαιροποιήσει τους δείκτες βιωσιμότητας του κλάδου και θα αναδείξει την δυναμική της προσαρμογής των ελληνικών ξενοδοχείων στις σύγχρονες απαιτήσεις και προκλήσεις.
Ακόμη, παρουσίασε συγκριτικά στοιχεία για επενδύσεις, τεχνολογικές πρακτικές και δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, αναδεικνύοντας παράλληλα τις προκλήσεις. Ιδιαίτερη μνεία έκανε στις τέσσερις ομάδες ενεργειακής διαχείρισης που προέκυψαν από την ανάλυση, δείχνοντας διαφορετικούς βαθμούς ετοιμότητας και προσαρμογής.
Όπως τόνισε, η μετάβαση σε πιο βιώσιμα μοντέλα φιλοξενίας απαιτεί επενδύσεις, στενή συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού. Η νέα ESG έρευνα 2025, που ξεκίνησε φέτος, θα επικαιροποιήσει τους δείκτες και θα αποτυπώσει τη δυναμική προσαρμογής των ξενοδοχείων στις σύγχρονες απαιτήσεις.
Κώστας Μπίμπλης (Angsana Corfu): Η πράξη της βιώσιμης πολυτέλειας
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκέντρωσε η παρουσίαση του Κώστα Μπιμπλή γενικού διευθυντή του Angsana Corfu Resort & Spa, ο οποίος μίλησε για την καθημερινή εφαρμογή της βιώσιμης φιλοξενίας σε ένα από τα μεγαλύτερα και πλέον πολυτελή τουριστικά συγκροτήματα της χώρας. Όπως τόνισε, η πρόκληση για κάθε μεγάλη ξενοδοχειακή μονάδα είναι να αποδείξει ότι η πολυτέλεια μπορεί να συνδυαστεί με τον σεβασμό στο περιβάλλον.
Ο κ. Μπιμπλής παρουσίασε τις πρακτικές που εφαρμόζονται στο Angsana: επενδύσεις σε ενεργειακά αποδοτικά συστήματα, αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, περιορισμός απορριμμάτων μέσω κυκλικής οικονομίας, καθώς και εκτεταμένα προγράμματα ανακύκλωσης και διαχείρισης νερού. Υπογράμμισε ότι η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος δεν είναι απλώς «μόδα», αλλά συνιστά στρατηγικό πλεονέκτημα που καθιστά πιο ανταγωνιστικό το ίδιο το προϊόν φιλοξενίας.
Εξήγησε ότι η βιωσιμότητα πρέπει να αγγίζει κάθε πτυχή λειτουργίας ενός ξενοδοχείου: από την ενέργεια και τις μετακινήσεις προσωπικού, μέχρι τη γαστρονομία. Ανέφερε ως παράδειγμα τη χρήση τοπικών πρώτων υλών στη μαγειρική και την προώθηση συνεργασιών με παραγωγούς της Κέρκυρας και των υπόλοιπων Ιονίων, ώστε οι επισκέπτες να απολαμβάνουν αυθεντικές εμπειρίες και ταυτόχρονα να ενισχύεται η τοπική οικονομία.
Παράλληλα, στάθηκε στον ρόλο των μεγάλων ξενοδοχείων ως παραδείγματα προς μίμηση. Όπως είπε, οι μεγάλες μονάδες έχουν την ευθύνη να αποτελέσουν οδηγό για τις μικρότερες επιχειρήσεις, να μοιραστούν τεχνογνωσία και να συμβάλουν στη διάχυση μιας νέας κουλτούρας φιλοξενίας. Τόνισε, επίσης, ότι η κοινωνική υπευθυνότητα είναι αλληλένδετη με τη βιωσιμότητα: μέσα από δράσεις που στηρίζουν την τοπική κοινωνία, συνεργασίες με φορείς και προσφορά ευκαιριών απασχόλησης.
Ο κ. Μπιμπλής έκλεισε την τοποθέτησή του με τη διαπίστωση ότι η βιώσιμη φιλοξενία δεν είναι μια θεωρητική συζήτηση, αλλά μια καθημερινή πρακτική. Είναι, όπως είπε, το «κλειδί» για να παραμείνει ο ελληνικός τουρισμός ανταγωνιστικός σε διεθνές επίπεδο, προσφέροντας εμπειρίες υψηλής ποιότητας με σεβασμό στο περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Χριστίνα Τετράδη: Η βιωσιμότητα δεν είναι πλέον επιλογή· είναι επιτακτική ανάγκη
Η βιωσιμότητα δεν είναι πλέον επιλογή· είναι επιτακτική ανάγκη, τόνισε στην ομιλία της στο συνέδριο η κα. Χριστίνα Τετράδη αντιπρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος και πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων Λαγανά, υπογραμμίζοντας ότι “ο δρόμος για το καλύτερο αύριο περνάει από τη βιωσιμότητα”.
Περαιτέρω η κα. Τετράδη τόνισε ότι η βιωσιμότητα “Είναι παγκόσμιο και ευρωπαϊκό ζητούμενο. Για την Ελλάδα είναι ένα μεγάλο εθνικό στοίχημα. Στις επόμενες γενιές οφείλουμε να παραδώσουμε ένα βιώσιμο τουρισμό, καλύτερο από ότι τον παραλάβαμε. Σήμερα, ο τουρισμός αλλάζει. Οι επισκέπτες αναζητούν ουσιαστικές εμπειρίες, αυθεντικότητα και σύνδεση με τον τόπο. Τα Ιόνια Νησιά παρέχουν απλόχερα πολιτισμό, φύση, γαστρονομία και πάνω απ΄ όλα ανθρώπους που με αγάπη “υπηρετούν” τη φιλοξενία.
Όμως για να μετατρέψουμε αυτό το πλεονέκτημα σε βιώσιμη ευημερία, χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που συνδέει όλους τους κρίσιμους πυλώνες της ανάπτυξης.
Όπως:
Πρωτογενής και Δευτερογενής Τομέας:
Θέλουμε ξενοδοχεία να «ψωνίζουν από τον τόπο τους», ενσωματώνοντας τοπικά προϊόντα και στηρίζοντας τους παραγωγούς μας.
Το πρόγραμμα «Ελληνικό Πρωινό» του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς κρίκους που ενώνουν τη φιλοξενία με την ελληνική γαστρονομία.
Έτσι ο επισκέπτης γεύεται τον τόπο και ο τόπος κρατά τον πλούτο του.
Κλιματική Αλλαγή και Περιβάλλον:
Ενεργειακή αναβάθμιση, νερό, απορρίμματα, βιοποικιλότητα — δεν είναι τεχνικές λεπτομέρειες, είναι η ουσία ενός προορισμού ανθεκτικού, ασφαλούς, ελκυστικού.
Ένας τόπος πρέπει να είναι καταρχήν βιώσιμος και ποιοτικός για τους κατοίκους του.
Βιώσιμος Τουρισμός και Βιώσιμη Φιλοξενία:
Το ΙΤΕΠ έχει εκπονήσει μελέτη για το ΞΕΕ που αποτυπώνει τις επιδόσεις του ξενοδοχειακού κλάδου για τη βιωσιμότητα, με κύριες παραμέτρους την προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική ευθύνη και τη σύγχρονη εταιρική διακυβέρνηση.
Κοινωνική Συνοχή και Ανθρώπινο Δυναμικό
Οι Έλληνες ξενοδόχοι πάντα προσπαθούμε με ενσυναίσθηση και ευθύνη να απαντάμε σε κοινωνικές ανάγκες.
Όπως με την παροχή φιλοξενίας σε κακοποιημένες γυναίκες, σε καρκινοπαθείς, σε πληγέντες από φυσικές καταστροφές.
Πιο συγκεκριμένα κατασκευάσαμε ειδική πλατφόρμα και τη θέσαμε στη διάθεση της Πολιτικής Προστασίας, ώστε σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών να διασφαλίζεται άμεσα η φιλοξενία των πληγέντων.
Εκπαίδευση και Κατάρτιση
Η Φιλοξενία στηρίζεται στους ανθρώπους.
Για το λόγο αυτό η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό είναι εξαιρετικά σημαντική.
Σε αυτό το πλαίσιο σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και το Υπουργείο Τουρισμού, έχουν ενταχθεί στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας 3 δράσεις.
Η πρώτη, με τον τίτλο «Φιλοξενία Μου», απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες Β’ και Γ’ Δημοτικού για μια πρώτη γνωριμία με την έννοια της φιλοξενίας.
Η δεύτερη με τον τίτλο «Μαθαίνω τα Επαγγέλματα της Φιλοξενίας», απευθύνεται στους μαθητές και τις μαθήτριες της Γ’ Γυμνασίου, με στόχο την ενίσχυση της συμβουλευτικής και του επαγγελματικού προσανατολισμού.
Η τρίτη, ο Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Ζωγραφικής «Ζωγραφίζω τη Φιλοξενία»,
που απευθυνόταν σε μαθητές και μαθήτριες των δημοτικών σχολείων όλης της χώρας και συγκέντρωσε πάνω από 2.300 συμμετοχές, αναδεικνύοντας τη φιλοξενία ως αξία, βίωμα και πηγή δημιουργικής έκφρασης για τα παιδιά.
Ενεργοποιώντας με τις δράσεις μας τη νέα γενιά, θωρακίζουμε το αύριο της ελληνικής φιλοξενίας.
Ψηφιακή Αναβάθμιση,
Καινοτομία και Χρηματοδοτικά Εργαλεία:
Η ευφυής τεχνολογία μπορεί να μετατραπεί σε ένα σημαντικό εργαλείο.
Είναι απολύτως κρίσιμο να φανταστούμε πώς θέλουμε να είναι τα Ιόνια Νησιά σε 10–15 χρόνια και να δουλέψουμε από σήμερα, με σχέδιο, για να το πετύχουμε σε συνεργασία και συνένωση δυνάμεων σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο με διαθέσιμους πόρους”.
Και κατέληξε: “Το βιώσιμο αύριο δεν θα έρθει μόνο του. Θα το φέρουμε με τις επιλογές και τις αποφάσεις μας, μετατρέποντας τις δυνατότητες του σήμερα σε πραγματικότητα του αύριο”.
Κ. Δεριζιώτης: Η εποχή του “mass leisure” –του μαζικού, άκριτου τουρισμού– υποχωρεί
Στην ομιλία του ο εκδότης του ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, διευθύνων σύμβουλος της KSD και μέλος της διοικούσας επιτροπής του ΕΒΕΑ και υπεύθυνος Τουρισμού Κωνσταντίνος Δεριζιώτης, αναφέρθηκε στις αλλαγές που συντελούνται στον παγκόσμιο Τουρισμό, τις εξελίξεις στον ελληνικό Τουρισμό και την σημαίνουσα θέση των Ιονίων Νήσων. Ιδιαίτερη αναφορά δε έκανε στην ίδρυση DMMO στα Ιόνια Νησιά και στο όραμα του Περιφερειάρχη για το μέλλον του Τουρισμού.
Όπως είπε ο κ. Δεριζιώτης, “Ο τουρισμός, στην Ελλάδα και διεθνώς, βρίσκεται σε μια φάση βαθύτατου μετασχηματισμού. Οι αλλαγές που ζούμε δεν είναι συγκυριακές· είναι δομικές. Μιλούμε για έναν κλάδο που επαναπροσδιορίζεται μέσα σε νέες γεωπολιτικές ισορροπίες, υπό την πίεση της κλιματικής κρίσης, με νέες τεχνολογίες, νέα κοινωνικά αιτήματα και μια διαφορετική φιλοσοφία ζωής. Ο παγκόσμιος τουρισμός το 2024 ξεπέρασε επιτέλους τα επίπεδα του 2019, φτάνοντας περίπου τα 1,3 δισεκατομμύρια διεθνείς αφίξεις. Αλλά πίσω από αυτό τον αριθμό κρύβεται μια νέα πραγματικότητα:
οι ταξιδιώτες αναζητούν πλέον περιεχόμενο, όχι απλώς προορισμό. Θέλουν εμπειρίες που να έχουν νόημα, αυθεντικότητα, σύνδεση με τον τόπο και σεβασμό στο περιβάλλον.
Η εποχή του “mass leisure” –του μαζικού, άκριτου τουρισμού– υποχωρεί.
Αναδύεται ο τουρισμός της ευθύνης, ο “authentic – experiential – sustainable tourism”. Και αυτή η μετατόπιση δεν αφορά μόνο τους ταξιδιώτες. Αφορά τις επενδύσεις, τον τρόπο που σχεδιάζουμε υποδομές, τη λειτουργία των επιχειρήσεων, ακόμη και τη νοοτροπία των τοπικών κοινωνιών”.
Αναφερόμενος στο διεθνές περιβάλλον, τόνισε:
“Η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οργανώνονται οι ταξιδιωτικές εμπειρίες. Η ανάλυση δεδομένων, η εξατομίκευση και η αυτοματοποίηση καθιστούν πλέον δυνατή την πλήρη προσωποποίηση του ταξιδιού.
Η κλιματική κρίση καθορίζει τις επενδυτικές αποφάσεις και τις στρατηγικές προτεραιότητες χωρών και ομίλων. Οι νέοι ταξιδιώτες επιλέγουν προορισμούς με περιβαλλοντική συνείδηση, ενώ το φαινόμενο της υπερτουριστικοποίησης οδηγεί πολλές κυβερνήσεις σε περιοριστικά μέτρα ή επανασχεδιασμό πολιτικών.
Παράλληλα, ο παγκόσμιος τουρισμός εισέρχεται στην εποχή της συνείδησης. Οι επισκέπτες θέλουν να αφήνουν θετικό αποτύπωμα, όχι μόνο να καταναλώνουν. Και οι κοινωνίες αρχίζουν να απαιτούν ανταποδοτικότητα από τη δραστηριότητα αυτή”.
Και συνέχισε: “Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα έχει πετύχει κάτι εντυπωσιακό: όχι μόνο διατήρησε την ανθεκτικότητά της μέσα στις κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας, αλλά βρίσκεται πια ανάμεσα στους δέκα κορυφαίους προορισμούς στον κόσμο.
Το 2023 και το 2024 καταγράψαμε ρεκόρ αφίξεων και εσόδων. Όμως —και αυτό είναι κρίσιμο— το ζητούμενο δεν είναι πλέον η ποσότητα, αλλά η ποιότητα. Δεν είναι το πόσοι έρχονται, αλλά ποιοι, πότε και με τι εμπειρία φεύγουν.
Η εποχικότητα, η πίεση σε υποδομές και φυσικούς πόρους, οι κοινωνικές ανισορροπίες σε ορισμένους προορισμούς δείχνουν τα όρια του σημερινού μοντέλου.
Ο τουρισμός μας χρειάζεται αναπροσαρμογή, όχι για να μεγαλώσει απλώς, αλλά για να ωριμάσει.
Η στρατηγική μετάβασης στη νέα φάση πρέπει να στηρίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες:
Διαφοροποίηση του προϊόντος – με έμφαση στον θεματικό, πολιτιστικό, γαστρονομικό, θαλάσσιο και τουρισμό ευεξίας.
Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου – με κίνητρα, συνδέσεις και νέες μορφές εμπειρίας.
Περιφερειακή ισορροπία – ώστε η ανάπτυξη να διαχέεται σε όλες τις περιοχές της χώρας, και όχι να συγκεντρώνεται μόνο σε πέντε ή έξι νησιά”.
Τα Ιόνια Νησιά σε Κρίσιμο Σταυροδρόμι
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο “μεγάλο κεφάλαιο”, όπως είπε χαρακτηριστικά, που είναι τα Ιόνια Νησιά.
Είπε: “Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων έχει κατορθώσει τα τελευταία χρόνια να βρίσκεται σταθερά ανάμεσα στους πιο δημοφιλείς προορισμούς της χώρας. Κέρκυρα, Ζάκυνθος, Κεφαλονιά – αλλά και η Λευκάδα, οι Παξοί, τα Διαπόντια – προσελκύουν εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο, κυρίως από τη Βρετανία, την Ιταλία, τη Γερμανία και τη Σκανδιναβία.
Όμως η επιτυχία αυτή φέρνει και προκλήσεις. Παρατηρείται υπερσυγκέντρωση αφίξεων σε λίγους μήνες και σε λίγα νησιά, με αποτέλεσμα πίεση στις υποδομές, στο περιβάλλον, αλλά και στην κοινωνική συνοχή.
Η εξάρτηση από λίγες αγορές προέλευσης αυξάνει την ευαλωτότητα, όπως φάνηκε χαρακτηριστικά την περίοδο της πανδημίας.
Από την άλλη πλευρά, τα Ιόνια διαθέτουν πλεονεκτήματα που δεν έχει σχεδόν καμία άλλη περιοχή της Μεσογείου:
πλούσια πολιτιστική ταυτότητα, ξεχωριστό φυσικό περιβάλλον, ισχυρή ιστορική μνήμη, ποιοτικό ανθρώπινο δυναμικό και έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα.
Αυτό το μίγμα προσφέρει τη βάση για ένα νέο, πιο έξυπνο και βιώσιμο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης.
Τι χρειάζεται λοιπόν;
Πρώτον, επένδυση στην ποιότητα της εμπειρίας.
Οι υποδομές, η εξυπηρέτηση, η ψηφιακή μετάβαση των προορισμών, η διαχείριση ροών και δεδομένων — όλα αυτά συνθέτουν τη νέα “ταυτότητα” του τουρισμού. Δεν αρκεί να έχεις όμορφο τοπίο· πρέπει να έχεις οργανωμένο προορισμό.
Δεύτερον, ανάπτυξη θεματικών προϊόντων που «ξεκλειδώνουν» τη χαμηλή περίοδο:
πολιτιστικός τουρισμός, περιπατητικές και φυσιολατρικές διαδρομές, ιστιοπλοΐα, καταδυτικός τουρισμός, γαστρονομικές εμπειρίες.
Ο πολιτισμός και η φύση των Ιονίων είναι θησαυροί που μπορούν να στηρίξουν έναν τουρισμό δωδεκάμηνο.
Τρίτον, ενίσχυση συνεργασιών.
Η σύγχρονη τουριστική ανάπτυξη δεν μπορεί να προκύψει ούτε μόνο από την αγορά, ούτε μόνο από το κράτος. Χρειάζεται συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με κοινό όραμα και συνέργειες ανάμεσα στα νησιά της ίδιας Περιφέρειας.
Τέταρτον, ενιαία ταυτότητα – brand “Ionian Islands”.
Η διεθνής αγορά δεν κατανοεί τα νησιά ως απομονωμένες οντότητες. Το brand πρέπει να είναι συνεκτικό, να προβάλλει τη συνολική εμπειρία του Ιονίου, με σεβασμό στην ποικιλομορφία του.
Από την Κέρκυρα και τη Λευκάδα έως τη Ζάκυνθο και τους Παξούς, υπάρχει κοινός πολιτισμικός πυρήνας που αξίζει να εκφραστεί με ενιαίο αφήγημα”.
Και κατέληξε: “Ο τουρισμός των επόμενων ετών δεν θα μετριέται μόνο σε αφίξεις. Θα μετριέται σε αντοχή, ποιότητα και συνοχή.
Ο τουρισμός που θέλουμε για τα Ιόνια —και συνολικά για την Ελλάδα— πρέπει να είναι ανθεκτικός, κοινωνικά ωφέλιμος και περιβαλλοντικά υπεύθυνος.
Δεν μιλάμε για ένα ρομαντικό όραμα, αλλά για αναγκαιότητα επιβίωσης.
Η υπερεξάρτηση από τη μαζικότητα και η πίεση στους πόρους απειλούν την ελκυστικότητα των ίδιων των προορισμών.
Αν δεν ανανεώσουμε το προϊόν, θα το απαξιώσουμε εμείς οι ίδιοι.
Αντίθετα, αν επενδύσουμε σε ποιότητα, γνώση, εκπαίδευση και καινοτομία, τότε μπορούμε να δημιουργήσουμε μια νέα, πιο ισχυρή σχέση μεταξύ τουρισμού, κοινωνίας και τοπικής οικονομίας.
Ο τουρισμός είναι για την Ελλάδα κάτι πολύ περισσότερο από έναν οικονομικό κλάδο. Είναι πολιτισμός, ταυτότητα, συλλογική ψυχολογία. Είναι ο τρόπος με τον οποίο η χώρα μας επικοινωνεί με τον κόσμο.
Αν ο τουρισμός είναι η μεγάλη δύναμη της Ελλάδας, τότε τα Ιόνια Νησιά μπορούν να είναι ο καθρέφτης του καλύτερου της εαυτού:
ενός τόπου που σέβεται, ανανεώνεται και προοδεύει.
Αυτό που χρειάζεται είναι όραμα, τεκμηρίωση και συνεργασία.
Όραμα για να φανταστούμε το αύριο, τεκμηρίωση για να το σχεδιάσουμε με βάση τα δεδομένα, και συνεργασία για να το υλοποιήσουμε στην πράξη.
Ο τουρισμός των Ιονίων Νήσων μπορεί να γίνει παράδειγμα για όλη τη χώρα:
πώς μια Περιφέρεια με έντονη φυσική ομορφιά και βαθιά ιστορική ταυτότητα μετασχηματίζεται σε πρότυπο βιώσιμης, ισόρροπης και επενδυτικά ελκυστικής ανάπτυξης.
Γιατί ο πραγματικός στόχος δεν είναι να φέρνουμε περισσότερους επισκέπτες, αλλά να δημιουργούμε καλύτερους τόπους — για τους επισκέπτες, για τις επιχειρήσεις και κυρίως για τους ίδιους τους κατοίκους”.
Ο Περιφερειακός DMMO Ιονίων Νήσων: Εργαλείο ολιστικής διαχείρισης
Σημαντική στιγμή του συνεδρίου αποτέλεσε η παρουσίαση του προσχεδίου για τη δημιουργία του Περιφερειακού DMMO Ιονίων Νήσων. Ο πρόεδρος του Αναπτυξιακού Οργανισμού, Σπύρος Κροκίδης, ανέδειξε το όραμα του Περιφερειάρχη Γιάννη Τρεπεκλή, το οποίο μετατράπηκε σε στρατηγικό σχέδιο με γνώμονα την ολιστική διαχείριση του προορισμού.
Ο καθηγητής Σωτήρης Βαρελάς παρουσίασε τη μελέτη και την έρευνα που προηγήθηκαν, ενώ η Εύη Τατούλη ανέλυσε τις πηγές χρηματοδότησης, επισημαίνοντας ότι ο DMMO θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενος και θα προσελκύει επιπλέον πόρους από συνέργειες. Ο Βασίλης Κοντός από τη HATTA μίλησε για τη σημασία των υποδομών και της συντήρησής τους για την εμπειρία των επισκεπτών.
Ο ειδικός Γιώργος Λυκαυγής τόνισε την ανάγκη ξεκάθαρης ταυτότητας τόσο της Περιφέρειας όσο και κάθε προορισμού χωριστά, με ενεργό συμμετοχή φορέων. Κλείνοντας, ο Περιφερειάρχης Γιάννης Τρεπεκλής σημείωσε ότι ο DMMO αποτελεί προτεραιότητα για την Περιφέρεια, με στόχο να καταστεί αυτόνομος και αποτελεσματικός στη διαχείριση του τουριστικού προϊόντος.
Στο συνέδριο χαιρετισμό απέστειλε και η υπουργός Τουρισμού κα. Όλγα Κεφαλογιάννη.
Συμπέρασμα
Το Αναπτυξιακό Συνέδριο Ιονίων Νήσων κατέδειξε τη σημασία ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την ανάπτυξη της Περιφέρειας. Από την αγωνία και το όραμα του Γιάννη Τρεπεκλή, τα δεδομένα του Γιώργου Πετράκου και την κυβερνητική διάσταση του Στέφανου Γκίκα, μέχρι την ομιλία της Αγγελικής Βαρελά, την εμπειρία του Κώστα Μπιμπλή και το νέο εργαλείο του DMMO, διαμορφώθηκε μια πολυεπίπεδη εικόνα.
Το μήνυμα όλων ήταν σαφές: ανάπτυξη με κοινωνική συνοχή, υποδομές ανθεκτικές, βιώσιμο τουριστικό προϊόν και ισχυρή ταυτότητα που θα καθιερώσει τα Ιόνια Νησιά ως πρότυπο πράσινης και δίκαιης ανάπτυξης για την επόμενη δεκαετία.
Πηγή: money-tourism.gr
