Για το φλέγον ζήτημα της τροποποίησης των διατάξεων του αιγιαλού και της παραλίας που αφορούν, ειδικά και κατ’ εξαίρεση από την υπόλοιπη Ελληνική Επικράτεια, τα Δωδεκάνησα, συνδέοντάς το με την κατάργηση της ισχύος του Ιταλικού Κτηματολογικού Κανονισμού, καταρτίστηκαν θεσμικές προτάσεις και εισηγήσεις από πλευράς Π.Ε.Δ. Νοτίου Αιγαίου προς το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προς προάσπιση επιμέρους αιτημάτων νησιωτικών Δήμων της Δωδεκανήσου.
Πρόθεση της παρέμβασης της Π.Ε.Δ. Νοτίου Αιγαίου, με βάση τις αποφάσεις της, αποτελεί η πλήρης εξομοίωση του νομοθετικού καθεστώτος του αιγιαλού και της παραλίας στο σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας συμπεριλαμβανομένης και της Δωδεκανήσου, 77 και πλέον χρόνια από την ενσωμάτωσή της, με την αποκατάσταση του νομοθετικού καθεστώτος και με την αποσύνδεσή του από τον παρωχημένο και πλέον υπό κατάργηση ιταλικό κτηματολογικό κανονισμό, που μετρά ήδη 95 χρόνια ζωής.
Για την τεκμηρίωση των θέσεων της Π.Ε.Δ. Νοτίου Αιγαίου, για αυτά τα κρίσιμα σε ιστορική και νομική διάσταση θέματα, υποβλήθηκαν προς το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δύο πολυσέλιδες γνωμοδοτήσεις των δύο έγκριτων συνταγματολόγων, του καθηγητή της Νομικής Σχολής Θεσσαλονίκης, πρώην υπουργού και αντιπροέδρου Ελληνικών Κυβερνήσεων και νυν εκπροσώπου της Ελλάδας σε ανώτατο όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των δικαιωμάτων, Ευάγγελου Βενιζέλου, και του Δ.Ν./εντ. διδάσκοντα της Νομικής Σχολής Αθηνών, ερευνητή στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και μέλους σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές των Υπουργείων Δικαιοσύνης και Περιβάλλοντος, Μιχαήλ Παπαγεωργίου.
Μεταξύ πολλών, ο καθηγητής Ευ. Βενιζέλος, στην γνωμοδότησή του ανέπτυξε την αντισυνταγματικότητα του ειδικού τοπικού καθεστώτος αιγιαλού/παραλίας με βάση τον κτηματολογικό κανονισμό σε σχέση με το εθνικό και ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο της περιβαλλοντικής προστασίας των παράκτιων και παραθαλάσσιων περιοχών στην υπόλοιπη Ελληνική Επικράτεια.
Ο κ. Ευ. Βενιζέλος εστιάζοντας, στον κτηματολογικό κανονισμό Δωδεκανήσου δεν διστάζει να αναφερθεί στην έλλειψη ουσιωδών στοιχείων επί της εγκυρότητάς του, καθώς δεν καταγράφεται καν ρητά παρά μόνο περιγραφικά ως κανονιστικό πλαίσιο, αλλά και στερείται κατά την «τυπική δικαιοκρατική δικαιοπαραγωγική διαδικασία της δημοσίευσής του στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης» έως και σήμερα, έστω ως παράρτημα άλλου τυπικού νόμου, όπως επιβάλλεται συνταγματικά για το σύνολο των κανονιστικών πράξεων.
Ο κ. Βενιζέλος τεκμηριώνει τη συνταγματική προστασία του αιγιαλού και της παραλίας στην ελληνική έννομη τάξη με βάση και την ισχύουσα εθνική νομοθεσία κατά αντιπαραβολή μάλιστα της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λαμβάνοντας υπόψη και την ευρωπαϊκή και διεθνή περιβαλλοντική νομοθεσία.
Ο κ. Βενιζέλος ισχυρίζεται ότι επί της ουσίας του ο κτηματολογικός κανονισμός Δωδεκανήσου επί των ρυθμίσεων του Αιγιαλού και της Παραλίας, αντιβαίνει το Σύνταγμα, την ΕΣΔΑ και το Δίκαιο της Ένωσης.
Από πλευράς του ο κ. Μ. Παπαγεωργίου επικεντρώνεται στη νομοθετική αποκατάσταση και ρυθμιστική εναρμόνιση του εθνικού καθεστώτος αιγιαλού – παραλίας (Ν. 2971/2001) και του Εθνικού Κτηματολογίου (Ν. 2664/1998, όπως σήμερα ισχύει) επί του υπό μετάπτωση ειδικού και τοπικού κτηματολογικού κανονισμού Δωδεκανήσου (Ν. 4934/2022 και άρθρο 8 παρ. 2 Ν. 510/1947) με βάση και το επικείμενο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Ο κ. Παπαγεωργίου τονίζει αφενός ότι η περιβαλλοντική προστασία του αιγιαλού και της παραλίας σε επίπεδο Συντάγματος και εθνικής νομοθεσίας αναφέρεται στα αμιγώς αντικειμενικά, περιβαλλοντικά και φυσικά χαρακτηριστικά των προστατευόμενων εκτάσεων, χωρίς να υποκρύπτεται κάποιο άλλο αξιολογικό στοιχείο που αποβλέπει και εξαρτά τον χαρακτηρισμό των ως άνω προστατευόμενων εκτάσεων από άλλα ιδιοκτησιακά στοιχεία, όπως προκαταλαμβάνει ο Κτηματολογικός Κανονισμός Δωδεκανήσου «με την χωρίς περιβαλλοντική αιτιολογία προσθήκη συν δώδεκα μέτρων στον Αιγιαλό και την επέκταση της παραλίας μέχρι την πρώτη κτηματογραφούμενη μερίδα», όπως αυτή είχε κτηματογραφηθεί από τους Ιταλούς κατακτητές.
Τονίζει δε, πως ούτε στον τότε ισχύοντα ιταλικό Αστικό Κώδικα, ούτε στην εθνική ιταλική νομοθεσία περί αιγιαλού και παραλίας, καθώς ούτε στο ισχύον για τα γαιο-ιδιοκτησιακά δικαίωμα «διαχρονικό» δίκαιο του Οθωμανικού δικαίου ίσχυε ή προβλεπόταν οποιαδήποτε συναφής σχετική επεκτατική ρύθμιση.
Μάλιστα, ο κ. Παπαγεωργίου, πέραν των ελαττωματικών στοιχείων επί της εγκυρότητάς του στην ελληνική έννομη τάξη, λόγω της μη έγκυρης νομοτυπικής δημοσιότητάς του σε Φ.Ε.Κ., όπως πρόβαλε ο κ. Βενιζέλος, κατέδειξε ότι ο κτηματολογικός κανονισμός Δωδεκανήσου, παρά την αποδοχή του προς ασφάλεια του δικαίου, «ουδέποτε μεταφράστηκε επισήμως ως Κανονιστική Πράξη από την Ελληνική Πολιτεία» και ότι το σύνολο των έννομων κρίσεων, διαδικασιών και δικαιοπραξιών που υφίστανται κατ’ εφαρμογή του στηρίζεται αποκλειστικά σε ιδιωτικές μεταφράσεις, ενώ δεν προκύπτει η δημοσίευσή του ούτε κατά τα πρότυπα της τότε Ιταλικής έννομης τάξης στην αντίστοιχη ΕτΚ.
Οι αντιφάσεις σε ρυθμιστικό και διοικητικό επίπεδο του κτηματολογικού καθεστώτος και του καθεστώτος του αιγιαλού/παραλίας, όπως υποστηρίζει ο κ. Παπαγεωργίου, καταλήγουν στην άνιση μεταχείριση ακόμα και όμορων-γειτονικών ιδιοκτησιών στο ίδιο νησί, αλλά και μεταξύ των νησιών με μοναδικό διαδικαστικό κριτήριο τα επιμέρους «στάδια» και «καθεστώτα» της κτηματογράφησης.
Ενώ ειδικά για τις περιοχές της Ρόδου και της Κω, αλλά και άλλων νησιών, όπως η Σύμη, η Πάτμος και η Νίσυρος αναλύει λεπτομερώς και το παράδοξο των εκδοθέντων πρωτοκόλλων αποβολής και αποζημίωσης σε σχέση με τη νομιμότητα που επιβάλλει η εθνική νομοθεσία.
Και οι δύο μακροσκελείς στην τεκμηρίωσή τους γνωμοδοτήσεις προτείνουν και καταλήγουν:
– Στην αναγκαία κατάργηση του άρθρου 26 του Ν. 2971/2001 σε σχέση με την ισχύ του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου για τον καθορισμό του Αιγιαλού και της Παραλίας στα Δωδεκάνησα και τίθενται υπέρ της οριζόντιας ισχύος της αντίστοιχης εθνικής νομοθεσίας στο σύνολό της και για το σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας
– Στην ένταξη των εκτάσεων-ακινήτων του άρθρου 3 περ. α΄ του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου στην ιδιωτική περιουσία του Ελληνικού Δημοσίου, αποκλειστικά για τις περιπτώσεις που κατά την προβλεπόμενη κτηματογράφηση και κατά την σχετική οριοθέτησή τους από την αρμόδια Διοικητική Επιτροπή καθορισμού Αιγιαλού και Παραλίας, δεν συμπίπτουν με τα όρια του εθνικού Αιγιαλού και Παραλίας, μη δυνάμενες έτσι πλέον να καταχωρηθούν ως «ειδικής κατηγορίας», κοινόχρηστες εκτάσεις, ανήκουσες στη δημόσια περιουσία του Ελληνικού Δημοσίου.
– Στην ενιαία, κατά τα εθνικά πρότυπα, κτηματογράφηση των μη κτηματογραφούμενων ή των εκκρεμών, μέχρι σήμερα, κατά την κτηματολογική οριστικοποίησή τους, εκτάσεων με την εγγραφή των αντίστοιχων αξιώσεων του Ελληνικού Δημοσίου και των Ιδιωτών για την αντίστοιχη κατάργηση ή την προσαρμογή και των αντίστοιχων Πρωτοκόλλων Αποβολής.
Υποβλήθηκαν στην ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου γνωμοδοτήσεις για την εναρμόνιση των νησιών στην εθνική προστασία του αιγιαλού και της παραλίας
