• Στη «δ» μιλούν: Σπύρος Σπυρόπουλος, Μίλτος Σταματίδης, Βασίλης Νικολής, Νίκος Τριπολίτης, Νόρα Γκωβέλη, Γιάννης Τζιώρας, Βασίλης Καρνάβας, Κώστας Τριπολίτης και Βίκυ Στάτη
Πόσο εύκολη είναι η καθημερινή μετακίνηση στη Ρόδο για έναν πεζό, έναν ποδηλάτη ή ένα άτομο με αναπηρία; Ποιες είναι οι βασικές ελλείψεις, και ποια θα μπορούσε να είναι η μία αλλαγή που θα έκανε ουσιαστική διαφορά; Με αυτά τα ερωτήματα, η «δ» απευθύνθηκε σε κατοίκους της πόλης, ζητώντας τη γνώμη τους για την κατάσταση στους δρόμους, τα πεζοδρόμια και τις υποδομές.
Οι απαντήσεις είναι ενδεικτικές: πεζοδρόμια σε κακή κατάσταση, ελλείψεις σε προσβασιμότητα, ανύπαρκτοι ή αποσπασματικοί ποδηλατόδρομοι, ελλιπής σεβασμός από οδηγούς και πεζούς. Οι περισσότεροι συμφωνούν πως η πόλη δεν είναι φιλική, ούτε προς τους κατοίκους, ούτε προς τους επισκέπτες, ενώ αρκετοί εντοπίζουν ως βασικό πρόβλημα την έλλειψη κυκλοφοριακής παιδείας και κοινωνικής ενσυναίσθησης. Παράλληλα, τονίζουν την ανάγκη για σαφές όραμα και σχεδιασμό από τον Δήμο, καθώς και για παρεμβάσεις που θα στοχεύουν στη βιώσιμη κινητικότητα. Στο ρεπορτάζ που ακολουθεί, εννέα συμπολίτες μας: Σπύρος Σπυρόπουλος, Μίλτος Σταματίδης, Βασίλης Νικολής, Νίκος Τριπολίτης, Γιάννης Τζιώρας, Βασίλης Καρνάβας, Κώστας Τριπολίτης, Βίκυ Στάτη, καταθέτουν τις εμπειρίες, τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις τους για μία πιο φιλόξενη και λειτουργική πόλη.
Αναλυτικά οι απόψεις των πολιτών
Ο Σπύρος Σπυρόπουλος, πρώην αντιδήμαρχος Ρόδου, λογιστής, τονίζει ότι: «Η Ρόδος, ένα από τα πιο δημοφιλή τουριστικά νησιά της Ελλάδας, αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα κυκλοφορίας, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες. Η αύξηση των οχημάτων, η έλλειψη σύγχρονων υποδομών και η ανεπάρκεια στη διαχείριση της κυκλοφορίας, καθιστούν την καθημερινή μετακίνηση δύσκολη τόσο για τους κατοίκους, όσο και για τους επισκέπτες. Το κυκλοφοριακό πρόβλημα έχει επιδεινωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με πολλές οδικές αρτηρίες να υποφέρουν από συνεχή συμφόρηση, καθυστερήσεις και αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων.
Η κατάσταση επιδεινώνεται από την έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού και τη μη εφαρμογή μακροπρόθεσμων λύσεων.
Πεζοδρόμια ανεπαρκούς σχεδιασμού: Τα πεζοδρόμια στη Ρόδο είναι μικρά, κατεστραμμένα ή κατειλημμένα από σταθμευμένα οχήματα, δυσκολεύοντας την κίνηση πεζών και ΑμεΑ. Τα τελευταία χρόνια, οι συνθήκες έχουν χειροτερεύσει, με αποτέλεσμα να καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη η μετακίνηση των πεζών στο κέντρο της πόλης.
Ως «Νέα Αρχή Ρόδου» ομάδα ενεργών πολιτών, έχουμε υποβάλει τις προτάσεις μας. Μία από αυτές είναι και η ανακατασκευή και διαπλάτυνση των πεζοδρομίων, καθώς και απομάκρυνση εμποδίων, όπως δέντρα και κολώνες, διευκολύνοντας την προσβασιμότητα στους πεζούς, σε καρότσια, οικογένειες, ΑμεΑ. Θα ξεκινούσα με αυτό!», αναφέρει σχετικά.
Ο Μίλτος Σταματίδης, πρόεδρος του Σωματείου Αρτοζαχαροπλαστών Δωδεκανήσου, υπογραμμίζει ότι ως επαγγελματίας στο κέντρο της πόλης αλλά και ως καθημερινός ποδηλάτης, γνωρίζει καλά πόσο δύσκολη μπορεί να γίνει η μετακίνηση στη Ρόδο για όσους επιλέγουν εναλλακτικούς τρόπους. «Τα πεζοδρόμια είναι συχνά κακοσυντηρημένα ή κατειλημμένα, οι ποδηλατόδρομοι σχεδόν ανύπαρκτοι, ενώ για τα άτομα με αναπηρία η προσβασιμότητα παραμένει σοβαρό ζήτημα. Πολλές φορές, ακόμα και η πιο απλή διαδρομή γίνεται δοκιμασία. Αν μπορούσα να προτείνω μία μόνο παρέμβαση, θα ήταν η δημιουργία ενός ασφαλούς και ενιαίου δικτύου μετακίνησης για πεζούς, ποδηλάτες και ΑμεΑ. Είναι καιρός η πόλη μας να δώσει χώρο και προτεραιότητα στον άνθρωπο, όχι στο αυτοκίνητο», όπως λέει χαρακτηριστικά.
Ο Βασίλης Νικολής, πρόεδρος του Συλλόγου Αιμοδοτών Ρόδου, υπογραμμίζει ότι «η πόλη της Ρόδου, με τη μοναδική της φυσιογνωμία και την ιστορική της αξία, συνδυάζει στοιχεία που μπορούν να την καταστήσουν λειτουργική και φιλόξενη για όλους τους χρήστες. Ωστόσο, οι προκλήσεις που σχετίζονται με την κίνηση πεζών, ποδηλατών και ατόμων με αναπηρία παραμένουν και απαιτούν προσεκτικές παρεμβάσεις.
Οι πρόσφατες παρεμβάσεις με τους κυκλικούς κόμβους (roundabouts) σίγουρα αποτελούν ένα σύγχρονο και καινοτόμο μέτρο, και όλοι αναμένουμε να διαπιστώσουμε στην πράξη την αποτελεσματικότητά τους, τόσο στη βελτίωση της κυκλοφορίας όσο και στην ενίσχυση της οδικής ασφάλειας.
Εάν μπορούσα να προτείνω κάποιες βελτιώσεις, θα εστίαζα στον καλύτερο σχεδιασμό των αστικών συγκοινωνιών, λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη χώρων στάθμευσης σε νευραλγικά σημεία της πόλης. Παράλληλα, η κατασκευή πεζογεφυρών σε στρατηγικά σημεία θα μπορούσε να διασφαλίσει την ασφαλή διέλευση των πεζών, χωρίς να παρεμποδίζεται η κυκλοφορία των οχημάτων.
Προσωπικά, δεν θα υποστήριζα τον πλήρη αποκλεισμό των οχημάτων από το κέντρο, καθώς κάτι τέτοιο θα αλλοίωνε τη ζωντάνια και τη λειτουργικότητα της πόλης, επηρεάζοντας αρνητικά την καθημερινότητα κατοίκων και επισκεπτών».
Από την πλευρά του και ο Νίκος Τριπολίτης, επικεφαλής Γραμματείας Στήριξης Ανέργων και ευπαθών ομάδων Ρόδου και επίτιμος προέδρος οικοδόμων Ρόδου, υποστηρίζει μιλώντας στη «δ» ότι η πόλη της Ρόδου έχει γίνει αφιλόξενη προς τον επισκέπτη, αλλά και τον κάτοικο του νησιού και συγκεκριμένα αναφέρει τα εξής:
«Η Ρόδος μας έγινε αφιλόξενη δυστυχώς… Με τα ποδήλατα δεν είναι εύκολο λόγω κυκλοφοριακού. Για τους πεζούς στην πόλη είναι δύσκολο. Τα ΑμεΑ δεν τα σεβόμαστε… Καμπάνια από τον Δήμο Ρόδου, διαφήμιση παντού, για να το εμπεδώσει ο κόσμος και να γίνουμε όπως είναι στην Κω και να μπει ένα τέλος με τα διάφορα έργα στη σεζόν», σημειώνει σχετικά.
Η Νόρα Γκωβέλη, τραπεζική υπάλληλος, σε μία διαφορετική άποψη επισημαίνει ότι «η πόλη μας τα τελευταία χρόνια έχει γίνει αρκετά φιλική, ώστε οι πολίτες να μπορούν να μετακινηθούν είτε με τα πόδια, είτε με ποδήλατο», ενώ στέκεται περισσότερο στο σκέλος της παιδείας για την προσβασιμότητα. Όπως λέει: «Υπάρχει και η ανάλογη μέριμνα για την πρόσβαση των ΑμεΑ. Κατά τη γνώμη μου αυτό που δεν κάνει ιδιαίτερα φιλική την πόλη μας σε τέτοιου είδους μετακινήσεις είναι η έλλειψη παιδείας από τους συμπολίτες μας, ώστε να σέβονται το δικαίωμα αυτών που θέλουν να μετακινούνται με τα πόδια ή με ποδήλατο και πόσο δε μάλλον την πρόσβαση των ΑμεΑ σε πεζοδρόμια και δρόμους.
Σίγουρα έχει γίνει μία καλή αρχή από πλευράς αυτοδιοίκησης και κράτους ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές, υπάρχει όμως μεγάλο περιθώριο βελτίωσης.
Πιστεύω δε, ότι το πιο σημαντικό είναι να καλλιεργηθεί περισσότερο η παιδεία σεβασμού μέσα στο οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον στο δικαίωμα που έχει ο καθένας να μετακινείται με τα πόδια ή με ποδήλατο και ειδικά για την πρόσβαση ΑμεΑ σε όλους τους χώρους».
Ο Γιάννης Τζιώρας, επιχειρηματίας, τονίζει τα εξής «η μία κρίσιμη παρέμβαση που θα πρότεινα: Κυρίως δρόμους χωρίς αυτοκίνητα στο εμπορικό κέντρο με:
•Πλήρη κλείσιμο κεντρικών οδών για αυτοκίνητα και δημιουργία πλατειών, πεζόδρομων και ποδηλατοδρόμων.
• Ενίσχυση των ΜΜΜ: Συχνά και δωρεάν λεωφορεία για τουρίστες και κατοίκους προς το κέντρο.
• Υπόγεια πάρκινγκ στα όρια της πεζοδρομημένης ζώνης (με χρέωση για τουρίστες, έκπτωση για κατοίκους).
Γιατί αυτό θα βοηθούσε: 1.Οι κάτοικοι θα μετακινούνται εύκολα (περπατώντας ή με ποδήλατο), χωρίς την πίεση των αυτοκινήτων. 2.Οι τουρίστες θα προτιμούν τα ΜΜΜ η ποδήλατα, μειώνοντας τη ζήτηση για πάρκινγκ. 3.Το κέντρο θα γίνει πιο ζωντανό και εμπορικό, οι πεζοδρομημένες ζώνες αυξάνουν τις επισκέψεις στα καταστήματα 4. Λιγότερη ρύπανση και θόρυβο, κρίσιμο για μία τουριστική πόλη.
Η Ρόδος δεν χρειάζεται να είναι θύμα της δικής της τουριστικής επιτυχίας. Με στρατηγική προσέγγιση, μπορεί να γίνει παράδειγμα βιωσιμότητας για τα νησιά του Αιγαίου. Πιστεύετε ότι υπάρχει πολιτική βούληση για τέτοιες αλλαγές σήμερα;»
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Βασίλης Καρνάβας, ιδιωτικός υπάλληλος, που υποστηρίζει ότι η κατάσταση δεν πάει άλλο και ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι, σε μία πόλη που δεν είναι φιλόξενη. Ο κ. Καρνάβας απαντά ότι «η μετακίνηση στην πόλη μας δυστυχώς απέχει κατά πολύ από αυτό που μπορεί να θεωρηθεί αποδεχτό σε μία σύγχρονη πόλη… Για οικονομία χώρου θα σας επισημάνω ότι η μετακίνηση με αμαξίδιο ΑμεΑ είναι σχεδόν αδύνατη, απλούστατα γιατί δεν υπάρχει οργανωμένο δίκτυο με ράμπες χαρτογραφημένο για να μπορεί ο χρήστης να κάνει τον σχεδιασμό της πορείας του μέσα στην πόλη. Άρα άμεσα πρέπει να γίνει αυτός ο σχεδιασμός προκειμένου να υπάρχουν προσβάσεις, προκαθορισμένες και ψηφιακά αναγνωρίσιμες από τον υπολογιστή ή το κινητό. Για τα ποδήλατα δεν υπάρχει κάτι που να μην κάνει τη μετακίνησή τους στην πόλη επικίνδυνη, ούτε καν μία διαγράμμιση στον περιφερειακό κεντρικό άξονα της πόλης και μόνο… Ο πεζός επισκέπτης και ο ντόπιος δεν έχουν την προστασία και τη θαλπωρή που οφείλει η κάθε πόλη να έχει. Τίποτα δεν λειτουργεί με σχέδιο και όλα έχουν μία άναρχη λήψη μέτρων που πολλές φορές χειροτερεύουν τη διευκόλυνση των πολιτών και των επισκεπτών. Τίποτα δεν μπορεί να γίνει αν δεν φύγουν τα αυτοκίνητα από το κυρίως κέντρο. Η δημιουργία χώρων στάθμευσης σε σημεία που η ροή των μέσων μαζικής μεταφοράς θα είναι πυκνή και άριστα σχεδιασμένη στις ώρες αιχμής προς και από το κέντρο και, για να είμαι δίκαιος, ελάχιστα έχουν γίνει προς τον τομέα αυτό και από τις προηγούμενες δημοτικές αρχές. Ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι και γινόμαστε ρεζίλι για απλά και περισσότερο σύνθετα που δεν μπορούμε να κάνουμε. Βλέπω -ευτυχώς- μία προσπάθεια σχεδιασμού και την κατάρτιση ενός μάστερ πλαν. Εύχομαι να πάψει ο αυτοσχεδιασμός και να ξεκινήσουμε επιτέλους να κάνουμε πράγματα που να έχουν συνέχεια αλλά και συμβολή στον κεντρικό στόχο που δεν είναι άλλος από μία πόλη φιλόξενη, που τώρα δεν είναι.
Ο Κώστας Τριπολίτης, μετρ, επισημαίνει και ο ίδιος ότι «η πόλη μας δεν είναι φιλόξενη — είναι εχθρική προς τον πεζό, τον ποδηλάτη και τον άνθρωπο με αναπηρία. Κάθε μέρα, ζούμε το ίδιο έργο:
•Κατεστραμμένα πεζοδρόμια, με παρκαρισμένα αυτοκίνητα πάνω τους.
•Απουσία ποδηλατόδρομων, λες και το ποδήλατο είναι πολυτέλεια.
•Ανύπαρκτη προσβασιμότητα για ΑμεΑ — λες και αυτοί οι συμπολίτες μας δεν υπάρχουν.
•Και βέβαια, καμία ουσιαστική πρόνοια για ασφαλή και αξιοπρεπή μετακίνηση χωρίς αυτοκίνητο.
Αν μπορούσα να απαιτήσω μία μόνο αλλαγή; Να ξεκινήσει ΤΩΡΑ ένα πρόγραμμα ριζικής ανακατασκευής πεζοδρομίων — φαρδιά, προσβάσιμα, με ράμπες και διαβάσεις. Αυτό είναι το ελάχιστο. Όχι άλλα μπαλώματα, όχι άλλα “έργα βιτρίνας”. Η καθημερινότητα των πολιτών είναι το μέτρο μίας σοβαρής διοίκησης. Δεν θέλουμε υποσχέσεις. Θέλουμε να μπορούμε να περπατήσουμε στον δρόμο χωρίς να κινδυνεύουμε».
Η Βασιλεία (Βίκυ) Στάτη, υπάλληλος φύλαξης αρχαιοτήτων (ΥΠ.ΠΟ), υποστηρίζει τέλος από την πλευρά της ότι: «η καθημερινότητα των συμπολιτών μας, ειδικά στην πόλη της Ρόδου, τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει στους ρυθμούς της. Οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν μηχανικά το στρες της ημέρας και τις αυξημένες ανάγκες να καλύψουν σε γρήγορους ρυθμούς, ως αποτέλεσμα να υφίσταται το άγχος, η έλλειψη συγκέντρωσης στην οδήγηση και η αμέλεια των συμπολιτών μας, ως προς την καθημερινή μετακίνηση είτε είναι με τα πόδια, είτε με κάποιο μέσο συγκοινωνίας ή είτε με κάποιο δικό τους όχημα, με αποτέλεσμα, οι πολίτες της πόλης μας να μην είναι αρκετά φιλόξενοι ως προς τη διευκόλυνση της μετακίνησης των ντόπιων ή των τουριστών. Οι άνθρωποι της πόλης αμελούν να διευκολύνουν ή να εξυπηρετήσουν ή ακόμη να καθοδηγήσουν τους τουρίστες διότι, λόγω της ιδιότητας μου και συχνής ατομικής μου μετακίνησης ειδικά στο κέντρο και στη Μεσαιωνική Πόλη, παρατηρήθηκε το εξής: Ο χώρος στάθμευσης είναι περιορισμένος. Δεν υπάρχει επάρκεια χώρου πάρκινγκ για να εξυπηρετούνται οι πολίτες. Υπολειτουργεί το σύστημα μετακίνησης και δημόσιας συγκοινωνίας. Δεν υπάρχει οργάνωση δημοσίου χώρου από την Πολεοδομία.
Προσωπικά, θα απευθυνόμουν σε κάθε αρμόδιο φορέα για τη βελτίωση και εξέλιξη της λειτουργίας αυτού του νησιού και για την ευκολότερη και ανώδυνη μετακίνηση. Δεινοπαθούν οι πολίτες και οι τουρίστες από την έλλειψη της οργάνωσης και πρακτικότητας αυτού του νησιού. Οι αρμόδιοι φορείς οφείλουν να παραχωρούν προσβάσιμους χώρους και να δίνονται δωρεάν σεμινάρια από το κράτος σε κάθε πολίτη στο να συμμετέχουν και να διδάσκονται τρόπους για να έχουν σωστή οδική συμπεριφορά, διότι είναι το προφανές πως κάποιοι συμπολίτες έχουν έλλειψη παιδείας και πολιτισμού».
