Ο πρώην υπουργός Ενέργειας & Περιβάλλοντος και υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Γιάννης Μανιάτης μιλάει στην συνέντευξή του στη «δ» για την ενεργειακή στρατηγική, τα οφέλη της πράσινης μετάβασης, την υπεραξία της ενεργειακής δημοκρατίας, τις καθυστερήσεις που αφορούν στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων της χώρας μας, που υπολογίζει ότι είναι αξίας 250 δισ. ευρώ. «Το ΠΑΣΟΚ παρουσιάζει τη δική του πρόταση, ως εγγύηση για την πολιτική σταθερότητα που έχει ανάγκη η χώρα μας για να αναπνεύσει ξανά» τονίζει ο κ. Μανιάτης που εκτιμά ότι τα κοινά προβλήματα σε Ελλάδα και Ευρώπη και όχι η πόλωση από τη ΝΔ και οι επικοινωνιακές πιρουέτες του ΣΥΡΙΖΑ θα κρίνουν το αποτέλεσμα στις 9 Ιουνίου.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
• Κύριε Μανιάτη, μετά από αρκετά χρόνια αποχής, με το όνομά σας να «παίζει» κάθε φορά σε σενάρια ανασχηματισμού ως πρόσωπο κοινά αποδεκτό, αποφασίσατε να θέσετε υποψηφιότητα για την Ευρωβουλή. Tι ήταν αυτό που σας έπεισε να ξαναμπείτε ενεργά στο προσκήνιο της επιστροφής στην πολιτική σκηνή;
Η σχέση μου με την πολιτική δεν είναι επαγγελματική, κα Παμπρή. Ξεκινά και τελειώνει από την ανάγκη μου να προσφέρω σε αυτόν τον τόπο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Έχοντας ολοκληρώσει μια (ελπίζω) πετυχημένη πορεία με το ΠΑΣΟΚ σε θέματα εσωτερικής πολιτικής σκηνής ένιωσα την ανάγκη να ξαναγυρίσω στη δουλεία μου ως απλός πολίτης (όπως θα έπρεπε να κάνουν όλοι οι πολιτικοί) και να αφοσιωθώ στον ρόλο του ακαδημαϊκού, στη διδασκαλία και στην έρευνα. Δημιουργώντας ένα πετυχημένο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών και παράγοντας επιστημονικό έργο. Ωστόσο, για μένα ένας ακαδημαϊκός δεν μπορεί να είναι κλεισμένος στον γυάλινο πύργο του.
Η γνώση που παράγουμε οφείλει να συνδέεται με τη μέριμνα και την πρόληψη, να είναι χρήσιμη για την κοινωνία, την πολιτεία, τις τωρινές και τις μελλοντικές γενιές. Επομένως, όταν κλήθηκα από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ν. Ανδρουλάκη, να προσφέρω με την εμπειρία και τη γνώση μου τόσο από την πολιτική όσο και από την ακαδημαϊκή μου πορεία, αισθάνθηκα ότι είχα την ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και τους πολίτες, να ανταποκριθώ, προσφέροντας σε θέματα που πιστεύω ότι γνωρίζω πολύ καλά όπως: η βιωσιμότητα, το περιβάλλον, η ενέργεια και η γεωπολιτική.
• Από το 2014 είχε ξεκινήσει στην Ελλάδα η επεξεργασία των πρωτοβουλιών για τη δημιουργία των ενεργειακών κοινοτήτων. Φαντάζομαι ότι με ικανοποίηση θα παρακολουθείτε την ανταπόκριση των τοπικών κοινωνιών σε αυτή την κατεύθυνση. Στα Δωδεκάνησα, έχουμε την πρωτοβουλία Gr-eco Islands της Χάλκης, όπου η Ενεργειακή Κοινότητα του νησιού, έχει ενέργεια καθαρής μορφής και μηδενικούς λογαριασμούς. Σε ποιους άλλους κλάδους της οικονομίας θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η ενεργειακή αυτοδυναμία;
Ήδη από την περίοδο 2010-2014, όταν είχα την ευθύνη του Υπουργείου Περιβάλλοντος κι Ενέργειας, ήμασταν η 3η καλύτερη χώρα στον κόσμο στην κατά κεφαλήν παραγωγή ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά και η 8η καλύτερη στην ΕΕ στην παραγωγή ηλεκτρισμού από αιολικά πάρκα. Απαιτείται να συνεχίσουμε με γοργά βήματα την εκμετάλλευση και χρήση αιολικής και φωτοβολταϊκής ενέργειας, διατηρώντας την ήδη καλή κατάταξή μας, όταν μάλιστα η Ευρώπη έχει τις αυστηρότερες περιβαλλοντικές προδιαγραφές του κόσμου και η Ελλάδα έχει ενσωματώσει σχεδόν το σύνολο των οδηγιών και κανονισμών που σχετίζονται με την περιβαλλοντική αδειοδότηση.
Το 2018 νομοθετήθηκε και στην Ελλάδα ο κανονισμός της Ευρώπης που προβλέπει τις Ενεργειακές Κοινότητες, έναν κανονισμό που ξεκινήσαμε να τον επεξεργαζόμαστε το 2014, όταν είχα την τιμή να προεδρεύω στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. Δεν είναι μόνο για αγροτικές αλλά και για αστικές οντότητες, και ουσιαστικά αφορά στην ολότητά του, αυτό που ονομάζουμε «Ενεργειακή Δημοκρατία». Τη ίδια περίοδο μάλιστα (2014), κάναμε ένα πρωτοποριακό πείραμα. Νομοθετήσαμε για πρώτη φορά την Ενεργειακή Δημοκρατία στον αγροτικό τομέα. Δυστυχώς, μέχρι πρόσφατα δεν είχε υπάρξει κάποια σημαντική εξέλιξη στο θέμα αυτό.
Και σε γενικότερο πλαίσιο οι Ενεργειακές Κοινότητες στην Ελλάδα ακόμα βρίσκονται σε αρκετά ανώριμο στάδιο, με σημαντικότερο πρόβλημα επέκτασής τους, την ανεπάρκεια του διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου.
Πιστεύω λοιπόν, ότι πρέπει να κινηθούμε σε πολλές κατευθύνσεις. Συνεχίζοντας τις καλές πολιτικές των Gr-eco Islands, και της καλής κατάταξης στα πράσινα που έχουμε από το 2010, με ταυτόχρονη επικέντρωση στην αναβάθμιση, επέκταση και ανανέωση των ηλεκτρικών δικτύων της χώρας μας.
Είναι δόκιμο, να ακολουθήσουμε ως Ελλάδα, τα παραδείγματα μεγάλων χωρών όπως της Δανίας, που έχει τη μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής ανεμογεννητριών, τη Vestas, ή της Γερμανίας, η οποία έχει εκατοντάδες χιλιάδες απασχολούμενους στην αιολική ενέργεια, με το 31% της πράσινης ενέργειας να το παράγουν πολίτες και Ενεργειακές Κοινότητες και άλλο ένα 11% να παράγεται από αγρότες. • Είστε ουσιαστικά ο υπουργός που ενεργοποίησε όλες τις διαδικασίες για τις εξορύξεις υδρογονανθράκων στη χώρα μας. Παρόλα αυτά έχουν μεσολαβήσει αρκετά χρόνια που τα βήματα μοιάζουν να εξελίσσονται αργά. Πού κατά την κρίση σας οφείλεται αυτή η διστακτικότητα;
Δυστυχώς, μια ολόκληρη 10ετία (από το 2014) μένουμε άπραγοι, μειώνοντας από 12 τις ενεργές χερσαίες και θαλάσσιες παραχωρήσεις, σε μόνο 6 σήμερα, λόγω αποχώρησης εταιρειών αναδόχων, ενώ αν ακολουθούσαμε τους ρυθμούς του 2010-2014, σήμερα θα είχαμε ήδη 5-6 εξέδρες άντλησης φυσικού αερίου.
Ένας σημαντικός και ουσιαστικός παράγοντας είναι οι καθυστερήσεις στις διαδικασίες που αναγκάζουν τις εταιρείες να κινηθούν σε άλλες αγορές.
Αυτό μπορεί να αλλάξει, ακόμη και τώρα, με πραγματική πολιτική βούληση και επιτάχυνση των διαδικασιών. Επιμένω και υποστηρίζω ότι τα πλούσια κοιτάσματα ελληνικού φυσικού αερίου αξίας €250 δισ., σε Ιόνιο και νότια Κρήτη, με δυνατότητα παροχής δημοσίων εσόδων €60-70 δισ. και τα οποία με βάση το νόμο 4162/2013 θα ενισχύσουν το εθνικό ασφαλιστικό σύστημα και τις συντάξεις των Ελλήνων πολίτων, απαιτείται να αξιοποιηθούν άμεσα ώστε μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια, η Ελλάδα να αναβαθμιστεί γεωπολιτικά και να γίνει χώρα παραγωγός κι εξαγωγέας φυσικού αερίου στην Ε.Ε., ακολουθώντας την πορεία προς την Πράσινη Μετάβαση.
• Επιτρέψτε μου να σταθώ στο ζήτημα αυτό και να ρωτήσω ευθέως. Πολλά από τα πράσινα κόμματα της Ευρώπης που έχουν βασικό άξονα της πολιτικής τους, το Περιβάλλον υποστηρίζουν ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε το πεδίο εξορύξεις. Ποια η άποψή σας;
Είναι βέβαιο ότι μέχρι το 2050 τουλάχιστον, το φυσικό αέριο θα χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο και στην Ευρώπη. Οι ανάγκες της χώρας μας θα διπλασιαστούν την επόμενη δεκαετία. Και παρά τις προσπάθειες απεξάρτησής μας από τη Ρωσία, τροφοδοτούμαστε σε μεγάλο βαθμό με φυσικό αέριο που διέρχεται μέσω Τουρκίας. Σκεφτείτε τις γεωπολιτικές επιπτώσεις αυτής της κατάστασης. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η χώρα μας πρέπει να ακολουθήσει τη στρατηγική που ονομάζω «Και ανανεώσιμα Και φυσικό αέριο» αντί για «Είτε ανανεώσιμα Είτε φυσικό αέριο». Η Ελλάδα απαιτείται να αξιοποιήσει τα κοιτάσματά της αλλά και να γίνει διαμετακομιστικός κόμβος φυσικού αερίου και πράσινου ηλεκτρισμού ανάμεσα σε Ανατολική Μεσόγειο, Βόρεια Αφρική και Κεντρική-Βόρεια Ευρώπη. Φυσικά μιας και μιλάμε για πράσινες χώρες, ας σημειώσω εδώ, ότι τον δρόμο αυτής της ανάπτυξης έχουν χαράξει και συνεχίζουν να ακολουθούν, οι πιο πράσινες χώρες του πλανήτη, όπως είναι π.χ. η Νορβηγία, η Μεγ. Βρετανία, η Δανία, κ.α.
• Planet B δεν υπάρχει όπως λέτε και στο βιβλίο σας. Πλάνο, όμως, στρατηγικής με αφορμή και την κλιματική αλλαγή έχει η χώρα ή εξαντλούμαστε απλά και μόνο στις εφαρμογές ενημέρωσης, όπως πχ. στο 112;
H Ελλάδα είναι μια από τις πιο ανοχύρωτες χώρες στα θέματα Κλιματικής Προσαρμογής. Αρκεί να σας αναφέρω ότι από το 2014 συγκρότησα τις πρώτες επιτροπές για τη διαμόρφωση σε κάθε Περιφέρεια, Εθνικής Στρατηγικής Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, αλλά σήμερα, 10 χρόνια μετά, μόνο πέντε από τις δεκατρείς Περιφέρειες το έχουν υλοποιήσει. Επιπλέον, πριν δύο μήνες η χώρα παραπέμφθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή λόγω μη επικαιροποίησης των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμυρών, όταν από το 2014 είχα υπογράψει και δημοσιεύσει ως υπουργός, όλα αυτά τα Σχέδια. Όταν λοιπόν, έχουμε ζήσει τόσο μεγάλες καταστροφές και σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, (π.χ. Μάνδρα, Ντάνιελ, Ιανό, τις πυρκαγιές στη Ρόδο και Δαδιά), δεν συγχωρούμαστε ως χώρα να μένουμε άπραγοι. Το 112 είναι άκρως σημαντικό και σωτήριο, αλλά απαιτείται μια σειρά άλλων διαδικασιών που πρέπει να προηγηθούν, όπως για παράδειγμα, από το να τοποθετηθούν πολλά μικρά φράγματα στα ανάντη των ποταμών, που είναι κάτι εξαιρετικά απλό, μέχρι το να μελετηθούν και να εντοπισθούν περιοχές με υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς, με χρήση εικόνων από δορυφόρους.
Το τελευταίο με περηφάνεια αναφέρω ότι ήταν μια μελέτη που δημοσιεύσαμε πρόσφατα με τους μεταπτυχιακούς μου φοιτητές στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος που διευθύνω.
• H κυβέρνηση διατείνεται ότι η σταθερότητα είναι το διακύβευμα των ευρωεκλογών, εκφράζοντας φόβο για χαλαρή ψήφο ή ψήφο διαμαρτυρίας την 9η Ιουνίου. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης μιλούν με εσωτερική ατζέντα (ασφάλεια, ακρίβεια, κλπ). Τελικά είναι ευρωπαϊκές εκλογές με ελληνική ατζέντα;
Την ακραία πόλωση την επιλέγει πρώτα από όλα η Κυβέρνηση, όσο βλέπει ότι τρίζει η εικόνα κυριαρχίας που είχε διαμορφώσει. Το ίδιο επιχειρεί και ο κύριος Κασσελάκης, ψαρεύοντας σε θολά νερά αριστερά και δεξιά.
Αυτό όμως, έχει αντίθετα αποτελέσματα. Όχι μόνο δεν προσελκύει τους πολίτες στις κάλπες αλλά, αντίθετα, τους απομακρύνει ακόμη περισσότερο. Οι πολίτες δεν αποζητούν κοκορομαχίες. Θέλουν να ακούσουν συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, που είναι κοινά: οι ανισότητες, η κοινωνική συνοχή που απειλείται, η προστασία του περιβάλλοντος, η κοινή άμυνα και ασφάλεια. Εκεί πιστεύω ότι θα κριθούν οι ευρωεκλογές. Και οι πολίτες θα αξιολογήσουν προτάσεις αλλά και τα πρόσωπα που μπορούν να εκπροσωπήσουν δυναμικά την πατρίδα μας και τα εθνικά μας συμφέροντα στο Ευρωκοινοβούλιο.
• Το ΠΑΣΟΚ στις δημοσκοπήσεις τους τελευταίους μήνες εμφανίζεται μεταξύ δεύτερης και τρίτης θέσης. Εκτιμάτε ότι πέραν από τη φωτογραφία της στιγμής, το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ μιλά με πολιτικούς όρους και όχι με όρους life style είναι μια απάντηση στο φαινόμενο αυτό ή υπάρχει ακόμη κάτι βαθύτερο, δηλαδή «εργολαβία» κάποιων για να κοντύνουν το Κίνημα;
Εμείς εξετάζουμε όλα τα δεδομένα αλλά το παιχνίδι θα το κρίνει ο ελληνικός λαός. Και θα το κρίνει στο γνήσιο γήπεδο της δημοκρατίας: στην κάλπη. Το ΠΑΣΟΚ θα βρίσκεται και πάλι ανάμεσα στους κερδισμένους. Μέχρι τότε, ούτε εφησυχάζουμε ούτε υιοθετούμε επικοινωνιακές πιρουέτες.
Το ίδιο το πολιτικό σύστημα είναι αυτό που τρέφει τον αντισυστημισμό όταν πιστεύει ότι μόνο με γυαλιστερές υποψηφιότητες θα κερδίσει την ψήφο τους. Εμείς εντείνουμε τις προσπάθειές μας να δώσουμε μια πειστική διέξοδο στον ελληνικό λαό και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Και τα προβλήματα αυτά είναι πλέον ασφυκτικά, με κύρια ευθύνη της Κυβέρνησης, που με τη λογική «βλέποντας και κάνοντας» έχει γίνει παράγοντας αστάθειας για τη χώρα.
Εμείς στο ΠΑΣΟΚ παρουσιάζουμε τη δική μας πρόταση για να εγγυηθούμε την πολιτική σταθερότητα ως προϋπόθεση για τις ριζικές αλλαγές που έχει ανάγκη η χώρα μας για να αναπνεύσει ξανά.
