Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή του παρεκκλησίου της Παναγίας της Ελεημονήτριας, δυτικά του Ιερού Ναού των Αγίων Αναργύρων.
Το έργο, που υλοποιείται υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Γιώργου Καραβελάτζη, δεν αποτελεί απλώς μια οικοδομική προσπάθεια, αλλά μια πράξη ιστορικής αποκατάστασης και πνευματικής υποχρέωσης απέναντι στην ταυτότητα του τόπου. Η πρωτοβουλία ανήκει στον εφημέριο του ναού, πατέρα Νεκτάριο Κάνια, και τελεί υπό την ευλογία και έμπνευση του Μητροπολίτη Ρόδου κ. Κυρίλλου, ο οποίος αγκάλιασε το όραμα της επιστροφής της Παναγίας Ελεημονήτριας στον τόπο όπου ανήκει. «Η Παναγία Ελεημονήτρια επιστρέφει, χάρη στη δική σας αγάπη, πίστη και προσφορά», σημειώνει σε μήνυμά του ο π. Νεκτάριος. «Κάθε πέτρα που τοποθετείται, κάθε τόξο που υψώνεται, είναι καρπός της κοινής μας προσπάθειας. Αυτό που χτίζεται δεν είναι απλώς ένας ναός. Είναι τόπος μνήμης, ελπίδας και ενότητας». Πέντε αιώνες εξορίας, προσφυγιάς και σιωπηλής προσευχής χωρίζουν τη Ρόδο από την Παναγία Ελεημονήτρια. Η βυζαντινή εικόνα, που χρονολογείται από τις αρχές του 14ου αιώνα, καταγόταν από τον αρχικό ναό εκτός των τειχών της πόλης, κοντά στη σημερινή θέση των Αγίων Αναργύρων. Όταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν τη Ρόδο τον Ιανουάριο του 1523, πολλοί Ροδίτες ακολούθησαν τους Ιππότες στην προσφυγιά.
Ανάμεσά τους, η Ιωάννα Καλαμιά και ο εξάδελφός της Τζανετίνος Καμύς, που διέσωσαν την Παναγία Ελεημονήτρια και την Παναγία Δαμασκηνή. Το ταξίδι της εικόνας υπήρξε μακρύ και γεμάτο περιπέτειες. Σπιναλόγκα, Χάνδακας, Βίτερμπο, Μεσσήνη, Νίκαια, Συρακούσες και τέλος η Μάλτα, όπου η Ελεημονήτρια βρήκε προσωρινή στέγη στην ελληνική εκκλησία της Valletta. Εκεί λατρεύτηκε για αιώνες από τους απογόνους των Ροδιτών προσφύγων, μέχρι που ο ναός καταστράφηκε από βομβαρδισμό το ΄42. Το 1989 η εικόνα αποκαταστάθηκε, τα σημάδια όμως της καταστροφής παραμένουν επάνω της, ως πληγές μαρτυρίες μιας ιστορίας πίστης και αντοχής.
Το θαύμα ξεκίνησε από μια αποκάλυψη
Η ιδέα για την ανέγερση του παρεκκλησίου γεννήθηκε «την περίοδο της πανδημίας», όπως αφηγείται ο π. Νεκτάριος.«Παρά τους περιορισμούς, στις μεγάλες γιορτές η εκκλησία ήταν κατάμεστη. Ένας ταπεινός άνθρωπος μάς ζήτησε τότε να φτιάξουμε ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στην Παναγία». Αυτό το αίτημα στάθηκε η αφορμή για μια απροσδόκητη ανακάλυψη. Ο ενορίτης και αρχιτέκτονας Κυριάκος Μάγος αποκάλυψε ότι κάτω από το πλακοστρωμένο δάπεδο του ναού υπήρχαν παλαιά θεμέλια και αγιογραφίες. Μια μικρή τομή αποκάλυψε βοτσαλωτά και τα ίχνη ενός παλαιού ναού, οδηγώντας στην ιδέα της αναβίωσης της Ελεημονήτριας. Με τη βοήθεια του αρχιτέκτονα Γιώργου Καραβελάτζη, ξεκίνησε η μελέτη και η προετοιμασία. Το νέο παρεκκλήσι ανεγείρεται με πωρόλιθο, ακολουθώντας τον παραδοσιακό ρυθμό της εποχής, σχεδόν ενωμένο με τον Ναό των Αγίων Αναργύρων. Αυτή την περίοδο ολοκληρώνεται η κατασκευή του θόλου. Η ανέγερση του παρεκκλησίου χρηματοδοτείται αποκλειστικά από προσφορές πιστών, που επιθυμούν να συνδράμουν στην ολοκλήρωση ενός μνημείου αφιερωμένου όχι μόνο στη Θεοτόκο, αλλά και στην ιστορία και την ψυχή της Ρόδου. Για όσους θέλουν να στηρίξουν την προσπάθεια, έχουν δημιουργηθεί ειδικοί τραπεζικοί λογαριασμοί:
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
IBAN: GR9201104610000046129615988
Δικαιούχος: Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων Πόλεως Ρόδου
ALPHA BANK
IBAN: GR7701406400640002002050186
(Αιτιολογία: «Για την Παναγία Ελεημονήτρια» + προαιρετικά ένα τηλέφωνο)
«Η Παναγία Ελεημονήτρια δεν επιστρέφει μόνη», τονίζει ο πατήρ Νεκτάριος. «Επιστρέφει μαζί με όλους εμάς. Με όσους πιστεύουν ότι η Ρόδος δεν ξεχνά και ότι η πίστη δεν είναι παρελθόν, αλλά παρόν και μέλλον».
