Την Τετάρτη, μία ημέρα μετά την τελετή έναρξης της διεθνούς έκθεσης Expo 2019 στη Σανγκάη, οι επίσημες εκδηλώσεις είχαν ολοκληρωθεί και τα επιχειρηματικά ραντεβού προκαλούσαν συνωστισμό στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους των περιπτέρων της πραγματικά διεθνούς έκθεσης. Μιλιούνια κόσμου περπατούσαν στους διαδρόμους των κτιρίων της, συνολικής έκτασης 1,47 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων.
Τα περισσότερα εμπορικά περίπτερα είχαν προσλάβει κινέζους υπαλλήλους για την προώθηση των προϊόντων τους και όλα ήταν μεταφρασμένα στα κινεζικά, σπανίως υπήρχαν ενδείξεις στα αγγλικά, ακόμα και για προϊόντα ή υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας από δυτικές εταιρείες. Ολη η έκθεση ήταν αποκλειστικά προσανατολισμένη στην τεράστια αγορά της Κίνας.
Στην έξοδο για το μετρό, μέσω του οποίου μετακινούνταν με εντυπωσιακή ταχύτητα ένας τεράστιος, ακόμα και για τα δεδομένα μιας δυτικής μεγαλούπολης, όγκος ανθρώπων, μας έπιασε κουβέντα ο Λι Γιονγκ, ένας κινέζος επιχειρηματίας ο οποίος ασχολείται με τον εξοπλισμό θεματικών πάρκων, αλλά παλαιότερα είχε εμπορικές συναλλαγές με Ελληνες και αναγνώρισε τη γλώσσα. «Πώς είναι τα πράγματα στην Ελλάδα; Βλέπω ότι η οικονομία σας ανακάμπτει» μας είπε. «Γιατί το λέτε αυτό;» τον ρωτήσαμε. «Η χώρα σας με ενδιαφέρει και την παρακολουθώ. Εχετε έναν καινούργιο Πρωθυπουργό με ένα, κατά τη γνώμη μου, σωστό και καθαρό μήνυμα για τους επενδυτές» απάντησε. Ο Λι Γιονγκ εξέφρασε τη δυσπιστία του αν οι έλληνες επιχειρηματίες είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν στον διεθνή ανταγωνισμό, όχι υποτιμητικά, αλλά μιλώντας με τον αέρα του εκπροσώπου μιας μεγάλης εμπορικής δύναμης για πιθανούς, μικρότερους συνεταίρους.
Στρατηγικός εταίρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση
Η κινεζική ηγεσία όμως δεν αντιμετώπισε την Ελλάδα σαν μια μικρή και σεβάσμια, λόγω του αρχαίου πολιτισμού της, χώρα, αλλά ως έναν στρατηγικό εταίρο στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Την Πέμπτη, η «China Daily», η μοναδική αγγλόφωνη εφημερίδα που διανέμεται σε όλη την Κίνα, με κυκλοφορία 900.000 φύλλων ημερησίως και στην κινεζική έκδοση 7 εκατομμυρίων φύλλων, είχε στην πρώτη σελίδα της μια φωτογραφία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να υποδέχεται στο ελληνικό περίπτερο τον Σι Τζινπίνγκ.
Ο Πρωθυπουργός έδωσε συνεντεύξεις στο επίσημο πρακτορείo της Κίνας Xinhua και στο εικοσιτετράωρο αγγλόφωνο ειδησεογραφικό κανάλι της κεντρικής τηλεόρασης της Κίνας CGTN και το μήνυμά του, που έλαβε μεγάλη δημοσιότητα, ήταν ένα: «Βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου αναπτυξιακού κύκλου, δεν υπήρχε ποτέ καλύτερη στιγμή για να επενδύσετε στην Ελλάδα».
Ο κ. Μητσοτάκης δεν περιορίστηκε στη δημόσια πρόσκληση προς τους επενδυτές. Στις ιδιωτικές συναντήσεις που είχε με εκπροσώπους μεγάλων κινεζικών επιχειρήσεων, όπως ο διευθύνων σύμβουλος της Ali Baba Ντάνιελ Γιογκ Ζαγκ, ο πρόεδρος της Βιομηχανικής και Εμπορικής Τράπεζας της Κίνας (ICBC) Τσεν Σικίνγκ και ο πρόεδρος της εταιρείας τηλεπικοινωνιών και τεχνολογίας ΖΤΕ Λι Τσισουέ, εγγυήθηκε τη δημιουργία φιλοεπενδυτικού περιβάλλοντος στη χώρα μας αλλά και τη διατήρηση της πολιτικής σταθερότητας.
Ενθαρυντικά μηνύματα από τη Σανγκάη
Συγκεριμένα, διαβεβαίωσε, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, τους συνομιλητές του ότι δεν θα γίνουν εκλογές στην Ελλάδα πριν από το 2023, ώστε να εξαλειφθεί ο κίνδυνος πολιτικών εμποδίων στην οικονομική ανάπτυξη. Τα μηνύματα που πήρε η ελληνική αποστολή από την κινεζική πλευρά ήταν ενθαρυντικά. Το γεγονός ότι ο έλληνας Πρωθυπουργός ηγήθηκε ο ίδιος της επιχειρηματικής αποστολής στη Σανγκάη λειτούργησε ως πρόσθετη εγγύηση για την πολιτική και επιχειρηματική ελίτ της Κίνας. Επιπλέον, η εφετινή συμμετοχή της Ελλάδας στην Expo της Σανγκάης, χάρη στην προσπάθεια του Κώστα Φραγκογιάννη, υφυπουργού Εξωτερικών, αρμοδίου για την Οικονομική Διπλωματία και την Εξωστρέφεια, ήταν καλύτερα οργανωμένη, συμμετείχαν σημαντικοί επιχειρηματίες και όχι μόνο φορείς και επιμελητήρια και υπήρχαν προκαθορισμένες συναντήσεις με ενδιαφερόμενες κινεζικές επιχειρήσεις και τράπεζες, οι οποίες έδειξαν ενδιαφέρον να αγοράσουν προϊόντα και υπηρεσίες αλλά και να συμμετάσχουν σε μεικτές επιχειρήσεις.
Η επίσκεψη Σι στην Αθήνα
Ολες αυτές οι επαφές και οι συναντήσεις προετοίμασαν το έδαφος για την επίσημη επίσκεψη του Σι Τζινπίνγκ στην Αθήνα από χθες Κυριακή μέχρι την Τρίτη (10-12 Νοεμβρίου), κατά την οποία αναμένεται να υπογραφούν 16 συμφωνίες, που μεταξύ άλλων θα δρομολογήσουν τον νέο κύκλο έργων αναβάθμισης στο λιμάνι του Πειραιά από την Cosco, θα ανοίξουν περισσότερο την κινεζική αγορά στα ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα και θα επιβεβαιώσουν το ενδιαφέρον της Κίνας για τον κλάδο της ενέργειας, ενώ θα υπογραφούν Μνημόνια Συνεργασίας με τα αρμόδια υπουργεία. Κατ’ αρχάς, ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης και ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Ανάπτυξης και Μεταρρύθμισης Χε Λιφένγκ θα συνυπογράψουν κατάλογο βασικών έργων στα οποία οι δύο χώρες αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία, πράγμα που σημαίνει ότι κινεζικές κρατικές εταιρείες θα εξετάσουν τη συμμετοχή τους σε αυτά, είτε ως επενδυτές είτε με άλλη μορφή. Ο κ. Γεωργιάδης θα υπογράψει επίσης Μνημόνιο Κατανόησης με τον υπουργό Εμπορίου της Κίνας, Ζονγκ Σαν για την ενίσχυση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου στον τομέα των επενδύσεων. 
Τα μεγάλα deals μεταξύ Ελλάδας και Κίνας
Στη λίστα των δεκαέξι προς υπογραφή συμφωνιών περιλαμβάνονται ακόμα Μνημόνιο Κατανόησης που διευκολύνει τις αεροπορικές συνδέσεις, διακρατική συνθήκη για την έκδοση εκζητούμενων προσώπων, Μνημόνιο Συνεργασίας στα ραδιοτηλεοπτικά και ηλεκτρονικά μέσα, Μνημόνιο Κατανόησης για συνεργασία στον αθλητισμό, ειδικά σε ό,τι αφορά άτομα με αναπηρία, και συμφωνίες σε θέματα μόρφωσης και εκπαίδευσης. Στις συμφωνίες θα αποτυπωθεί επίσης το ενδιαφέρον της Κίνας για επενδύσεις στον κλάδο της ενέργειας, περιλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών, η εξάπλωση των οποίων αποτελεί στρατηγικό στόχο για την ελληνική κυβέρνηση – στη Σανγκάη εκδηλώθηκε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη ΔΕΗ. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να επισημοποιηθεί το ενδιαφέρον για συμμετοχή στον διαγωνισμό ηλεκτρικής διασύνδεσης της ηπειρωτικής Ελλάδας με την Κρήτη και θα επιβεβαιωθεί η συνεργασία για τη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής MINOS (50 MW), που με την αξιοποίηση προηγμένης κινεζικής τεχνολογίας μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ενεργειακή αυτονομία του νησιού.
Θα υπογραφεί παράλληλα η ίδρυση, στην Αθήνα, υποκαταστήματος της Bank of China, της τέταρτης μεγαλύτερης τράπεζας στον κόσμο, και Γραφείου Αντιπροσωπείας της Τράπεζας Βιομηχανίας και Εμπορίου (ICBC), της πρώτης μεγαλύτερης τράπεζας στον κόσμο.
Και οι δύο τράπεζες έχουν ευρύ και παγκόσμιο δίκτυο πελατών από το οποίο μπορεί να επωφεληθεί και η χώρα μας, για παράδειγμα στη δημιουργία «έξυπνων» πόλεων και στον τομέα της ηλεκτροκίνησης, όπου εκκολάπτεται μια σημαντική επένδυση ευρωπαϊκής εμβέλειας. Την Παρασκευή κλείστηκαν εσπευσμένα δύο ραντεβού των επικεφαλής των δύο κινεζικών τραπεζών, το ένα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα και το άλλο με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστο Μεγάλου, τα οποία αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον εξαιτίας της κατάστασης στην οποία βρίσκεται το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Στο Πλαίσιο Συνεργασίας 2020-2022 περιλαμβάνονται ακόμα συμφωνίες συνεργασίας σε ραδιοτηλεοπτικά, ηλεκτρονικά και οπτικοακουστικά μεταξύ της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης και της Εθνικής Ραδιοτηλεοπτικής Αρχής της Κίνας, με στόχο και την ανάπτυξη πολιτιστικής και τεχνολογικής σύνδεσης των δύο χωρών.
Στον τομέα του αθλητισμού, με σκοπό την ανάπτυξη συνεργασίας των φορέων των ατόμων με αναπηρία των δύο χωρών, ο συντονισμός της συνεργασίας τους στο διεθνές πλαίσιο και η προώθηση πρωτοβουλιών στο πλαίσιο των διεθνών αθλητικών ομοσπονδιών για την ανταλλαγή εμπειριών, τεχνογνωσίας και την καταπολέμηση της φαρμακοδιέγερσης. Επιπλέον, θα υπογραφεί συμφωνία για ίδρυση του Κέντρου Κινεζικών Σπουδών μεταξύ της Κινεζικής Ακαδημίας Κοινωνικών Σπουδών και του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη για τη διδασκαλία της κινεζικής γλώσσας και την προώθηση του κινεζικού πολιτισμού και μια δεύτερη συμφωνία μεταξύ του Ινστιτούτου «Κομφούκιος» της Κίνας και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας της Ελλάδας για εγκαθίδρυση παραρτήματος του κινεζικού ινστιτούτου στη ελληνικό ίδρυμα.
Εξαγωγή κρόκου Κοζάνης
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μάκης Βορίδης και η πρεσβευτής της Κίνας στην Αθήνα Τσανγκ Τσιγιουέ θα υπογράψουν δύο πρωτόκολλα που επιτρέπουν αφενός την εξαγωγή κρόκου Κοζάνης στην Κίνα (προϊόν ΠΟΠ) – την οποία η Αθήνα επιδίωκε για χρόνια – και αφετέρου την εξαγωγή ακτινιδίων από όλη την Ελλάδα, ενώ σήμερα επιτρέπεται μόνο από συγκεκριμένες περιοχές. Οι συμφωνίες για τα αγροδιατροφικά προϊόντα αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον μετά τη συμφωνίας ΕΕ – Κίνας για την εμπορική προστασία 100 γεωγραφικών ενδείξεων.
Η συμφωνία με την Cosco για τον Πειραιά
Στη Σανγκάη ο κ. Μητσοτάκης επισκέφθηκε την έδρα της Cosco, και στη συνάντησή του με τον πρόεδρο της εταιρείας Σι Λιρόνγκ επιβεβαιώθηκε ο κοινός στόχος να μετατραπεί ο Πειραιάς στο κορυφαίο λιμάνι της Ευρώπης. Στις αρχές της προσεχούς εβδομάδας ο υπουργός Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης και ο πρόεδρος της Cosco, σε συνέχεια της έγκρισης του master plan της Cosco για νέο γύρο επενδύσεων ύψους 600 εκατ. ευρώ, θα υπογράψουν Μνημόνιο Κατανόησης στο οποίο θα δηλώνεται η βούληση των δύο πλευρών να ξεπεραστούν τυχόν εμπόδια στην υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος. Επιπλέον, σε ένδειξη της στήριξης της ΕΕ για το εγχείρημα και για τη διασφάλιση της χρηματοδότησης των κατασκευαστικών έργων θα υπογραφεί δέσμη συμβάσεων από τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Αντριου Μακ Ντάουελ και τον διευθυντή του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς Θανάση Λιάγκο με τον πρόεδρο της Εxport-Import Bank of China Σου Σιαολιάν.
Στο επίκεντροη ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης
Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι συμφωνίες στον τομέα της ενέργειας. Οι Κινέζοι έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της ηπειρωτικής Ελλάδας με την Κρήτη και θα υπογραφεί συμφωνία ανάμεσα στον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ΑΔΜΗΕ Μανούσο Μανουσάκη και στον πρόεδρο της State Grid Corporation of China Κου Γουέι, η οποία στην ουσία θα προαναγγέλλει τη συμμετοχή της εταιρείας στον διαγωνισμό του συγκεκριμένου έργου που αναμένεται να ανακοινωθεί σύντομα.
Επίσης, θα υπογραφεί συμφωνία συνεργασίας για το έργο MINOS 50 MW στην Κρήτη από (την ελληνική πλευρά) τον πρόεδρο της NUR Energie Κέβιν Σάρα και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Prenecon-Green Energy Holdings Plc Δημήτριο Μπούρα και από (την κινεζική πλευρά) τον πρόεδρο και εκτελεστικό διευθυντή της Industrial and Commercial Bank of China Τσεν Σικίνγκ και τον πρόεδρο του China Energy Engineering Group Γουάνγκ Τζιανπίνγκ. Πρόκειται για την κατασκευή ηλιοθερμικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τεχνολογία τηγμένου άλατος, έργο ύψους 300 εκατ. ευρώ, το οποίο θα ξεκινήσει το καλοκαίρι του 2020, θα ολοκληρωθεί ύστερα από περίπου δυόμισι χρόνια και θα καλύπτει το 10% των αναγκών της Κρήτης σε ηλεκτρική ενέργεια. Η συμφωνία θα διασφαλίσει τη μεταφορά και τη χρήση προηγμένης κινεζικής τεχνολογίας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου στον Αθερινόλακκο Λασιθίου.
Τουρισμός: νέα δρομολόγια και πτήσεις τσάρτερ
Μνημόνιο Κατανόησης αναμένεται να υπογραφεί μεταξύ των Αεροπορικών Αρχών της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, το οποίο θα περιλαμβάνει πρόβλεψη πολλαπλού διορισμού αεροπορικών εταιρειών και νέο πίνακα διαδρομών, με όλα τα σημεία προορισμού στις δύο χώρες, τη δυνατότητα εκτέλεσης πτήσεων τσάρτερ, καθώς και μίσθωσης αεροσκαφών (leasing). Να σημειωθεί ότι την άνοιξη του 2020 θα εγκαινιαστεί και δεύτερη απευθείας πτήση Σανγκάη – Αθήνα, μετά την πτήση Πεκίνο – Αθήνα, από την εταιρεία Τζουνγιάο, ενώ προετοιμάζεται και τρίτη από την πόλη Τσεν Ντου, την πατρίδα των πάντα. Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να αυξηθούν οι κινέζοι τουρίστες από 200.000 σε 500.000 το 2021.
