Μπορεί η αύξηση των ονομαστικών αποδοχών να οδηγήσει σε μείωση του καθαρού διαθέσιμου εισοδήματος ακόμη και πριν αναλάβει… δουλειά ο πληθωρισμός;
Ναι είναι η απάντηση, σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Καθημερινής», καθώς από τη μια το «πάγωμα» της φορολογικής κλίμακας και από την άλλη το «κλείδωμα» των εισοδηματικών κριτηρίων για τη χορήγηση των διαφόρων κοινωνικών επιδομάτων δημιουργεί εκρηκτικό «κοκτέιλ» για εκατοντάδες χιλιάδες μισθωτούς. Ενώ η παρακράτηση φόρου αυξάνεται με ρυθμό υπερδιπλάσιο από την ονομαστική μεταβολή του μισθού επηρεάζοντας τις καθαρές αποδοχές, έρχεται η «παραβίαση» των εισοδηματικών κριτηρίων της επιδοματικής πολιτικής να στερήσει αρκετές εκατοντάδες ευρώ από δεκάδες χιλιάδες πολίτες. Τα στοιχεία του ΟΠΕΚΑ είναι αποκαλυπτικά: Μέσα σε μία διετία οι δικαιούχοι του επιδόματος τέκνων μειώθηκαν κατά 157.000, οι δικαιούχοι του επιδόματος στέγασης κατά 79.190 και οι εγγεγραμμένοι στο ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα κατά 43.180. Το αποτέλεσμα; Στην τελευταία της μέτρηση (η οποία αφορά το α΄ τρίμηνο του 2025) η Eurostat κατατάσσει την Ελλάδα στην 3η χειρότερη θέση της Ευρώπης λόγω της μείωσης του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος, αλλά και στην τελευταία θέση της Ε.Ε. με βάση το αρνητικό ποσοστό αποταμίευσης.
Η «ζημιά» συμπυκνώνεται στο ακόλουθο παράδειγμα: Οικογένεια με δύο παιδιά εμφάνισε ετήσιο μεικτό εισόδημα 34.000 ευρώ στην περυσινή φορολογική δήλωση από μία πηγή εισοδήματος: ένα μισθό. Στην πράξη, 34.000 ευρώ μεικτά τον χρόνο σημαίνει 1.749 ευρώ καθαρά τον μήνα καθώς παρακρατούνται 325 ευρώ κάθε μήνα για ασφαλιστικές εισφορές και 355 ευρώ για φόρο εισοδήματος. Επειδή πληροί το εισοδηματικό κριτήριο, η οικογένεια εισπράττει και επίδομα τέκνων 672 ευρώ τον χρόνο.
Το 2025, ο εργαζόμενος παίρνει αύξηση 3% και ανεβάζει τα «μεικτά» του στις 35.020 ευρώ. Το φορολογητέο εισόδημα ανεβαίνει στις 30.344 ευρώ. Αυτομάτως καταστρατηγείται το όριο του επιδόματος τέκνων και το επίδομα των 672 ευρώ εξαφανίζεται. Ο μηνιαίος φόρος παρακράτησης ανεβαίνει στα 376 ευρώ τον μήνα (αυξάνεται δηλαδή κατά 6% έναντι 3% αύξησης των ονομαστικών αποδοχών) και τελικώς τα καθαρά διαμορφώνονται στα 1.791 ευρώ τον μήνα. Τι συμβαίνει τελικώς στις ετήσιες αποδοχές του συγκεκριμένου εργαζομένου και της οικογένειάς του; Κερδίζει 596 ευρώ στον μισθό του, χάνει 672 ευρώ από το επίδομα τέκνων και τελικά, παρά την αύξηση, βρίσκεται με λιγότερες ετήσιες καθαρές αποδοχές.
Πόσοι εργαζόμενοι έχουν βρεθεί ήδη σε αντίστοιχη κατάσταση ή θα βρεθούν εντός των επόμενων μηνών; Τα στοιχεία του ΟΠΕΚΑ δείχνουν ότι την τελευταία διετία οι δικαιούχοι κοινωνικών επιδομάτων μειώθηκαν από το 1,35 εκατομμύριο στο 1,1 εκατομμύριο, δηλαδή κατά 250.000. Σημαντικός αριθμός είναι οι αυτοαπασχολούμενοι που ξεπέρασαν τα εισοδηματικά όρια λόγω τεκμαρτού εισοδήματος, υπάρχουν όμως και χιλιάδες μισθωτοί. Ο αριθμός των δικαιούχων επιδόματος τέκνων μειώθηκε σε ιστορικό χαμηλό (488.735), ενώ το ίδιο ισχύει και για τους δικαιούχους του επιδόματος στέγασης (οι οποίοι περιορίστηκαν σε 190.999, από 270193 το 2023). Στην τελευταία της έρευνα για την πορεία του διαθέσιμου εισοδήματος (η οποία συντάχθηκε με βάση τα στοιχεία του α΄ τριμήνου) η Eurostat υπολόγισε μείωση ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος στην Ελλάδα κατά 0,8%. Σε αυτή τη μείωση συνέβαλαν όχι μόνο η φορολογική και η επιδοματική πολιτική, αλλά και ο υψηλός πληθωρισμός, ο οποίος μάλιστα κινείται και πάλι σε ανοδική τροχιά. Το -0,8% συγκαταλέγεται στις χειρότερες επιδόσεις της Ε.Ε. Μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε μόνο στην Πορτογαλία (-3,1%) και στη Σουηδία (-1,4%). Το πρόβλημα για την Ελλάδα, βέβαια, συνίσταται στο ότι το αρνητικό πρόσημο υπολογίζεται επί χαμηλών αποδοχών. Για το πρώτο τρίμηνο το εισοδηματικό χάσμα με την Ε.Ε. και την Ευρωζώνη εμφανίζεται να διευρύνεται, καθώς έχουμε αύξηση 0,7% στην Ευρωζώνη και 0,9% στην Ε.Ε.
Σε επίπεδο αποταμίευσης, η Ελλάδα βρίσκεται στη χειρότερη θέση. Ενώ στην Ευρωζώνη καταγράφεται οριακή αύξηση 0,1% και στην Ε.Ε. αύξηση 0,2%, η Ελλάδα πέφτει στο -3,6%. Καμία άλλη χώρα δεν εμφανίζει ανάλογη επίδοση και στην αμέσως χειρότερη θέση εντοπίζεται η Πορτογαλία με το -3%. Η βελτίωση της κατάστασης στην Ελλάδα «απαιτεί» μεγαλύτερες ονομαστικές αυξήσεις, αλλαγές στη φορολογική κλίμακα αλλά και επανεξέταση των κριτηρίων χορήγησης των κοινωνικών επιδομάτων.
Πηγή: moneyreview.gr
