• Σε εκτενή απάντησή του το Ελληνικό Κτηματολόγιο αποδίδει τις δυσχέρειες σε παθογένειες του παλαιού συστήματος της Ρόδου, παραθέτει τις νομοθετικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει και διαβεβαιώνει πως δεν τίθεται ζήτημα νομικής αβεβαιότητας για τις συναλλαγές
Με επιστολή της στις 6 Οκτωβρίου 2025, η γενική διευθύντρια του Ελληνικού Κτηματολογίου κ. Ολυμπία Μαρκέλλου, απέστειλε επίσημη απάντηση στους επαγγελματικούς φορείς της Ρόδου, Κω και Λέρου, οι οποίοι είχαν απευθυνθεί από τις 15 Σεπτεμβρίου στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, καταγγέλλοντας θεσμικά και τεχνικά κενά που, όπως υποστήριζαν, παγώνουν συναλλαγές και δημιουργούν ανασφάλεια δικαίου.
Η απάντηση του Κτηματολογίου, έκτασης εννέα σελίδων, επιχειρεί μια συνολική αποτίμηση της κατάστασης, περιγράφει τα βήματα που έχουν γίνει από την Πολιτεία για τη μετάβαση των Δωδεκανήσων στο ενιαίο σύστημα του Εθνικού Κτηματολογίου και απορρίπτει την κριτική περί «θεσμικής σύγχυσης».
Οι νομοθετικές και διοικητικές παρεμβάσεις
Το Κτηματολόγιο υπενθυμίζει ότι με σειρά αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου από το 2024 έως το 2025 τέθηκαν οι βάσεις για τη λειτουργία του νέου Κτηματολογικού Γραφείου Δωδεκανήσου με έδρα τη Ρόδο και του Υποκαταστήματος Κω. Οι αποφάσεις αυτές, σε εφαρμογή του Νόμου 4512/2018, ακολούθησαν την κατάργηση των παλαιών κτηματολογικών γραφείων Ρόδου, Κω και Λέρου.
Η λειτουργία των νέων δομών, όπως αναφέρεται, προηγήθηκε της έκδοσης της διαπιστωτικής πράξης για τη μετάπτωση στο ΣΠΕΚ, σύμφωνα με τον Νόμο 4934/2022, που καθορίζει τη διαδικασία προσαρμογής των παλαιών δεδομένων στο σύγχρονο πληροφοριακό σύστημα του Εθνικού Κτηματολογίου.
Το Κτηματολόγιο αναγνωρίζει ότι το πρώην Γραφείο Ρόδου λειτουργούσε υπό επιβαρυμένες συνθήκες με πολυετείς εκκρεμότητες νομικού ελέγχου, γεγονός που επηρεάζει ακόμη και σήμερα την ταχύτητα διεκπεραίωσης των νέων πράξεων. Ωστόσο, υπογραμμίζει ότι για την αντιμετώπιση αυτής της συσσωρευμένης καθυστέρησης έχει ήδη υπάρξει νομοθετική παρέμβαση μέσω του άρθρου 88 του Νόμου 5172/2025.
Σύμφωνα με τη ρύθμιση αυτή, οι εκκρεμότητες που υφίσταντο έως το τέλος του 2024 διεκπεραιώνονται πλέον από τον προϊστάμενο του νέου Γραφείου και τα αρμόδια όργανα του Φορέα, χωρίς να επιτρέπεται επανέλεγχος ή ανάκληση αποφάσεων του Κτηματολογικού Δικαστή. Επίσης, καταργήθηκε η επίδοση απορριπτικών αποφάσεων μέσω δικαστικών επιμελητών, ενώ εισήχθη απλούστερη διαδικασία γνωστοποίησης προς τους πολίτες.
Παράλληλα, επετράπη η προσωρινή απόσπαση προσωπικού από το Υπουργείο Δικαιοσύνης για έξι μήνες, με καταβολή επιμισθίου, ώστε να υποστηριχθεί η εκκαθάριση των εκκρεμών φακέλων.
Η απάντηση στα αιτήματα των φορέων
Η διοίκηση του Ελληνικού Κτηματολογίου δηλώνει πως αναγνωρίζει το ενδιαφέρον των τοπικών φορέων, αλλά απορρίπτει τον ισχυρισμό ότι η μετάβαση στο νέο σύστημα έχει προκαλέσει νομική αστάθεια ή αναστάτωση.
Αντιθέτως, αποδίδει τα προβλήματα σε «χρονίζουσες παθογένειες» του παλαιού Κτηματολογικού Κανονισμού Ρόδου, ο οποίος δεν είχε εκσυγχρονιστεί και είχε οδηγήσει σε «ιδιότυπες εθιμικές πρακτικές» καταχώρισης πράξεων εκτός αυστηρού νομικού πλαισίου. Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το λεγόμενο «συνδυαστικό σύστημα» ταυτόχρονης καταχώρισης παλαιών και νέων πράξεων, το οποίο το Κτηματολόγιο χαρακτηρίζει μη προβλεπόμενο από τη νομοθεσία και μη εφαρμόσιμο στη νέα δομή.
Όπως σημειώνει η υπηρεσία, η λειτουργία του Εθνικού Κτηματολογίου στηρίζεται στην αρχή της χρονικής προτεραιότητας και της απόλυτης τάξης στις εγγραφές, χωρίς εξαιρέσεις ή «τοπικές πρακτικές».
Οι απαντήσεις σε επιμέρους νομικά ζητήματα
Στην αναλυτική επιστολή παρέχονται συγκεκριμένες διευκρινίσεις για θέματα που έθεσαν οι φορείς:
Για την παύση ισχύος του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου, το Κτηματολόγιο επικαλείται ρητά τη διάταξη του άρθρου 12 του Ν. 5076/2023, τονίζοντας ότι από την έναρξη λειτουργίας του νέου Γραφείου εφαρμόζεται πλέον ο Νόμος 2664/1998, εκτός από τις διατάξεις περί αρχικών εγγραφών, αφού οι περιοχές αυτές είναι ήδη κτηματογραφημένες.
Για τις αγωγές χρησικτησίας, η υπηρεσία εξηγεί ότι οι δικαστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν για αγωγές πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2024 θα καταχωρίζονται κανονικά, ακόμη κι αν δεν περιλαμβάνουν ρητή διάταξη περί διόρθωσης εγγραφών, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις.
Για την προσκόμιση φύλλων και διαγραμμάτων, επισημαίνεται ότι, έως την ολοκλήρωση της μετάπτωσης, δεν εκδίδονται κτηματολογικά φύλλα ή αποσπάσματα διαγραμμάτων για δικαστική χρήση, καθώς τα ακίνητα δεν έχουν ακόμη αποκτήσει ΚΑΕΚ. Αντί αυτών, μπορούν να χρησιμοποιούνται πιστοποιητικά καταχώρισης αγωγής, όπως προβλέπεται.
Για τις τεχνικές προδιαγραφές, το Κτηματολόγιο υπενθυμίζει ότι το ΤΕΕ Δωδεκανήσου και οι Δικηγορικοί Σύλλογοι Ρόδου και Κω συμμετείχαν ενεργά στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία και στη διαβούλευση του τεύχους τεχνικών προδιαγραφών για το έργο της μετάπτωσης.
Το μήνυμα της Διοίκησης
Η γενική διευθύντρια του Ελληνικού Κτηματολογίου καταλήγει δηλώνοντας πως ο Φορέας αντιλαμβάνεται τον θεσμικό ρόλο των επιστημονικών φορέων και παραμένει ανοιχτός σε συνεργασία για την επίλυση τεχνικών και πρακτικών ζητημάτων, επισημαίνοντας ότι η μετάβαση είναι ένα σύνθετο αλλά αναγκαίο έργο.
Το Κτηματολόγιο, σύμφωνα με την ίδια, έχει ήδη λάβει συγκεκριμένα μέτρα για την ενίσχυση της λειτουργίας του νέου Γραφείου και τη σταδιακή εξάλειψη των συσσωρευμένων προβλημάτων.
Η απάντηση του Ελληνικού Κτηματολογίου επιχειρεί να επανατοποθετήσει το ζήτημα της μετάπτωσης των Δωδεκανήσων στο ενιαίο σύστημα σε θεσμικό πλαίσιο, υπενθυμίζοντας ότι οι δυσχέρειες οφείλονται κυρίως σε δομικά προβλήματα του παλαιού καθεστώτος και όχι σε ελλείψεις του νέου. Παρά τις αναφορές για αδυναμίες και τεχνικά εμπόδια, η διοίκηση δηλώνει ότι η διαδικασία προχωρά με σχέδιο, νομοθετική υποστήριξη και στόχο την πλήρη ενσωμάτωση στο Εθνικό Κτηματολόγιο χωρίς απώλεια δικαιωμάτων ή νομική αβεβαιότητα για τους πολίτες.
