Αρχές Αυγούστου, αλλά ένα παιδί μετράει τις μέρες μέχρι να ανοίξουν τα σχολεία. Μεταξύ μας, το ίδιο και η δασκάλα του. Είναι ο μικρός Σάββας και η 33χρονη Δέσποινα Μιχαήλ, ο μοναδικός μαθητής και η μοναδική εκπαιδευτικός του δημοτικού σχολείου της Τελένδου. Πώς γίνεται δύο μονάδες να συνθέσουν το πολύπλοκο σύμπαν ενός σχολείου; Να αναπληρώσουν τα υπόλοιπα γέλια στο προαύλιο, την επαφή, τα άλλα μαθήματα; Διαβάστε παρακάτω.
Οι δυο τους γνωρίστηκαν τον προηγούμενο Σεπτέμβριο στο πρώτο κουδούνι. Μετά την καθιερωμένη «τουρνέ» σε όλη την Ελλάδα, μοίρα κάθε αναπληρωτή, η Δέσποινα είχε μόλις διοριστεί στην Κάλυμνο. Γνωρίζοντας ότι το σχολείο της Τελένδου, που βρίσκεται ανοιχτά της Καλύμνου, «έδινε» περισσότερα μόρια, ζήτησε να υπηρετήσει εκεί. «Αυτός ήταν ο κύριος λόγος την πρώτη χρονιά. Γνώριζα ότι το σχολείο είχε μόνο έναν μαθητή που πήγαινε Δ΄ Δημοτικού και ήθελα να το δοκιμάσω, να ζήσω και αυτή την εμπειρία».
Το «πηγαινέλα»
Την έζησε και με το παραπάνω. Το καθημερινό «πηγαινέλα» ήταν απαιτητικό. Η Δέσποινα κάθε πρωί, βρέξει – χιονίσει, ταξίδευε από την Πόθια, την πρωτεύουσα και κεντρικό λιμάνι της Καλύμνου, στις Μυρτιές στα δυτικά, όπου έπαιρνε το καΐκι και ξεκινούσε για την Τέλενδο. Η απόσταση δεν είναι μεγάλη, δέκα λεπτά «δρόμος», αλλά υπήρχαν μέρες που οι καιρικές συνθήκες ήταν δύσκολες. Απαιτητικό ήταν τελικά και το γεγονός ότι είχε μόνο έναν μαθητή. «Πολλοί ίσως σκέφτονται, σιγά, τι κούραση να έχει το μάθημα σε μια τάξη με ένα παιδί. Ομως δεν είναι έτσι. Ενας μαθητής σημαίνει ότι πρέπει να είσαι πολύ δημιουργική σε όλα, από το μάθημα μέχρι τα παιχνίδια. Γιατί και στο διάλειμμα οι δυο μας ήμασταν. Μαζί παίζαμε».
Η Δέσποινα και ο Σάββας ποζάρουν με φόντο παραλία της Τελένδου. Οι δυο τους γνωρίστηκαν τον προηγούμενο Σεπτέμβριο στο πρώτο κουδούνι και έχουν καταφέρει να συνθέσουν μόνοι τους το πολύπλοκο σύμπαν ενός σχολείου, να αναπληρώσουν την επαφή, τα γέλια που λείπουν από το προαύλιο. Τώρα μετρούν αντίστροφα τις μέρες για την έναρξη της Ε΄ Δημοτικού. Μαζί.
Και κάπου εδώ τελειώνουν τα αρνητικά. Οπως λέει, η εμπειρία συνολικά ήταν ανεπανάληπτη. Και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στον Σάββα. «Αυτό το παιδί είναι εξαιρετικό. Ο,τι και να πω θα είναι λίγο». Η οικογένεια του Σάββα ζει μόνιμα στο μικρό νησί, ανήκουν στους 15 μόνιμους κατοίκους του.
Το πρώτο που έκανε εντύπωση στη Δέσποινα ήταν πόσο το παιδί αγαπάει τον τόπο του. «Του αρέσει ο τρόπος ζωής στο νησί. Αγαπάει πάρα πολύ τη φύση και τη θάλασσα. Πάει βόλτες με τη βάρκα του καθημερινά. Θα μπορούσε ίσως να πηγαίνει στην Κάλυμνο σε ένα σχολείο με περισσότερα παιδιά. Αλλά προτιμάει να είναι εκεί».
Το στενό σχήμα του σχολείου είχε πολλά πλεονεκτήματα. «Το γεγονός ότι ήμασταν οι δυο μας επέτρεψε να αναπτυχθεί πολύ στενή σχέση δασκάλου – μαθητή. Εκανα στοχευμένη διδασκαλία στις ανάγκες του, ήμουν πιο ευέλικτη. Προσπαθούσα να καλλιεργήσω την αυτονομία, να δουλεύει πιο πολύ και πιο καλά μόνος του. Ακόμη και οι δραστηριότητες που κάναμε ήταν πολύ διαφορετικές από αυτές που έκανα στα άλλα σχολεία. Βγαίναμε έξω στη φύση, για παράδειγμα, που είναι δύσκολο να το κάνεις με 23 παιδιά».
Η δασκάλα του προσπαθούσε πάντως να καλύψει το κενό στην κοινωνικοποίησή του. «Κάναμε διαδικτυακές συνδέσεις με άλλα σχολεία, συμμετείχαμε στο δίκτυο ολιγοθέσεων δημοτικών σχολείων. Κάναμε κάποια κοινά μαθήματα με το σχολείο Δαματριάς Ρόδου που είναι τριθέσιο, ενώ στα διαλείμματα ανοίγαμε το Webex ώστε τα παιδιά να συνομιλούν με τον Σάββα. Ετσι δεν ήταν μόνος του».
«Θα μπορούσε να πηγαίνει στην Κάλυμνο σε σχολείο με περισσότερα παιδιά. Αλλά προτιμάει να είναι εκεί», λέει η Δέσποινα Μιχαήλ για το δέσιμο του Σάββα με τον τόπο του.
Με μεγάλη προσπάθεια των εκπαιδευτικών στις εκδηλώσεις για την 7η Μαρτίου, στην επέτειο της ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα, το σχολείο της Ρόδου ήρθε στην Τέλενδο και οι μαθητές παρήλασαν πλάι στον Σάββα. «Ηταν επιθυμία και του ίδιου και έγινε πραγματικότητα».
Τοιχογραφία στο προαύλιο του σχολείου, διά χειρός του καλλιτέχνη Βενέδικτου Αντύπα (δεξιά), ο οποίος αντλώντας έμπνευση από το νησί και τους ανθρώπους του δημιούργησε μια εικόνα σύνδεσης, προσφοράς, φροντίδας. Στη φωτογραφία, και το κλιμάκιο του Ιδρύματος Χατζηγάκη, που συντόνισε τη δράση.
Επιθυμία του παιδιού θα ήταν βέβαια να έκανε όλα τα μαθήματα που κάνει ένα παιδί της ηλικίας του. Ο Σάββας δεν έχει την «πολυτέλεια» να κάνει αγγλικά, πληροφορική ή γυμναστική όπως τα υπόλοιπα παιδιά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εξέλιξή του. Η Δέσποινα έχει κάνει πολλές προσπάθειες να εισακουστεί το αίτημα – αλλά η Κάλυμνος είναι μακριά, και η Τέλενδος μακρύτερα.
Στήριξη από ίδρυμα
Κάποιοι πάντως έχουν τις κεραίες τους τεντωμένες. Στην αρχή της σχολικής χρονιάς, πέρυσι, η κ. Μιχαήλ είχε απευθύνει αίτημα για αποστολή εκπαιδευτικού υλικού στο Κοινωφελές Ιδρυμα Χατζηγάκη, που από το 2012 υλοποιεί το πρόγραμμα «Μαζί για το Σχολείο», μέσω του οποίου στηρίζει σχολεία σε υποδομές, τεχνολογικό εξοπλισμό και εκπαιδευτικό υλικό. Το ίδρυμα ανταποκρίθηκε στέλνοντας βιβλία, έναν υπολογιστή τελευταίας τεχνολογίας και άλλα χρήσιμα εργαλεία για την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά αυτή ήταν μόνο η αρχή.
Τον Ιούνιο βρέθηκε στο νησί κλιμάκιο του Ιδρύματος Χατζηγάκη και ο Βενέδικτος Αντύπας, καλλιτέχνης, απόφοιτος της Βασιλικής Ακαδημίας Τεχνών της Αμβέρσας και καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Maison Faliakos, ο οποίος φιλοτέχνησε ένα μεγάλο έργο στο προαύλιο του σχολείου. Αντλώντας έμπνευση από τον ίδιο τον τόπο, συνομιλώντας με τον μαθητή του σχολείου, τη δασκάλα του, αλλά και τους κατοίκους του νησιού, σχεδίασε ένα ζευγάρι χέρια που αναδύονται μέσα από τη θάλασσα – εικόνα σύνδεσης, προσφοράς και φροντίδας.
Καλύτερες υποδομές
«Σε δεύτερη φάση θα προχωρήσουμε στην ανάπλαση του προαυλίου και στην κατασκευή γηπέδου ποδοσφαίρου που φιλοδοξούμε να γίνει σημείο αναφοράς για όλη την κοινότητα», είπε στην «Κ» η Ελισάβετ Χατζηγάκη, γενική γραμματέας του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος Χατζηγάκη. «Είμαστε πεπεισμένοι ότι αν υπήρχαν καλύτερες υποδομές στο νησί, θα έσπευδαν ακόμη περισσότεροι να ζήσουν εκεί. Πολλοί από τους παλιούς κατοίκους μετακομίζουν στην Κάλυμνο τον χειμώνα και επιστρέφουν στην Τέλενδο το καλοκαίρι».
Ο Σάββας χάρηκε πολύ τη δράση με το mural (τοιχογραφία), μας λέει η δασκάλα του. «Εχω μάθει πολλά από αυτόν. Η αγάπη του για το νησί, τον τρόπο ζωής του, είναι μεταδοτική. Δεν θα μπορούσα να αφήσω αυτό το παιδί τη νέα χρονιά. Πήρα την οργανική θέση στην Τέλενδο».
Πηγή: kathimerini.gr