Ριζικές αλλαγές στη διαμόρφωση των εδρών και στον αριθμό υποψηφίων στις δημοτικές εκλογές του 2028 στον Δήμο Ρόδου

• Το νέο θεσμικό πλαίσιο εισάγει εκλογή σε έναν γύρο, ηλεκτρονική ψήφο και νέα κριτήρια για τις έδρες, αναμορφώνοντας εκ βάθρων το τοπίο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Το Υπουργείο Εσωτερικών καταθέτει στη Βουλή έναν νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που χαρακτηρίζεται ως μία από τις σημαντικότερες θεσμικές τομές των τελευταίων δεκαετιών. Ο νέος εκλογικός νόμος, που θα ισχύσει για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του 2028, αλλάζει ριζικά τον τρόπο εκλογής δημάρχων και περιφερειαρχών, τον αριθμό των υποψηφίων ανά δήμο και τη δομή των εδρών. Η μεταρρύθμιση αυτή συνοδεύεται από έντονες αντιδράσεις, αλλά και προσδοκίες για ένα πιο σύγχρονο, ψηφιακό και διαφανές πλαίσιο λειτουργίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Ο νέος εκλογικός κώδικας και οι κεντρικές του αλλαγές
Η κυβέρνηση εισάγει εκλογικό σύστημα ενός γύρου για την ανάδειξη δημάρχων και περιφερειαρχών, καταργώντας τον δεύτερο γύρο που μέχρι σήμερα αποτελούσε καθοριστικό στάδιο για την τελική επιλογή. Το σύστημα της «συμπληρωματικής ψήφου» θεωρείται από τους υποστηρικτές του ότι θα ενισχύσει τον προεκλογικό διάλογο και θα περιορίσει τα πολιτικά «παζάρια» της δεύτερης Κυριακής. Παράλληλα, η πλειοψηφία του 60% για τον εκλεγέντα στα συμβούλια θα δίνει μεγαλύτερη σταθερότητα στη διοίκηση, μειώνοντας τις πιθανότητες ακυβερνησίας.
Μια ακόμη τομή είναι η εισαγωγή της ηλεκτρονικής ψήφου από το 2028. Οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στη διαδικασία από τον υπολογιστή ή το κινητό τους, με ισχυρές δικλείδες ασφαλείας, ενώ θα παραμείνει και η δυνατότητα φυσικής ψήφου. Πρόκειται για μια αλλαγή που μετασχηματίζει όχι μόνο τον τρόπο συμμετοχής, αλλά και την εικόνα της δημοκρατίας σε τοπικό επίπεδο.
Ανατροπές στον αριθμό υποψηφίων και τις έδρες
Η σημαντικότερη πρακτική αλλαγή αφορά τον αριθμό των υποψηφίων σε σχέση με τον αριθμό των εδρών. Με βάση τη μελέτη που συνοδεύει τον νέο Κώδικα, προβλέπεται αύξηση του ανώτατου αριθμού υποψηφίων κατά 50% του αριθμού των εδρών. Αυτό σημαίνει ότι στους μεγάλους δήμους η εκλογική μάχη θα διεξάγεται με περισσότερους συνδυασμούς και υποψήφιους, αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα.
Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα του Δήμου Ρόδου:
• Το 2023 το μέγιστο όριο υποψηφίων ανερχόταν στους 384.
• Με τον νέο Κώδικα, για το 2028, το όριο μειώνεται στους 239, ενώ στο επίπεδο δημοτικών ενοτήτων ο συνολικός αριθμός φτάνει τους 68 από τους 108 του 2023.
Η αναμόρφωση αυτή εντάσσεται στη γενικότερη λογική κατάργησης των δημοτικών ενοτήτων ως εκλογικών περιφερειών. Πλέον, κάθε δήμος θα θεωρείται ενιαία εκλογική περιφέρεια, κάτι που μειώνει τον κατακερματισμό και οδηγεί σε πιο συγκεντρωτική κατανομή εδρών.
Η ανάλυση του κ. Δημήτρη Λίτσα
Ο Χημικός Μηχανικός MSc, BSc, HND, Σύμβουλος Οργάνωσης Πολιτικών Γραφείων Ειδικός στη προετοιμασία και διεξαγωγή Προεκλογικών Αγώνων & Εκλογών κ. Δημήτρης Λίτσας μελέτησε για την «δημοκρατική» το σενάριο για τον αριθμό των υποψηφίων να αυξηθεί κατά 50% του αριθμού των εδρών, στο Νέο Εκλογικό Νόμο, για τις επερχόμενες Δημοτικές και Περιφερειακές Εκλογές.

Η κατανομή των εδρών αν ισχύσει το σχέδιο νόμου που προωθείται θα έχει ως εξής:

Το 2023 το maximum ήταν 108

Το 2023 το maximum ήταν 384

Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μέσω του νέου Κώδικα αποτελεί μια από τις πιο ριζικές τομές που επιχειρούνται τα τελευταία χρόνια. Με την εισαγωγή της ηλεκτρονικής ψήφου, την εκλογή σε έναν γύρο, την αλλαγή στον αριθμό των υποψηφίων και την αναδιάρθρωση των εδρών, η κυβέρνηση φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα σύγχρονο, σταθερό και αποτελεσματικό σύστημα. Ωστόσο, οι αντιδράσεις δείχνουν ότι το πολιτικό και κοινωνικό αποτύπωμα αυτών των αλλαγών θα δοκιμαστεί στην πράξη, με τις εκλογές του 2028 να αποτελούν το πρώτο μεγάλο τεστ για το νέο εκλογικό τοπίο.