Το κόστος ζωής αλλά και παραγωγής ή προσφοράς υπηρεσίας στα νησιά είναι υψηλό καθώς μεταφορές, καύσιμα και πρώτες ύλες παρά τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ έχουν υψηλές τιμές.
Αντιμέτωποι με μια δύσκολη κατάσταση τιμών είναι οι κάτοικοι των νησιών που πέρα από το ράλι τιμών σε βασικά είδη έχουν να αντιμετωπίσουν ένα συνεχές ανοδικό σπιράλ τιμών στα καύσιμα και βέβαια στα μεταφορικά. Με το δίπολο αυτό λοιπόν να έχει “χτυπήσει ταβάνι” δημιουργείται ένα πολύ υψηλό “βάθρο” που συμπαρασύρει όλα τα κόστη για παραγωγή και προσφορά υπηρεσίας. Κι αυτό σε μια περίοδο που η οικονομία ποντάρει στην καλή επίδοση προορισμών, και ειδικά νησιωτικών που τυχαίνει να αποτελούν και το “βαρύ” πυροβολικό του ελληνικού τουρισμού για έσοδα και υπεραξίες.
Υπενθυμίζεται ότι ο εθνικός δείκτης πληθωρισμού για την Ελλάδα θα ανακοινωθεί από την ΕΛΣΤΑΤ στις 9 Ιουνίου και θεωρείται βέβαιη νέα αύξηση πολύ πάνω από τα επίπεδα του 10,2% που είχε βρεθεί τον Απρίλιο. Ωστόσο ήδη οι τιμές στο ράφι στα νησιά, αλλά και βέβαια στα καύσιμα είναι στα ύψη. Παρά τον μειωμένο ΦΠΑ που ισχύει σε πολλά νησιά και απορροφά μέρος του υψηλού κόστους μεταφοράς, παραγωγής κτλ, πολλά προϊόντα είναι τουλάχιστον 10-20% ακριβότερα.
Υπενθυμίζεται ότι σε μέσο εθνικό επίπεδο πληθωρισμός στην ομάδα με τα είδη διατροφής τρέχει με μεγαλύτερη ταχύτητα από το μέσο πληθωρισμό τον Απρίλιο φθάνοντας στο 10,9%, όταν την ίδια περίοδο του 2021 ήταν αρνητικός κατά 1,2%. Ακόμα και σε μηνιαία βάση καταγράφεται ισχυρή έκρηξη των τιμών στην συγκεκριμένη ομάδα με τον δείκτη να σημειώνει τον Απρίλιο αύξηση 2,5% σε σχέση με τον Μάρτιο.
Το κόστος ζωής
Συνολικά το κόστος ζωής είναι υψηλό καθώς πολλοί κάτοικοι νησιών και παρά τη βοήθεια που προσφέρει το μεταφορικό ισοδύναμο αναγκάζονται σε πολλαπλές μετακινήσεις για σειρά αναγκών (ιατρικών κτλ) κάτι που επιβαρύνει περαιτερω τα οικονομικά τους.
Να σημειωθεί ότι μεγάλες, εξάλλου, ήταν οι ανατιμήσεις σε 12μηνη βάση μέχρι τον Απρίλιο σε μεταφορά επιβατών με πλοίο (17,7%), μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (15,8%), Ξενοδοχεία- μοτέλ- πανδοχεία (16,1%), Κινηματογράφοι- θέατρα (13,9%), Εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία (3,3%).
Τα καύσιμα και οι μεταφορές
Επιπλέον οι τιμές στην αντλία συμπαρασύρουν όλα τα κόστη μεταφορών, αλλά και συνολικά εργασιών σπρώχνοντας προς τα πάνω όλον τον “λογαριασμό” της νησιωτικής καθημερινότητας και παραγωγής. Στα καύσιμα αυτήν την ώρα οι τιμές κινούνται π.χ. σε πολλά νησιά πάνω από το επίπεδο των 2,60 ευρώ το λίτρο στην αμόλυβδη. Ανάλογα και στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια οι ήδη συντελεσμένες αυξήσεις είναι από 15-22%, ανάλογα με τον προορισμό, ενώ αναμένεται να έρθουν και άλλες, περίπου στο 5%, τις επόμενες μέρες με βάση σχετικές πληροφορίες. Βέβαια οι ακτοπλοϊκές εταιρίες εδώ και μήνες έχουν κρούσει καμπανάκι για την ανάγκη στήριξης ώστε να μπορέσουν να κρατήσουν δρομολόγια και να στηρίξουν την συνδεσιμότητα των νησιών.
Στα, δε, αεροπορικά εισιτήρια, οι τιμές λόγω της τουριστικής σεζόν είναι ψηλά και μόνο όσοι έχουν μεριμνήσει για έγκαιρες κρατήσεις, κάτι που βέβαια που ισχύει και για τα ακτοπλοϊκά, μπορούν να ελπίζουν σε σχετικά λογικά κόστη,
Η κυβέρνηση
Πάντως σε αυτό το σκηνικό η πολιτεία καλείται να προβεί σε πιο αποτελεσματικές κινήσεις και το οικονομικό επιτελείο να βρει λύσεις ώστε και τα νοικοκυριά να κρατήσει όρθια, και τη δημοσιονομική ισορροπία να κρατήσει αλλά την ανάπτυξη να τονώσει, ειδικά στον κομβικό νησιωτικό εθνικό κορμό. Βέβαια, με δεδομένα τα κόστη δανεισμού, τα περιθώρια είναι πεπερασμένα, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με μειώσεις έμμεσων φόρων καθώς ήδη έχει παραταθεί το καθεστώς μειωμένου ΦΠΑ σε μεταφορές, τουρισμό, εστίαση αλλά και σε μια σειρά νησιών.
Αναπόφευκτα, όμως, με δεδομένη την πορεία των τιμών, “μπαινοβγαίνει” στη συζήτηση η πρόταση για μειωμένο ΦΠΑ στα τρόφιμα και δη σε συγκεκριμένα βασικά είδη, με την κυβέρνηση να είναι απρόθυμη προς ώρας να προβεί σε κάποια κίνηση, καθώς εκτιμάται ότι δε θα έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα στις τιμές, αλλά θα επιφέρει και νέα επιβάρυνση στο κρατικό ταμείο.
“Συνετές κινήσεις”
Μιλώντας στη Βουλή πάντως χθες ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας απαντώντας στις κατηγορίες των κομμάτων της αντιπολίτευσης, «για μη επαρκή μέτρα στήριξης της κυβέρνησης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που δοκιμάζονται σκληρά από την ενεργειακή κρίση», απέρριψε ως μη αποτελεσματικό το μέτρο για τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα που πρότειναν.
Αφορμή ήταν η κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών Οικονομικών Υποθέσεων και Θεσμών & Διαφάνειας της Βουλής, τα μέλη των οποίων ενημέρωσε ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, Γιώργος Πιτσιλής, επί της έκθεσης απολογισμού της Αρχής για το 2021 και τον προγραμματισμό της για τα επόμενα έτη.
«Η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι και έγκαιρα και γενναία παρεμβαίνει για να στηρίξει οικονομικά, κυρίως τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Το αποδείξαμε και στην πανδημία και στην ενεργειακή κρίση. Όποτε υπάρχει δημοσιονομικός χώρος η Πολιτεία τον επιστρέφει στο σύνολο της στη κοινωνία και κυρίως στα μεσαία και στα χαμηλά εισοδήματα», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο κ. Σταϊκούρας και επισήμανε: «Σε σχέση με την ενεργειακή κρίση η Ελλάδα έδωσε διπλάσια χρήματα από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο για να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις».
Σχολιάζοντας την πρόταση για μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα, ο υπουργός Οικονομικών ανέφερε ότι πρέπει ως αντιστάθμισμα να βρεθεί άλλο μέτρο, καλώντας όσους την υποστηρίζουν να ξεκαθαρίσουν αν ταυτόχρονα ζητούν και αύξηση του ΕΝΦΙΑ.
«Ακούω με ευκολία να λέγεται «μειώστε οριζόντια τους φόρους στα καύσιμα», όταν έρχεται το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής και λέει είναι λάθος να μειώνουμε οριζόντια τους έμμεσους φόρους. Όταν με επιστολή του προς τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ, ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος, αναφερόμενος στα καύσιμα, λέει προς όλους ότι η μείωση των έμμεσων φόρων στην ενέργεια δεν είναι η πιο αποτελεσματική λύση για κοινωνική δικαιοσύνη, ιδιαίτερα αν οι τιμές παραμένουν υψηλές για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αντίθετα, όπως λέει, αν φορολογούνται τα υψηλά και τα υπερβάλλοντα κέρδη των εταιρειών ενέργειας, μπορεί να βοηθήσει να χρηματοδοτηθούν και να στηριχθούν στοχευμένα τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά. Ό,τι ακριβώς ακολουθεί η Ελλάδα», επισήμανε ο κ. Σταϊκούρας και συμπλήρωσε:
«Όταν λοιπόν δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος από την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού τον επιστρέφουμε στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες».
Στο σημείο αυτό ο κ. Σταϊκούρας κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι «με ευκολία προσπερνάει τα 371 εκατ. ευρώ από τον μειωμένο ΕΝΦΙΑ», σημειώνοντας ότι «είναι ένα μόνιμο μέτρο υπέρ των πολιτών».
Άλλα μέτρα
Πάντως, υπό την πίεση της συγκυρίας, κάποιες συμβολικές και στοχευμένες κινήσεις σε τρόφιμα εξετάζονται πιθανές κινήσεις στο μέτωπο των καυσίμων, όπως
Η επανάληψη της επιδότησης βενζίνης από 30 έως 50 ευρώ για όλους για ένα τρίμηνο ή εναλλακτικά μονό για τους κατοίκους των νησιών και όσους ταξιδέψουν για διακοπές κατά την τουριστική περίοδο.
Μια παρέμβαση αντίστοιχη με την επιδότηση του πετρελαίου κίνησης, ήτοι επιδότηση της βενζίνης στην αντλία με ποσό άνω των 15 λεπτών ανά λίτρο.
Διεύρυνση του μεταφορικού ισοδύναμου για εξίσωση του κόστους μεταφοράς με μέσα μαζικής μεταφοράς από την ηπειρωτική Ελλάδα σε νησί ή από νησί σε νησί με το κόστος που θα ίσχυε στην ηπειρωτική Ελλάδα για την ίδια απόσταση. To μέτρο, ήδη, εφαρμόζεται στα ακόλουθα νησιά: Αγαθονήσι, Άγιος Ευστράτιος, Αλόννησος, Αμοργός, Ανάφη, Αντίπαρος, Αστυπάλαια, Ίος, Ικαρία, Κάρπαθος, Κάσος, Κέα, Κίμωλος, Κύθηρα, Κύθνος, Λειψοί, Λέρος, Μεγίστη, Μήλος, Νίσυρος, Πάτμος, Σαμοθράκη, Σέριφος, Σίκινος, Σίφνος, Σκιάθος, Σκόπελος, Σκύρος, Σύμη, Τήλος, Φολέγανδρος, Φούρνοι, Χάλκη και Ψαρά
Σημαντικό Συμβούλιο ΕΕ αποφάσεις
Στο μεταξύ σημαντικές αποφάσεις που δίνουν ελπίδες για μια πιο αποτελεσματική διαχείριση της κατάστασης, όπως θα διαμορφωθεί στα νησιά τα επόμενα χρόνια λόγω της πράσινης μετάβασης της ακτοπλοΐας και των κινδύνων απόσυρσης πλοίων έλαβε χθες το Συμβούλιο Υπουργών θαλάσσιων Μεταφορών της ΕΕ.
Συγκεκριμένα όπως ανέφερε σχετική ανακοίνωση του Υπ. Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής από το Συμβούλιο Υπουργών Θαλασσίων Μεταφορών της Ε.Ε., που συνεδρίασε, χθες, στο Λουξεμβούργο αναγνωρίζεται χρονική εξαίρεση, έως τις 31.12.2029, από την εφαρμογή των διατάξεων του Κανονισμού “FuelEU Maritime” για τα ακτοπλοϊκά πλοία, όταν δρομολογούνται σε λιμένες νησιών με λιγότερους από 200.000 κατοίκους.
Ο Γ. Πλακιωτάκης
“Θεωρώ σημαντικό στοιχείο του κειμένου την ανταπόκρισή του σε ικανοποιητικό βαθμό στις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες των Κρατών Μελών, μέσω της ρεαλιστικής αντιμετώπισης συγκεκριμένων περιπτώσεων, όπου η εφαρμογή του Κανονισμού θα έχει οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο. Για την περίπτωση της Ελλάδας, με τη χορήγηση περιορισμένης χρονικά εξαίρεσης για τον κλάδο της ακτοπλοΐας, αντιμετωπίζεται ο εκτιμώμενος οικονομικός και κοινωνικός αντίκτυπος για τους κατοίκους, παραγωγούς και επισκέπτες στις νησιωτικές μας περιοχές ενώ παράλληλα παρέχεται ζωτικός χρόνος τόσο για την επαρκή διαθεσιμότητα εναλλακτικών καυσίμων όσο και για την ενεργειακή μετάβαση του ακτοπλοϊκού στόλου” σημείωσε χθες με αφορμή τις αποφάσεις του Συμβουλίου ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Πλακιωτάκης.
Πηγή: Γιώργος Αλεξάκης – news247.gr
