Μειωμένη κίνηση, μεγάλες διακυμάνσεις μεταξύ τουριστικών προορισμών και σημαντικές απώλειες εσόδων καταγράφει ο ελληνικός τουρισμός, ενώ μπαίνει ο Αύγουστος, ο πλέον κρίσιμος μήνας όσον αφορά τη φετινή τουριστική περίοδο. Οι τρεις προηγούμενοι μήνες, με αλλεπάλληλα αρνητικά γεγονότα και ανατροπές, δοκίμασαν τις αντοχές των τουριστικών επιχειρήσεων. Το κρίσιμο τεστ του Ιουλίου έδειξε ότι ο ελληνικός τουρισμός μέχρι στιγμής έχει περάσει το ναρκοπέδιο των κακών ειδήσεων, των αυξήσεων και της κακής ψυχολογίας των τουριστικών αγορών, με μονοψήφιο ποσοστό μείωσης των τουριστικών αφίξεων. Ωστόσο, τίποτα δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο και ένας νέος κλυδωνισμός αρκεί για να βουλιάξει τον ελληνικό τουρισμό σε διψήφια ποσοστά μείωσης.
Η γερμανική και η βρετανική αγορά έχουν γυρίσει την πλάτη τους στην Ελλάδα
Όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδος και της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, που αφορούν τις αφίξεις ξένων τουριστών στα ελληνικά αεροδρόμια, πτωτικά κινούνται η Βόρεια Ελλάδα και ιδιαίτερα η Χαλκιδική (-16%), τα νησιά του Βορείου Αιγαίου (-8,8%) και η Κέρκυρα (-8%). Μικρή μείωση εμφανίζουν η Κρήτη (-2,6%) και οι Κυκλάδες (-2,5%). Αξιοσημείωτη είναι η αύξηση στα Δωδεκάνησα (8,8%) και ειδικότερα στη Ρόδο, που ξεκίνησε την τουριστική περίοδο με μείωση 18% και στο τέλος Ιουνίου σημείωνε αύξηση 7,9%. Η τουριστική κίνηση στην Αθήνα βούλιαξε από τον Μάιο, λόγω των επεισοδίων στο κέντρο της πόλης, στο λιμάνι του Πειραιά και μέχρι σήμερα η εικόνα παραμένει αρνητική (-8%). Είναι χαρακτηριστικό ότι τα ξενοδοχεία της πρωτεύουσας εμφανίζουν τη χειρότερη πληρότητα μεταξύ των κυριότερων ευρωπαϊκών πρωτευουσών, με μέσο όρο 41,9%!
Αντίο σε Βρετανούς και Γερμανούς
Παρ’ ότι τα ποσοστά διαφέρουν σημαντικά από τόπο σε τόπο, ένα είναι το μήνυμα για τους Έλληνες τουριστικούς επιχειρηματίες: Η γερμανική και η βρετανική αγορά έχουν γυρίσει την πλάτη τους στην Ελλάδα. Οι φετινές αφίξεις από τη Γερμανία παρουσιάζουν μείωση της τάξης του 10%-15%, καθώς οι Γερμανοί εμφανίζουν αρνητική ψυχολογία απέναντι στη χώρα μας. Μειωμένη κατά 7% είναι και η κίνηση από τη Βρετανία, τη δεύτερη μεγάλη αγορά του ελληνικού τουρισμού, παρ’ ότι τις τελευταίες μέρες εμφανίζονται τάσεις βελτίωσης. Φέτος όλα δείχνουν ότι οι αφίξεις Βρετανών τουριστών θα πέσουν κάτω από τα 2 εκατ. άτομα. Θετικά σημεία εμφανίζουν οι αφίξεις από τη Γαλλία, που σημειώνουν αύξηση 5,8%, τη Ρωσία και τη Σερβία, όμως η έκπληξη μάλλον έρχεται από την Ιταλία, που, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Ιταλών πρακτόρων, θα φέρει πάνω από 1 εκατομμύριο τουρίστες στη χώρα μας.
Πέφτει η Ελλάδα, ανεβαίνουν οι ανταγωνιστές
Την ίδια ώρα που ο ελληνικός τουρισμός αντιμετωπίζει ανυπέρβλητα εμπόδια στην προσπάθειά του να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά του, οι ανταγωνιστές πανηγυρίζουν για σημαντικά έσοδα εν μέσω κρίσης, ενώ όσοι σημειώνουν απώλειες, τις έχουν περιορίσει σε 1-2 ποσοστιαίες μονάδες. Στην κορυφή βρίσκεται η Τουρκία, με αύξηση κατά 15,2% των αφίξεων από το εξωτερικό. Οι περισσότεροι τουρίστες της φέτος είναι Γερμανοί, που φέτος δείχνουν σαφώς την προτίμησή τους στην Τουρκία, με αύξηση κατά 11,7% των κρατήσεων. Η αύξηση αυτή έρχεται μετά από μια εντυπωσιακή χρονιά, το 2009, όπου η Τουρκία μόνη μέσα στους πρώτους 10 τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο κατέγραψε αύξηση στον αριθμό τουριστών που υποδέχθηκε, φθάνοντας τα 27 εκατομμύρια επισκέπτες. Ακολουθεί η Ιταλία με 3,6% αύξηση των αεροπορικών αφίξεων, ενώ η Ισπανία μέχρι στιγμής βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με πέρυσι. Οριακή είναι η πτώση σε Κύπρο (0,6%), Κροατία (-1,2%) και Πορτογαλία (-1,7%).
Είδος υπό εξαφάνιση
ο Έλληνας τουρίστας
Ιδιαίτερα απρόθυμοι να βάλουν το χέρι στην τσέπη για τις φετινές διακοπές τους εμφανίζονται οι Έλληνες καταναλωτές, παρά τις μεγάλες εκπτώσεις στα πακέτα διακοπών, που φθάνουν και το 40%, τις άτοκες δόσεις και κάθε λογής διευκολύνσεις. Οι Έλληνες φέτος αναζητούν τις φθηνότερες δυνατές λύσεις, όπως εξοχικά, διακοπές σε σπίτια συγγενών ή και… στο μπαλκόνι του σπιτιού.
Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις, οι κρατήσεις για διακοπές των Ελλήνων καταγράφουν σημαντικές μειώσεις, που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν και το 25%-30%. Ειδικότερα, στη Χαλκιδική εκτιμάται ότι η μείωση των διανυκτερεύσεων των Ελλήνων την υψηλή περίοδο (15 Ιουλίου έως 25 Αυγούστου) θα κυμανθεί γύρω στο -20%. Εκτιμάται ότι φέτος μόνο το 30% των Ελλήνων που θα φτάνουν σε τουριστικές περιοχές θα διαμένει σε κάποιο τουριστικό κατάλυμα, παρά τη διαφημιστική καμπάνια που πραγματοποιήθηκε και τις μειωμένες τιμές που προσφέρθηκαν. Η αύξηση της τιμής της βενζίνης καθιστά απαγορευτικά τα ταξίδια με μεγάλες χιλιομετρικές αποστάσεις, ενώ το αυτοκίνητο κρίνεται απαγορευτικό λόγω κόστους και στις ακτοπλοϊκές μεταφορές, παρά τις εκπτώσεις.
Παράλληλα, η αναζήτηση φθηνού καταλύματος θα είναι φέτος το κύριο ζητούμενο για τον Έλληνα τουρίστα. Στις Κυκλάδες, οι τιμές σε ξενοδοχεία αρχίζουν από 40 ευρώ το άτομο, με εκπτώσεις της τάξης του 15%, όμως οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων είναι ακόμα σχετικά υψηλές, ιδιαίτερα στα ταχύπλοα. Στα Δωδεκάνησα οι εκπτώσεις για τους Έλληνες είναι της τάξης του 15%, όμως η αναζήτηση καταλύματος δεν είναι τόσο εύκολη όσο στις Κυκλάδες. Επίσης, τα δρομολόγια των πλοίων είναι πιο αραιά από αυτά των Κυκλάδων και οι τιμές αρκετά υψηλές για τον Έλληνα με το επίδομα αδείας των 250 ευρώ. Η Κρήτη αναμένει φέτος πολλούς Έλληνες τουρίστες, καθώς εξελίσσεται στον φθηνότερο προορισμό συγκριτικά, όσον αφορά το ακτοπλοϊκό κόστους. Επιπλέον, αντιμετωπίζοντας μεγάλη μείωση από τις παραδοσιακές της αγορές (Γερμανία, Βρετανία, Αυστρία, Ολλανδία), η Κρήτη «δίνει γην και ύδωρ» για να γεμίσει τα ξενοδοχεία της, προσφέροντας στους Έλληνες εκπτώσεις που φθάνουν και το 40% και τιμές κατ’ άτομο σε ξενοδοχεία που αρχίζουν από τα 25 ευρώ. Η Κέρκυρα έχει ρίξει τις τιμές της, με εκπτώσεις που κυμαίνονται από 20%-35% για τους Έλληνες, προσπαθώντας να ισοσκελίσει τη μείωση του τουρισμού από τη Βρετανία, όμως οι Ιταλοί τουρίστες του Ιουλίου-Αυγούστου θα κάνουν δύσκολη πιθανόν την εξεύρεση φθηνού καταλύματος. Η Χαλκιδική ελπίζει στους τουρίστες της Βόρειας Ελλάδας, για τους οποίους οι τιμές αρχίζουν από 40 ευρώ το άτομο, ενώ η Μαγνησία και τα νησιά των Σποράδων έχουν χαμηλώσει τις τιμές τους για τους Έλληνες τουρίστες και ήδη υποδέχονται τους πρώτους επισκέπτες, νεαρής κυρίως, ηλικίας.
Μήπως είμαστε φθηνοί και δεν το γνωρίζουμε;
Παρ’ ότι η πρόσφατη έρευνα του ΙΝΚΑ δείχνει ότι ένας στους δύο Έλληνες αδυνατεί φέτος να τα βγάλει πέρα με το κόστος των διακοπών και θα μείνει σπίτι του, την ίδια στιγμή η Ελλάδα αποδεικνύεται ένας αρκετά φθηνός τουριστικός προορισμός για τους ξένους τουρίστες σε σχέση με τις ανταγωνίστριες χώρες. Η έγκυρη ετήσια έρευνα των Βρετανικών Ταχυδρομείων, που δημοσιεύτηκε πριν λίγες εβδομάδες σε όλες τις βρετανικές εφημερίδες, δείχνει ότι η Ελλάδα είναι πολύ φθηνότερη από την Τουρκία, την Κύπρο, τη Μάλτα και την Πορτογαλία όσον αφορά το συνολικό κόστος διακοπών, που περιλαμβάνει και τιμές εστιατορίων, bar και super market. Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζεται και στην έρευνα της βρετανικής εταιρείας τουριστικών κρατήσεων Skyscanner, που κατατάσσει την Ελλάδα στη δεύτερη θέση των πλέον φθηνών προορισμών για διακοπές. Ωστόσο, η εικόνα που προβάλλεται για την Ελλάδα στα ελληνικά και ξένα ΜΜΕ είναι τελείως διαφορετική. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν την απόλυτη αδυναμία της Ελλάδας να διαφημίσει το τουριστικό της προϊόν με όχημα τις προσιτές τιμές, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Αντιθέτως, η Τουρκία, που κατατάσσεται σε χειρότερη θέση από την Ελλάδα, επικοινωνιακά προβάλλεται ως φθηνή επιλογή, ακόμα και για τους Έλληνες τουρίστες
