Ως ένα από τα μεγαλύτερα έργα που έχουν γίνει τα τελευταία 20 χρόνια στην Ευρώπη και ως τη σημαντικότερη θετική οικονομική εξέλιξη για τη χώρα μας, των τελευταίων δέκα ετών, χαρακτηρίζει ο πρωθυπουργός την επιλογή του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη.
Σε δηλώσεις του ο Αντώνης Σαμαράς σημειώνει ότι η εξέλιξη αυτή μετατρέπει την Ελλάδα σε ενεργειακό κόμβο, δηλαδή σε πόλο έλξης νέων επενδύσεων και νέων επιχειρήσεων και επισημαίνει ότι επόμενος στόχος, είναι η Ελλάδα από κόμβος μεταφοράς ενέργειας να γίνει και χώρα που θα παράγει και θα εξάγει ενέργεια.
Ανακοινώθηκε επίσημα η επιλογή του ΤΑΡ
Η κοινοπραξία Shah Deniz επέλεξε το σχέδιο του αγωγού TAP για την αποστολή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, επιβεβαίωσε ο περιφερειακός διευθυντής της βρετανικής BP Γκόρντον Μπιρέλ.
Η κοινοπραξία, η οποία απαρτίζεται από τις εταιρείες BP, Statoil (Νορβηγία), Total (Γαλλία) και Socar (Αζερμπαϊτζάν) προτίμησε το σχέδιο TAP, που παρακάμπτει τη Ρωσία, από το ανταγωνιστικό σχέδιο του αγωγού Nabucco West.
Την Τετάρτη υπογράφτηκε στην Αθήνα η «Συμφωνία Φιλοξενούσας Χώρας» με την κοινοπραξία του αγωγού, με την πλευρά των αζέρων να κάνουν λόγο για επενδύσεις 1,5 δισ. ευρώ.
Ο αγωγός ΤΑP έχει σχεδιαστεί να ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο, θα διασχίζει τη Βόρεια Ελλάδα, θα περνά από την Αλβανία και θα καταλήγει στην Ιταλία μέσω Αδριατικής. Τα οφέλη της ελληνικής πλευράς σε περίπτωση επιλογής του TAP -όπως όλα δείχνουν- είναι καταρχάς οικονομικά, καθώς θα δημιουργηθούν άμεσα πάνω από 2.000 θέσεις εργασίας και ο αγωγός θα αποτελέσει μια από τις μεγαλύτερες άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα μας. Συνολικά 550 χιλιόμετρα του αγωγού έχει σχεδιαστεί να κατασκευαστούν στην Ελλάδα, 210 χιλιόμετρα στην Αλβανία, 105 χιλιόμετρα στο υποθαλάσσιο τμήμα στην Αδριατική Θάλασσα και 5 χιλιόμετρα στην Ιταλία. Αρχικά, ο αγωγός θα έχει μεταφορική ικανότητα 10 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως, ενώ στο μέλλον θα μπορεί να αναβαθμίσει τη μεταφορική του ικανότητα στο διπλάσιο με τη χρήση κατάλληλων συμπιεστών.
Exotix: Ο TAP μπορεί να αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού για την Ελλάδα
Η επιλογή του αγωγού TAP, που θα περνά από την Ελλάδα, για τη μεταφορά του αζέρικου φυσικού αερίου, θα μπορούσε να αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού για τη χώρα μας, εκτιμά η Exotix. Εν αναμονή των επίσημων ανακοινώσεων για τον αγωγό, η χρηματιστηριακή εταιρεία που ειδικεύεται σε εξωτικές και distressed επενδύσεις, πιθανολογεί ότι ο TAP θα μπορούσε να αποδειχθεί “game changer” για την Ελλάδα. Σε ό,τι αφορά την πορεία του ελληνικού χρηματιστηρίου, η Exotix επισημαίνει τη μείωση της αξίας των συναλλαγών στις τελευταίες συνεδριάσεις (χθες υπήρξε κάποια ώθηση στο τζίρο λόγω της έναρξης της διαπραγμάτευσης των warrants της Εθνικής Τράπεζας), αλλά και τη μεγάλη χθεσινή πτώση της Εθνικής. Την ίδια στιγμή, όμως, τα ελληνικά κρατικά ομόλογα κινούνταν ανοδικά.
TAP, o αγωγός που αλλάζει τα γεωπολιτικά δεδομένα
για την Ελλάδα
Και το όνομα αυτού TAP (Trans Adriatic Pipeline), όπερ μεταφραζόμενο σημαίνει Αδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου και που ουσιαστικά πρόκειται για ένα προτεινόμενο σχέδιο αγωγού για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη λεκάνη της Κασπίας, αρχής γενομένης από την Ελλάδα μέσω της Αλβανίας και της Αδριατικής Θάλασσας στην Ιταλία και στην περαιτέρω Δυτική Ευρώπη.
Η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων εισάγει σχεδόν εξολοκλήρου ρωσικό φυσικό αέριο το οποίο εξάγεται στην Κροατία, την Σερβία και την Βοσνία-Ερζεγοβίνη μέσω Ουγγαρίας με αγωγό σοβιετικής εποχής.
H Κροατία παράγει περί το 60% των αναγκών της σε φυσικό αέριο και είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής στην περιοχή. Η Σερβία διαθέτει εγχώρια παραγωγή που καλύπτει μόνο για το 7% της κατανάλωσης, είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος καταναλωτής μαζί με την Κροατία και είναι οι μόνες χώρες που διαθέτουν αγορά φυσικού αερίου με σχετικά σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο.
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και η ΠΓΔΜ καταναλώνουν ρωσικό φυσικό που διέρχεται μέσω Σερβίας, ενώ το Κόσσοβο και Μαυροβούνιο δεν χρησιμοποιούν.
Η Αλβανία καταναλώνει ελάχιστο δικής της παραγωγής.
Ο κίνδυνος της εξάρτησης από έναν προμηθευτή κατέστη σαφής κατά την ρωσο-ουκρανική ενεργειακή κρίση το 2009 όταν η ροή από την ανατολική Ουγγαρία μειώθηκε στο 20% του κανονικού. Η Κροατία κατάφερε να αντιδράσει εκμεταλλευόμενη την δική της παραγωγή και η Σερβία κατέφυγε στις μικρές ποσότητες αποθηκευμένου αερίου που διέθετε.
Δεδομένου ότι θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου για πολλές ευρωπαϊκές αγορές, το έργο TAP υποστηρίζεται από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και θεωρείται ως ένα «έργο κοινού ενδιαφέροντος» και ένα μέρος του νότιου διαδρόμου φυσικού αερίου.
Διαδρομή
Ο TAP θεωρείται ότι είναι η συντομότερη διαδρομή στο Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου, που συνδέει την Ευρώπη με νέες πηγές φυσικού αερίου της Κασπίας και της Μέσης Ανατολής.
Ο αγωγός θα ξεκινήσει στην Ελλάδα, κοντά Κομοτηνή , θα περάσει από την Αλβανία και την Αδριατική Θάλασσα και θα βρει ξηρά στην Ιταλία, κοντά στο San Foca.
Το συνολικό μήκος του αγωγού θα είναι 791 χιλιόμετρα, εκ των οποίων 478 χιλιόμετρα στην Ελλάδα, 204 χιλιόμετρα στην Αλβανία, 105 χιλιόμετρα offshore, και 4 χιλιόμετρα στην Ιταλία. Το υπεράκτιο σκέλος του θα είναι σε ένα μέγιστο βάθος 820 μέτρα.
Η σημασία του αγωγού και η συνάντηση στο Ντουμπρόβνικ
Σε μία περίοδο ραγδαίων αλλαγών του γεωπολιτικού χάρτη της περιοχής μας, κύριοι στόχοι της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής είναι η διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας και της διαφοροποίησης των οδών προμήθειας των ενεργειακών πόρων.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα, σε συνεργασία με της χώρες της γειτονιάς της, προωθεί πολιτικές πρωτοβουλίες σύγκλισης των οικονομικών συμφερόντων των χωρών της περιοχής, με γνώμονα την προάσπιση τόσο των εθνικών συμφερόντων μας όσο και της περιφερειακής σταθερότητας.
Σε αυτή την κατεύθυνση, εντάσσεται και μια σειρά πρωτοβουλιών όπως η υπογραφή το Φεβρουάριο στην Αθήνα της Διακρατικής Συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας, Αλβανίας και Ιταλίας για τον αγωγό ΤΑP, οι επισκέψεις του κ. Πρωθυπουργού και του κ. Υπουργού στο Μπακού, αλλά και η σύσταση τριμερούς επιτροπής Ελλάδας-Ιταλίας-Αλβανίας για τον καλύτερο συντονισμό των ενεργειών προώθησης του αγωγού TAP.
Η πρόσφατη Συνάντηση στο Ντουμπρόβνικ, όπου συμμετείχαν οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, Αλβανίας, Ιταλίας, Κροατίας, Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και Μαυροβουνίου, προωθεί την υποψηφιότητα διεκδίκησης του TAP ένα ακόμη βήμα πιο μπροστά, υποστηρίζει τη διασύνδεση του αγωγού TAP με τον αγωγό φυσικού αερίου Αδριατικής Ιονίου Ι.Α.P., ο οποίος, όντας η βόρεια προέκταση του TAP, θα μεταφέρει το αζερικό αέριο σε ακόμη τρεις βαλκανικές χώρες.
H συνάντηση του Ντουμπρόβνικ, κατά την οποία υιοθετήθηκε Κοινή Δήλωση υποστήριξης των αγωγών φυσικού αερίου TAP-ΙΑΡ συνιστά ξεκάθαρη ψήφο εμπιστοσύνης από τις έξι ανωτέρω χώρες στο όλο project TAP που, εάν υλοποιηθεί, θα έχει ευεργετικά αποτελέσματα σε ολόκληρη την περιοχή.
Συγκεκριμένα, θα δημιουργηθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας σε όλες τις χώρες που συμμετέχουν στο project (μόνο στην Ελλάδα 2.000 άμεσες θέσεις εργασίας), θα ενισχυθούν οι ενεργειακοί δεσμοί και η συνεργασία μεταξύ των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, θα έλθουν νέες επενδύσεις στον τομέα των υποδομών, θα ενισχυθεί η ενεργειακή ανεξαρτησία και επάρκεια της περιοχής και θα διασφαλισθεί η άμεση σύνδεση της Ελλάδας – αλλά και των υπολοίπων χωρών του συστήματος αγωγών TAP-IAP- με το δίκτυο της Κεντρικής Ευρώπης, μέσω της Ιταλίας.
Προτάσεις – προοπτικές σύνδεσης ΤΑΡ/ΙΑΡ
Οι στόχοι της σύνδεσης ΤΑΡ με ΙΑΡ είναι κατά πολύ κοινοί με τους γενικότερους στόχους που εξυπηρετεί ο Δακτύλιος φυσικού:
1ον. Ενισχύεται η διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων
2ον. Ενθαρρύνονται οι χώρες να υλοποιήσουν τις διατάξεις της Συνθήκης του Ενεργειακού Χάρτη
3ον. Σταδιακή ένταξη των χωρών Δ.Βαλκανίων σε πλαίσιο περιφερειακής αγοράς
4ον. Μετάβαση από την εξάρτηση από έναν παραγωγό στην αλληλεξάρτηση που είναι αμοιβαία επωφελής
5ον.Μεταφορά φυσικού αερίου σε περιοχές που δεν χρησιμοποιείται καθόλου
6ον. Βελτίωση της δυνατότητας υπόγειας αποθήκευσης
7ον. Δημιουργία προϋποθέσεων μελλοντικού gas trading
