Σε αντιστάθμιση -έως έναν βαθμό τουλάχιστον- των απωλειών που υπέστησαν κατά την πρόσφατη εορταστική περίοδο προσδοκούν οι έμποροι από τις χειμερινές εκπτώσεις, οι οποίες ξεκινούν επισήμως σήμερα Τρίτη 15 Ιανουαρίου και ολοκληρώνονται την Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου. Οι εκπτώσεις αυτές αναμένεται να είναι οι τελευταίες που θα διενεργηθούν βάσει του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, καθώς εντός του α΄ τριμήνου του 2013 η κυβέρνηση φιλοδοξεί να έχει υπερψηφισθεί από τη Βουλή ο νέος αγορανομικός κώδικας ο οποίος προβλέπει σημαντικές αλλαγές στο καθεστώς των εκπτώσεων.
Τις τελευταίες εβδομάδες των εκπτώσεων, πάντως, τα ποσοστά μείωσης των τιμών δεν αποκλείεται να εκτιναχθούν σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και στο 70% με 80%.
Η παγωμένη κίνηση στην αγορά τόσο κατά τα Χριστούγεννα όσο και νωρίτερα αναμένεται να έχει ως συνέπεια εντυπωσιακά ποσοστά εκπτώσεων ήδη από την πρεμιέρα τους, με τα καταστήματα ένδυσης να ξεκινούν με μειώσεις τιμών έως και 50%. Στα καταστήματα υπόδησης το μέσο ποσοστό έκπτωσης, τουλάχιστον τις πρώτες εβδομάδες, αναμένεται να είναι 30%, ενώ στο 40% θα κυμανθεί το ποσοστό έκπτωσης στα έπιπλα και σε είδη οικιακού εξοπλισμού. Τις τελευταίες εβδομάδες των εκπτώσεων, πάντως, τα ποσοστά μείωσης των τιμών δεν αποκλείεται να εκτιναχθούν σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και στο 70% με 80%.
Το προηγούμενο διάστημα, ωστόσο, ακόμη και εν μέσω εορτών, δεν ήταν λίγα τα καταστήματα -μεμονωμένα, αλλά και αλυσίδες- που πραγματοποίησαν προσφορές έως 40% σε μερίδα προϊόντων τους. Πάντως, με τον νέο αγορανομικό κώδικα επανέρχεται το παλαιό καθεστώς το οποίο είχε καταργηθεί το 2009, σύμφωνα με το οποίο απαγορεύεται η ανακοίνωση διενέργειας προσφορών τριάντα ημέρες πριν από την έναρξη των τακτικών εκπτώσεων. Υπενθυμίζεται ότι ο προωθούμενος αγορανομικός κώδικας θα προβλέπει τη διενέργεια τεσσάρων εκπτωτικών περιόδων: α) τις χειμερινές εκπτώσεις που θα διαρκούν από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου έως το τέλος Φεβρουαρίου, β) τις καλοκαιρινές εκπτώσεις που θα διαρκούν από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου έως το τέλος Αυγούστου, γ) μία ενδιάμεση περίοδο κατά το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου και δ) ακόμη μία ενδιάμεση περίοδο κατά το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου. Μάλιστα η κυβέρνηση στο ίδιο νομοσχέδιο έχει προτείνει τη λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων την πρώτη Κυριακή κάθε εκπτωτικής περιόδου. Οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η αναγραφή διπλής τιμής, δηλαδή της παλαιάς (συνήθως διαγραμμένης) και της νέας τιμής των προϊόντων που πωλούνται με έκπτωση, είναι υποχρεωτική στα εμφανή σημεία του καταστήματος και οπωσδήποτε στα σημεία όπου τα προϊόντα εκτίθενται.
Οι τακτικές εκπτώσεις θεσμοθετήθηκαν για πρώτη φορά με τον νόμο 146/1914, ενώ η πρώτη σημαντική μεταβολή στον θεσμό έγινε με βασιλικό διάταγμα το 1959. Με τον νόμο 802/1978 ο αριθμός και η διάρκεια των εκπτώσεων ρυθμίζονταν ανάλογα με την περιοχή, ενώ ο περιορισμός των εκπτώσεων σε δύο περιόδους, χειμερινές και θερινές, καθιερώθηκε το 1991, και το 2005 θεσπίστηκαν οι σταθερές ημερομηνίες.
Οδηγίες της ΕΣΕΕ προς τους εμπόρους
Από την Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου ανακοινώθηκαν χθες τα ακόλουθα:
Η ΕΣΕΕ ενημέρωσε τις Ομοσπονδίες και τους Εμπορικούς Συλλόγους μέλη της ότι στις 12 Ιανουαρίου 2013, συμπληρώθηκε το καθοριζόμενο από την Αγορανομική Διάταξη 4/2012 χρονικό διάστημα του μηνός από την δημοσίευση του σχετικού ΦΕΚ και ως εκ τούτου για την αποφυγή επιβολής διοικητικού προστίμου 1.000¤, σύμφωνα με το άρθρο 30 του ΝΔ 136/46, καθίσταται πλέον υποχρεωτική η ανάρτηση πινακίδας σε εμφανές σημείο του καταστήματος και πλησίον του Ταμείου με το γνωστό περιεχόμενο:
«Ο ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΝΑ ΠΛΗΡΩΣΕΙ ΕΑΝ ΔΕΝ ΛΑΒΕΙ ΤΟ ΝΟΜΙΜΟ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ (ΑΠΟΔΕΙΞΗ-ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ)», αποδιδόμενο και στην αγγλική γλώσσα ως:
«CONSUMER IS ΝΟΤ OBLIGED TO PAY IF THE NOTICE OF PAYMENT HAS ΝΟΤ BEEN RECEIVED (RECEIPT – INVOICE)».
Η ΕΣΕΕ έγκαιρα προειδοποίησε το Υπουργείο Ανάπτυξης ότι η μεταβολή της νομοθεσίας στην κατεύθυνση της άρνησης πληρωμής από τον καταναλωτή σε περίπτωση μη έκδοσης απόδειξης αποτελεί αποκλειστικά κίνηση εντυπωσιασμού και όχι ουσίας, αφού θα δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που υποτίθεται θα επιλύσει. Ταυτόχρονα, ζητήσαμε διευκρινίσεις τόσο για τους εμπόρους, όσο και για τους καταναλωτές για το πλήρες περιεχόμενο της συναλλαγής (ή της μη συναλλαγής), οι οποίες όμως δεν ήρθαν ποτέ. Και αυτό διότι, για όσους ξέρουν, η συνήθης πρακτική και διαδικασία στα εμπορικά καταστήματα είναι ο καταναλωτής πρώτα να πληρώνει και μετά να λαμβάνει το εμπόρευμα της αρεσκείας του μαζί με την απόδειξη.
Εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε ότι το συγκεκριμένο μέτρο κατά της φοροδιαφυγής, όπως νομοθετήθηκε με την υποχρεωτική ανάρτηση πινακίδας, κακώς έχει επεκταθεί, ώστε να καλύπτει και τον αγοραστή διαρκών προϊόντων από οργανωμένο εμπορικό κατάστημα για τους εξής λόγους:
Πρώτον, διότι στην παρούσα φάση τα οργανωμένα εμπορικά καταστήματα στην συντριπτική τους πλειοψηφία εκδίδουν την προβλεπόμενη απόδειξη αγορών στους πελάτες τους. Η φοροδιαφυγή, όπως όλοι γνωρίζουμε, βρίσκεται κυρίως στο παρεμπόριο και όχι στο οργανωμένο στεγασμένο εμπόριο.
Δεύτερον, διότι εάν ο πελάτης ζητήσει την απόδειξή του και ο καταστηματάρχης αρνηθεί να την εκδώσει, σύμφωνα με το άρθρο 47 του Ν.2065/92 μπορεί να καταγγείλει το γεγονός στις αρμόδιες αρχές ελέγχου της αγοράς, και φυσικά, μπορεί να αρνηθεί την αγορά, να αφήσει τα προϊόντα και να αποχωρήσει, όχι όμως να τα πάρει και να φύγει χωρίς να πληρώσει. Η κίνηση αυτή είναι παράνομη και πληροί την αντικειμενική υπόσταση του ποινικού αδικήματος της κλοπής, οπότε ο καταναλωτής μπορεί να εμπλακεί σε περιπέτειες, τις οποίες προφανώς δεν επιθυμεί.
Για τους λόγους αυτούς και για την αποφυγή καλοθελητών, οι οποίοι θα θελήσουν να εκμεταλλευτούν την νέα νομοθεσία για να ιδιοποιηθούν προϊόντα από τα καταστήματά μας παράνομα, συστήνουμε μαζί με την ως άνω υποχρεωτική πλέον πινακίδα και εγγύτατα αυτής να αναρτάται και η παρακάτω ενημέρωση, ούτως ώστε να αποθαρρύνονται φαινόμενα καταχρηστικής άσκησης των δικαιωμάτων των καταναλωτών.
Η «αντιπινακίδα» της ΕΣΕΕ προτείνεται να έχει στα ελληνικά και αγγλικά το εξής περιεχόμενο:
«ΑΓΑΠΗΤΕ ΠΕΛΑΤΗ, Η ΕΞΟΔΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΧΩΡΙΣ ΠΛΗΡΩΜΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΥΡΕΙ ΤΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ ΤΗΣ ΚΛΟΠΗΣ», αποδιδόμενο και στην αγγλική γλώσσα ως:
“DEAR CUSTOMER, EXITING THE SHOP WITHOUT PAYING FOR THE MERCHANDISE YOU CARRY MAY LEAD TO CHARGES FOR SHOPLIFTING”.
Το περιεχόμενο της συμπληρωματικής πινακίδας σύμφωνα και με την νομική υπηρεσία της ΕΣΕΕ δεν αντιτίθεται προς την υποχρεωτικά αναρτώμενη πινακίδα της ΑΔ 4/2012, ενώ θεωρούμε ότι θα συνεισφέρει στην διατήρηση της ομαλότητας και νομιμότητας των καθημερινών συναλλαγών, θα προστατεύσει από παρερμηνείες και παρεξηγήσεις που δημιουργεί η ασαφής διατύπωση της αγορανομικής διάταξης για τα εμπορικά καταστήματα και θα αποφύγουμε έμποροι και καταναλωτές άσκοπα δικαστήρια και έξοδα.
Η ΕΣΕΕ θα συνεχίσει να επιμένει στο θετικό μήνυμά της «Ταμειακές παντού, αποδείξεις από όλους & για όλα», ενώ καλεί όλους τους καταναλωτές τις επόμενες 6 εβδομάδες να δώσουν σημασία μόνο στις «Πινακίδες των Εκπτώσεων» με τα ελκυστικά ποσοστά και να αξιοποιήσουν τις πολύ χαμηλές τελικές τιμές των Χειμερινών Εκπτώσεων που ξεκινούν στις 15 Ιανουαρίου και θα διαρκέσουν μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου.
