Ειδικότερα, τα ξενοδοχεία πολυτελείας (αα΄κατηγορίας) εμφάνισαν αύξηση των ζημιών τους κατά 45,9% σε σχέση με το 2008. Οι ζημιές στα αποτελέσματα προ φόρων για τα ξενοδοχεία α΄ κατηγορίας αυξήθηκαν κατά 326% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και στα β΄ κατηγορίας ξενοδοχεία οι ζημιές σημείωσαν αύξηση 55,7% το 2009.
Οπως τονίζει, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) και α΄ αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) κ. Ανδρέας Ανδρεάδης, οι αρχικές εκτιμήσεις, του Μαΐου, για τις αφίξεις να διαμορφώνονται στα ίδια επίπεδα με πέρυσι και τα έσοδα να εμφανίζουν μείωση, έως το τέλος του έτους 7-9% φαίνεται ότι επιβεβαιώνονται, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις να «κλείνουν» τη χρονιά με πολύ χειρότερα αποτελέσματα από το 2009. Οσον αφορά στις θέσεις εργασίας, ο κ. Ανδρεάδης, δήλωσε ότι η διατήρηση της απασχόλησης στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις πήγε καλά, καθώς «οι αφίξεις δεν μειώθηκαν, αλλά μειώθηκαν τα έσοδα. Αρα η δουλειά υπήρχε και σε συνδυασμό με τα μέτρα του ΟΑΕΔ σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, η χρονιά «κύλησε» καλά. Εάν προχωρήσουν και οι νέες εξαγγελίες για περαιτέρω ενίσχυση της απασχόλησης με επιδότηση της απασχόλησης στις επιχειρήσεις αντί να καταβάλλονται τα επιδόματα ανεργίας και σε συνδυασμό με την οριακή άνοδο του τουρισμού για το 2011, τότε αναμένεται αύξηση των θέσεων εργασίας».
Ο παράγοντας ΦΠΑ
Οσον αφορά, στην αυξημένη κίνηση που εμφάνισαν τα νησιά της Ρόδου και της Κω, ο κ. Ανδρεάδης, τόνισε ότι «όντως είχαμε αύξηση της τουριστικής κίνησης στα Δωδεκάνησα και σε ορισμένα νησιά των Κυκλάδων, καθώς οι συγκεκριμένες αυτές περιοχές έχουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ κατά 30%. Είναι ιδιαίτερα σημαντική η διαφορά των 4 μονάδων του ΦΠΑ. Αυτό θα πρέπει να το εξετάσει ο υπουργός Οικονομικών, καθώς θα διαπιστώσει ότι μειώνοντας τον ΦΠΑ θα αυξηθούν και τα έσοδα. Ας συγκρίνει τα έσοδα στα συγκεκριμένα νησιά με εκείνα σε άλλα όπως την Κέρκυρα που έχουν αυξημένο συντελεστή ΦΠΑ».
Ο πρόεδρος της ΠΟΞ, κατά την ομιλία του στο συνέδριο του ΣΕΤΕ, αναφερόμενος ιδιαίτερα στο θέμα του ΦΠΑ, υποστηρίζει ότι «το τουριστικό προϊόν είναι το μόνο εξαγώγιμο προϊόν το οποίο επιβαρύνεται με ΦΠΑ, διότι καταναλώνεται εντός της χώρας. Με τις πρόσφατες διαδοχικές αυξήσεις του ΦΠΑ, οι οποίες στην πράξη μας επεβλήθησαν, επιβαρύνθηκε περαιτέρω η ήδη μειωμένη ανταγωνιστικότητα του προϊόντος αυτού. Οι ανταγωνιστές μας, εντός και εκτός Ευρωζώνης, αντιμετωπίζουν τον ΦΠΑ των τουριστικών υπηρεσιών εντελώς διαφορετικά με στόχο να ενισχύουν τις εξαγωγές τους. (Ο ΦΠΑ στις τουριστικές υπηρεσίες των ανταγωνιστών μας της Ευρωζώνης είναι 5 – 8%)».
Προτάσεις για τον τουρισμό
Τι πρέπει να γίνει, για τον κ. Ανδρεάδη:
• Η κρατούσα άποψη στην αγορά είναι ότι ο τουρισμός εξακολουθεί, διαχρονικά να μην είναι στις βασικές προτεραιότητες του εκάστοτε πρωθυπουργού, ο οποίος και δίνει τη βασική κυβερνητική κατεύθυνση. Αυτό πρέπει να αλλάξει άμεσα.
• Αρχική και κυρίως συνειδητή επιλογή πρέπει να είναι η στρατηγική προς ένα λιγότερο και αποτελεσματικότερο κράτος, παράλληλα με την ανάληψη περισσότερων ευθυνών από τον ιδιωτικό τομέα. Η συνειδητοποίηση από όλους ότι ο τουρισμός δεν έχει πολιτικό «χρώμα», πρέπει να οδηγήσει τα κόμματα σε συμφωνία στη χάραξη ενιαίας τουριστικής στρατηγικής, με άξονα τη μελέτη του ΣΕΤΕ «Ελληνικός Τουρισμός 2020», που θα παρουσιασθεί στα τέλη Νοεμβρίου 2010.
• Είναι προφανές ότι το νέο πρότυπο τουριστικής ανάπτυξης, το νέο αναπτυξιακό μοντέλο, απαιτεί ένα ελάχιστο αριθμό από, θεσμικούς και μη, μετασχηματισμούς.
• Αναγκαία προϋπόθεση είναι η σύσταση αυτόνομου υπουργείου Τουρισμού, με διευρυμένες αρμοδιότητες και καθιέρωση μόνιμης θέσης υπερκομματικού γενικού γραμματέα πενταετούς θητείας. Κυρίαρχο ζητούμενο είναι ο συντονισμός με κυβερνητικό επίπεδο, με άμεση επίβλεψη από το γραφείο του Πρωθυπουργού.
• Οι μεταρρυθμίσεις που προκύπτουν λόγω «Καλλικράτη» μπορούν – και πρέπει – να αποβούν υπέρ και του τουρισμού. Θεωρείται αναγκαία και η οργάνωση λειτουργικής παρέμβασης σε επίπεδο περιφέρειας, δηλαδή η κατά τόπους δημιουργία Οργανισμών Διαχείρισης Προορισμών (ΟΔΠ).
• Σημαντικό ζητούμενο είναι η μετεξέλιξη του ΕΟΤ στο μοντέλο του Visit Britain – Atout France και η δημιουργία εταιρείας με αντικείμενο το διαδικτυακό μάρκετινγκ του ελληνικού τουρισμού και τη μέσω Διαδικτύου πώληση – μόνο – ελληνικών τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών. Ο ΣΕΤΕ θα καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση προς την κατεύθυνση αυτήν.
• Αναγκαία κρίνεται επίσης και η δημιουργία και λειτουργία ενός οργανισμού έρευνας και προβληματισμού, ενός οργανισμού που θα βοηθά το στρατηγικό σχεδιασμό του τουρισμού και θα υποστηρίζει την επιχειρηματική κοινότητα με επιστημονικό τρόπο. Με άλλα λόγια ενός think tank.
• Το νέο αναπτυξιακό μοντέλο για τον ελληνικό τουρισμό προϋποθέτει στρατηγικές συμμαχίες με αεροπορικές εταιρείες που θα συνδέουν με απευθείας πτήσεις τους ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς με πόλεις του εξωτερικού. Τη στήριξη των ακτοπλοϊκών συνδέσεων επίσης. Η συνεργασία κεντρικής κυβέρνησης, περιφερειών και ιδιωτικού τομέα είναι σε αυτά τα στρατηγικής σημασίας θέματα, περισσότερο αναγκαία από ποτέ.
• Η ανάπτυξη δικτύων επιρροής πρέπει και αυτή να αποτελεί μέρος των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων στην οργάνωση του ελληνικού τουρισμού. Τα δίκτυα του εξωτερικού αποσκοπούν στην αύξηση της αναγνωρισιμότητας και προώθησης του ελληνικού τουρισμού παράλληλα με την υποστήριξη σε περιπτώσεις διαχείρισης κρίσεων. Ο τουρισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διπλωματικό εργαλείο στην κατηγορία των soft policies, όπου συνήθως τα αποτελέσματα φαίνονται μετά από πολλά χρόνια στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής, ενώ μπορούν να αποδώσουν ταχύτερα σε τουριστικό επίπεδο.
Η εφαρμογή της πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, ειδικά στην παρούσα συγκυρία για τη χώρα μας, όπου το brand «Ελλάδα» κάθε άλλο παρά βρίσκεται στην επιθυμητή θέση.
• Στην προσπάθεια ανάδειξης και προβολής του brand «ελληνικός τουρισμός» πρέπει επιτέλους να δοθεί τέλος στη βιομηχανία παραγωγής λογοτύπων. Πρέπει να γίνει διεθνής διαγωνισμός με σημαντικά χρηματικά βραβεία. Ετσι, θα προσελκύσουμε «world class specialists».
• Πρέπει να προχωρήσει άμεσα η θεσμοθέτηση ενός σύγχρονου ειδικού χωροταξικού για τον τουρισμό, με έμφαση στην τουριστική κατοικία σε συνδυασμό με 5στερη ξενοδοχειακή υποδομή. Παγκοσμίως, όλες οι μεγάλες αλυσίδες στρέφονται σε τέτοιες επενδύσεις τις λεγόμενες «μικτού τύπου». Η χώρα μας έχει έλλειψη τέτοιων επενδύσεων, αλλά και εξαιρετικές προϋποθέσεις. ¶λλα σημεία που χρήζουν βελτίωσης είναι η αλλαγή του τρόπου αντιμετώπισης οριοθέτησης της ελάχιστης απόστασης δόμησης από τον αιγιαλό από ένα οριζόντιο μαθηματικό τύπο σε χάραξη με βάση τα τοπικά χαρακτηριστικά. Τέλος, η συστηματικότερη και ουσιαστικότερη προσέγγιση του τι κτίζουμε και που, κάτω από ξεκάθαρους όρους και όχι κάτω από την εκ των υστέρων δαμόκλειο σπάθη του Συμβουλίου Επικρατείας.
• Επίσης η θεσμοθέτηση όρων και κανόνων ειδικά για τον τομέα του τουρισμού στο νέο αναπτυξιακό νόμο, που να καλύπτει τόσο τις ιδιαιτερότητες αυτού του τομέα με έμφαση στα ποιοτικά, οικολογικά, σύγχρονα τουριστικά προϊόντα αιχμής που λείπουν από τη χώρα, όσο και στην αναβάθμιση των υπαρχόντων, όλων των κατηγοριών.
• Ο εξορθολογισμός των φορολογικών συντελεστών αλλά και του κόστους των ασφαλιστικών εισφορών, στα επίπεδα των ανταγωνιστών μας σε μόνιμη και διαχρονική βάση, αποτελεί αυτονόητη και αναγκαία προϋπόθεση αποκατάστασης της χαμένης ανταγωνιστικότητας.
• Ιδιαίτερα, η μείωση του ΦΠΑ στον τουρισμό (όπως και του Σπατοσήμου) στα επίπεδα των ανταγωνιστών μας, θα λειτουργήσει θεαματικά υπέρ της αύξησης του τουριστικού ρεύματος αλλά και των εσόδων της χώρας. Σε κάθε περίπτωση, πιθανή αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ κατά 1-2%, που ακούγεται ότι σχεδιάζεται, πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί. Αν λάβουμε υπόψη ότι κάτι τέτοιο θα αυξήσει την ψαλίδα με τους ανταγωνιστές μας στις 6-10 ποσοστιαίες μονάδες (ποσοστό που αντιστοιχεί στο σύνολο των κατά μέσο όρο κερδών των μεγάλων ξενοδοχειακών αλυσίδων), είναι βέβαιο ότι σχεδόν όλες οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις της χώρας θα περάσουν στο «κόκκινο» αλλά και καμία νέα τουριστική επένδυση δεν πρόκειται να γίνει. Πέραν όμως αυτών αρκετές χιλιάδες θέσεις εργασίας θα χαθούν σε μια χρονική περίοδο που η ανεργία στη χώρα μας καλπάζει.
