• «Παραφωνία» το θέμα της υγείας, όπου αποτυπώνονται οι αδυναμίες στις παροχές, με συχνές αναφορές σε ελλείψεις προσωπικού και υποδομών • Στη Ρόδο ο δείκτης ασφαλείας φτάνει στο 71/100, τιμή που χαρακτηρίζεται υψηλή, ενώ ο δείκτης εγκληματικότητας παραμένει χαμηλός
Υψηλή ποιότητα ζωής, χαμηλή εγκληματικότητα και προσδόκιμο ζωής πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, στοιχεία που δείχνουν ότι η περιοχή καταγράφεται πλέον ως τόπος με θετικούς όρους διαβίωσης, εμφανίζουν τα Δωδεκάνησα σύμφωνα με διεθνείς δείκτες που αξιολογούν την καθημερινότητα.
Η εικόνα αυτή προκύπτει από βάσεις δεδομένων και οργανισμούς που συλλέγουν συστηματικά στατιστικά στοιχεία και προσφέρουν συγκρίσεις σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Σε μια περίοδο που η δημόσια συζήτηση επικεντρώνεται στο κόστος ζωής και στην πίεση που δέχονται τα μεγάλα αστικά κέντρα, το Νότιο Αιγαίο και η Ρόδος ειδικότερα ξεχωρίζουν σε δείκτες που μετρούν την ασφάλεια, το περιβάλλον και τη γενικότερη ευημερία.
Ένα πρώτο στοιχείο προέρχεται από την πλατφόρμα Numbeo, μια από τις μεγαλύτερες βάσεις δεδομένων για το κόστος και την ποιότητα ζωής διεθνώς, που τροφοδοτείται με στοιχεία από τους ίδιους τους χρήστες. Αν βασισμένη σε συμμετοχική καταγραφή, η Numbeo χρησιμοποιείται συστηματικά από διεθνή μέσα και ερευνητές ως εργαλείο συγκρίσεων.
Στη Ρόδο ο δείκτης ασφαλείας φτάνει στο 71/100, τιμή που χαρακτηρίζεται υψηλή, ενώ ο δείκτης εγκληματικότητας παραμένει χαμηλός. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η πλειονότητα όσων συμμετέχουν στις έρευνες δηλώνουν ότι αισθάνονται ασφαλείς στην καθημερινότητα, ακόμα και σε ώρες ή χώρους που σε άλλες πόλεις της Μεσογείου προκαλούν ανησυχία.
Στην Αθήνα ο αντίστοιχος δείκτης ασφαλείας είναι γύρω στο 52/100, ενώ σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όπως η Ρώμη και η Βαρκελώνη πέφτει κάτω από το 50. Η διαφορά αυτή δείχνει ότι η Ρόδος και γενικώς τα Δωδεκάνησα καταγράφονται ως περιοχές όπου η έννοια της ασφάλειας παραμένει ισχυρή.
Η δεύτερη διάσταση αφορά στην υγεία και αποτυπώνεται με τον πιο αντικειμενικό ίσως δείκτη, το προσδόκιμο ζωής. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, της επίσημης στατιστικής υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συλλέγει και συγκρίνει δεδομένα για όλες τις χώρες-μέλη, το προσδόκιμο ζωής στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου φτάνει τα 82,7 χρόνια. Ο αριθμός αυτός τοποθετεί την περιοχή πάνω από τον ελληνικό μέσο όρο (81,2 χρόνια) και υψηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ (80,7 χρόνια). Το προσδόκιμο ζωής είναι σύνθετος δείκτης, καθώς συνδέει την επίδραση της διατροφής, των κλιματικών συνθηκών και του περιβάλλοντος με τις γενικότερες συνθήκες διαβίωσης. Ωστόσο, ταυτόχρονα, τα στοιχεία που αφορούν στην αντίληψη για την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας δείχνουν μια διαφορετική εικόνα.
Η ίδια πλατφόρμα, η Numbeo, καταγράφει τον δείκτη “Health Care Index” για τη Ρόδο στο 49,4/100, τιμή που θεωρείται μέτρια προς χαμηλή. Πρόκειται για δείκτη που δεν μετρά επίσημες επιδόσεις του συστήματος αλλά αποτυπώνει το πώς οι ίδιοι οι κάτοικοι και επισκέπτες αντιλαμβάνονται την εμπειρία τους από τις υπηρεσίες υγείας: την ταχύτητα εξυπηρέτησης, την επάρκεια εξοπλισμού, τις αναμονές, αλλά και την επαγγελματικότητα του προσωπικού.
Η μέτρια βαθμολογία αντανακλά στις ελλείψεις και στις καθυστερήσεις που βιώνει ο ασθενής στην καθημερινότητά του. Έτσι, ενώ το προσδόκιμο ζωής είναι υψηλό, η εικόνα των υπηρεσιών υγείας δεν ακολουθεί την ίδια θετική πορεία, κάτι που αποτελεί την κύρια εξαίρεση σε μια κατά τα άλλα ευνοϊκή εικόνα.
Η τρίτη πηγή είναι το OECD Regional Well-Being, το εργαλείο του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης που αποτιμά την ποιότητα ζωής σε περιφερειακό επίπεδο πέρα από τα αμιγώς οικονομικά δεδομένα. Το πλαίσιο αυτό αξιολογεί παραμέτρους όπως ασφάλεια, περιβάλλον, εκπαίδευση, κοινωνική συνοχή και ικανοποίηση από τη ζωή, δίνοντας τη δυνατότητα άμεσων συγκρίσεων μεταξύ διαφορετικών περιοχών. Για το Νότιο Αιγαίο, η καταγραφή είναι θετική, υψηλή κατάταξη στην ασφάλεια, θετικά δεδομένα στο περιβάλλον και μέση ικανοποίηση από τη ζωή στο 5/10, σε μια κλίμακα που σπάνια ξεπερνά το 7 ακόμη και σε πλουσιότερες ευρωπαϊκές περιφέρειες. Η σημασία της αποτύπωσης αυτής είναι ότι προέρχεται από έναν διεθνή οργανισμό με ενιαία μεθοδολογία, επιτρέποντας να δούμε πού τοποθετείται η Ρόδος και γενικώς τα Δωδεκάνησα στον ευρωπαϊκό χάρτη της καθημερινότητας.
Η Ρόδος, ως το μεγαλύτερο νησί, συγκεντρώνει τα πιο χαρακτηριστικά σημεία αυτών των δεικτών. Ο υψηλός δείκτης ασφαλείας αφορά άμεσα στην πόλη και στους οικισμούς της, ενώ η συνολική εικόνα του Νοτίου Αιγαίου σε δείκτες περιβάλλοντος και ευημερίας αντανακλάται στο νησί με καθαρό τρόπο. Αντίθετα, στο θέμα της υγείας, η μέτρια αποτίμηση της Numbeo υπογραμμίζει τις αδυναμίες που υπάρχουν στις παροχές, με συχνές αναφορές σε ελλείψεις προσωπικού και υποδομών. Αυτός ο διπλός χαρακτήρας, υψηλό προσδόκιμο ζωής αλλά μέτρια αντίληψη για τις υπηρεσίες, καθιστά τον τομέα της υγείας το μοναδικό πεδίο που δεν ευθυγραμμίζεται πλήρως με την υπόλοιπη θετική εικόνα.
Η επικαιρότητα αυτών των δεδομένων γίνεται σαφέστερη αν ιδωθεί σε αντιπαραβολή με την κατάσταση που αντιμετωπίζουν μεγάλα αστικά κέντρα. Σε μια περίοδο όπου η εγκληματικότητα, η ακρίβεια και η περιβαλλοντική πίεση απασχολούν έντονα την κοινή γνώμη σε πόλεις όπως η Αθήνα ή η Θεσσαλονίκη, οι δείκτες για τα Δωδεκάνησα δείχνουν μια διαφορετική εικόνα: χαμηλή εγκληματικότητα, υψηλό προσδόκιμο ζωής, θετική αποτύπωση σε δείκτες περιβάλλοντος και ευημερίας, αλλά και μια πρόκληση στο πεδίο της υγείας.
Η χρησιμότητα των στοιχείων δεν εξαντλείται στη δημοσιογραφική καταγραφή. Αποτελούν βάση για σχεδιασμό πολιτικής και τοπικής στρατηγικής.
Οι δείκτες ασφάλειας δείχνουν ότι μπορεί να συντηρηθεί μια εικόνα εμπιστοσύνης, οι δείκτες υγείας επισημαίνουν την ανάγκη να ενισχυθούν οι δομές ώστε να συμβαδίσουν με το θετικό αποτέλεσμα στο προσδόκιμο ζωής, ενώ οι δείκτες ευημερίας αναδεικνύουν το περιβάλλον και την κοινωνική συνοχή ως βασικούς άξονες ανάπτυξης.
Σε τελική ανάλυση, η Ρόδος και γενικώς τα Δωδεκάνησα εμφανίζονται σήμερα σε διεθνείς μετρήσεις με χαρακτηριστικά που αξίζει να αναδειχθούν, όπως υψηλή ασφάλεια, προσδόκιμο ζωής πάνω από τον μέσο όρο και θετικές αποτυπώσεις σε δείκτες ευημερίας. Πρόκειται για δεδομένα που καταγράφονται από οργανισμούς όπως η Eurostat και ο ΟΟΣΑ και πλατφόρμες όπως η Numbeo, προσφέροντας μια εικόνα που υπερβαίνει τις εντυπώσεις.
Η σημασία τους βρίσκεται όχι μόνο στο τι λένε για το παρόν αλλά και στο τι μπορούν να σηματοδοτήσουν για το μέλλον, σε μια εποχή όπου η ποιότητα ζωής αναδεικνύεται σε κεντρικό κριτήριο για την αξιολόγηση τόπων και κοινωνιών.
