• Ανοιξε η διαδικασία για την αξιολόγηση του έργου που προβλέπει τη σύνδεση των νησιών Κω, Ρόδου και Καρπάθου με το ηπειρωτικό δίκτυο
• Ο συνολικός προϋπολογισμός φτάνει τα 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ και το έργο εντάσσεται στους βασικούς άξονες της ευρωπαϊκής πολιτικής για την ενεργειακή μετάβαση
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ανακοίνωσε πριν από μερικές ημέρες ότι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης των νησιών Κω, Ρόδου και Καρπάθου με το ηπειρωτικό δίκτυο περνά στη φάση αξιολόγησης.
Πρόκειται για μια εξέλιξη που ανοίγει τον δρόμο για την ενεργοποίηση χρηματοδότησης ύψους 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ! Το έργο έχει τίτλο “IPTO Dodecanese Interconnection” και αποτελεί τμήμα της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενεργειακή μετάβαση στα νησιά.
Η πρόβλεψη περιλαμβάνει δύο σταθμούς μετατροπής συνεχούς και εναλλασσόμενου ρεύματος, έναν στην Κόρινθο και έναν στην Κω, δύο υποβρύχια καλώδια υψηλής τάσης συνεχούς ρεύματος μεταξύ Κορίνθου και Κω, τέσσερα υποβρύχια καλώδια για τη σύνδεση της Κω με τη Ρόδο και της Ρόδου με την Κάρπαθο, δύο υποσταθμούς τεχνολογίας GIS στην Κω και την Κάρπαθο και μια υπέργεια γραμμή μεταφοράς στην περιοχή της Κορίνθου.
Σύμφωνα με το επίσημο έγγραφο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB), το έργο έχει στόχο τη βελτίωση της αξιοπιστίας του ηλεκτρικού εφοδιασμού στα νησιά, την υποστήριξη της διείσδυσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και την ενίσχυση της ενεργειακής σταθερότητας. Περιγράφεται επίσης η θετική επίδραση στην τοπική οικονομία, ιδιαίτερα μέσω της τουριστικής δραστηριότητας.
Περιβαλλοντικές προδιαγραφές
Η υπέργεια γραμμή μεταφοράς στην Κόρινθο έχει χαρακτηριστεί έργο του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 2011/92/ΕΕ, όπως έχει τροποποιηθεί από την Οδηγία 2014/52/ΕΕ. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που καλύπτει τα δύο υποβρύχια καλώδια, τους σταθμούς μετατροπής και τη γραμμή μεταφοράς έχει ήδη κατατεθεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι υπόλοιπες υποδομές, όπως τα καλώδια μεταξύ των νησιών και οι υποσταθμοί, εντάσσονται στη νομοθεσία ως έργα Β’ κατηγορίας και απαιτούν τήρηση τυπικών περιβαλλοντικών δεσμεύσεων.
Η υποβρύχια σύνδεση Ρόδου – Καρπάθου υπόκειται σε ειδική οικολογική αξιολόγηση. Στο επίσημο κείμενο αναφέρονται αναμενόμενες επιπτώσεις που σχετίζονται με τη διαμόρφωση του τοπίου, την αποψίλωση βλάστησης, την ηχορύπανση, τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία και τη φάση κατασκευής. Η Τράπεζα σημειώνει ότι όλα τα σχετικά περιβαλλοντικά δικαιολογητικά πρέπει να έχουν εγκριθεί πριν την τελική απόφαση χρηματοδότησης.
Διαγωνισμοί και θεσμική εποπτεία
Η EIB έχει θέσει ως όρο οι συμβάσεις του έργου να προκηρυχθούν και να ανατεθούν με βάση την Οδηγία 2014/25/ΕΕ και την Οδηγία 92/13/ΕΟΚ. Οι σχετικές προσκλήσεις πρέπει να έχουν δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να πληρούν πλήρως τα ευρωπαϊκά πρότυπα διαφάνειας. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη ολοκληρώσει τη φάση Α του πλαισίου συμφωνίας (Framework Agreement) τον Ιούλιο 2024 και ξεκίνησε τη φάση Β τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς.
Στις 22 Νοεμβρίου 2024 δημοσιεύθηκαν οι διαγωνισμοί για τα υποβρύχια καλώδια Κορίνθου – Κω και τους σταθμούς μετατροπής. Ο εκτιμώμενος χρόνος υλοποίησης των έργων αυτών είναι 36 μήνες από την ημερομηνία υπογραφής των συμβάσεων.
Η πρώτη φάση
Η πρώτη φάση του έργου ξεκίνησε τεχνικά το 2023, όταν ο ΑΔΜΗΕ ανέθεσε τις υποθαλάσσιες έρευνες για τον βυθό μεταξύ Κορίνθου και Κω, προκειμένου να προσδιοριστεί η καταλληλότερη χάραξη των καλωδίων. Οι έρευνες ολοκληρώθηκαν μέσα στο 2024 και αποτέλεσαν τη βάση για τη σύνταξη των τεχνικών φακέλων που κατατέθηκαν στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Παράλληλα, κατατέθηκε και η συνδυαστική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τα βασικά τμήματα του έργου, δηλαδή τους σταθμούς μετατροπής, τις γραμμές υψηλής τάσης και τα καλώδια από Κόρινθο προς Κω.
Η σχετική διαδικασία αδειοδότησης βρίσκεται στα χέρια του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και μέχρι σήμερα έχουν γίνει όλες οι απαιτούμενες ενέργειες για την περιβαλλοντική έγκριση. Για το τμήμα Ρόδου – Καρπάθου έχει επίσης συνταχθεί ειδική οικολογική αξιολόγηση, όπως ορίζει η νομοθεσία.
Το 2024 προκηρύχθηκαν δύο διαγωνιστικές φάσεις από τον ΑΔΜΗΕ, μέσω του μηχανισμού πλαισίου συμφωνιών (framework agreement). Η πρώτη φάση αφορούσε εκδήλωση ενδιαφέροντος από τεχνικά σχήματα και έκλεισε τον Ιούλιο του ίδιου έτους. Η δεύτερη φάση, που περιελάμβανε υποβολή τεχνικών και οικονομικών προσφορών, ξεκίνησε τον Οκτώβριο. Τον Νοέμβριο του 2024 δημοσιεύτηκαν και τα επίσημα τεύχη για τα καλώδια υψηλής τάσης και τους σταθμούς μετατροπής Κορίνθου-Κω, με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης 36 μηνών από την υπογραφή της σύμβασης.
Όλες οι παραπάνω ενέργειες έχουν γίνει σε συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και υπό την προϋπόθεση ότι το έργο θα λάβει τελικά την έγκριση χρηματοδότησης μέχρι το τέλος του 2025. Το τμήμα των διαγωνισμών παρακολουθείται θεσμικά και από τις ευρωπαϊκές αρχές, καθώς οι συμβάσεις πρόκειται να συγχρηματοδοτηθούν με ευρωπαϊκούς πόρους. Οι τεχνικές μελέτες και η περιβαλλοντική τεκμηρίωση έχουν αποσταλεί στην EIB ως μέρος του φακέλου που αξιολογείται αυτή τη στιγμή.
Ολοκλήρωση εντός του 2029
Με την επίσημη ένταξή του στη φάση αξιολόγησης, το έργο έχει εισέλθει στο τελικό στάδιο πριν τη λήψη χρηματοδότησης από την Τράπεζα. Η διαδικασία περιλαμβάνει εξέταση τεχνικών, νομικών και οικονομικών δεδομένων, καθώς και τον πλήρη έλεγχο των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων. Η ολοκλήρωση αυτής της φάσης αναμένεται έως το τέλος του 2025. Εφόσον η αξιολόγηση είναι θετική, η απόφαση χρηματοδότησης θα περάσει από το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας και θα ακολουθήσει η υπογραφή του δανείου.
Οι πρώτες εκταμιεύσεις είναι πιθανό να ξεκινήσουν μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2026. Η κατασκευή των υποδομών προβλέπεται να διαρκέσει από το 2026 έως και το τέλος του 2029.
Το μεγαλύτερο ενεργειακό έργο που έχει γίνει στα νησιά
Ο συνολικός προϋπολογισμός ξεπερνά τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, υποβρύχια καλώδια υψηλής τάσης συνολικού μήκους 380 χιλιομέτρων, ισχύος 1.000 μεγαβάτ, δύο σταθμούς μετατροπής, εκτεταμένες χωροταξικές παρεμβάσεις και έργα κτηματογράφησης.
Το έργο αφορά τη σύνδεση όχι μόνο της Ρόδου, της Κω και της Καρπάθου, αλλά συνολικά έξι νησιών του συμπλέγματος, περιλαμβάνοντας και μικρότερα νησιά που έως σήμερα εξυπηρετούνταν αποκλειστικά από πετρελαϊκές μονάδες.
Τα οικονομικά οφέλη του έργου θα ξεπεράσουν τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ σε βάθος 25ετίας, κυρίως μέσω της μείωσης του κόστους παραγωγής ρεύματος, του περιορισμού των επιδοτήσεων ΥΚΩ και της διεύρυνσης της δυνατότητας ένταξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Νέα εποχή για τον ενεργειακό εφοδιασμό στα Δωδεκάνησα
Η σύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας δημιουργεί νέες συνθήκες για τον ενεργειακό εφοδιασμό στη Ρόδο, την Κω και την Κάρπαθο. Τα νησιά αποκτούν σταθερή πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια χωρίς εξάρτηση από παλιές, κοστοβόρες μονάδες με πετρέλαιο ή μαζούτ. Η αξιοπιστία του δικτύου ενισχύεται και η δυνατότητα ένταξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αυξάνεται.
Η μείωση του κόστους, η ασφάλεια τροφοδοσίας, η σταθερότητα τάσης και η προοπτική απελευθέρωσης από τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας δημιουργούν νέα βάση για την τοπική οικονομία και ταυτόχρονα υποστηρίζεται ένας πιο βιώσιμος τρόπος ζωής.
