Στην πράξη, οι κανονισμοί εσωτερικής υπηρεσίας δεν είναι απλώς διοικητικά κείμενα. Είναι ο τρόπος με τον οποίο μια δικαστική υπηρεσία μεταφράζει τον νόμο σε καθημερινή λειτουργία, ειδικά σε μια περιφέρεια όπως η Δωδεκάνησος όπου οι αποστάσεις, οι μετακινήσεις, οι πολλαπλές έδρες και ο εποχικός φόρτος μπορούν να πιέσουν το σύστημα στα όριά του. Η απόφαση 53/2025 που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Τεύχος Β 6594 αποτυπώνει ακριβώς αυτή τη μετάβαση, μια προσπάθεια να μπουν σαφή όρια, ρόλοι και εργαλεία ώστε η εισαγγελική δουλειά να γίνεται πιο προβλέψιμα, πιο μετρήσιμα και πιο ανθεκτικά απέναντι στις ανάγκες της νησιωτικής πραγματικότητας.
Δωδεκάνησος ως ιδιαίτερη εισαγγελική περιφέρεια
Ο κανονισμός ξεκινά από μια παραδοχή που για τους ανθρώπους της περιοχής είναι αυτονόητη, αλλά διοικητικά πρέπει να περιγράφεται με ακρίβεια. Η Εισαγγελία Εφετών Δωδεκανήσου έχει έδρα τη Ρόδο και αρμοδιότητα που εκτείνεται στις περιφερειακές ενότητες Ρόδου και Καρπάθου, καθώς και στις περιφερειακές ενότητες Κω και Καλύμνου, με αναφορά στις αντίστοιχες πρωτοβάθμιες εισαγγελικές δομές και τις περιφερειακές έδρες.
Η καρδιά της αλλαγής είναι ο έλεγχος του φόρτου εργασίας
Ένα από τα πιο ουσιαστικά σημεία του νέου κειμένου είναι η ρητή πρόβλεψη για τον αριθμό δικογραφιών που χρεώνονται σε μηνιαία βάση σε κάθε εισαγγελικό λειτουργό. Ορίζεται ελάχιστο όριο 20 και ανώτατο όριο 50 για δικονομική επεξεργασία, με στόχο την ισομερή κατανομή και τη λειτουργική ισορροπία. Αυτή η πρόβλεψη, πέρα από τη διοικητική της διάσταση, λειτουργεί και ως έμμεσος μηχανισμός διαφάνειας στο εσωτερικό της υπηρεσίας, αφού μετατρέπει τον φόρτο σε μετρήσιμο μέγεθος και περιορίζει τις ακραίες ανισότητες που μπορεί να προκύπτουν από συγκυρίες, εξειδικεύσεις ή πιεστικές προτεραιότητες.
Παράλληλα, θεσπίζεται σύστημα κατάταξης της δυσκολίας κάθε υπόθεσης σε κλίμακα 1 έως 5, από τις λιγότερο απαιτητικές έως τις πιο απαιτητικές. Η κλίμακα δεν μένει γενική, αλλά συνδέεται με ενδεικτικά χαρακτηριστικά, όπως το αν υπάρχουν προσωρινά κρατούμενοι, αν πρόκειται για ογκώδες αποδεικτικό υλικό, αν προκύπτουν δυσχερή νομικά ζητήματα, αν υπάρχουν πολλοί κατηγορούμενοι ή αν απαιτούνται άμεσες παρεμπίπτουσες προτάσεις και ταχείες εισαγωγές στο Συμβούλιο Εφετών. Το σημαντικό εδώ είναι ότι η αποτίμηση δυσκολίας καταγράφεται στο σώμα της δικογραφίας από τον προϊστάμενο και μπορεί να τροποποιηθεί στην πορεία, με αιτιολογημένο αίτημα του χειριστή λειτουργού και έγκριση του προϊσταμένου. Πρόκειται για μοντέλο που επιχειρεί να ενσωματώσει την πραγματικότητα της εξέλιξης μιας ποινικής υπόθεσης, όπου η δυσκολία συχνά αποκαλύπτεται σταδιακά και όχι από την πρώτη ανάγνωση.
Ρόλος διεύθυνσης και εσωτερικής εποπτείας
Ο κανονισμός περιγράφει με έμφαση ότι η εισαγγελική αρχή είναι ενιαία και αδιαίρετη, με αποστολή την τήρηση της νομιμότητας, την προστασία του πολίτη και τη διαφύλαξη της δημόσιας τάξης. Σε αυτό το πλαίσιο, ο προϊστάμενος της υπηρεσίας αποκτά κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της καθημερινότητας, από τον καθορισμό υπηρεσιών γραφείου και ακροατηρίων έως την ανάθεση ειδικών καθηκόντων, την εποπτεία της γραμματείας και τη διαχείριση αδειών και διοικητικών πράξεων που επηρεάζουν τη λειτουργία.
Η γραμματεία ως μηχανή της καθημερινής δικαιοσύνης
Στο νέο κείμενο ξεχωρίζει η λεπτομερής δομή της γραμματείας. Περιγράφεται ότι αντιστοιχεί σε Διεύθυνση και λαμβάνονται υπόψη οι υφιστάμενες οργανικές θέσεις, 6 γραμματείς, εκ των οποίων 1 προϊστάμενος Διεύθυνσης, 1 θέση ΤΕ πληροφορικής που χαρακτηρίζεται κενή, και 2 επιμελητές δικαστηρίων. Η γραμματεία συγκροτείται με Διεύθυνση, στην οποία υπάγονται απευθείας 2 γραφεία, το Γραφείο Μηχανοργάνωσης και Πληροφορικής και το Γραφείο Έρευνας και Νομολογίας, καθώς και 1 Τμήμα που συγκεντρώνει κρίσιμες λειτουργίες όπως πρωτόκολλο, εκδόσεις, δικαστικές συνδρομές, ευρωπαϊκά εντάλματα σύλληψης, εκτέλεση και προσδιορισμό.
Πληροφορική και κυβερνοασφάλεια μπαίνουν στον κανονισμό
Εδώ υπάρχει μια από τις πιο χαρακτηριστικές μετατοπίσεις. Το Γραφείο Μηχανοργάνωσης και Πληροφορικής δεν εμφανίζεται ως απλή τεχνική υποστήριξη, αλλά ως κεντρικός κόμβος για καταχωρήσεις σε πλατφόρμες, αναρτήσεις σε ψηφιακές πύλες, διαχείριση ηλεκτρονικών διαδικασιών, υποστήριξη υποδομών, στατιστικά, ακόμα και για μελλοντική λειτουργία του συστήματος του Υπουργείου Δικαιοσύνης που αναφέρεται ως ΣΟΛΩΝ, καθώς και για τη σύνδεση με το ΣΥΖΕΥΞΙΣ. Το πιο ηχηρό σημείο είναι η ρητή πρόβλεψη για οργάνωση άμυνας των συστημάτων από κυβερνοεπιθέσεις, που δείχνει ότι η ασφάλεια πληροφοριών αντιμετωπίζεται πλέον ως θεσμική ανάγκη και όχι ως τεχνική λεπτομέρεια.
Ταυτόχρονα, η επισήμανση ότι η θέση ΤΕ πληροφορικής είναι κενή λειτουργεί σαν σιωπηλή υπενθύμιση ενός κινδύνου. Ένας κανονισμός μπορεί να περιγράφει ρόλους, αλλά αν ο κρίσιμος ρόλος δεν στελεχωθεί, η ψηφιακή μετάβαση μένει στα χαρτιά ή μεταφέρεται ως βάρος σε εργαζόμενους που δεν έχουν αυτή την ειδικότητα.
Έρευνα και νομολογία ως εργαλείο ποιότητας
Το Γραφείο Έρευνας και Νομολογίας συνδέεται με οργάνωση βιβλιοθήκης και παρακολούθηση νομολογιακής βάσης δεδομένων όταν υλοποιηθεί. Σε μια περίοδο όπου οι υποθέσεις γίνονται ολοένα πιο σύνθετες, η πρόσβαση σε ενημερωμένη νομολογία και η οργανωμένη γνώση λειτουργούν ως παράγοντας ποιότητας των εισαγγελικών προτάσεων και ως τρόπος να αποφεύγονται αστοχίες και καθυστερήσεις.
Το Τμήμα που κρατά τον ρυθμό, πρωτόκολλο, εντάλματα, εκτελέσεις, προσδιορισμοί
Το Τμήμα που περιλαμβάνει πρωτόκολλο, εκδόσεις, δικαστικές συνδρομές, ευρωπαϊκά εντάλματα σύλληψης, εκτέλεση και προσδιορισμό, εμφανίζεται ως ο χώρος όπου η εισαγγελική βούληση μετατρέπεται σε πράξη. Εκεί περιγράφονται ροές όπως καταχώριση και διεκπεραίωση εφέσεων κατά βουλευμάτων, διαχείριση προσφυγών, αιτήσεις ακυρώσεων, συγχωνεύσεις ποινών, αναστολές εκτέλεσης, αιτήσεις για άρση ή αντικατάσταση προσωρινής κράτησης και περιοριστικών όρων, αλλά και διαδικασίες που σχετίζονται με εκδόσεις, δικαστική συνδρομή, ευρωπαϊκά εντάλματα σύλληψης και ενέργειες προσωρινής σύλληψης για πρόσωπα που αναζητούνται από αλλοδαπές αρχές.
Στην πράξη, αυτά τα αντικείμενα είναι τα πιο χρονικά ευαίσθητα. Ένα αίτημα έκδοσης, ένα ευρωπαϊκό ένταλμα, μια μεταγωγή κρατουμένου ή μια αίτηση που αφορά προσωρινή κράτηση έχουν μικρά περιθώρια και μεγάλες συνέπειες.
Η συνολική εικόνα, ένας κανονισμός που δείχνει προς διαφάνεια και ανθεκτικότητα
Το πιο πολιτικά ουδέτερο αλλά διοικητικά κρίσιμο μήνυμα της απόφασης είναι ότι η οργάνωση δεν θεωρείται εσωτερική υπόθεση χωρίς λογοδοσία. Η έγκριση από ανώτατο επίπεδο, η κωδικοποίηση σε ενιαίο κείμενο και η δημοσίευση δημιουργούν κοινό σημείο αναφοράς για όλους, λειτουργούς και υπαλλήλους. Παράλληλα, η εισαγωγή αριθμητικών ορίων στη χρέωση και η κλίμακα δυσκολίας επιχειρούν να απαντήσουν σε ένα διαχρονικό πρόβλημα, πώς συγκρίνεται δίκαια η εργασία όταν δεν είναι όλη η εργασία ίδια.
Σε μια περιφέρεια όπως η Δωδεκάνησος, όπου η δικαιοσύνη έχει και γεωγραφική διάσταση, το κείμενο διαβάζεται σαν προσπάθεια να δημιουργηθεί σταθερός ρυθμός, να θωρακιστούν οι κρίσιμες διαδικασίες και να χτιστεί υποδομή για την επόμενη ημέρα της ψηφιακής δικαιοσύνης. Η αποτελεσματικότητα του πλαισίου θα κριθεί τελικά στην εφαρμογή, όμως η επιλογή να περιγραφούν με τόση λεπτομέρεια οι ροές, οι ρόλοι και τα όρια δείχνει πρόθεση να μειωθεί το τυχαίο και να ενισχυθεί το οργανωμένο.
Νέος εσωτερικός κανονισμός βάζει κανόνες φόρτου εργασίας και ψηφιακής λειτουργίας στην Εισαγγελία Εφετών Δωδεκανήσου
