• Το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Ρόδου έκρινε ότι δεν στοιχειοθετείται παραβίαση του άρθρου 285 του Ποινικού Κώδικα για τη συγκέντρωση της 15ης Μαΐου 2021 έναντι του καταστήματος ταχείας εστίασης στο κέντρο του Φαληρακίου
Απόφαση που εκδόθηκε χθες στη Ρόδο έρχεται να κλείσει έναν τετραετή κύκλο ποινικής διερεύνησης γύρω από ένα επεισόδιο που συμπύκνωσε τις αντιφάσεις της πανδημικής περιόδου.
Η μαζική υποδοχή του Τζέιμς Καφετζή, δημοφιλούς τηλεοπτικού προσώπου, τον Μάιο του 2021 στο Φαληράκι βρέθηκε στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης για τα όρια των περιορισμών και της κοινωνικής εκτόνωσης.
Με την αθωωτική κρίση του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Ρόδου οι τέσσερις κατηγορούμενοι απαλλάχθηκαν από την κατηγορία ότι από κοινού παραβίασαν τα μέτρα πρόληψης ασθενειών θέτοντας σε κίνδυνο αόριστο αριθμό ανθρώπων.
Το ιστορικό της υπόθεσης και το κατηγορητήριο
Σύμφωνα με τη δικογραφία, το βράδυ της 15ης Μαΐου 2021 στην κεντρική πλατεία του Φαληρακίου συγκεντρώθηκε πλήθος πολιτών προκειμένου να υποδεχθεί τον παίκτη τηλεοπτικού ριάλιτι Τζέιμς Καφετζή που κατάγεται από τη Ρόδο. Η συγκέντρωση συνδέθηκε από τις αρχές με αναρτήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και με τη δημιουργία πρόχειρης ξύλινης εξέδρας και ηχητικής υποστήριξης απέναντι από κατάστημα ταχείας εστίασης.
Η κατηγορία στηρίχθηκε στο άρθρο 285 παράγραφος 1 περίπτωση β του Ποινικού Κώδικα σε συνδυασμό με την Κοινή Υπουργική Απόφαση που ίσχυε από τις 14 έως τις 24 Μαΐου 2021 και προέβλεπε ειδικά μέτρα προς αποτροπή της διασποράς του κορωνοϊού.
Ως οργανωτές εμφανίζονταν 4 άτομα. Η πράξη αποδόθηκε ως ενέργεια από κοινού με πρόθεση, ικανή να δημιουργήσει κίνδυνο μετάδοσης της ασθένειας σε αόριστο αριθμό προσώπων.
Τα αποδεικτικά στοιχεία και οι μαρτυρικές καταθέσεις
Κεντρικό ρόλο στην ανάκριση είχαν οι καταθέσεις δύο αστυνομικών, ο ένας με βαθμό υπαρχιφύλακα και ο άλλος αρχιφύλακα. Ο υπαρχιφύλακας περιέγραψε την αδυναμία προσέγγισης της πλατείας λόγω της κοσμοσυρροής που εκτιμήθηκε σε περισσότερα από πεντακόσια άτομα καθώς και την οδηγία του κέντρου επιχειρήσεων να παραμείνει σε απόσταση ασφαλείας με χρήση ηχητικών και φωτεινών σημάτων. Κατά την αποχώρηση του πλήθους διαπίστωσε ότι η εξέδρα και τα ηχεία είχαν απομακρυνθεί.
Ο αρχιφύλακας κατέθεσε ξεχωριστά ότι από τη διερεύνηση στο διαδίκτυο και ιδίως στο Instagram, αλλά και από υλικό τοπικών μέσων ενημέρωσης, προέκυπταν προσκλήσεις για συγκέντρωση. Παραδόθηκε στη δικογραφία ψηφιακό μέσο με τηλεοπτικά στιγμιότυπα και φωτογραφικό υλικό.
Στα στοιχεία αναφερόταν ότι υπήρχε έκκληση να χρησιμοποιηθούν μάσκες πράγμα που δεν τηρήθηκε από μεγάλο μέρος των παρευρισκομένων κατά την εξέλιξη της εκδήλωσης.
Το σώμα της κατηγορίας ωστόσο δεν πατούσε μόνο στην ύπαρξη κόσμου και υλικοτεχνικής υποστήριξης, αλλά και στην απόδοση οργανωτικού ρόλου στους τέσσερις κατηγορούμενους, γεγονός που αποτέλεσε το κύριο σημείο αντιδικίας.
Η ακροαματική διαδικασία και η υπεράσπιση
Κατά τη διαδικασία παρέστη ως συνήγορος υπεράσπισης ο δικηγόρος Άκης Δημητριάδης. Η υπεράσπιση κινήθηκε σε δύο άξονες. Πρώτον στην αμφισβήτηση της οργανωτικής σύνδεσης των κατηγορουμένων με τη συγκέντρωση. Η αποτύπωση ενός δημόσιου γεγονότος στα κοινωνικά δίκτυα ή η εκ των υστέρων παρουσία δίπλα στον τιμώμενο δεν ισοδυναμεί από μόνη της με πράξη διοργάνωσης, ούτε αποδεικνύει κοινό σχέδιο. Δεύτερον στην ανάγκη συγκεκριμενοποίησης του κινδύνου. Το άρθρο 285 του Ποινικού Κώδικα απαιτεί η πράξη να είναι ικανή να προκαλέσει κίνδυνο μετάδοσης σε αόριστο αριθμό ανθρώπων με τρόπο που να προκύπτει από πραγματικά περιστατικά. Η υπεράσπιση υποστήριξε ότι η συνάθροιση έλαβε χώρα σε ανοικτό χώρο, με μάσκες και ότι δεν τεκμηριώθηκε αιτιακή σύνδεση ανάμεσα στη συγκεκριμένη συγκέντρωση και σε απόπειρα ή κίνδυνο μετάδοσης που να υπερβαίνει τον αφηρημένο φόβο.
Κομβικό στοιχείο ήταν πως ουδείς μάρτυρας κατονόμασε πράξη σχεδιασμού από τους κατηγορουμένους, πέρα από γενικές αναφορές σε αναρτήσεις οι οποίες δεν αποδίδονταν με σαφήνεια στα πρόσωπά τους.
Η κρίση του Δικαστηρίου και το σκεπτικό της απαλλαγής
Το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Ρόδου κήρυξε αθώους και τους τέσσερις κατηγορουμένους για την πράξη της παραβίασης μέτρων πρόληψης ασθενειών από κοινού. Η δικανική κρίση έλαβε υπόψη ότι η αστυνομική παρουσία στο σημείο υπήρξε διακριτική με οδηγία μη επέμβασης πλην αποτροπής και ότι το υλικό των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν αρκούσε για να αποδώσει οργανωτική ιδιότητα και δόλο στα συγκεκριμένα πρόσωπα.
Το πλαίσιο της εποχής και οι μεταβαλλόμενοι κανόνες
Η 15η Μαΐου 2021 ήταν ορόσημο για την επανεκκίνηση του τουρισμού και την άρση σημαντικού μέρους των περιορισμών στη χώρα με διατήρηση ειδικών μέτρων για συναθροίσεις και εκδηλώσεις. Η ένταση ανάμεσα σε κοινωνικές προσδοκίες για επιστροφή στην κανονικότητα και στις υποχρεώσεις δημόσιας υγείας παρήγαγε αβεβαιότητα και συχνά αντιφατικές συμπεριφορές. Η συγκέντρωση στο Φαληράκι έγινε σε αυτό το ενδιάμεσο καθεστώς. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση της περιόδου προέβλεπε αναστολή δραστηριοτήτων διασκέδασης και ψυχαγωγίας, όμως η εφαρμογή της στο πραγματικό γεγονός προϋπέθετε αναγνώριση διοργάνωσης και οργανωτικής ευθύνης. Η αθώωση δείχνει ότι για να αποδοθεί ποινή δεν αρκεί η κοινωνική δυσαρέσκεια ή η ηθική κρίση για την εικόνα του συνωστισμού. Απαιτείται εξατομικευμένη πράξη και συνειδητή οργάνωση, στοιχεία που το Δικαστήριο δεν εντόπισε.
