Μια απίστευτη –αλλά δυστυχώς όχι πρωτότυπη– ιστορία εξελίσσεται τις τελευταίες ημέρες στην Πάτμο αναφορικά με τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού. Εδώ και δύο ημέρες αναβλύζουν λύματα από φρεάτιο στην παραλία Χοχλακάς, τα οποία καταλήγουν στη θάλασσα. Αιτία είναι όχι μόνο η μη λειτουργία της εγκατάστασης, η οποία κατασκευάστηκε μόλις το 2018 σε αντικατάσταση παλαιότερης, αλλά και η έμφραξη του αγωγού με τον οποίο κανονικά διοχετεύονται τα –καθαρισμένα– λύματα στη θάλασσα. Στην υπόθεση παρενέβη η ΕΥΔΑΠ κάνοντας πυροσβεστικές παρεμβάσεις για να μετριαστεί η ρύπανση, αλλά και ο εισαγγελέας που διερευνά την απόδοση ευθυνών.
Ο βιολογικός καθαρισμός της Πάτμου ήταν ένας από τους πολλούς που ανέλαβε να φτιάξει στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας η Εγνατία Οδός Α.Ε. σε όλη τη χώρα. Η εγκατάσταση ήρθε να αντικαταστήσει την πολύ προβληματική προηγούμενη, που είχε φτιαχθεί κάποια στιγμή τη δεκαετία του 1980. Το έργο εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ 2007-2013 το… 2013, δηλαδή στο «κλείσιμο» του προγράμματος. Επρεπε να λειτουργήσει το 2016, αλλά τελικά για μια σειρά από λόγους τέθηκε σε λειτουργία το 2018. «Ηταν μια πολύ καλή εγκατάσταση η οποία θα έκανε τριτοβάθμια επεξεργασία των λυμάτων της Χώρας, της Σκάλας και του Κάμπου, για έναν πληθυσμό από 3.000 έως 11.000 ανθρώπους, ώστε να εξυπηρετεί και την τουριστική αιχμή», λέει ο δήμαρχος του νησιού, Νικήτας Τσαμπαλάκης.
H αποχέτευση λειτουργούσε με «παράκαμψη» και τα λύματα κατέληγαν σε ένα φρεάτιο, το οποίο υπερχείλισε. Η αφαλάτωση δεν έχει επηρεαστεί και το νερό είναι 100% πόσιμο, υποστηρίζει ο δήμαρχος του νησιού.
Χωρίς συντήρηση
Σύμφωνα με τον δήμαρχο, η τύχη της εγκατάστασης ήταν η ίδια με αντίστοιχες πολλών άλλων μικρών νησιών του Αιγαίου: τη λειτουργία της ανέλαβε ο δήμος, χωρίς ειδικευμένο προσωπικό, χωρίς πρόγραμμα συντηρήσεων, χωρίς πόρους. Τη χρονιά των δημοτικών εκλογών έγινε διαγωνισμός για τη συντήρηση και ανατέθηκε σε ιδιώτη. «Ξέρετε τι επιπέδου υπηρεσίες προσφέρονται; Δύο άτομα με έναν επιβλέποντα που πάει στο νησί μία φορά την εβδομάδα. Πού είναι οι χημικές αναλύσεις, το πρόγραμμα συντήρησης, προμήθειας ανταλλακτικών; Η σύμβαση δεν προβλέπει τίποτα. Ομως δεν λειτουργεί έτσι ένας βιολογικός. Αυτές οι συμβάσεις δείχνουν την άγνοια που υπάρχει στην τοπική αυτοδιοίκηση για το θέμα», εκτιμά ο Κωνσταντίνος Βουγιουκλάκης, γενικός διευθυντής αποχέτευσης στην ΕΥΔΑΠ.
Βιολογικοί καθαρισμοί: Ερευνα για τη λυματολάσπη στην Πάτμο – Μιλά στην «Κ» ο δήμαρχος του νησιού
Ως αποτέλεσμα της έλλειψης συντήρησης, τα προβλήματα είναι τα τελευταία χρόνια συνεχή. «Τίποτα δεν πήγαινε καλά. Κάθε τόσο προέκυπτε κάποιο πρόβλημα», λέει ο κ. Τσαμπαλάκης. Ομως πριν από λίγες ημέρες η κατάσταση έφθασε στο απροχώρητο. Η παραλία Χοχλακάς, κάτω από τον βιολογικό καθαρισμό, γέμισε με λύματα, που καταλήγουν στη θάλασσα. Η δυσοσμία και η ρύπανση οδήγησαν τους περιοίκους σε καταγγελίες, με αποτέλεσμα την εμπλοκή του εισαγγελέα. Μάλιστα κάποια στιγμή διαδόθηκε η είδηση ότι οι βρύσες του νησιού έτρεχαν μολυσμένο νερό. «Η αφαλάτωση του νησιού βρίσκεται μισό χιλιόμετρο μακριά και δεν έχει επηρεαστεί. Κάνουμε συνεχώς μετρήσεις και το νερό είναι 100% πόσιμο. Δεν ξέρω γιατί να διαδίδει κανείς τέτοια πράγματα», υποστηρίζει ο δήμαρχος του νησιού.
Αυτοψία
Στην υπόθεση παρενέβη χθες το υπουργείο Περιβάλλοντος ζητώντας από την ΕΥΔΑΠ να πραγματοποιήσει αυτοψία και να δει πώς μπορεί να βοηθήσει. Στο νησί μετέβη κλιμάκιο οκτώ ατόμων. «Οπως διαπιστώσαμε, στον βιολογικό καθαρισμό όλα είναι φραγμένα και οι μεμβράνες κατεστραμμένες. Εως τώρα λοιπόν η αποχέτευση δούλευε με ένα “μπαϊπάς” (σ.σ. παράκαμψη): τα λύματα δεν έμπαιναν στον βιολογικό, αλλά κατέληγαν όλα σε ένα φρεάτιο, λίγο πριν από το δεύτερο φρεάτιο που οδηγεί στον υποθαλάσσιο αγωγό. Ομως και ο αγωγός είναι φραγμένος. Συνεπεία αυτής της κατάστασης, το φρεάτιο υπερχείλισε στην ακτή και όλα κατέληγαν επιφανειακά στη θάλασσα», εξηγεί ο κ. Βουγιουκλάκης.
«Οταν διαπιστώσαμε την κατάσταση, θέσαμε τρεις στόχους. Πρώτον, να εξασφαλίσουμε ότι το πρόβλημα δεν θα “επιστρέψει” στη Χώρα και στη Σκάλα. Δεύτερον, να συγκρατήσουμε τα σκουπίδια για να μην καταλήγουν στη θάλασσα. Για να το πετύχουμε αυτό θέσαμε σε λειτουργία την προεπεξεργασία, ώστε να συγκρατούνται τα λίπη, τα μωρομάντιλα και όλα τα σκουπίδια που πετιούνται στην αποχέτευση. Τρίτον, να λειτουργήσουμε τον υποθαλάσσιο αγωγό. Οταν το πετύχουμε αυτό, το βιολογικό φορτίο, χωρίς σκουπίδια, θα καταλήγει σε βάθος 25 μέτρων, περίπου 210 μέτρα από την ακτή. Προφανώς δεν είναι η ιδανική λύση, αλλά είναι πολύ καλύτερα από αυτό που συμβαίνει».
Μύκονος: Γιατί υπερχείλισε ο αγωγός λυμάτων στον Πλατύ Γιαλό
Οπως αναφέρει ο κ. Βουγιουκλάκης, μόνο η αντικατάσταση των μεμβρανών κοστίζει περίπου 100.000 ευρώ. «Προφανώς και ο δήμος δεν είναι σε θέση να αναλάβει το κόστος, πρέπει να βοηθηθεί από την πολιτεία. Αυτή πάντως είναι η γενική κατάσταση σε πολλά νησιά, όπου οι εγκαταστάσεις λειτουργούν χωρίς εξειδικευμένο προσωπικό, χωρίς επαρκείς πόρους και σχεδιασμό», καταλήγει ο κ. Βουγιουκλάκης. Να σημειωθεί ότι προ ημερών υπήρξε (ξανά) διαρροή λυμάτων και στον Πλατύ Γιαλό της Μυκόνου, πιθανότατα από βλάβη στο δίκτυο αποχέτευσης.
Οι μονάδες στα νησιά
Σε πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου διαπιστώθηκε ότι για τις 53 μονάδες επεξεργασίας λυμάτων που υπάρχουν στο Αιγαίο και στο Ιόνιο:
• Περίπου το ένα τέταρτο (15/53) είναι παλιές, αφού κατασκευάστηκαν πριν από το 2000.
• Στις μισές (25 από τις 53) έχουν λήξει οι περιβαλλοντικοί όροι.
• Στις 16 από τις 53 μονάδες οι ανώτατες τιμές των εκροών στη θάλασσα δεν συμμορφώνονται με την κοινοτική νομοθεσία.
Πηγή: kathimerini.gr
