• Στην ανάλυση της FUEN, γίνεται λόγος για «παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων» των «Τούρκων της Δυτικής Θράκης, της Ρόδου και της Κω», με αναφορές σε ζητήματα εκπαίδευσης, θρησκευτικής ελευθερίας και οργάνωσης συλλόγων
Τις τελευταίες ημέρες σειρά τουρκικών μέσων έχει επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της λεγόμενης δήθεν «τουρκικής μειονότητας» στη Ρόδο και την Κω, επικαλούμενα ανάλυση της Ομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Εθνικών Μειονοτήτων (FUEN).
Η ανάλυση, με τίτλο “Challenged Identity: The Case of the Turkish Minority in Greece”, δημοσιεύθηκε στις 23 Οκτωβρίου στην πλατφόρμα MinorityMonitor.eu και μέσα σε λίγες ώρες αναπαράχθηκε από τη Millet Gazetesi, τη Gündem Gazetesi και άλλες τουρκικές ιστοσελίδες.
Στο κείμενο γίνεται λόγος για δήθεν «παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων» των «Τούρκων της Δυτικής Θράκης, της Ρόδου και της Κω», με αναφορές σε ζητήματα εκπαίδευσης, θρησκευτικής ελευθερίας και οργάνωσης συλλόγων. Η ανάλυση βασίστηκε σε υλικό που υπέβαλαν οργανώσεις-μέλη της FUEN, ανάμεσά τους η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τούρκων Δυτικής Θράκης (ABTTF) και ο Σύλλογος Πολιτισμού και Αλληλεγγύης των Τούρκων Ρόδου, Κω και Δωδεκανήσου (ROISDER – Rodos, İstanköy ve Oniki Adalar Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği).
Η ABTTF, με έδρα στη Γερμανία, δραστηριοποιείται ως δίκτυο της τουρκογενούς μειονότητας της Θράκης, ενώ ο ROISDER, με έδρα τη Σμύρνη, προβάλλει συστηματικά θέσεις που συνδέονται με την τουρκική επιχειρηματολογία περί «τουρκικής μειονότητας» στα Δωδεκάνησα. Οι πληροφορίες που παρέχουν οι οργανώσεις αυτές υιοθετούνται από τη FUEN χωρίς ανεξάρτητη επαλήθευση.
Η έκθεση κάνει λόγο για περιορισμούς στον αυτοπροσδιορισμό, για απουσία δίγλωσσων σχολείων και για «παραμέληση» χώρων λατρείας. Στην πράξη, τα στοιχεία αυτά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα των νησιών. Στη Ρόδο και την Κω λειτουργούν χώροι θρησκευτικής λατρείας, ενώ έχουν εκτελεστεί έργα αποκατάστασης με δημόσια χρηματοδότηση. Η εκπαίδευση παρέχεται μέσω των δημόσιων σχολείων, με πλήρη πρόσβαση σε όλες τις βαθμίδες, και οι νέοι των κοινοτήτων φοιτούν σε σχολές και πανεπιστήμια σε όλη τη χώρα. Στην τοπική κοινωνία δεν έχει τεθεί ποτέ από τους ίδιους τους κατοίκους ζήτημα ταυτότητας ή διακριτικής μεταχείρισης.
Η FUEN είναι μη κυβερνητικός οργανισμός με έδρα το Φλένσμπουργκ της Γερμανίας. Σύμφωνα με την επίσημη παρουσίασή της, η FUEN αυτοπροσδιορίζεται ως «η μεγαλύτερη ομπρέλα των αυτόχθονων εθνικών και γλωσσικών μειονοτήτων της Ευρώπης», με μέλη σε 38 χώρες και έδρα το Φλένσμπουργκ, το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες. Ο ρόλος της είναι συμβουλευτικός και δεν διαθέτει θεσμική εκπροσώπηση σε ευρωπαϊκούς ή διεθνείς οργανισμούς. (FUEN.org, Council of Europe INGO Conference, Συνθήκη της Λωζάννης – άρθρα 37–45).
Η Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 καθόρισε την προστασία των μειονοτήτων σε Ελλάδα και Τουρκία με βάση την αρχή της αμοιβαιότητας.
Η Ελλάδα αναλαμβάνει την προστασία της Μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης, ενώ η Τουρκία δεσμεύεται για την προστασία των μη μουσουλμάνων στην Κωνσταντινούπολη, την Ίμβρο και την Τένεδο.
Η Συνθήκη αναγνωρίζει αποκλειστικά θρησκευτικές και όχι εθνικές μειονότητες, χρησιμοποιώντας ρητά τον όρο «Μουσουλμανική μειονότητα» για την Ελλάδα και «μη Μουσουλμανική μειονότητα» για την Τουρκία.
Τα Δωδεκάνησα δεν υπάγονται στη Συνθήκη, καθώς το 1923 βρίσκονταν υπό ιταλική διοίκηση και ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα το 1947 με τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων. Συνεπώς, δεν υπάρχει καμία διεθνής αναφορά για «τουρκική μειονότητα» στη Ρόδο ή την Κω.
Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι είναι Έλληνες πολίτες με πλήρη δικαιώματα και προστασία, όπως προβλέπει το Σύνταγμα και οι διεθνείς συμβάσεις.
Στη Ρόδο και την Κω ζουν μερικές χιλιάδες Έλληνες μουσουλμανικού θρησκεύματος και η συνύπαρξη είναι αρμονική και διαρκής, χωρίς να έχουν ανακύψει κοινωνικές ή πολιτισμικές εντάσεις.
Τα τεμένη και τα οθωμανικά μνημεία των νησιών προστατεύονται θεσμικά ως πολιτιστικά στοιχεία, ενώ αρκετά έχουν ανακαινιστεί με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Η χρονική συγκυρία της δημοσίευσης δεν θεωρείται τυχαία με δεδομένο και το ζήτημα του βέτο της Ελλάδας κατά της συμμετοχής της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE που απασχολεί εντόνως τα μέσα ενημέρωσης στη γειτονική χώρα.
Εξάλλου την Πέμπτη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε σαφές μήνυμα από τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες τονίζοντας ότι η Τουρκία «δεν πληροί τις προϋποθέσεις για την ένταξη στο πρόγραμμα SAFE», ενώ εξέφρασε την επιθυμία του η τουρκική πλευρά να αλλάξει στάση σχετικά με το casus belli.
«Δε χρειάζεται να επαναλάβω ότι όσο η Τουρκία έχει εκκρεμές casus belli απέναντι στην Ελλάδα, όσο αμφισβητείται η κυριαρχία ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, προφανώς και δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε μια τέτοια συμμετοχή», είπε ο πρωθυπουργός.
Το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ασφάλειας και αμυντικής συνεργασίας που περιλαμβάνει και δράσεις θαλάσσιας επιτήρησης στο Αιγαίο, έχει προκαλέσει δυσφορία στην Άγκυρα. Η παράλληλη ανάδειξη δήθεν “μειονοτικών ζητημάτων” μέσω ΜΚΟ και δημοσιευμάτων εκλαμβάνεται ως επικοινωνιακή τακτική, με στόχο τη διατήρηση πίεσης στο πεδίο της δημόσιας εικόνας.
Έμπειροι διπλωματικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η προβολή τέτοιων θεμάτων εντάσσεται περισσότερο στη ρητορική της Άγκυρας για εσωτερική κατανάλωση παρά σε κάποια συντεταγμένη διεθνή προσπάθεια.
