Το 21% των προσφύγων και μεταναστών που έφτασαν στο πρώτο εξάμηνο του 2025 στην Ελλάδα κατευθύνθηκε προς τα Δωδεκάνησα, σύμφωνα με τις συγκεντρωτικές καταγραφές της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ. Δηλαδή σχεδόν ένας στους πέντε αφιχθέντες στη χώρα κατέληξε σε νησιά της περιοχής, όπως η Ρόδος, η Κως και η Λέρος.
Με βάση τα ίδια στοιχεία, η Κρήτη συγκέντρωσε το 42% των αφίξεων και η Σάμος το 14%, ποσοστά που διαμορφώνουν το νέο ισοζύγιο των ροών στο Αιγαίο.
Η καταγραφή της πορείας ανά εβδομάδα δείχνει με σαφήνεια την κλιμάκωση της πίεσης. Την εβδομάδα 24 – 30 Μαρτίου 2025, στα Δωδεκάνησα σημειώθηκαν κατά μέσο όρο 13 αφίξεις ημερησίως. Στην περίοδο 19 – 25 Μαΐου ο ημερήσιος μέσος όρος αυξήθηκε σε 18, ενώ στο διάστημα 30 Ιουνίου – 6 Ιουλίου καταγράφηκαν 38 αφίξεις ημερησίως. Η αύξηση αυτή δείχνει την εποχική κορύφωση των ροών με την είσοδο του καλοκαιριού, όταν οι συνθήκες ευνοούν τα περάσματα στο νότιο Αιγαίο.
Η συνολική εικόνα για το πρώτο εξάμηνο του 2025 επιβεβαιώνει αυτήν την πορεία. Μέχρι το τέλος Μαρτίου είχαν φτάσει στην Ελλάδα περισσότεροι από 8.000 άνθρωποι διά θαλάσσης, ενώ από τα χερσαία σύνορα εισήλθαν άλλοι 755. Στη συνέχεια, τον Ιούνιο, οι αφίξεις έφτασαν τις 4.165, από τις οποίες οι 3.514 καταγράφηκαν σε νησιά του Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένων των Δωδεκανήσων.
Η εικόνα διαφοροποιείται όταν συγκριθεί με το 2024. Στο πρώτο εξάμηνο της περσινής χρονιάς, το ποσοστό των προσφύγων που έμπαινε στη χώρα μέσω της Δωδεκανήσου έφτασε στο 31%, δηλαδή σχεδόν ένα στα τρία άτομα.
Η κορύφωση καταγράφηκε τον Αύγουστο, όταν το ποσοστό ανέβηκε στο 39%. Αυτό σήμαινε ότι περίπου τέσσερις στους δέκα αφιχθέντες στην Ελλάδα περνούσαν από τη Ρόδο, την Κω ή τη Λέρο.
Η μεταβολή από το 31% του 2024 στο 21% του 2025 δείχνει αλλαγή στη γεωγραφική κατανομή των ροών, με την Κρήτη να αναδεικνύεται σε βασικό σημείο εισόδου. Ωστόσο, η μείωση του ποσοστού δεν σημαίνει και μείωση του βάρους που δέχονται τα Δωδεκάνησα. Οι εβδομαδιαίες καταγραφές για το 2025 δείχνουν σταθερή αύξηση της κίνησης από τις αρχές της άνοιξης έως τις αρχές του καλοκαιριού.
Η διαφορά έγκειται στο ό,τι η συνολική βάση των αφίξεων έχει αλλάξει, με άλλα νησιά να συγκεντρώνουν μεγαλύτερα ποσοστά, χωρίς αυτό να μειώνει τον απόλυτο αριθμό που καταγράφεται στη Ρόδο και στα γειτονικά νησιά.
Το 2024, τα Δωδεκάνησα ήταν το δεύτερο σε μέγεθος σημείο εισόδου μετά τη Λέσβο και τη Σάμο. Το 2025, το κέντρο βάρους μετακινήθηκε στην Κρήτη, όμως η Ρόδος, η Κως και η Λέρος εξακολουθούν να καταγράφουν σημαντικές ροές.
Στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο, η Frontex καταγράφει μείωση 17% στις θαλάσσιες αφίξεις στη Μεσόγειο στο πρώτο εξάμηνο του 2025 σε σχέση με το 2024. Ωστόσο, η μείωση αυτή δεν κατανέμεται ομοιόμορφα. Σε ορισμένα σημεία, όπως η Κρήτη, παρατηρείται ενίσχυση των ροών, ενώ σε άλλες περιοχές, όπως τα Δωδεκάνησα, η εικόνα είναι πιο σύνθετη, μικρότερο ποσοστό σε εθνικό επίπεδο, αλλά υψηλοί απόλυτοι αριθμοί.
Το 2024 συγκέντρωσαν το ένα τρίτο περίπου των αφίξεων, με κορύφωση στο 39% τον Αύγουστο.
Το 2025, το μερίδιο περιορίστηκε στο 21%, αλλά οι εβδομαδιαίες καταγραφές αναδεικνύουν εκ νέου τον ρόλο των νησιών, με συνεχή αύξηση από την άνοιξη προς το καλοκαίρι και με απόλυτους αριθμούς που παραμένουν σε χιλιάδες.
Η εικόνα αυτή αποτυπώνει τη σημασία της Ρόδου και των γειτονικών νησιών ως βασικής πύλης εισόδου στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Τα Δωδεκάνησα εμφανίζουν διαφοροποιήσεις ανά χρονιά, όμως η θέση τους στον χάρτη των θαλάσσιων αφίξεων παραμένει σταθερά κρίσιμη, με μερίδια που κυμαίνονται από το ένα πέμπτο έως και σχεδόν το 40% του συνόλου.
Η συνεχής παρακολούθηση των στοιχείων δείχνει ότι η περιοχή θα εξακολουθήσει να καταγράφει υψηλούς αριθμούς αφίξεων και να αποτελεί κομβικό σημείο για την κατανόηση των τάσεων στο Αιγαίο.
Μείωση στις αφίξεις προσφύγων και μεταναστών στα Δωδεκάνησα στο πρώτο εξάμηνο του 2025
