Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2017 υπήρξαν 19.190 διαζύγια που
αφορούσαν 16.103 ανήλικα παιδιά1. Δηλαδή κάθε μέρα οι γονείς 44 παιδιών χωρίζουν. Στο 98% των
περιπτώσεων, ωστόσο, η επιμέλεια, δηλ η ευθύνη για την ανατροφή τους αποδίδεται στον ένα γονέα,
συνηθέστατα στη μητέρα. Ο έτερος γονέας, συνήθως ο πατέρας, περιορίζεται στο ρόλο του επισκέπτη δύο
φορές το μήνα χωρίς ουσιαστικό λόγο στα θέματα που το αφορούν (πχ εκπαίδευση, υγεία, τόπος
κατοικίας). Η απόδοση της επιμέλειας στη μητέρα δεν γίνεται βάσει νόμου, αλλά σύμφωνα με το
νομολογιακό έθιμο που επικρατεί στην Ελλάδα, το οποίο μεταξύ άλλων αναφέρεται στη «βιοκοινωνική
υπεροχή της μητέρας» τουλάχιστον μέχρι τη νηπιακή ηλικία.
Πρόσφατα, η εταιρία Ελλήνων ψυχολόγων (ΕΛΨΕ) παρενέβη στο διάλογο με επιστολή της στη
νομοπαρασκευαστική επιτροπή για την αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου2. Σε αυτή επισημαίνει,
μεταξύ άλλων, ότι:
η «βιοκοινωνική ανωτερότητα της μητέρας» συνιστά όρο αόριστο και μη τεκμηριωμένο
επιστημονικά.
Η ασύμμετρη συμμετοχη
των γονέων στην καθημερινη
/ βιωματικη
ανατροφη
του παιδιου
η ο
αποκλεισμός (σκόπιμος η μη) του ενός δημιουργεί ρήγμα στον ψυχισμό του παιδιού που το
φτωχοποιεί σε πολλά επίπεδα.
Το συμφέρον του παιδιού είναι να ανατρέφεται και από τους δύο γονείς του και η πολιτεία
πρέπει να το διασφαλίσει
Τα ευεργετικα
αποτελέσματα της συνεπιμέλειας είναι εμφανη
σε ένα ευρυ
φάσμα αξιολογήσεων
που αφορούν την ψυχοσωματικη
λειτουργιά (ευημερία) των παιδιών, που συμπεριλαμβάνουν (α)
χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης, άγχους και γενικότερα ψυχικής δυσφορίας, (β) χαμηλότερη
επιθετικότητα και προβλήματα συμπεριφοράς, μειωμένη χρήση αλκοόλ και ουσιών, (γ) καλύτερη
σχολικη
απόδοση και καλύτερη γνωστικη
ανάπτυξη, (δ) καλύτερη σωματικη
υγειά, ε) χαμηλότερα
ποσοστα
καπνίσματος και (στ) καλύτερες σχέσεις με πατέρες, μητέρες, γιαγιάδες και παππούδες
Η συνθήκη συνεπιμέλειας, στην οποία οι γονείς έχουν κοινη
νομικη
ευθύνη σχετικα
με την ιατρικη
φροντίδα και τις αποφάσεις για την σχολικη
και θρησκευτικη
αγωγη
του παιδιου
, φαίνεται να
έχει θετικές επιπτώσεις στην ευημερία των παιδιών
Τα παιδια
ωφελούνται σημαντικα απο την κοινη επιμέλεια, ακόμα και όταν οι γονείς έχουν υψηλα επίπεδα συγκρουσιακών σχέσεων
Για τους λόγους αυτούς η ΕΛΨΕ εισηγείται, μεταξύ άλλων:
Οι γονικές ευθύνες και δικαιώματα για τους γονείς των παιδιών να παραμένουν κοινές και
αδιάσπαστες ανεξάρτητα απο
τη μεταξυ
τους νομικη
σχέση
Ίσο χρόνο του παιδιου
με κάθε γονέα τόσο στις διακοπές όσο και στην καθημερινο τητα του.
Οι Έλληνες ψυχολόγοι τάσσονται υπέρ της συνεπιμέλειας κατά την οποία οι γονικές ευθύνες θα
είναι κοινές και αδιάσπαστες και το παιδί θα περνά ίσο χρόνο με τον κάθε γονέα σε
καθημερινότητα και διακοπές. Η θεωρία περί βιοκοινωνικής υπεροχής της μητέρας στην
ανατροφή των παιδιών έχει ανατραπεί επιστημονικά και πρέπει να σταματήσει να
χρησιμοποιείται από την ελληνική δικαιοσύνη άμεσα. Το συμφέρον του τέκνου είναι να
ανατρέφεται και από τους δύο γονείς του σε επαρκή χρόνο .
«Ενεργοί Μπαμπάδες, για τα δικαιώματα των παιδιών» ΑΜΚΕ
