• Πώς ένα έργο ζωτικής σημασίας πνίγεται στη διγλωσσία, την αδράνεια και τα “θα τα πούμε στο δικαστήριο”
Στην Ρόδο του 2025, ένα από τα πιο κρίσιμα έργα υποδομής το Φράγμα Γαδουρά κινδυνεύει όχι από τη λειψυδρία, αλλά από πολιτική αναβλητικότητα, διοικητική ακρισία και μια εμμονική άρνηση αποπληρωμής συμφωνηθέντων δυνάμει προγραμματικών συμβάσεων ελεγμένων από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Από τη μια πλευρά, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου προσπαθεί (και επιτυγχάνει!) να διατηρήσει το έργο ζωντανό. Από την άλλη, η ΔΕΥΑΡ, υπό την ευλογία της δημοτικής αρχής, έχει υιοθετήσει την τακτική του «δεν πληρώνω, δεν πληρώνω», με τη νομική οδό να αποτελεί πλέον καταφύγιο.
Αλήθεια, τι συμβαίνει όταν ένας θεσμικός εταίρος σε σύμβαση πολλών εκατομμυρίων αρνείται να πληρώσει; Απλό. Κάποιος άλλος πληρώνει. Και σε αυτή την περίπτωση, αυτός ο «κάποιος άλλος» είναι η Περιφέρεια, που ήδη καταγράφει χρέος 6,4 εκατ. ευρώ, έχει εισπράξει μέσω κατάσχεσης από τραπεζικούς λογαριασμούς της ΔΕΥΑΡ 1,5 εκατομμύριο, το έχει καταβάλει στον ανάδοχο της υπηρεσίας και περιμένει την πληρωμή δόσεων ρύθμισης μέσω της ΑΑΔΕ.
Και το ερώτημα παραμένει βασανιστικό: γιατί;
Η αρχή του δράματος: «Όλοι σύμφωνοι… μέχρι να μιλήσει το μικρόφωνο»
Το απόγευμα της Τετάρτης ο περιφερειάρχης κ. Γιώργος Χατζημάρκος κάλεσε σε συνάντηση τον δήμαρχο Ρόδου κ. Αλέξανδρο Κολιάδη και πολλοί έσπευσαν να δουν «φως στο τούνελ».
Παρόντες σε μια συνάντηση 6 ωρών περίπου ο νομικός σύμβουλος της περιφέρειας κ. Γιώργος Μαυρομμάτης και ο αντιδήμαρχος Οικονομικών του Δήμου κ. Κώστας Χαλκιάς. Η κουβέντα είχε εντάσεις, αλλά, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, εξελίχθηκε σε εποικοδομητικό κλίμα.
Ο Περιφερειάρχης παρουσίασε μια πρόταση «win-win». Οι συνομιλητές έδειξαν διάθεση για σύγκληση. Υπήρξαν χαμόγελα, φιλοφρονήσεις.
Μια μέρα μετά, νέα συνάντηση Χαλκιά – Μαυρομμάτη. Ξανά καλό κλίμα. Όλα δείχνουν πως η λύση είναι προ των πυλών.
Μέχρι που ήρθε το δημοτικό συμβούλιο. Εκεί, μπροστά στις κάμερες και το κοινό, ο Δήμαρχος σε ρόλο πολιτικού… χαμαιλέοντα, δήλωσε ότι φυσικά και θέλει συμφωνία, αλλά… «θα αποφασίσουν τα δικαστήρια». Ο δε πρόεδρος της ΔΕΥΑΡ κ. Σωτήρης Βαγιανός, πήγε ένα βήμα παραπέρα, υιοθετώντας για ακόμα μια φορά την αγαπημένη θεωρία συνωμοσίας: «Η Περιφέρεια δεν ζημιώνεται. Πληρώνεται από κρατικά κονδύλια. Όλα καλά!»
Ή μήπως όχι;
«ΠΔΕ»: Το μαγικό χαλί όπου εξαφανίζονται 6,4 εκατομμύρια
Ο κ. Βαγιανός επιμένει ότι η Περιφέρεια δεν πληρώνει από την τσέπη της. Ότι το έργο συντηρείται με κρατικό χρήμα μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Τι λέει όμως το ίδιο το Υπουργείο Οικονομικών; Ότι τα χρήματα που καταβάλλονται στον ανάδοχο ΑΚΤΩΡ δεν επιτρέπεται να προέρχονται από κρατικό χρήμα και δεν υφίσταται τέτοια πληρωμή από κανένα Υπουργείο.
Η Περιφέρεια καθιστά μάλιστα σαφές ότι ο κωδικός στο ΠΔΕ της Περιφέρειας υπάρχει μόνο για να καταθέτει η ΔΕΥΑΡ τις υποχρεώσεις της όπως η ίδια τις όρισε σε ανάληψη πολυετούς υποχρέωσης.
Δηλαδή: η ΔΕΥΑΡ δεν πληρώνει, ο εργολάβος πληρώνεται και η Περιφέρεια αναλαμβάνει το βάρος για να μην κοπεί το νερό στους πολίτες. Και αντί για ένα “ευχαριστώ”, ακούει “θα τα πούμε στο δικαστήριο”.
Και οι «υπεύθυνοι» ζητούν… αποδείξεις
Σαν να μην έφτανε η στάση άρνησης, ήρθε και η επιστολή-έπος των εκπροσώπων του Δήμου και της ΔΕΥΑΡ προς τον Πρόεδρο της Επιτροπής Παρακολούθησης.
Εκεί ζητούν, σε μια υπέροχα γραφειοκρατική και χρονοβόρα προσπάθεια, όλα τα παραστατικά από το 2017 έως το 2025: μισθοδοσίες, τιμολόγια χημικών, αποδείξεις μεταφορών, συντηρήσεις, Coswin data, ημερολόγια βλαβών και… λεπτομέρειες ανωτέρας βίας του Ιουνίου 2023.
Αντί να πληρώσουν, ζητούν 8 χρόνια αρχείων. Σαν να πας σε εστιατόριο, να φας, να πεις «δεν πληρώνω» και μετά να απαιτείς πόθεν έσχες για το μαϊντανό στο ριζότο.
Η ειρωνεία; Ο έλεγχος καλής εκτέλεσης του έργου είχε γίνει και εγκριθεί από την επιτροπή ελέγχου, δεν είχε προσβληθεί ποτέ παρότι ήταν κατά πλειοψηφία και παρήγαγε έννομα αποτελέσματα. Η Περιφέρεια έτσι οφείλει στον ανάδοχο, ο ανάδοχος προειδοποίησε για λήψη αναγκαστικών μέτρων και…. εμφανίστηκαν εντονότερες οι «διαφωνίες».
Η κρίσιμη συνεδρίαση: ώρα αποφάσεων ή ώρα εκτροπής;
Η αυριανή συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης είναι κομβική. Εκεί θα φανεί αν η ΔΕΥΑΡ και οι εκπρόσωποί της συνεχίσουν την αντιπαράθεση ή αν θα μπουν επιτέλους στη συζήτηση λύσης. Αν δεν υπάρξει συναίνεση, το έργο μπαίνει οριστικά σε τροχιά δικαστικής διαμάχης με άγνωστη διάρκεια και ακόμα πιο άγνωστο κόστος για όλους. Συνέπειες που κλονίζουν περαιτέρω τις σχέσεις των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης, αλλά και το μέλλον της υδροδότησης του νησιού.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Ανέλαβε το κόστος για να μη σταματήσει το έργο. Πρότεινε λύσεις, κάλεσε σε διάλογο, εξάντλησε τα περιθώρια συνεννόησης.
Ο Δήμος Ρόδου, μέσω της ΔΕΥΑΡ, είτε από ανικανότητα είτε από πολιτική σκοπιμότητα, υπονομεύει τον εαυτό του. Το παιχνίδι με τον χρόνο και τις διαδικασίες, οι αλληλοσυγκρουόμενες δηλώσεις, οι διπλές γραμμές και η κυνική επίκληση των δικαστηρίων ως “λύση”, δεν είναι απλώς ασέβεια προς την Περιφέρεια. Είναι ευθεία προσβολή της κοινής λογικής και των πολιτών που πληρώνουν το τίμημα.
Αν αύριο δεν υπάρξει σαφής πολιτική απόφαση για υπέρβαση της κρίσης, τότε δεν θα μιλάμε για ένα έργο που κινδυνεύει. Θα μιλάμε για θεσμική χρεοκοπία. Και το βάρος θα το σηκώσουν εκείνοι που σήμερα λένε «θα τα πούμε στα δικαστήρια».
Κάποιος πρέπει να βάλει τελεία
Η Περιφέρεια έκανε ό,τι μπορούσε: πλήρωσε, πρότεινε, συνάντησε, διαπραγματεύτηκε. Ο Δήμος, αντί για συνεργασία, έδωσε αοριστίες, καθυστερήσεις, αντιφάσεις και τελικά την κλασική ελληνική απάντηση: «θα τα πούμε στα δικαστήρια».
Ο πολίτης της Ρόδου, που χρειάζεται καθαρό νερό και λειτουργικές υποδομές, παρακολουθεί έκπληκτος το σίριαλ «ΔΕΥΑΡ vs Πραγματικότητα».
Η πολιτική ηγεσία του Δήμου πρέπει να αποφασίσει: είναι συμπαίχτης της Περιφέρειας για το κοινό καλό ή παίζει αντιπολίτευση στα νερά;
Γιατί το να βγαίνεις συναινετικός στις κλειστές πόρτες και να αλλάζεις ρόλο στο δημοτικό συμβούλιο είναι χρήσιμο μόνο αν είσαι ηθοποιός. Όχι δήμαρχος.
Σημείωση: Αν συνεχίσουν έτσι, η επόμενη σύμβαση θα είναι με σεναριογράφο. Τουλάχιστον να πάρει και κανείς Όσκαρ.
