Για όλα τα θέματα της επικαιρότητας που αφορούν στον τουρισμό, μιλάει σε συνέντευξή του στη «δ» ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, κ. Γιάννης Παπαβασιλείου.
«Ο τουρισμός αντιμετωπίζεται διαχρονικά με φοροεισπρακτικά μέτρα» τονίζει μεταξύ άλλων, ενώ για τη φετινή σεζόν δηλώνει πως “κινήθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα και αναμένεται να κλείσει με θετικό πρόσημο”.
Ξεκαθαρίζει πως “η Ρόδος εξακολουθεί να αποτελεί ένα ισχυρό και αναγνωρίσιμο brand name διεθνώς” και μιλάει για την εξέλιξη του τουρισμού, τις νέες κλίνες και τον ρόλο της ΕΞΡ.
• Θα ήθελα να ξεκινήσουμε ζητώντας από εσάς ένα σχόλιο για τις συνεχείς επιβαρύνσεις στις ξενοδοχειακές – τουριστικές επιχειρήσεις. Από τη μία το τέλος ανθεκτικότητας, από την άλλη ο αυξημένος ΦΠΑ, η ακρίβεια, ο πληθωρισμός κ.λπ. Τελικά, μπορούμε να πούμε ότι το τουριστικό προϊόν και η ανταγωνιστικότητά του έχουν περιθώρια ενίσχυσης, τη στιγμή που οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν κύμα φορολογίας και ανατιμήσεων;
Η πάγια θέση της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου, αλλά και συνολικά του ξενοδοχειακού κλάδου, είναι ότι ο τουρισμός αντιμετωπίζεται διαχρονικά με φοροεισπρακτικά μέτρα. Το τέλος ανθεκτικότητας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, καθώς επιβαρύνει σημαντικά τις επιχειρήσεις, μειώνει την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος και, δυστυχώς, δεν έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα. Θα έπρεπε τα χρήματα που προκύπτουν από αυτή την επιβάρυνση να κατευθύνονται σε έργα υποδομής και αναβάθμισης των προορισμών, ώστε να επιστρέφουν στην τοπική κοινωνία και να ενισχύουν την τουριστική εμπειρία.
Την ίδια στιγμή, ο αυξημένος ΦΠΑ, η ακρίβεια και ο πληθωρισμός δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα κόστους, το οποίο περιορίζει τα περιθώρια βιωσιμότητας και ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουρισμού δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς μια σταθερή, μακροπρόθεσμη και δίκαιη φορολογική πολιτική, που θα επιτρέπει στον κλάδο να επενδύει, να καινοτομεί και να προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες.
• Για τη φετινή τουριστική σεζόν, μπορούμε να πούμε ότι θα κλείσει με θετικό πρόσημο; Μπορούμε να είμαστε ευχαριστημένοι μετά από την περσινή χρονιά-ρεκόρ;
Η φετινή τουριστική σεζόν κινήθηκε σε ικανοποιητικά επίπεδα και αναμένεται να κλείσει με θετικό πρόσημο. Παρά τις δυσκολίες που προέκυψαν από την ακρίβεια, τις γεωπολιτικές εντάσεις και το αυξημένο λειτουργικό κόστος, η Ρόδος διατήρησε υψηλές πληρότητες για μεγάλο μέρος της περιόδου και επιβεβαίωσε για ακόμη μία χρονιά τη δυναμική της ως κορυφαίος τουριστικός προορισμός.
Ωστόσο, δεν πρέπει να μείνουμε μόνο στους αριθμούς. Το ζητούμενο είναι η ποιοτική αναβάθμιση του τουρισμού, η επιμήκυνση της περιόδου και η ενίσχυση των εσόδων, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και η ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας.
Η φετινή επιτυχία δείχνει ξεκάθαρα ότι η Ρόδος έχει τη δυναμική και την ωριμότητα να συνεχίσει με σταθερά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
• Πώς βλέπετε την εξέλιξη του τουρισμού για τη Ρόδο; Ως τουριστικός προορισμός παραμένει ένα ισχυρό brand name; Μήπως πρέπει να γίνουν αλλαγές και βελτιώσεις;
Η Ρόδος εξακολουθεί να αποτελεί ένα ισχυρό και αναγνωρίσιμο brand name διεθνώς. Είναι ένας προορισμός με ιστορία, πολιτισμό, φυσική ομορφιά και υψηλό επίπεδο φιλοξενίας. Παρ’ όλα αυτά, η διατήρηση αυτής της θέσης δεν είναι δεδομένη. Ο ανταγωνισμός εντείνεται και οι απαιτήσεις των ταξιδιωτών αλλάζουν συνεχώς.
Χρειάζεται, λοιπόν, να επενδύσουμε σε βελτιώσεις και αναβαθμίσεις, τόσο στις υποδομές όσο και στην προβολή του νησιού. Πρέπει να ενισχύσουμε την ψηφιακή παρουσία, να αναπτύξουμε θεματικές μορφές τουρισμού (πολιτιστικός, γαστρονομικός, αθλητικός, συνεδριακός) και να ανανεώσουμε το συνολικό αφήγημα του προορισμού. Μόνο έτσι η Ρόδος θα μπορέσει να παραμείνει στην κορυφή και να προσελκύει ποιοτικό τουρισμό με υψηλή προστιθέμενη αξία.
• Μαθαίνουμε ότι θα ανοίξουν κι άλλα ξενοδοχεία στη Ρόδο. Οι πολλές κλίνες είναι προς τη σωστή κατεύθυνση; Υπάρχει περιθώριο γι’ αυτό στο νησί;
Η Ρόδος είναι ένας ώριμος τουριστικός προορισμός με ανεπτυγμένη ξενοδοχειακή υποδομή και υψηλό επίπεδο υπηρεσιών. Η ανάπτυξη νέων ξενοδοχείων, όταν γίνεται με σεβασμό στο περιβάλλον και στις ανάγκες του προορισμού, μπορεί να είναι θετική. Ωστόσο, το κρίσιμο ερώτημα σήμερα δεν είναι μόνο πόσες νέες κλίνες θα προστεθούν, αλλά πώς διαμορφώνεται συνολικά η ισορροπία της τουριστικής αγοράς.
Την τελευταία πενταετία, ο αριθμός των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στη Ρόδο έχει αυξηθεί με εκρηκτικούς ρυθμούς. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, από το 2019 μέχρι σήμερα οι κλίνες βραχυχρόνιας μίσθωσης έχουν αυξηθεί κατά 74%, ξεπερνώντας πλέον τις 40.000, όταν οι ξενοδοχειακές κλίνες του νησιού ανέρχονται περίπου στις 110.000. Αυτή η ραγδαία αύξηση, σε συνδυασμό με το χαλαρό θεσμικό πλαίσιο και την απουσία ουσιαστικών ελέγχων και περιορισμών, δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού.
Σε αντίθεση με τα ξενοδοχεία, όπου κάθε νέα επένδυση συνοδεύεται από αυστηρές περιβαλλοντικές μελέτες, όρους αδειοδότησης και σημαντικές φορολογικές υποχρεώσεις, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις λειτουργούν ουσιαστικά χωρίς κανόνες. Γι’ αυτό η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου έχει ήδη παρέμβει θεσμικά, ζητώντας να επεκταθεί και στο νησί μας το μέτρο του περιορισμού των νέων αδειών βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως σχεδιάζεται να εφαρμοστεί σε άλλες τουριστικά κορεσμένες περιοχές της χώρας.
Ο στόχος δεν είναι να εμποδιστεί η δραστηριότητα αυτή, αλλά να υπάρξει ένα δίκαιο και ισορροπημένο πλαίσιο που θα διασφαλίζει συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, προστασία του περιβάλλοντος και ποιότητα στον τουριστικό μας προορισμό.
• Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών (στις τουριστικές περιόδους) παρατηρούνται πολλές ελλείψεις σε εργατικά χέρια στον κλάδο του επισιτισμού – τουρισμού. Τι θα μπορούσε να γίνει για να προσελκύσει τους εργαζομένους να γυρίσουν ξανά στα τουριστικά επαγγέλματα;
Πράγματι, τα τελευταία χρόνια ο τουριστικός και επισιτιστικός κλάδος αντιμετωπίζει σημαντικές ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό. Το πρόβλημα αυτό δεν αφορά μόνο στη Ρόδο ή στην Ελλάδα• είναι ευρωπαϊκό και παγκόσμιο φαινόμενο, που εντάθηκε μετά την πανδημία. Για να προσελκύσουμε εκ νέου τους εργαζόμενους στα τουριστικά επαγγέλματα, χρειάζεται μια συνολική στρατηγική.
Απαιτείται καλύτερη επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, ενίσχυση της εποχικής ασφάλειας και της σταθερότητας, καθώς και ένα περιβάλλον συνεργασίας και εμπιστοσύνης μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων.
Στη Ρόδο έχουμε ένα θετικό παράδειγμα τέτοιας συνεργασίας: η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου υπογράφει με το Σωματείο Ξενοδοχοϋπαλλήλων την Τοπική Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, η οποία ρυθμίζει σε πνεύμα συνεννόησης όλα τα εργασιακά ζητήματα, εξασφαλίζοντας εργασιακή ειρήνη και σταθερότητα στον κλάδο. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις του νησιού έχουν προχωρήσει σε αυξήσεις μισθών, αναβάθμιση των χώρων διαμονής και σίτισης του προσωπικού, καθώς και σε επενδύσεις στην εκπαίδευση και την επαγγελματική εξέλιξη των εργαζομένων.
Η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου στηρίζει έμπρακτα την αναβάθμιση των τουριστικών σχολών του νησιού και προωθεί πρωτοβουλίες που βοηθούν τους νέους να δουν ξανά τον τουρισμό ως έναν κλάδο με προοπτική και επαγγελματικό μέλλον. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πρόσφατη πρωτοβουλία μας, η εκδήλωση «Νέες Τεχνολογίες στη Φιλοξενία και τον Τουρισμό», που διοργανώνεται σε συνεργασία με τον CapsuleT Accelerator.
Μέσα από δράσεις σαν κι αυτήν, θέλουμε να δείξουμε στους νέους επιστήμονες και επαγγελματίες πώς η καινοτομία και η τεχνολογία μπορούν να συνδεθούν δημιουργικά με τη φιλοξενία, ανοίγοντας νέους δρόμους απασχόλησης, επιχειρηματικότητας και εξέλιξης. Είναι μια ευκαιρία να εμπνευστούν, να δουν τις δυνατότητες του κλάδου μέσα από ένα σύγχρονο πρίσμα και να συμμετάσχουν ενεργά στην νέα εποχή του ελληνικού τουρισμού.
• Η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας βοήθησε τους εργοδότες και τους εργαζόμενους στον τουρισμό, όπως ήταν ο σκοπός για τον οποίο δημιουργήθηκε;
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο, αρκεί να εφαρμόζεται με ρεαλισμό και ευελιξία, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες του τουριστικού κλάδου. Ο σκοπός της είναι σωστός — η διασφάλιση της νομιμότητας και της διαφάνειας στις εργασιακές σχέσεις — όμως στην πράξη έχουν παρουσιαστεί αρκετές δυσκολίες, ειδικά σε επιχειρήσεις με μεγάλο αριθμό εποχικών εργαζομένων ή με ωράρια που προσαρμόζονται στις ανάγκες των επισκεπτών.
Η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου έχει επισημάνει την ανάγκη για διορθώσεις και βελτιώσεις στο σύστημα, ώστε να μην δημιουργεί γραφειοκρατικά εμπόδια στις επιχειρήσεις, αλλά να λειτουργεί πραγματικά προς όφελος και των δύο πλευρών. Εφόσον υπάρξει σωστή προσαρμογή, η ψηφιακή κάρτα μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη διαφάνεια, στην προστασία των εργαζομένων και στη δημιουργία μιας πιο οργανωμένης και δίκαιης αγοράς εργασίας στον τουρισμό.
• Ποιος είναι σήμερα ο ρόλος της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου και πώς συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη του νησιού;
Η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους θεσμικούς φορείς του νησιού και διαχρονικά διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην οικονομική και τουριστική του ανάπτυξη. Δεν εκπροσωπεί μόνο τα συμφέροντα των ξενοδόχων, αλλά λειτουργεί ως ενεργός συνομιλητής της Πολιτείας, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και όλων των παραγωγικών φορέων, προωθώντας λύσεις και πολιτικές που ενισχύουν το τουριστικό προϊόν και τη βιωσιμότητα της τοπικής οικονομίας.
Η Ένωση συμμετέχει δυναμικά σε κάθε προσπάθεια που αφορά στην αναβάθμιση του προορισμού, από τη βελτίωση των υποδομών και την τουριστική προβολή, έως τη διαχείριση κρίσεων και τη διασφάλιση της ποιότητας στις υπηρεσίες φιλοξενίας. Παράλληλα, αναλαμβάνει πρωτοβουλίες σε συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τον Δήμο Ρόδου και άλλους τοπικούς φορείς, για την προώθηση κοινών στόχων που σχετίζονται με την ανάπτυξη, την εκπαίδευση και την κοινωνική συνοχή.
Σε θεσμικό επίπεδο, η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου, που έχει στη σκέπη της και τα μικρά νησιά Σύμη, Καστελλόριζο, Χάλκη, διεκδίκησε με συνέπεια την επαναφορά των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά μας, και συνεχίζει να διεκδικεί την επέκταση του μέτρου και για τη Ρόδο, ένα μέτρο απολύτως απαραίτητο για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και της ισορροπίας στην τοπική οικονομία. Παράλληλα, παρεμβαίνει ουσιαστικά σε όλα τα ζητήματα που αφορούν στον τουρισμό, από το φορολογικό και το εργασιακό πλαίσιο μέχρι την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Ο στόχος μας είναι ξεκάθαρος: να διασφαλίσουμε ότι η Ρόδος θα παραμείνει πρότυπο προορισμού, με ισχυρή οικονομία, ποιοτικό τουρισμό και κοινωνική συνοχή. Και η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου θα συνεχίσει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας.
