«Το ανθρώπινο δυναμικό παραμένει το ισχυρότερο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του ελληνικού τουρισμού και η επένδυση σε αυτό αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τομέα».
Αυτό τόνισε η Υπουργός Τουρισμού, κα Όλγα Κεφαλογιάννη, κατά την ημερίδα παρουσίασης της πορείας και των αποτελεσμάτων της Δράσης «Επανειδίκευση και Αναβάθμιση Δεξιοτήτων στον τομέα του Τουρισμού», η οποία υλοποιείται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Πρόκειται για μια στοχευμένη δράση για την παροχή θεωρητικής κατάρτισης και πιστοποίησης σε εποχικά εργαζόμενους, ανέργους, καθώς και σε εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τέθηκαν σε αναστολή λόγω της πανδημίας.
Όπως ανέφερε η Υπουργός, η ανταπόκριση στο πρόγραμμα υπήρξε ιδιαίτερα υψηλή, καθώς μέσα σε μόλις τρεις ημέρες υποβλήθηκαν περισσότερες από 40.000 αιτήσεις για ένταξη στο Μητρώο Ωφελούμενων – αριθμός υπερδιπλάσιος των διαθέσιμων θέσεων. Περισσότεροι από 18.000 ωφελούμενοι ολοκλήρωσαν επιτυχώς το πρόγραμμα, με ευρεία γεωγραφική διασπορά σε ολόκληρη τη χώρα.
Η κα Κεφαλογιάννη επισήμανε, επίσης, ότι ο ελληνικός τουρισμός αποτελεί ισχυρό αναπτυξιακό πυλώνα της εθνικής οικονομίας, καταγράφοντας τα τελευταία χρόνια ιστορικά υψηλές επιδόσεις, με τη χώρα να συγκαταλέγεται στους δέκα κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως. Τα έως σήμερα διαθέσιμα στοιχεία καταδεικνύουν ότι και το 2025 αναμένεται να αποτελέσει ένα ακόμη έτος-ορόσημο, τόσο ως προς τις αφίξεις όσο και ως προς τις τουριστικές εισπράξεις.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η στρατηγική του Υπουργείου Τουρισμού εστιάζει στην επόμενη ημέρα του ελληνικού τουρισμού, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται, τις εξελισσόμενες τάσεις στην τουριστική προσφορά και ζήτηση, τις σημαντικές μεταβολές στις συνήθειες και τις προτιμήσεις των ταξιδιωτών, τον εντεινόμενο διεθνή ανταγωνισμό, καθώς και τις ραγδαίες εξελίξεις στην ψηφιακή τεχνολογία.
Στόχος του Υπουργείου Τουρισμού είναι η ποιοτική και βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού, δώδεκα μήνες τον χρόνο και σε ολόκληρη τη χώρα. Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε ότι η ποιότητα και η ανταγωνιστικότητα της τουριστικής προσφοράς βασίζονται σε κρίσιμο βαθμό στους εργαζόμενους του τουρισμού, οι οποίοι αποτελούν τους κατεξοχήν πρεσβευτές της ελληνικής φιλοξενίας.
Επιπλέον, η κα Κεφαλογιάννη τόνισε ότι το Υπουργείο Τουρισμού έχει προχωρήσει σε νομοθετικές παρεμβάσεις που ενισχύουν τη στελέχωση και τη λειτουργία των σχολών τουριστικών σπουδών αρμοδιότητάς του. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η πρόσληψη μόνιμου εκπαιδευτικού προσωπικού για πρώτη φορά μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες, καθώς και η θεσμοθέτηση της δυνατότητας εισαγωγής αποφοίτων των Ανώτερων Σχολών Τουριστικής Εκπαίδευσης απευθείας στο τελευταίο έτος συναφούς τμήματος ΑΕΙ.
Επίσης, δρομολογείται η αξιοποίηση των κτηρίων των εκπαιδευτικών μονάδων του Υπουργείου Τουρισμού – πρώην ξενοδοχείων «ΞΕΝΙΑ- Ήλιος» – με στόχο την αναβίωση του μοντέλου συνύπαρξης ξενοδοχείου και εκπαιδευτηρίου, ώστε οι απόφοιτοι να εισέρχονται στην αγορά έχοντας εκπαιδευτεί σε πραγματικές συνθήκες εργασίας.
Κλείνοντας, η κυρία Κεφαλογιάννη υπογράμμισε ότι το πρόγραμμα «Επανειδίκευση και Αναβάθμιση Δεξιοτήτων στον τομέα του Τουρισμού» αποτελεί σημείο αναφοράς για τον σχεδιασμό των επόμενων παρεμβάσεων του Υπουργείου, με ακόμη μεγαλύτερη εξειδίκευση και στόχο την πληρέστερη ανταπόκριση στις ανάγκες της τουριστικής οικονομίας.
Το πρόγραμμα αποτέλεσε μια στοχευμένη, σύγχρονη και απολύτως αναγκαία παρέμβαση, με στόχο την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού του ελληνικού τουρισμού, ενός τομέα που αποτελεί διαχρονικά βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
1. Ενδιαφέρον και δυναμική της Δράσης
Η απήχηση του προγράμματος ήταν εντυπωσιακή ήδη από τις πρώτες ημέρες.
Σε μόλις τρεις ημέρες, υποβλήθηκαν περισσότερες από 40.000 αιτήσεις για ένταξη στο Μητρώο Ωφελούμενων.
Το στοιχείο αυτό καταδεικνύει αφενός τη μεγάλη ζήτηση για σύγχρονα, ευέλικτα προγράμματα κατάρτισης και αφετέρου την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το Υπουργείο Τουρισμού και τις δράσεις του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0»..
2. Υλοποίηση και Χρονοδιάγραμμα
Το πρώτο Τμήμα κατάρτισης εκκίνησε στις 7 Μαρτίου 2025 και το τελευταίο ολοκληρώθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2025, καλύπτοντας ένα εκτεταμένο χρονικό διάστημα, επαρκές ώστε να διασφαλιστεί η δυνατότητα συμμετοχής των ωφελούμενων και η ολοκλήρωση των εκπαιδευτικών ενοτήτων σε ικανό χρόνο.
Συνολικά υλοποιήθηκαν 1.131 τμήματα κατάρτισης, από 168 παρόχους:
166 αδειοδοτημένα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης (Κ.Δ.Β.Μ.)
2 Κέντρα Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης Δημοσίων Α.Ε.Ι. (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.)
Το εκπαιδευτικό υλικό της Δράσης καταρτίστηκε από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος (Ξ.Ε.Ε.), το οποίο αξιοποιώντας την εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία του, απευθύνθηκε σε ειδικούς επιστήμονες και επαγγελματίες του χώρου, διασφαλίζοντας ότι το περιεχόμενο ήταν σύγχρονο, πρακτικό και πλήρως ευθυγραμμισμένο με τις ανάγκες της τουριστικής αγοράς.
Το εύρος και η γεωγραφική διασπορά των παρόχων διασφάλισαν την καθολική πρόσβαση των ωφελουμένων, ανεξαρτήτως τόπου διαμονής.
3. Συμμετοχή και Ποσοστά Επιτυχίας
Στο πρόγραμμα εντάχθηκαν συνολικά 18.734 ωφελούμενοι, εκ των οποίων περισσότεροι από 18.000 ολοκλήρωσαν επιτυχώς τα προγράμματα κατάρτισης.
Το ποσοστό επιτυχούς ολοκλήρωσης ανήλθε στο 96,6%, ποσοστό εξαιρετικά υψηλό για δράση τέτοιας κλίμακας.
Το αποτέλεσμα αυτό επιβεβαιώνει:
την ποιότητα του εκπαιδευτικού υλικού,
και την αποτελεσματικότητα της ασύγχρονης μεθοδολογίας.
4. Πιστοποίηση Γνώσεων και Δεξιοτήτων
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην πιστοποίηση των αποκτηθέντων γνώσεων και δεξιοτήτων. Για τον σκοπό αυτό, το Υπουργείο Τουρισμού συγκρότησε ειδικά για τη Δράση αυτή δικά του Μητρώα Παρόχων Κατάρτισης και Φορέων Πιστοποίησης, διασφαλίζοντας την ποιότητα, τη διαφάνεια και την αξιοπιστία της διαδικασίας.
Η διαδικασία υλοποιήθηκε μέσω 9 διαπιστευμένων φορέων πιστοποίησης, πλήρως ανεξάρτητους από τους παρόχους κατάρτισης της Δράσης, προσδίδοντας προστιθέμενη αξία στο πρόγραμμα και ουσιαστικό αντίκρισμα στην αγορά εργασίας.
5. Εργασιακή Κατάσταση Ωφελουμένων
Ας περάσουμε τώρα να δούμε κάποια στατιστικά στοιχεία για τους συμμετέχοντες στο πρόγραμμα.
Κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησής τους:
11.587 ωφελούμενοι ήταν εργαζόμενοι (61,8%), εκ των οποίων οι 6.453 ήταν γυναίκες
7.147 ωφελούμενοι ήταν άνεργοι (38,2%), εκ των οποίων οι 4.732 ήταν γυναίκες
Το στοιχείο αυτό καταδεικνύει ότι το πρόγραμμα λειτούργησε ταυτόχρονα:
ως εργαλείο επανένταξης στην αγορά εργασίας
αλλά και ως μηχανισμός ενίσχυσης του ήδη απασχολούμενου ανθρώπινου δυναμικού.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στη σημαντική συμμετοχή των γυναικών: αποτέλεσαν το 60%, ήτοι την πλειοψηφία των συμμετεχόντων, στοιχείο που αντανακλά το αυξημένο ενδιαφέρον των γυναικών για επανειδίκευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων
6. Ηλικιακή Κατανομή
Η πλειονότητα των ωφελουμένων ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 30–54 ετών, ενώ σημαντική είναι και η συμμετοχή νέων 18–29 ετών, στοιχείο κρίσιμο για τη βιωσιμότητα του κλάδου.
Το πρόγραμμα, ωστόσο, δεν άφησε εκτός και την ηλικιακή ομάδα των ατόμων με ηλικία μεγαλύτερη από 55 έτη , ενισχύοντας τη δια βίου μάθηση και την ενεργό γήρανση. Παρατηρούμε, τέλος, ότι τα δύο φύλα εμφανίζονται ισομερώς στα εύρη των ηλικιακών ομάδων.
7. Ειδικότητες Κατάρτισης
Οι ειδικότητες που επιλέχθηκαν στο πλαίσιο της Δράσης δεν ήταν τυχαίες. Αντιθέτως, βασίστηκαν στη συσσωρευμένη τεχνογνωσία και εμπειρία του Υπουργείου Τουρισμού, η οποία έχει αποκτηθεί μέσα από την πολυετή υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης και αναβάθμισης δεξιοτήτων στις συγκεκριμένες ειδικότητες.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι ειδικότητες που συγκέντρωσαν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον ήταν:
Με ποσοστό 45% η ειδικότητα «Υπηρεσίες υποδοχής και ψηφιακές δεξιότητες» (8.469 ωφελούμενοι – 45%)
Επισιτισμός – Υγιεινή και Ασφάλεια Τροφίμων (4.530 – 24%)
Μαγειρική και Ζαχαροπλαστική Τέχνη (2.515 – 14%)
και ακολουθούν οι υπόλοιπες ειδικότητες
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι παρουσιάζεται σημαντικά μεγαλύτερη η συμμετοχή των γυναικών στις ειδικότητες Υπηρεσίες οροφοκομίας και περιβαλλοντική διαχείριση (87%) και Υπηρεσίες Λουτροθεραπείας / Θαλασσοθεραπείας – SPA (74%), ενώ οι άντρες φαίνεται να επέλεξαν τις ειδικότητες του επισιτισμού καθώς και των τουριστικών υπαίθριων δραστηριοτήτων.
8. Περιφερειακή Διάσταση
Η γεωγραφική κατανομή των ωφελουμένων αποτυπώνει τον εθνικό χαρακτήρα της δράσης, με ισχυρή παρουσία (70%) σε:
Αττική (19%)
Κεντρική Μακεδονία (19%)
Δυτική Ελλάδα (12%)
Κρήτη (10%)
Θεσσαλία (10%)
Το υπόλοιπο 30% των ωφελούμενων προέρχεται από τις υπόλοιπες 8 Περιφέρειες της χώρας οι οποίες συγκεντρώνουν ποσοστά που κυμαίνονται από 1% (Βόρειο Αιγαίο) έως 6% (Πελοπόννησος, Ανατολική Μακεδονία και Θράκη).
9. Συμπεράσματα και Προοπτικές
Συμπερασματικά,
Η υλοποίηση της συγκεκριμένης Δράσης ανέδειξε με σαφήνεια ότι το Υπουργείο Τουρισμού μπορεί και πρέπει να διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στην κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού του τομέα με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Ως το αρμόδιο παραγωγικό Υπουργείο, διαθέτει την αναγκαία θεσμική γνώση, την εμπειρία και την πλήρη εικόνα των αναγκών της τουριστικής αγοράς.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στην επιλογή της ασύγχρονης κατάρτισης, η οποία επελέγη συνειδητά προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες:
ωφελουμένων που εργάζονται και δεν μπορούν να παρακολουθήσουν δια ζώσης προγράμματα,
κατοίκων δύσβατων και απομακρυσμένων περιοχών
καθώς και Περιφερειακών Ενοτήτων όπου ενδέχεται να μην υφίστανται επαρκείς δομές παρόχων κατάρτισης.
Η επιλογή αυτή απέδωσε στο έπακρο, όπως αποτυπώνεται τόσο στο εξαιρετικά υψηλό ποσοστό ολοκλήρωσης όσο και στη γεωγραφική διασπορά των ωφελουμένων.
Το πρόγραμμα επανειδίκευσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων στον τουρισμό, ή αλλιώς η Δράση 16921 του Υπουργείου Τουρισμού, αποτελεί, παράδειγμα επιτυχημένης αξιοποίησης των πόρων του ΕΣΑΑ «Ελλάδα 2.0», αλλά και πολύτιμη παρακαταθήκη για τον σχεδιασμό των επόμενων παρεμβάσεων με ακόμη μεγαλύτερη στόχευση, καινοτομία και κοινωνικό αντίκτυπο.
