Σε «καυτή πατάτα» εξελίσσεται η φορολόγηση των ακινήτων τόσο στο σκέλος της κατοχής όσο και στο κομμάτι του εισοδήματος που αποφέρουν τα ενοίκια. Η ΑΑΔΕ φορολογεί με δεδομένα που, όπως αποδεικνύεται στην πράξη πλέον, δεν έχουν καμία σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα.
Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων υπολείπονται πλέον σε πολλές περιοχές ακόμη και πάνω από 20%-30% των πραγματικών, καθώς συμπληρώνεται 5ετία από την τελευταία αναθεώρησή τους.
Οσο για τη φορολογία εισοδήματος, επιβάλλεται –σε εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις– επί πλασματικών ενοικίων. Η επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων ανέδειξε ότι μόλις ο ένας στους δέκα ιδιοκτήτες, περίπου 90.000 στο σύνολο, εισπράττουν ενοίκιο άνω των 400 ευρώ τον μήνα, στοιχείο που δύσκολα γίνεται πιστευτό εν μέσω… ράλι στα ενοίκια. Η συζήτηση για το ενδεχόμενο επιβολής «ελάχιστου πλαφόν» και στα ενοίκια –στο πρότυπο του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος των ελευθέρων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολουμένων– έχει ήδη ανοίξει μετά και τα «ευρήματα» για μηνιαία ενοίκια της τάξεως των 5 και 10 ευρώ.
Ωστόσο, οι δύσκολες πολιτικές αποφάσεις δεν αναμένεται να ληφθούν πριν από τις εκλογές, καθώς πέραν του πολιτικού κόστους, το οικονομικό επιτελείο θέλει να έχει στη διάθεσή του και ένα πλήρως λειτουργικό «μητρώο ιδιοκτησίας ακινήτων» (το γνωστό ΜΙΔΑ), ώστε να σχηματιστεί καλύτερη εικόνα για την πραγματική αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα.
Στελέχη του οικονομικού επιτελείου υποστηρίζουν ότι τα παραδείγματα που ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών την προηγούμενη εβδομάδα μετά την εκκαθάριση των δηλώσεων για τις επιστροφές ενοικίων, είναι προϊόντα διασταυρώσεων των εντύπων Ε1 της εφορίας με τα ηλεκτρονικά μισθωτήρια. Δηλαδή, ο ενοικιαστής που δήλωσε ότι καταβάλλει 20 ευρώ τον μήνα για την ενοικίαση διαμερίσματος 133 τετραγωνικών μέτρων στην Ηλιούπολη, έχει εμφανίσει το ίδιο ποσό –σε συνεννόηση φυσικά με τον ιδιοκτήτη– και στο ηλεκτρονικό μισθωτήριο. Τα συνολικά νούμερα εντυπωσιάζουν:
1. Περίπου 180.000 ενοικιαστές δήλωσαν ότι πληρώνουν ενοίκιο χαμηλότερο των 100 ευρώ μηνιαίως (σ.σ. οι 35.000 εξ αυτών εμφάνισαν ποσά που δεν υπερβαίνουν καν τα 30 ευρώ τον μήνα).
2. Στη ζώνη των 100 έως 400 ευρώ τον μήνα κινήθηκαν περίπου 630.000 ενοικιαστές, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 70% του συνόλου. (σ.σ. στο δείγμα ενσωματώθηκαν μόνο οι ενοικιαστές που δικαιούνται την επιστροφή ενοικίου, οι οποίοι όμως ανέρχονται σε περίπου ένα εκατομμύριο).
3. Πάνω από 400 ευρώ τον μήνα δήλωσαν μόλις 90.000 ενοικιαστές.
Τα στατιστικά ευρήματα μπορούν να δικαιολογηθούν με μια σειρά από λόγους. Υπάρχει το ενδεχόμενο οι ενοικιαστές του ίδιου διαμερίσματος να είναι περισσότεροι από ένας, οπότε και το μηνιαίο μίσθωμα να σπάσει ανάλογα. Σε πολλές περιπτώσεις, το «φαινόμενο» δικαιολογείται από την κακή αποτύπωση της πραγματικότητας στα ηλεκτρονικά μισθωτήρια. Λογιστές επισημαίνουν ότι με την απειλή του προστίμου των 100 ευρώ για την κάθε διόρθωση, συνήθως αποφεύγονται οι παρεμβάσεις, με αποτέλεσμα τα λάθη να διαιωνίζονται, καθώς εντοπίζονται εκπρόθεσμα μόνο όταν έρχεται η ώρα υποβολής των φορολογικών δηλώσεων. Στην ΑΑΔΕ παραμένει ζητούμενο το ξεκαθάρισμα του τοπίου, κάτι που εκτιμάται ότι μπορεί να προχωρήσει και με το Μητρώο Ιδιοκτησίας Ακινήτων, αλλά και με την επιστροφή του ενός ενοικίου. Είναι ένα ερώτημα το κατά πόσο με το ξεκίνημα της νέας χρονιάς οι ενοικιαστές που αντιλήφθηκαν ότι το επίδομά τους εξαρτάται από το τι γράφεται στα αρχεία της εφορίας και όχι από το τι ισχύει στην πραγματικότητα, θα ζητήσουν και «διόρθωση» στο μισθωτήριο συμβόλαιο. Φυσικά, ο βασικότερος λόγος εκτιμάται ότι είναι η «σύμπραξη» ενοικιαστών και ιδιοκτητών, ώστε να καταγραφεί χαμηλότερο ενοίκιο.
Το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο δεν επιτρέπει στις Αρχές να επιβάλουν κυρώσεις ακόμη και στις περιπτώσεις που το ενοίκιο είναι εξώφθαλμα χαμηλό σε σχέση με την αξία του ακινήτου. Το αν θα εξεταστεί το ενδεχόμενο ενός ελάχιστου ορίου (σ.σ. είχε επιβληθεί στο παρελθόν στο τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοκατοίκηση και σήμερα εξακολουθεί να υφίσταται μόνο για δωρεές ακινήτων σε συγγενικά πρόσωπα) είναι θέμα άμεσης προτεραιότητας, καθώς τα ενοίκια που έρχονται στο φως «βγάζουν μάτι».
Οι νέες αντικειμενικές
Στο μέτωπο των αντικειμενικών αξιών η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι η επικαιροποίησή τους δεν πρόκειται να γίνει παρά μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2027. Αυτό θα σήμαινε εκτίναξη της φορολογητέας περιουσίας των Ελλήνων ακόμη και κατά 150-200 δισ. ευρώ (σ.σ. σήμερα η φορολογητέα αξία προσεγγίζει το ένα τρισ. ευρώ) και κατά συνέπεια εκτίναξη και του ΕΝΦΙΑ.
Για να μη συμβεί κάτι τέτοιο (σ.σ. ο πολυετής προϋπολογισμός δεν προβλέπει αυξημένες εισπράξεις από τον ΕΝΦΙΑ) θα απαιτηθεί εκ νέου σχεδιασμός των φορολογικών συντελεστών. Εκεί που δεν θα αποφευχθούν οι επιβαρύνσεις, είναι στις μεταβιβάσεις ακινήτων και κυρίως στις αγοραπωλησίες.
Πηγή: moneyreview.gr















