Αλλος ένας χρόνος πέρασε, χωρίς καμία πρόοδο, χωρίς καμία πρωτοβουλία. Το ιστορικό συγκρότημα του κτηρίου Ακάβη, που στέκει επί δεκαετίες στη συμβολή των οδών Παπαλουκά και Βορείου Ηπείρου, εξακολουθεί να ρημάζει, περιμένοντας μια ανάπλαση που δεν έρχεται. Ένα έργο που είχε προγραμματιστεί, εξαγγελθεί, ανατεθεί, αλλά τελικά δεν υλοποιήθηκε – ούτε από την προηγούμενη δημοτική αρχή, ούτε από τη σημερινή.
Το ακίνητο, δωρεά του Ηλία Τάνους Ακάβη στον Δήμο Ρόδου εδώ και πάρα πολλά χρόνια, εξακολουθεί να παραμένει ένα ακόμη μνημείο της αδιαφορίας. Αν και οι ελπίδες για την αποκατάστασή του αναζωπυρώθηκαν το 2018, όταν υπογράφηκε εργολαβική σύμβαση και εγκαταστάθηκε ανάδοχος, από τότε μέχρι σήμερα μεσολάβησαν έξι ολόκληρα χρόνια χωρίς ουσιαστική εξέλιξη. Η αρχική ένταξη του έργου στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας από τη Διεύθυνση Μεσαιωνικής Πόλης και Μνημείων, με προϋπολογισμό περισσότερα από 1,3 εκατομμύρια ευρώ, είχε δώσει ελπίδες ότι η αποκατάσταση θα γινόταν πράξη. Όμως, όπως τόσα άλλα έργα στη Ρόδο, η πορεία του «πάγωσε», αφήνοντας πίσω του μόνο τα «ερείπια» μιας χαμένης ευκαιρίας.
Μία ιστορία εγκατάλειψης
Το αρχοντικό, χαρακτηρισμένο ως «έργο τέχνης», φθείρεται πλέον ανεπιστρεπτί, εγκαταλελειμμένο στη μοίρα του και στον χρόνο. Προστίθεται έτσι στη μακριά λίστα με τα εγκαταλειμμένα κτήρια της Οθωμανικής και Ιταλικής περιόδου που παραμένουν αναξιοποίητα, αν και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας και της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου. Το επιβλητικό διώροφο συγκρότημα, με την εξαιρετική νεοκλασική αρχιτεκτονική και τη θέα στο λιμάνι, χτίστηκε το 1894. Από κατοικία ευγενούς συριακής καταγωγής, μετατράπηκε σε στέγη αξιωματικών και στη συνέχεια, σε κατοικία για άπορες οικογένειες. Από το 1990 και μετά, ωστόσο, εγκαταλείφθηκε πλήρως. Η απόφαση για την αποκατάσταση είχε ληφθεί το 2018, με σύμβαση που υπέγραψε ο τότε δήμαρχος Φώτης Χατζηδιάκος, αλλά δυστυχώς το έργο ναυάγησε στη θητεία της επόμενης δημοτικής αρχής και δεν προχώρησε ποτέ. Σήμερα υπό τη δημοτική αρχή του Αλέξανδρου Κολιάδη η κατάσταση παραμένει ίδια. Ενθαρρυντικό όμως είναι το γεγονός ότι πρόσφατα η γραμματέας του Δήμου Άννα Παρασκευοπούλου, που γνωρίζει άριστα το ζήτημα, προανήγγειλε πρωτοβουλία για την επανεκκίνηση ολοκλήρωσης αλλά και χρήσης του κτηρίου.
Κενό δράσης, κενό πολιτικής βούλησης
Το κτήριο Ακάβη δεν είναι απλώς ένα ακόμη ερειπωμένο αρχοντικό. Είναι μια υπενθύμιση της ανεπάρκειας και της αδράνειας της τοπικής διοίκησης. Ένα σύμβολο εγκατάλειψης, όπου αποτυπώνεται με ακρίβεια η αδυναμία διαχείρισης και αξιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ρόδου. Καμία επίσημη εξήγηση, καμία νέα πρωτοβουλία, καμία πράξη. Μόνο υποσχέσεις και χρονοδιαγράμματα που δεν τηρήθηκαν. Η Ρόδος δεν έχει την πολυτέλεια να αφήνει πίσω της τέτοια ακίνητα. Ούτε να περιμένει άλλους χαμένους χρόνους. Ήδη έχουν περάσει έξι χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης και περισσότερο από τριάντα από τότε που το κτήριο σταμάτησε να χρησιμοποιείται.
Και δεν είναι μόνο οι ντόπιοι που βλέπουν κάθε μέρα το ιστορικό ακίνητο ημιτελές. Είναι και οι χιλιάδες τουρίστες, πολλοί από αυτούς επαναλαμβανόμενοι επισκέπτες που περνούν από το σημείο και ρωτούν: «Μα αυτό το κτήριο δεν ήταν σε αυτή την κατάσταση και πέρυσι;».
Οι επισκέπτες το φωτογραφίζουν, το σχολιάζουν, το συγκρίνουν με άλλα νησιά και πόλεις της Ευρώπης. Οι repeaters το αναγνωρίζουν ως το «κτήριο που δεν φτιάχτηκε ποτέ»! Το κτήριο είναι ζωντανό τεκμήριο της Ροδίτικης αστικής αρχιτεκτονικής, με σπουδαίες νεοκλασικές λεπτομέρειες, σφυρήλατα μεταλλικά στοιχεία, πέτρινα γείσα, και μια ιστορία που διατρέχει την Οθωμανική, Ιταλική και Ελληνική περίοδο. Από την εποχή της δωρεάς του Συροχριστιανού Ηλία Τάνους Ακάβη, η βίλα παραμένει ακόμη σήμερα σιωπηλός μάρτυρας των εσφαλμένων αποφάσεων του Δήμου Ρόδου. Η ντροπή είναι κοινή και η ευθύνη διαχρονική.
