ΚΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΤΟ 1936 ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΝ 120 ΜΕΤΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΤΗ ΣΗΜΕΡΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΛΥΦΘΕΙ ΑΠΟ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ
Ανησυχητικές διαστάσεις έχει προσλάβει στη δυτική πλευρά της Ρόδου το πρόβλημα της διάβρωσης των ακτών. Η διάβρωση (περίπου 14 στρέμματα τα τελευταία 88 χρόνια) έχει εξαφανίσει κτήματα που το 1936 βρίσκονταν 100-120 μέτρα από την ακτή και σήμερα έχουν καλυφθεί από θάλασσα! Αιτία η κλιματική αλλαγή, η καταστροφή των υποθαλάσσιων δασών της Ποσειδωνίας, οι ανθρώπινες δραστηριότητες, αλλά και το παράδοξο φυσικό φαινόμενο ότι η Ρόδος «βυθίζεται» στα… δυτικά και «αναδύεται» στα… ανατολικά!
«Οι προσπάθειες που έκανα για να αναδείξω το μείζον μέγεθος του προβλήματος οδήγησαν στην έναρξη των διαδικασιών για την εκπόνηση τεχνικών μελετών για την αντιμετώπιση της παράκτιας διάβρωσης σε 3 ακτές της ΒΔ Ρόδου, στο πλαίσιο του ολοκληρωμένου έργου «LIFE-IP AdaptInGR – Boosting the implementation of adaptation policy across Greece», τον συντονισμό του οποίου έχει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας», τονίζει ο βουλευτής Δωδεκανήσου Μάνος Κόνσολας που ενημέρωσε πρόσφατα εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης.
«Το ζήτημα με την διάβρωση των ακτών, είναι μια παλιά… αμαρτία. Οι διαδικασίες δεν προχωρούν, αλλά η θάλασσα προχωράει και δεν θα περιμένει εμάς! Χρειάζονται έργα που θα ανασχέσουν το φαινόμενο. Παρακολουθούμε την κατάσταση και ανησυχούμε έντονα, αφού στα επόμενα χρόνια, ο δρόμος της Κρεμαστής θα… εξαφανιστεί (!). Υπάρχουν πηγάδια σε μεγάλη απόσταση πλέον από την ακτή μέσα στο νερό. Κατά καιρούς οι προηγούμενες δημοτικές αρχές έκαναν προσπάθειες, όπως και το Λιμενικό Ταμείο αλλά δεν προχώρησε ακόμη κάτι ουσιαστικό. Υπήρχε μια παλαιότερη μελέτη όχι μόνο για την διάβρωση των ακτών, αλλά και μια προσέγγιση χωροταξική/πολεοδομική για όλο το παραλιακό μέτωπο –που ανήκει στο Δημόσιο. Μάλιστα, είχαν γίνει μελέτες με το Πανεπιστήμιο Πατρών για το θέμα και προχώρησαν σε μια σειρά από παρεμβάσεις, σε πειραματικό επίπεδο στην περιοχή του Θεολόγου και σε μήκος 500 μέτρων μετώπου ακτής, όπου παρατηρήθηκε ότι το φαινόμενο σταμάτησε. Δυστυχώς, ερχόμαστε σήμερα, μετά από 20 χρόνια, να διαπιστώνουμε ότι βρισκόμαστε σε πολύ επικίνδυνο σημείο. Να σημειωθεί πως το 2022, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενέκρινε τη μελέτη Περιβαλλοντικών Όρων, για τα «Έργα αντιμετώπισης της διάβρωσης ακτών Κρεμαστής Ρόδου» δηλώνει στη «δ» ο πρώην δήμαρχος Πεταλούδων Μιχάλης Κορδίνας.
Παραμένουν ως κτηματολογικές μερίδες
«Τα κτήματα που πλέον καταλήφθηκαν από τη θάλασσα, παραμένουν εγγεγραμμένα στις κτηματολογικές μερίδες» αναφέρει ο πρόεδρος των τοπογράφων Ρόδου Παναγιώτης Τσιράκος, που έχει προσωπική εμπειρία από αντίστοιχη περίπτωση. «Πριν από περίπου δυο χρόνια σε μια αγοραπωλησία στις Φάνες κατά τον έλεγχο διαπίστωσα ότι το μισό χωράφι έχει καλυφθεί από την θάλασσα. Στην περιοχή της Κρεμαστής που οι Ιταλοί δεν είχαν αποδώσει ιδιοκτησίες η θάλασσα έχει υποχωρήσει μέχρι και 200 μέτρα» τονίζει στη «δ» ο κ. Τσιράκος.
Επισημαίνει μάλιστα ότι με βάση το φαινόμενο που η στάθμη της θάλασσας υποχωρεί στα ανατολικά του νησιού και ανεβαίνει στα δυτικά με βάση τον νέο τρόπο χάραξης του αιγιαλού, η πολιτεία μακροπρόθεσμα επιβάλλεται να αποζημιώσει τους πολίτες που θα χάσουν τις περιουσίες τους. «Περιμένουμε τη δημοτική αρχή να τηρήσει τις δεσμεύσεις της» λένε οι κάτοικοι που ζουν στην παραλιακή ζώνη της Κρεμαστής και βλέπουν την παραλία, μπροστά από τα οικόπεδά τους να εξαφανίζεται και τη θάλασσα να έχει πάρει τον δρόμο και να «απειλεί» και τα σπίτια τους! Ανάλογο οξυμμένο πρόβλημα αντιμετωπίζουν κάτοικοι στη Σορωνή, Φάνες, Καλαβάρδα, Μανδρικό, αλλά και παραλιακές ζώνες της δυτικής πλευράς της Κω.
Τα κτήματα έγιναν θάλασσα
Τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν με τη διάβρωση της ακτής της Κρεμαστής και παλαιότερα των ακτών της Θολού, είναι ενδεικτικά. Οι παραλίες έχουν μειωθεί κατά 13,5 στρέμματα στα τελευταία 70 χρόνια.
Η διάβρωση των ακτών των Δημοτικών Ενοτήτων Πεταλούδων και Καμείρου μπορεί να εκτιμηθεί μέσω συγκριτικών μετρήσεων επί των παλαιών κτηματολογικών χαρτογραφήσεων της περιοχής που έγιναν κατά την περίοδο 1926-1936 και των σύγχρονων χαρτογραφήσεων και αεροφωτογραφιών που εκπονήθηκαν ή ελήφθησαν μετά το 2001. Από τα στοιχεία αυτά εκτιμήθηκε ότι οι παραλίες των Πεταλούδων έχουν μειωθεί κατά 1,350.000m2. ‘Όσα από τα καταγεγραμμένα στο Κτηματολόγιο Ρόδου κτήματα βρίσκονταν σε απόσταση μικρότερη των 100m μέχρι 120m από την ακτογραμμή του 1936, σήμερα βρίσκονται κάτω από το νερό της θάλασσας.
Η λωρίδα της παραλίας της Δημοτικής Ενότητας Πεταλούδων που σήμερα είναι μέρος του παράκτιου πυθμένα έχει πλάτος άνω των 100m και μήκος αστό της ακτογραμμής, δηλαδή 13.5km. Η επιφάνεια της ξηράς της περιοχής που κατελήφθη από τη θάλασσα είναι συνεπώς περίπου 1,350,000m2, ή 1,350 στρέμματα. Η ανά έτος καταλαμβανόμενη από τη θάλασσα λωρίδα ξηράς εκτιμάται ότι έχει μέσο πλάτος 1.42m.
Το «πείραμα» της Δημοτικής Κοινότητας Θεολόγου
Στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Γιώργος Γούδας ανέλαβε πειραματικά την εκτέλεση παρέμβασης στην παραλία της Θολού. Το πλάτος της λωρίδας ξηρός της Δημοτικής Κοινότητας που σήμερα θα είχε καταληφθεί από τη θάλασσα -στα 26 χρόνια που πέρασαν από την τοποθέτηση ΣΠΑΑ στην εν λόγω ακτή- είναι 19.88m, οπότε η Κοινότητα αυτή θα είχε χάσει 19.880m2, δηλαδή περίπου 20 στρέμματα.
Το ΣΠΑΑ-κατασκευή υποθαλάσσιων προβόλων (από μπετόν και γεωύφασμα) κάθετων προς την ακτή, συνέβαλε στην δημιουργία στροβιλισμών που είχαν ως αποτέλεσμα την άμμο -συσσώρευση αλλά και την ανάκτηση απωλειών ξηράς μιας εικοσαετίας τουλάχιστον. Ο πρώην Δήμος Πεταλούδων, μετά την τοποθέτηση του συστήματος προστασίας στην ακτή Θεολόγου αφαίρεσε το οδόστρωμα του παραλιακού δρόμου στη θέση αυτή, εκτιμώντας ότι το σύστημα ΣΠΑΑ δεν θα αφήσει τη θάλασσα να προκαλέσει διάβρωση που θα κάνει αδύνατη την οδική επικοινωνία κατά μήκος της ακτογραμμής.
