• Η Ρόδος που βρίσκεται στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου επηρεάζεται συχνά από βαρομετρικά χαμηλά που περνούν από το Αιγαίο
Η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα βρίσκονται μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα. Σύμφωνα με ανάλυση του διεθνούς δικτύου ClimaMeter που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα, οι καταιγίδες στην Ανατολική Μεσόγειο αποδίδουν σήμερα έως και 15% περισσότερη βροχή σε σχέση με το παρελθόν.
Το εύρημα αυτό αποδίδεται στην κλιματική αλλαγή και συνδέεται με την αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας καθώς και με την αυξημένη ποσότητα υδρατμών που συγκρατεί η ατμόσφαιρα.
Για τα Δωδεκάνησα, η εξέλιξη αυτή δεν αποτελεί θεωρητική προσέγγιση αλλά πρόκειται για δεδομένα που αφορούν άμεσα μια περιοχή με εκτεταμένη ακτογραμμή, έντονη τουριστική δραστηριότητα και υποδομές που συχνά πιέζονται στα όριά τους.
Τα νέα στοιχεία προέρχονται από διαφορετικές πηγές, που συγκλίνουν στην ίδια κατεύθυνση.
Σύμφωνα με τη μελέτη του ClimaMeter, η ένταση των βροχοπτώσεων σε καταιγίδες της Ανατολικής Μεσογείου είναι σήμερα μετρήσιμα μεγαλύτερη.
Οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην ανάλυση επισημαίνουν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας ενισχύει τα επεισόδια βροχής, καθώς η ατμόσφαιρα συγκρατεί πλέον μεγαλύτερες ποσότητες υγρασίας.
Παράλληλα, έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2025 στο περιοδικό Weather and Climate Dynamics της Copernicus δείχνει ότι όταν οι θαλάσσιες συνθήκες ενσωματώνονται στα κλιματικά μοντέλα, οι μεσογειακοί κυκλώνες προσομοιώνονται με υψηλότερη ένταση. Η εργασία καταλήγει ότι η θέρμανση της θάλασσας λειτουργεί ως κρίσιμος παράγοντας ενίσχυσης των ακραίων φαινομένων.
Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Reviews of Geophysics. Όπως καταγράφεται, οι λεγόμενοι medicanes, μεσογειακοί κυκλώνες με χαρακτηριστικά τροπικών συστημάτων, δεν αυξάνονται απαραίτητα σε αριθμό, ωστόσο όταν σχηματίζονται είναι πιθανό να εμφανίζονται πιο ισχυροί. Η ανασκόπηση επισημαίνει επίσης ότι αυξάνονται τα «σύνθετα ακραία φαινόμενα», δηλαδή επεισόδια όπου ισχυρή βροχή και δυνατοί άνεμοι εκδηλώνονται ταυτόχρονα.
Τέλος, μελέτη που παρουσιάστηκε το 2025 στο περιοδικό Scientific Reports αναδεικνύει την αυξημένη ευπάθεια των μεσογειακών παράκτιων οικοσυστημάτων σε ακραία καιρικά φαινόμενα και σε θαλάσσια κύματα καύσωνα. Σύμφωνα με τους συντάκτες της, η Μεσόγειος καταγράφεται πλέον ως περιοχή υψηλού κινδύνου, με σημαντικές επιπτώσεις στις παράκτιες υποδομές.
Η Ρόδος βρίσκεται στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου και επηρεάζεται συχνά από βαρομετρικά χαμηλά που περνούν από το Αιγαίο. Σύμφωνα με τις φετινές μελέτες, η Ανατολική Μεσόγειος έχει ήδη χαρακτηριστεί περιοχή υψηλού κινδύνου.
Η αύξηση της θερμοκρασίας της Μεσογείου αποτελεί πλέον γεγονός. Όπως καταγράφεται σε σειρά επιστημονικών αναλύσεων, η θερμοκρασία της θάλασσας αυξάνεται με ρυθμό ταχύτερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Το καλοκαίρι του 2025 καταγράφηκαν νέες μέγιστες τιμές, με τους ερευνητές να επισημαίνουν ότι οι θαλάσσιες θερμικές ανωμαλίες (marine heatwaves) γίνονται πιο συχνές και πιο έντονες. Η ατμόσφαιρα συγκρατεί πλέον περισσότερη υγρασία. Όταν σχηματίζονται βαρομετρικά συστήματα, οι βροχοπτώσεις είναι πιο ισχυρές και οι άνεμοι εντονότεροι. Αυτό είναι το επιστημονικό υπόβαθρο πίσω από την καταγραφή ότι οι καταιγίδες αποδίδουν έως και 15% περισσότερη βροχή σε σχέση με το παρελθόν.
Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Meteosat, οι περισσότεροι μεσογειακοί κυκλώνες έχουν καταγραφεί το φθινόπωρο, με κορύφωση τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο για τη Μεσόγειο συνολικά. Στη Ρόδο, τα στατιστικά δείχνουν ότι τα πιο έντονα επεισόδια εκδηλώνονται κυρίως τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, όταν η θάλασσα έχει διατηρήσει υψηλές θερμοκρασίες και τροφοδοτεί τα βαρομετρικά συστήματα με υγρασία.
Για μια περιοχή με υψηλή τουριστική κίνηση ακόμη και το φθινόπωρο, η προειδοποίηση αυτή αποκτά πρακτική σημασία. Οι επιστήμονες παρέχουν ένα σαφές μέτρο, αύξηση της έντασης των βροχοπτώσεων κατά 10 -15%. Η φθινοπωρινή περίοδος Σεπτεμβρίου – Νοεμβρίου καταγράφεται στατιστικά ως η εποχή με τη μεγαλύτερη συχνότητα έντονων καταιγίδων στο Αιγαίο
Η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα πλέον βρίσκονται αντιμέτωπα με ένα κλίμα που αλλάζει. Οι καταιγίδες που αναπτύσσονται στην Ανατολική Μεσόγειο είναι πλέον πιο ισχυρές, όπως δείχνουν οι φετινές αναλύσεις του ClimaMeter, του Weather and Climate Dynamics, του Reviews of Geophysics και του Scientific Reports.
Τα συμπεράσματα των φετινών ερευνών συγκλίνουν ότι οι καταιγίδες στο Αιγαίο εμφανίζονται με μεγαλύτερη ένταση από ό,τι στο παρελθόν, εξέλιξη που αποδίδεται στην κλιματική αλλαγή και στη θέρμανση της Μεσογείου.
Για τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα, οι παρατηρήσεις αυτές αποτελούν πολύτιμο εργαλείο για τις νέες συνθήκες, στο πλαίσιο μιας πραγματικότητας που διαμορφώνεται ήδη και αποτυπώνεται με μετρήσιμα δεδομένα.
