• Συμπληρώνονται δύο χρόνια στις 18 Ιουλίου
Δύο χρόνια συμπληρώνονται τον Ιούλιο από την καταστροφική πυρκαγιά που σάρωσε τη Ρόδο το καλοκαίρι του 2023 και η υπόθεση εξακολουθεί να βρίσκεται σε προανακριτικό στάδιο, χωρίς να έχουν προσωποποιηθεί ευθύνες.
Η καθυστέρηση στη διερεύνηση, τα αιτήματα εξαίρεσης των ορισμένων πραγματογνωμόνων και η φερόμενη απροθυμία συνεργασίας από την πλευρά της Πυροσβεστικής δημιουργούν εύλογα ερωτήματα για τη βούληση πλήρους διαλεύκανσης των γεγονότων.
Η φωτιά που ξέσπασε στις 18 Ιουλίου 2023 έκαψε ανεξέλεγκτα για έντεκα ημέρες, προκαλώντας τη μεγαλύτερη καταστροφή φυσικού τοπίου στη σύγχρονη ιστορία του νησιού, με πάνω από 180.000 στρέμματα να γίνονται στάχτη. Ωστόσο, η εισαγγελική έρευνα για τα αίτια, τους χειρισμούς και τις πιθανές ευθύνες συνεχίζεται με βραδύτατους ρυθμούς, χωρίς – μέχρι σήμερα – να έχουν αποδοθεί ευθύνες ή να έχουν κληθεί εμπλεκόμενοι σε ανωμοτί καταθέσεις.
Νέος κύκλος καταθέσεων και παρεμβάσεων
Τον Μάιο του 2024, με εντολή της Εισαγγελίας Πλημμελειοδικών Ρόδου, ξεκίνησε νέος κύκλος συμπληρωματικής έρευνας, με δύο πραγματογνώμονες να έχουν αναλάβει την εξέταση κρίσιμων εγγράφων, οπτικοακουστικού υλικού και υπηρεσιακών επικοινωνιών. Παράλληλα, η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών της ΕΛ.ΑΣ. διεξάγει τεχνική ανάλυση υλικού που είχε αποσταλεί από τα μέτωπα της πυρκαγιάς προς το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ), μέσω βίντεο και φωτογραφιών από το Συντονιστικό Ελικόπτερο.
Είναι ενδεικτικό ότι οι εισαγγελικές αρχές προχώρησαν σε κατασχέσεις ψηφιακών δεδομένων, αφού διαπιστώθηκε απροθυμία από πλευράς της Πυροσβεστικής να παραδώσει τα απαραίτητα στοιχεία. Στο μεταξύ, το Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος ζήτησε την εξαίρεση και των δύο πραγματογνωμόνων, εγείροντας σοβαρά ερωτήματα για το αν επιδιώκεται η παρεμπόδιση της διαδικασίας. Κεντρικό πρόσωπο της υπόθεσης ο πραγματογνώμονας Δημήτρης Λιότσιος, γνωστός για τη σύνταξη του πορίσματος για την τραγωδία στο Μάτι. Η επιλογή του από την Εισαγγελία θεωρήθηκε εγγύηση αντικειμενικότητας. Ωστόσο, όπως αποκαλύφθηκε, ζητήθηκε η εξαίρεσή του, όπως και του δεύτερου πραγματογνώμονα, γεγονός που θυμίζει ανάλογες απόπειρες παρέμβασης στην έρευνα για το Μάτι.
Η εφημερίδα «Καθημερινή» αποκάλυψε ότι ο κ. Λιότσιος έχει καταγγείλει απόπειρες επηρεασμού και στη συγκεκριμένη υπόθεση, ενώ τονίζει ότι οι πρακτικές συγκάλυψης που εφαρμόστηκαν τότε, επιχειρούνται εκ νέου. Παρά το γεγονός ότι το πρακτικό της Πολιτικής Προστασίας από την 5η Μαΐου 2023 προσδιορίζει ξεκάθαρα τις αρμοδιότητες των εμπλεκομένων (δήμος, περιφέρεια, ΕΛ.ΑΣ., Πυροσβεστική), μέχρι σήμερα παραμένει αδιευκρίνιστο αν υπήρξε επαρκής συντονισμός και ανταπόκριση στα πρώτα κρίσιμα 24ωρα. Η έρευνα δεν έχει ξεκαθαρίσει αν έγιναν λάθη, αν υπήρξαν καθυστερήσεις ή παραλείψεις, ούτε έχουν δοθεί απαντήσεις για την επιχειρησιακή ανταπόκριση.
Ενίσχυση μηχανισμών πρόληψης για δασικές πυρκαγιές
Εναρκτήρια συνάντηση του έργου Prevent-DisCC (Cross-Border Actions for Prevention of Disasters and Climate Change) στο πλαίσιο του Προγράμματος Συνεργασίας Interreg VI-A Ελλάδα – Κύπρος 2021–2027, που αποσκοπεί στη διαμόρφωση μιας νέας κοινής στρατηγικής πρόληψης απέναντι σε μελλοντικές δασικές πυρκαγιές και φυσικές καταστροφές, ενισχύοντας παράλληλα τα υφιστάμενα τεχνολογικά μέσα των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης που συμμετέχουν στην κοινοπραξία, θα πραγματοποιηθεί αύριο Τετάρτη 2 και Πέμπτη 3 Ιουλίου 2025 στη Ρόδο.
Στους στόχους εμπεριέχεται επιδιώκεται η δημιουργία μοντέλων πρόβλεψης των φαινομένων αυτών, καθώς και την ευαισθητοποίηση και προσαρμογή των τοπικών κοινωνιών στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η κοινοπραξία του έργου αποτελείται από: Το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης/Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (ΕΚΕΤΑ/ΙΜΕΤ), Επικεφαλής εταίρος, τον Δήμο Ρόδου, τον Δήμο Κουρίου και τη μη κυβερνητική οργάνωση Rescue 1.
Οι νησιωτικές και γειτονικές περιοχές Ελλάδας και Κύπρου, που συμμετέχουν στο έργο, αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής και διαθέτουν περιορισμένες δυνατότητες αντίδρασης απέναντι σε φυσικές καταστροφές. Οι δασικές πυρκαγιές, ειδικότερα, συνιστούν μία διαρκή και σημαντική απειλή, με εκτεταμένες περιβαλλοντικές και οικονομικές συνέπειες.
Στο πλαίσιο αυτό, το έργο φιλοδοξεί να συμβάλει ουσιαστικά στην ενίσχυση των μηχανισμών πρόληψης και στην ανάπτυξη ικανοτήτων πρόβλεψης δασικών πυρκαγιών στην ευρύτερη διασυνοριακή περιοχή. Η μεθοδολογική προσέγγιση και οι στρατηγικές που θα αναπτυχθούν μέσω του έργου θα αποτελέσουν τη βάση για την επέκταση των δράσεων και σε άλλες πιθανές απειλές, όπως ακραία καιρικά φαινόμενα, σεισμοί και η διάβρωση ακτών, διασφαλίζοντας μια πιο ολοκληρωμένη στρατηγική διαχείρισης φυσικών καταστροφών.
Η συνάντηση εργασίας θα φιλοξενηθεί στην αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου του Δημαρχείου Ρόδου, παρουσία θεσμικών και επιστημονικών εκπροσώπων των εταίρων του έργου. Στη συνάντηση θα παρευρεθούν, μεταξύ άλλων, ο Δήμαρχος Ρόδου Αλέξανδρος Κολιάδης, ο Δήμαρχος Κουρίου Παντελής Γεωργίου, καθώς και ο Υπεύθυνος Έργου και Διευθυντής Ερευνών του Ινστιτούτου Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (ΙΜΕΤ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) Δρ. Βασίλης Καππάτος.
