“Στις μέρες μας οι κακοποιοί ή οι δράστες εγκληματικών πράξεων λαμβάνουν κάθε πρόσφορο μέτρο αυτοπροστασίας. Απέναντι σε αυτόν τον εγκληματικό εκσυγχρονισμό η Ελληνική Αστυνομία διαθέτει ως όπλο ένα ολόκληρο τομέα που ασχολείται με την επιστημονική διερεύνηση του εγκλήματος”, τονίζει σε συνέντευξή του στη “δ”, ο διοικητής του Γραφείου Εγκληματολογικών Ερευνών της Υποδιεύθυνσης Ασφαλείας Ρόδου κ. Στ. Βιτζηλαίος.
Η Υπηρεσία, εφαρμόζοντας μεθόδους και τεχνικές επιστημονικοτεχνικά τεκμηριωμένες, διεθνώς αναγνωρισμένες, και δικαστικά παραδεκτές, διερευνά το έγκλημα, συλλέγοντας και αξιοποιώντας ίχνη και πειστήρια με την χρησιμοποίηση σύγχρονου εξοπλισμού, παρέχοντας έτσι υποστήριξη και βοήθεια στο έργο των διωκτικών αρχών της χώρας, προς εξιχνίαση-διαλεύκανση των εγκλημάτων και γενικά την δίωξη του κοινού και οργανωμένου εγκλήματος καθώς και της τρομοκρατίας συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά στην καταστολή της εγκληματικότητας.
Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως και η πρακτική που ακολουθείται απέχει σε μεγάλο βαθμό από τα όσα εντυπωσιακά βιώνει κανείς παρακολουθώντας τη δημοφιλή αστυνομική σειρά C.S.I..
Αναλυτικά η συνέντευξη του διοικητή του Γραφείου Εγκληματολογικών Ερευνών (Σήμανση) της Υποδιεύθυνσης Ασφαλείας Ρόδου κ. Στέλιου Βιτζηλαίου:
• Κύριε Βιτζηλαίο, το έγκλημα στους καιρούς που διανύουμε έχει “εκσυγχρονιστεί”. Οι κακοποιοί λαμβάνουν πλέον σοβαρά μέτρα αυτοπροστασίας. Τα σύγχρονα εγκλήματα καλείται πλέον να εξιχνιάσει η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών με ελέγχους αποτυπωμάτων, DNA, ηλεκτρονική ανάλυση φωτογραφιών και βίντεο. Εχει η αστυνομία μας στη διάθεσή της επαρκή μέσα και εκπαιδευμένο προσωπικό για να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις των καιρών;
Κατ’ αρχήν θα ήθελα να σας ευχαριστήσω που μου δίνετε την ευκαιρία να σας παρουσιάσω μια πολύ σημαντική υπηρεσία της Ελληνικής Αστυνομίας και ταυτόχρονα να ενημερωθούν οι συμπολίτες μας για την επιστημονική αντιμετώπιση του εγκλήματος.
Πρόκειται για την Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών Δ.Ε.Ε. η οποία ξεκίνησε να λειτουργεί πρώτη φορά στην χώρα μας το 1919 έως ότου φθάσει στην σημερινή της μορφή. Συγκεκριμένα η Δ.Ε.Ε. είναι Εθνική Εγκληματολογική Υπηρεσία της χώρας, με χαρακτήρα Διυπουργικό και ερευνητικό, αποτελεί το κέντρο αναγωγής όλων των Διωκτικών Αρχών της Χώρας.
Διοικητικά είναι αυτοτελής Κεντρική Υπηρεσία του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας και υπάγεται απευθείας στον Αρχηγό του Σώματος. Στο έργο της συνεπικουρείται από τις 65 Περιφερειακές Υπηρεσίες της, την ΥΕΕΒΕ {Υποδιεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών Βορείου Ελλάδας}, τα 11 Τ.Ε.Ε. και 53 Γ.Ε.Ε. {Γραφεία Εγκληματολογικών Ερευνών}.
Μια τέτοια περιφερειακή υπηρεσία είναι και το Γ Ε Ε ΡΟΔΟΥ [Γραφείο Εγκληματολογικών Ερευνών Ρόδου} που ανήκει στην Α’ Αστυνομική Διεύθυνση Δωδεκανήσου και έχει εδαφική αρμοδιότητα ίδια με την περιοχή ευθύνης της Εισαγγελίας Ρόδου.
Στις μέρες μας οι κακοποιοί ή οι δράστες εγκληματικών πράξεων είναι αλήθεια ότι λαμβάνουν κάθε πρόσφορο μέτρο αυτοπροστασίας. Απέναντι σε αυτόν τον εγκληματικό εκσυγχρονισμό η Ελληνική Αστυνομία διαθέτει ως όπλο ένα ολόκληρο τομέα που ασχολείται με την επιστημονική διερεύνηση του εγκλήματος. Η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών εφαρμόζοντας μεθόδους και τεχνικές επιστημονικοτεχνικά τεκμηριωμένες, διεθνώς αναγνωρισμένες και δικαστικά παραδεκτές, διερευνά το έγκλημα, συλλέγοντας και αξιοποιώντας ίχνη και πειστήρια με την χρησιμοποίηση σύγχρονου εξοπλισμού παρέχοντας έτσι υποστήριξη και βοήθεια στο έργο των διωκτικών αρχών της χώρας, προς εξιχνίαση-διαλεύκανση των εγκλημάτων και γενικά την δίωξη του κοινού και οργανωμένου εγκλήματος καθώς και της τρομοκρατίας, συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά στην καταστολή της εγκληματικότητας.
Διαθέτει σύγχρονο εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας και τα Τμήματα/Εργαστήρια της στελεχώνουν επιστημονικοτεχνικά καταρτισμένοι/εξειδικευμένοι αξιωματικοί γενικών καθηκόντων με τις αντίστοιχες κατά αντικείμενο ειδικότητες πραγματογνωμόνων καθώς και αξιωματικοί- βαθμοφόροι ειδικών καθηκόντων κάτοχοι πτυχίων ΑΕΙ-ΤΕΙ και μεταπτυχιακών τίτλων.
Το προσωπικό της Δ.Ε.Ε. προκειμένου να είναι συνεχώς καταρτισμένο και ενήμερο των εξελίξεων που συντελούνται διεθνώς, στον τομέα της Εγκληματολογικής Επιστήμης, μετεκπαιδεύεται σε ετήσια βάση και μετέχει ανελλιπώς σε εκπαιδεύσεις και σεμινάρια που πραγματοποιούνται στο Εξωτερικό ή και στο Εσωτερικό. Τέλος, ανταλλάσσει πληροφορίες εγκληματολογικού ενδιαφέροντος με κράτη μέλη της Ευρωπαικής Ενωσης, μέσω INTERPOL-EYROPOL-EYRODAC.
• Πόσο απέχει η ελληνική πραγματικότητα από τα όσα βλέπει κανείς στις δημοφιλείς αστυνομικές σειρές CSI;
Η αστυνομική πραγματικότητα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε κάθε χώρα σαφέστατα διαφέρει από τις αστυνομικές σειρές τύπου CSI που προβάλλονται στην τηλεόραση. Συγκεκριμένα στην τηλεόραση οι ειδικοί επιστήμονες – εξερευνητές φτάνουν στον τόπο του εγκλήματος και όλα είναι τακτοποιημένα. Έχουν τοποθετηθεί ειδικές ταινίες, ο χώρος του εγκλήματος είναι αποκλεισμένος και όλα παρουσιάζονται ιδανικά και αρμονικά.
Στην πραγματικότητα οι εξερευνητές φτάνουν στον τόπο του εγκλήματος μαζί με τους αστυνομικούς, που χειρίζονται ανακριτικά την υπόθεση και αφού λάβουν όλα τα απαραίτητα επιστημονικά μέτρα, ξεκινούν να εξερευνούν οι ίδιοι την σκηνή του εγκλήματος.
Στην τηλεόραση οι εγκληματολόγοι εξερευνητές είναι αυτοί που ανακρίνουν τους μάρτυρες, στην πραγματικότητα αυτό είναι έργο των αστυνομικών που ενεργούν την προανάκριση και όχι των εξερευνητών.
Στην τηλεόραση όλη η υπόθεση εξελίσσεται το πολύ σε μία ώρα, ενώ στην πραγματικότητα η εξερεύνηση της σκηνής του εγκλήματος μπορεί να διαρκέσει από ώρες, ημέρες έως και μήνες.
Στην τηλεόραση τα στοιχεία που χρειάζεται να συγκεντρώσουν οι εγκληματολόγοι εξερευνητές είναι συγκεντρωμένα σε ένα βολικό σημείο για την εξέλιξη του έργου. Στην πραγματικότητα τα δεδομένα είναι πιο σύνθετα διότι πολλές φορές χρειάζεται να γίνει έρευνα σε διαφορετικά σημεία και να ακολουθήσει συνδυασμός των αποτελεσμάτων των εξετάσεων των πειστηρίων που προέρχονται από διαφορετικούς χώρους και άτομα. Στην τηλεόραση φαίνεται να είναι καταχωρημένα σε ηλεκτρονικά αρχεία τα αποτυπώματα όλων των ανθρώπων του πλανήτη και με το πάτημα ενός κουμπιού να ταυτοποιείται ο δράστης. Στην πραγματικότητα στο σύστημα αυτόματης αναγνώρισης δακτυλικών και παλαμικών αποτυπωμάτων είναι καταχωρημένα τα αποτυπώματα μόνο των εγκληματιών και όχι όλων των πολιτών.
• Τι εκπαίδευση θα πρέπει να έχει κανείς για να ακολουθήσει μια καριέρα σε υπηρεσία σήμανσης;
Για να υπηρετήσει κάποιος σε εγκληματολογική υπηρεσία θα πρέπει να προέρχεται είτε από το σώμα της ΕΛ.ΑΣ, δηλ. αστυνομικός, ο οποίος με συγκεκριμένη διαδικασία επιλέγεται και εκπαιδεύεται για αυτό το σκοπό, είτε μέσω διαγωνισμού που διοργανώνει το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για πρόσληψη προσωπικού ειδικών καθηκόντων και κατόχων επιστημονικών τίτλων προκειμένου να στελεχώσουν συγκεκριμένες υπηρεσίες της Διεύθυνσης Εγκληματικών Ερευνών.
• Ποια είναι τα σημαντικότερα εγκλήματα που εξιχνιάστηκαν στα Δωδεκάνησα με την αξιοποίηση στοιχείων που προέκυψαν από έλεγχο της σήμανσης;
Σε αρκετές περιπτώσεις τόσο σε υποθέσεις κλοπών – διαρρήξεων όσο και σε σοβαρότερες υποθέσεις, όπως ανθρωποκτονίες, που έχουν απασχολήσει την περιοχή μας, η αξιοποίηση των στοιχείων, ιχνών και πειστηρίων, που συνελέγησαν και αξιολογήθηκαν, συνέβαλαν σημαντικά στην εξιχνίασή τους.
Μια περίπτωση ήταν η εξιχνίαση της ανθρωποκτονίας της 52χρονης ημεδαπής στην Πάτμο, το καλοκαίρι του 2005.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση η αξιοποίηση των δαχτυλικών αποτυπωμάτων που βρέθηκαν στο χώρο καθώς και η αξιοποίηση του βιολογικού υλικού που βρέθηκε συνελέγη και απεστάλη στα εργαστήρια της Δ.Ε.Ε., συνετέλεσαν στην εξιχνίαση και στον εντοπισμό του δράστη.
¶λλη μία περίπτωση ήταν η εξάρθρωση διεθνούς σπείρας διαρρηκτών χρυσοχοείων, το 2007. Στην συγκεκριμένη υπόθεση σε έρευνα που έγινε σε χώρο όπου διέμεναν οι δράστες βρέθηκαν αποτυπώματα τα οποία ταυτοποιήθηκαν με ένα εκ των δραστών, ο οποίος διώκονταν με διεθνές ένταλμα σύλληψης για την παράνομη δραστηριότητά τους.
• Μεγάλη χρήση γίνεται το τελευταίο κυρίως διάστημα της δυνατότητας υποκλοπών τηλεφωνικών συνδιαλέξεων. Κατά πόσο τα συγκεκριμένα στοιχεία επαρκούν για να υπάρξει καταδίκη κατηγορούμενων;
Η καταγραφή τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, που γίνεται στο πλαίσιο συγκεκριμένων αστυνομικών ερευνών, είναι ένα αποδεικτικό στοιχείο που εξετάζεται κατά περίπτωση σε συνδυασμό με την όλη υπόθεση.
• Από την μέχρι τώρα πείρα σας ποια είναι τα λάθη που κάνουν οι πολίτες και εκμεταλλεύονται οι διαρρήκτες στο νησί της Ρόδου και τι θα τους συμβουλεύατε;
Αυτό που εκμεταλλεύονται οι δράστες των κλοπών και των διαρρήξεων σε οικίες και οχήματα είναι η χαλαρότητα που επιδεικνύουν οι πολίτες ως προς την προστασία της περιουσίας τους. Με δύο λόγια, θα έλεγα, ότι κάθε τι που διευκολύνει ένα διαρρήκτη να μπει στον χώρο μας θα πρέπει να το διασφαλίζουμε.
Συνοπτικά οι οδηγίες μας έχουν ως εξής:
-Τοποθετήστε στην κύρια είσοδο της πολυκατοικίας µηχανισµό αυτόματου κλεισίματος πόρτας.
– Κλειδώνετε την κύρια πόρτα / τις κύριες πόρτες του διαµερίσµατος µε κλειδαριά ασφαλείας.
-Κλειδώνετε πάντα όταν φεύγετε, ακόµα κι αν πρόκειται να απουσιάσετε για µικρό χρονικό διάστηµα.
-Μην αφήνετε ποτέ την κύρια είσοδο ανοιχτή µε στηρίγµατα και προσέχετε ιδιαίτερα αν σας ακολουθήσει κάποιος µέσα στο κτήριο.
-Τα συστήµατα ασφαλείας της κυρίας εισόδου (θυροτηλέφωνο µε οπτική εικόνα), θα πρέπει να σας επιτρέπουν να αναγνωρίζετε και να ελέγχετε τους επισκέπτες σας
– Μην ανοίγετε ποτέ την πόρτα, χωρίς να βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε τον επισκέπτη.
-Μην αφήνετε ποτέ τις πόρτες των εξόδων κινδύνου ανοιχτές µε στηρίγµατα.
-Μην αφήνετε ποτέ ξεκλείδωτες ή ανοιχτές τις πόρτες και τα παράθυρα των µπαλκονιών.
-Αποφεύγετε να δίνετε τα κλειδιά του σπιτιού σας σε τρίτους.
-Όταν µετακοµίζετε να αλλάζετε τις κλειδαριές και τα κλειδιά. Μην αφήνετε δεύτερα κλειδιά της οικίας σας, κάτω από γλάστρες ή χαλάκια.
-Μην αφήνετε ποτέ µεγάλα χρηµατικά ποσά ή αντικείµενα αξίας στο σπίτι σας και µην γνωστοποιείτε στον κοινωνικό και επαγγελµατικό σας περίγυρο τα περιουσιακά στοιχεία που φυλάσσεται στην οικία σας.
-Τα γκαράζ και οι αποθηκευτικοί χώροι είναι στόχος.
-Μία καλή λύση θα ήταν, εφόσον υπάρχει η οικονομική δυνατότητα, να εγκαταστήσετε ένα σύστηµα συναγερµού – ασφαλείας, σε εμφανές σημείο.
• Πού αποδίδετε την έξαρση που υπάρχει σε διαρρήξεις χρυσοχοείων και σε ληστείες τραπεζών;
Κάτω από την σκιά της οικονομικής κρίσης, όπως έχει διαμορφωθεί με την ανεργία σε πολύ υψηλά επίπεδα, την εισοδηματική ανισότητα, το επίπεδο εκπαίδευσης και η κρίση που υπάρχει στην οικογένεια, αποτελούν σοβαρές αιτίες για την αύξηση και έξαρση της εγκληματικότητας. Επίσης η αλλαγή του πληθυσμιακού χάρτη με την αθρόα προσέλευση λαθρομεταναστών – υπηκόων χωρών της Ανατολικής Ασίας (Πακιστάν, Αφγανιστάν, Mπαγκλαντέζ) και χωρών της Αφρικής (Αλγερία, Μαρόκο, Νιγηρία) αποτελούν άλλη μία σοβαρή αιτία της αύξησης και έξαρσης της εγκληματικότητας. Κάτω, λοιπόν, από αυτές τις οικονομικοκοινωνικές συνθήκες, που έχουν διαμορφωθεί, ανάλογη είναι και η εγκληματική δραστηριότητα και συμπεριφορά.
• Πώς συνδράμει στο έργο σας η ιατροδικαστική υπηρεσία Ρόδου;
Η ιατροδικαστική υπηρεσία ανήκει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης με ρόλο πραγματογνώμονα. Εκτελεί πράξεις μετά από παραγγελία των προανακριτικών αρχών. Η σχέση με την υπηρεσία μας είναι αμφίδρομη και είναι πάντα διαθέσιμη όποτε της ζητηθεί. Παρεμβαίνει πάντα όπου χρειάζεται με επιστημονική ιατρική γνώση για την πρόοδο της προανάκρισης.
