H διαφθορά στην Ελλάδα ξεκινά από το πλέον απομακρυσμένο σημείο της. Το Καστελόριζο, τοποθετημένο σε μια γεωγραφικά και ενεργειακά υπερευαίσθητη περιοχή, δεν αποτελεί εξαίρεση.
Όλα αυτά, σύμφωνα τουλάχιστον με το αφιέρωμα του πρακτορείου Reuters για τη διαφθορά στην Ελλάδα. “Στο Καστελόριζο, όπως και στην ευρύτερη Ελλάδα στη μάχη για την καταπολέμηση των διαπλεκόμενων συμφερόντων και του υπάρχοντος συστήματος οι ισορροπίες είναι λεπτές”. Με αυτή τη φράση κλείνει το ρεπορτάζ του διεθνούς αξιόπιστου ειδησεογραφικού πρακτορείου, αναφέροντας τις περιπτώσεις του Βασίλη Παπαγεωργόπουλου και του ¶κη Τσοχατζόπουλου, όπου πολιτικά πρόσωπα κλείστηκαν στη φυλακή.
Το ακριτικό νησί μετρά μόλις 350 κατοίκους, αποφασισμένους ωστόσο να “αμφισβητήσουν την πολιτική ελίτ που κυβερνούσε το Καστελόριζο για 18 χρόνια”, αναφέρεται στο ρεπορτάζ.
Το δημοσίευμα στο διεθνές πρακτορείο συνεχίζει: “Τους τελευταίους μήνες, η ευρεία διαφθορά και οι φτωχές υποδομές – προβλήματα που πολλοί παρατηρητές εκτιμούν ότι οδήγησαν στη γενική κατάρρευση της Ελλάδας μετά από δεκαετίες πλούτου που τροφοδοτήθηκε με ξένα κεφάλαια – ξεχείλισαν”.
“Για πολλούς κατοίκους αυτού του ελληνικού μικρόκοσμου, η αργία του δημάρχου αντικατοπτρίζει μία αλλαγή συμπεριφοράς σε όλη τη χώρα ως προς τις παράνομες πρακτικές που είναι ευρέως γνωστές, αλλά σπανίως συζητιούνται. Ύστερα από δεκαετίες κατά τις οποίες η διαφθορά από τις αρχές συχνά καλυπτόταν, λίγοι πολιτικοί βρίσκονται αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη”, σχολιάζεται από τον γράφοντα.
Την ίδια ώρα, ο πρώην δήμαρχος, Παύλος Πανηγύρης, παραδέχεται ότι ο ίδιος και η οικογένειά του επωφελήφθηκαν από το νόμο των επιδοτήσεων και έλαβαν κι εκείνοι, όπως και πολλοί άλλοι, αθρόα κονδύλια για την ανάπτυξη αγροτικών και τουριστικών επιχειρήσεων.
Πολιτική ελίτ είναι, κατά το δημοσίευμα, ο δήμαρχος του νησιού Παύλος Πανηγύρης που είναι πλέον αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη, αντιμετωπίζοντας κατηγορίες για διαφθορά και κακοδιαχείριση δημοσίου χρήματος.
«Αυτή η κουκκίδα στο ανατολικότερο άκρο της Ευρώπης έχει γίνει ένα σύμβολο του αγώνα της Ελλάδας να αντιμετωπίσει παλιά δεινά και να οικοδομήσει ένα καλύτερο μέλλον». Το Reuters αναφέρεται στο Καστελόριζο, εκεί που τον Απρίλιο του 2010 ο Γιώργος Παπανδρέου δήλωσε την είσοδο της Ελλάδας στο μνημόνιο.
Ο Πανηγύρης με απόφαση της Γενικής Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, παραπέμφθηκε με βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών για «απιστία και υπεξαίρεση σε βαθμό κακουργήματος κατ’ εξακολούθηση».
Ο ίδιος δηλώνει στο Reuters ότι οι ισχυρισμοί της υπεξαίρεσης και της απάτης είναι το αποτέλεσμα μιας βεντέτας που έχουν ξεκινήσει οι εχθροί του.
«Μια βαθιά χρεωμένη χώρα αντιμετωπίζει πίεση για μεταρρύθμιση της οικονομίας της και το νομικό σύστημά της αρχίζει να παίρνει μια πιο σκληρή γραμμή για τη διαφθορά», τονίζεται στο δημοσίευμα, ωστόσο «στο Καστελόριζο, όπως ακριβώς και στην ευρύτερη Ελλάδα, οι προκλήσεις για εδραιωμένα συμφέροντα και το υπάρχον σύστημα παραμένει μια λεπτή ισορροπία».
«Η Αθήνα γνώριζε τι συνέβαινε στο Καστελόριζο όπως οι Βρυξέλλες ήξεραν τι συνέβαινε στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια, αλλά έκαναν τα στραβά μάτια», λέει ο Γιώργος Λαζαράκης, ένας σύμβουλος της πόλης του οποίου η οικογένεια κατέχει μια ταβέρνα στο λιμάνι. «Είμαστε όλοι υπεύθυνοι για το φαινόμενο “Πανηγύρης”, συμπεριλαμβανομένου και εμού, για τη στήριξή του όλα αυτά τα χρόνια», συνεχίζει.
Κάποτε ζούσαν στο Καστελόριζο 12.000 άνθρωποι
Το Reuters ανατρέχει στην ιστορία του νησιού και καταγράφει το σημαντικό πρόβλημα με την ιδιοκτησία γης. Γράφει:
«Το Καστελόριζο ήταν κάποτε σπίτι για 12.000 άτομα και ένα πολυσύχναστο ναυτιλιακό κέντρο. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ερήμωσε το νησί και οι περισσότεροι από τους κατοίκους του οδηγήθηκαν στην ξενιτιά.
Στη δεκαετία του 1980, όταν ιδρύθηκαν τακτικές αεροπορικές και ακτοπλοϊκές συνδέσεις, το Καστελόριζο γνώρισε μια μικρή τουριστική ανάπτυξη. Το 1991 γυρίστηκε εκεί η βραβευμένη με Όσκαρ ιταλική ταινία Mediterraneo φέρνοντας περισσότερους επισκέπτες και ανεβάζοντας τις τιμές των ακινήτων. Μόνο που αγοραστές και πωλητές αντιμετώπισαν το σημαντικό πρόβλημα που χαρακτηρίζει συνολικά την Ελλάδα. Δεν υπάρχει αξιόπιστο ή εύκολα αναζητήσιμο μητρώο της ιδιοκτησίας της γης.
Παρότι η Ελλάδα έλαβε επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση στη δεκαετία του 1980 για τη δημιουργία ενός επίσημου συστήματος για την καταγραφή ιδιοκτησίας της γης, εξακολουθεί να αγωνίζεται να βάλει μια τάξη.
Στο Καστελόριζο, κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν έναν νόμο που επιτρέπει σε οποιονδήποτε να διεκδικήσει την κυριότητα ενός οικοπέδου αχρησιμοποίητων εκτάσεων, παρουσιάζοντας δύο μάρτυρες για να στηρίξουν τον ισχυρισμό τους και την απόκτηση πιστοποιητικού φορολογικής επαλήθευσης κυριότητας του ακινήτου από ένα δήμαρχο ή δημοτική αρχή.
«Η μέθοδος είναι απλή – θα έχετε δύο μάρτυρες να υπογράψουν ένα έγγραφο λέγοντας ότι στην οικογένειά σας ανήκει ένα κομμάτι της ιδιοκτησίας για μεγάλο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια θα πάτε σε ένα συμβολαιογράφο και στο μητρώο η περιουσία θα περάσει στο όνομά σας», λέει ένας Ελληνας δικηγόρος που μιλάει στο Reuters.
Τα τελευταία πέντε χρόνια περίπου 500 τίτλοι ιδιοκτησίας έχουν αλλάξει χέρια στο νησί, σύμφωνα με τα αρχεία στο νησί της Ρόδου, που είναι το διοικητικό κέντρο της περιοχής. Ο αριθμός είναι εξαιρετικά μεγάλος για ένα μικρό νησί που επιβιώνει από κρατικές επιχορηγήσεις και από λίγους μήνες τουρισμού».
