Νόμιμα τα καταπατημένα σε δασικές εκτάσεις

Νομιμοποίηση οικιστικών περιοχών σε δασικές εκτάσεις εντός σχεδίου πόλης και δυνατότητα δόμησης για τα λεγόμενα «τυφλά οικόπεδα» προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για το Εθνικό Κτηματολόγιο, που αναμένεται να κατατεθεί εντός των επόμενων ημερών προς ψήφιση στη Βουλή. Το δημόσιο παραιτείται των δικαιωμάτων του από δημόσιες δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, δικαιώνοντας ουσιαστικά τους ιδιώτες που έχουν αξιοποιήσει τις εκτάσεις αυτές. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο κάτοχος της έκτασης να έχει τη νομή της για 10 έτη με νόμιμο τίτλο ή για 30 χρόνια χωρίς τίτλο. Με τη ρύθμιση αυτήν, το ΥΠΕΚΑ επιχειρεί να επιλύσει μια σειρά προβλημάτων που είχαν δημιουργηθεί, με ευθύνη της διοίκησης σε εκτάσεις ανά την Ελλάδα οι οποίες είχαν δασικό χαρακτήρα, αλλά έχουν πλέον δομηθεί.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, όλα ανεξαρτήτως τα ακίνητα που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως δεν μπορούν να χαρακτηριστούν δασικά. Μέχρι σήμερα, για κατόχους ακινήτου χωρίς κτίσμα ή με πολύ μικρό κτίσμα, εντός σχεδίου (άνω των 2.000 τ.μ.) το δημόσιο είχε τη δυνατότητα να αξιώσει την κυριότητα του ακινήτου καθώς το ακίνητο μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως δασικό. Δεν συνέβαινε όμως το ίδιο με ιδιοκτήτες που το ακίνητό τους είτε ήταν μικρότερο των 2.000 τ.μ. είτε καλυπτόταν περισσότερο από 30% του συντελεστή δόμησης της περιοχής όπου βρισκόταν. Με την προωθούμενη διάταξη καταργείται το όριο των 2.000 τ.μ. και όλα ανεξαρτήτως τα ακίνητα που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλης δεν μπορούν καταρχάς να χαρακτηριστούν δασικά.
Οπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, «το δημόσιο εμφανίζεται να επικαλείται δικαίωμα κυριότητας σε δάση και χορτολιβαδικές εκτάσεις που βρίσκονται σήμερα σε εντός σχεδίου περιοχές χωρίς να έχει επιδιώξει να ασκήσει τα εμπράγματα δικαιώματαά του επί των εκτάσεων αυτών ούτε να έχει ενημερώσει τους πολίτες για τις έννομες συνέπειες. Αντιθέτως το ελληνικό κράτος με κανονιστικές πράξεις του θεωρεί τις εκτάσεις αυτές, για πολλές από τις οποίες έχουν συντελεστεί πράξεις αναλογισμού και ρυμοτόμησης και πράξεις εφαρμογής των σχεδίων τους, οικιστικές, στις οποίες επιτρέπει νομίμως τη δόμηση και την άσκηση δικαιοπραξιών επί πάρα πολλές δεκαετίες».
Παράλληλα, δίδεται η δυνατότητα στην Κτηματολόγιο Α.Ε., υπό προϋποθέσεις να αποτυπώνει στους χάρτες (δασικούς ή μη)τα όρια των εγκεκριμένων σχεδίων πόλης και οικισμών, στα οποία δεν υπάρχει δασικός χαρακτήρας. Οι περιοχές για τις οποίες υφίστανται εγκεκριμένα σχέδια πόλης ή καταλαμβάνονται από εγκεκριμένους οικισμούς ορίζεται ότι δεν υπάγονται στη διαδικασία κυρίως δασικών χαρτών. Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, τα σχέδια πόλεων και οι συναφείς διοικητικές πράξεις αποτελούν νόμιμο λόγο απώλειας του δασικού χαρακτήρα ενός ακίνητου.
Η διάταξη
Με άλλη διάταξη επαναφέρεται με έμμεσο τρόπο η δυνατότητα οικοδόμησης στα λεγόμενα «τυφλά οικόπεδα», διαδικασία πάντως που έχει κριθεί αντισυνταγματική από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Το ΥΠΕΚΑ αίρει την ισχύουσα απαγόρευση και δίνει το δικαίωμα έκδοσης άδειας δόμησης, χωρίς να υπάρχει η προϋπόθεση της παραχώρησης λωρίδας για τη διάνοιξη των απαιτούμενων δρόμων. Τα οικόπεδα αυτά, δηλαδή, μπορούν να δομηθούν ανεξάρτητα από το εάν έχουν «πρόσωπο» σε προϋφιστάμενους κοινόχρηστους χώρους (π.χ. πλατείες, πάρκα).
Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, με τον τρόπο αυτόν επιλύεται με ορθό και συνταγματικό τρόπο το πρόβλημα όλων των μικρών οικισμών όπου δεν εκδίδονται άδειες δόμησης εδώ και τρία χρόνια, καθώς απαγορεύτηκε η έκδοσή τους με μόνη προϋπόθεση την παραχώρηση λωρίδας για τη διάνοιξη των απαιτούμενων δρόμων. Η διάταξη έρχεται να αντιμετωπίσει ασάφειες και δυσχέρειες εφαρμογής στις διατάξεις που αφορούν τη δόμηση και ειδικότερα την έκδοση αδειών δόμηση σε ιδιοκτησίες που βρίσκονται εντός των ορίων οικισμών και είτε έχουν πρόσωπο σε προϋφιστάμενους κοινόχρηστους χώρους είτε έχουν πρόσωπο αποκλειστικά και μόνο σε κοινόχρηστους χώρους που δημιουργήθηκαν μετά το 1985. Όπου υπάρχουν καθυστερήσεις στην έγκριση της πρότασης κύρωσης του δικτύου κοινοχρήστων χώρων, που υπερβαίνουν τους τρεις μήνες, θα επιτρέπεται η δόμηση υπό εκείνους τους όρους και τις προϋποθέσεις που θα διασφαλίσουν τόσο τη νομιμότητα της διοικητικής πράξης της άδειας δόμησης όσο και τη συμβατότητά της με τη διοικητική πράξη της κύρωσης του δικτύου των κοινοχρήστων χώρων του οικισμού.