Ο Δρ. Νίκος Θεοδωρίδης, μέλος του Δ.Σ. του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Παραρτήματος Αιγαίου, Γενικός Διευθυντής Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, με εκπαίδευση στις Η.Π.Α, σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές, γνώστης των φυσικών πόρων (αξιοποίηση), αφού το διδακτορικό του δίπλωμα είναι πάνω στην «αξιοποίηση των φυσικών πόρων» – Δασική Οικονομική του Α.Π.Θ., μιλά στην «δ», για το γνωστό, άγνωστό μας Πλατώνι. Το σύμβολο του νησιού μας. Και μας μιλά όπως ο ίδιος λέει, όχι ως Γενικός Διευθυντής, αλλά ως Δασολόγος που ασχολήθηκε πολύ με τα ελάφια, και ως μέλος του Δ.Σ. του ΓΕΩΤ.Ε.Ε.
• Κύριε Θεοδωρίδη, πόσα είναι τα ελάφια πάνω στο νησί; Ξέρουμε; Υπάρχει, όπως ακούγεται, μεγάλη αύξηση του πληθυσμού τους. Ποιος είναι ο αριθμός ασφαλείας αλλά και πρόβλημα πέρα απ’ αυτόν;
Αυτή τη στιγμή τα ελάφια του φυσικού πληθυσμού, που υπάρχουν σε άγρια κατάσταση στα δάση της Ρόδου, υπολογίζονται γύρω στα 1.000 με 1.500 άτομα. Ένας λογικός αριθμός μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι τα 1.200 ελάφια. Ασφαλώς και είναι μεγάλη η αύξηση των ελαφιών αν φανταστεί κανείς ότι πριν από κάποια χρόνια (30 περίπου), όπως αυτό προκύπτει βιβλιογραφικά, είχαν φτάσει στον απαράδεκτο αριθμό των 50 ζώων. Ο σημερινός όμως αριθμός απέχει πολύ από το να προσεγγίσει τον αριθμό των ζώων που υπήρχαν την περίοδο της Ιταλικής κατοχής, κατά την οποία υπήρχε αυστηρή επιβολή της απαγόρευσης του κυνηγιού τους. Είναι θεμελιώδες, κατά την άποψή μου, να ξεπεραστεί η τάση κάποιων κατοίκων του νησιού ότι το ελάφι υπάρχει για να το τρώμε, όπως επίσης και το σύμπλεγμα του ότι, όποιος τρώει ελάφι, παράνομα θηρευμένο, είναι κάτι ξεχωριστό από τους άλλους ανθρώπους. Είναι ο μάγκας! Και βέβαια πρέπει να μας προβληματίσει και ως προς την παιδεία μας και ως προς τον πολιτισμό μας, το γεγονός ότι μόνο επί Ιταλοκρατίας, ο αριθμός των ελαφιών είχε φτάσει σε ικανοποιητικά επίπεδα και είχε ξεπεράσει κατά πολύ τον επιθυμητό σήμερα αριθμό. Αλήθεια τότε δεν υπήρχαν ζημιές στις καλλιέργειες; Ένας αριθμός της τάξης των 4.000 ζώων θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι παρέχει κάποια ασφάλεια για την επιβίωση του είδους που σημειωτέον είναι μοναδικό στον κόσμο! Θεωρώ ότι είναι αστείο να λέμε ότι υπάρχει κάποιος αριθμός, πέραν του οποίου θα αποτελούσε απειλή ή πρόβλημα το σύμβολο του νησιού της Ρόδου εδώ και αιώνες, από την 6η π.Χ. χιλιετία έως σήμερα.
• Τι μέτρα θα ληφθούν εάν ο αριθμός τους αυξηθεί; Υπάρχει σκέψη για άνοιγμα του κυνηγιού, όπως ακούγεται;
Δεν υπάρχουν τέτοιες σκέψεις αυτήν την περίοδο στη Δασική Υπηρεσία αλλά ούτε και ποτέ άλλοτε υπήρχαν. Αν ο αριθμός των ελαφιών στη Ρόδο αυξηθεί τόσο που να ξεπερνά τα διεθνή στάνταρ πυκνότητας πληθυσμού για το συγκεκριμένο είδος, θα παρθούν άλλα διαχειριστικά μέτρα, όπως είναι η απόσυρση ζωικού κεφαλαίου. Αυτό μπορεί να γίνει με μεταφορά μέρους του πληθυσμού σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, κάτω από την επίβλεψη της Δασικής Υπηρεσίας. Αν και εφόσον το μέτρο αυτό δεν είναι δυνατό να εφαρμοστεί για διάφορους λόγους, όπως δυσκολία στη σύλληψη ή στην ανεύρεση χώρου υποδοχής, τότε μπορεί να εφαρμοστεί η καταπολέμηση και η αραίωση του πληθυσμού από τη Δασική Υπηρεσία με τους Δασοφύλακες που διαθέτει.Υπάρχουν πολλές περιοχές, κυρίως τουριστικές, στην Ελλάδα που θα ήθελαν να εμπλουτίσουν τα δάση τους με παρόμοια ελάφια. Αυτό βέβαια δεν νομίζω ότι συμφέρει τη Ρόδο, καθώς θα έχανε το προνόμιο της μοναδικότητας.
• Οι αγρότες διαμαρτύρονται για ζημιές. Αυτοδιοικητικοί κάνουν μελέτες για την έκταση των ζημιών και πολιτικοί επερωτήσεις για αποζημιώσεις. Εσείς, τι πιστεύετε ότι συμβαίνει και τι νομίζετε πως πρέπει να γίνει για το θέμα αυτό;
Προσωπικά νομίζω ότι καλά κάνουν οι αγρότες και διαμαρτύρονται για ζημιές, εφόσον και όταν υπάρχουν ζημιές. Θεωρώ ότι, εφόσον υπάρχουν πράγματι ζημιές από ελάφια, το κόστος αυτό της απώλειας εισοδήματος δεν πρέπει να το σηκώσει μόνο ένα άτομο, ένας παραγωγός, που ήταν άτυχος επειδή τα ελάφια επισκέφτηκαν το κτήμα του. Το κόστος αυτό θα πρέπει να επιβαρύνει το σύνολο της κοινωνίας που απολαμβάνει τα οφέλη από την ύπαρξη του ελαφιού. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το κόστος πρέπει να καταβάλει το κράτος με κάποιο τρόπο, όπως για παράδειγμα, είναι οι αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ. Δεν σας κρύβω ότι προσωπικά, επειδή με δύο τρία μόνο, γνωστά σε όλους στη Ρόδο, άτομα, δουλέψαμε σκληρά τα τελευταία 25 χρόνια, για να αυξηθεί ο αριθμός των ελαφιών, με στενοχώρησε πάρα πολύ η απόφαση δημοτικού συμβουλίου Ρόδου, που χωρίς στοιχεία, αφ’ ενός για τον αριθμό των ζώων στο νησί και αφ’ ετέρου για καταγεγραμμένες και πιστοποιημένες ότι είναι από ελάφια, ζημιές, προτείνει «την νόμιμη ελάττωση του αριθμού των ελαφιών», που «κυκλοφορούν σε αγέλες» «και μπαίνουν στα κτήματα και καταστρέφουν την παραγωγή». Βέβαια, στην Ελλάδα, το κυνήγι «ελάφου», απαγορεύεται ρητά από τη δασική νομοθεσία και μάλιστα προβλέπονται αυστηρές ποινές, όμως, τέτοιες αποφάσεις είναι άστοχες και δίνουν το ηθικό έρεισμα στους παραδοσιακούς και στους νεώτερους, επίδοξους λαθροθήρες να τα εξοντώνουν. Ασφαλώς και γίνονται κάποιες ζημιές από τα ελάφια, όπως γίνονται ζημιές και από όλα τα άλλα φυτοφάγα ζώα. Δεν μπορεί όμως κανείς λογικός άνθρωπος να συγκρίνει τις ζημιές που προέρχονται από τα ελάφια με εκείνες που προέρχονται από τα αιγοπρόβατα, τα οποία κυμαίνονται, κατ΄ έτος, από 140.000 έως 180.000 ζώα, ανάλογα με την εποχή του έτους (πριν και μετά το Πάσχα και μετά την αναπαραγωγική περίοδο) με δεδομένο μάλιστα ότι κυκλοφορούν όλα αδέσποτα και χωρίς ποιμένα. Το θέμα, όπως σας έχω πει και προηγουμένως, πρέπει να επιλυθεί αποζημιώνοντας με κάποιο τρόπο τους γεωργούς που πλήττονται και στο βαθμό που πλήττονται. Προς αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε και εμείς στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση και άλλοι τοπικοί φορείς. Ειδικά αυτή την περίοδο είχα αρκετές επαφές με τον πρόεδρο και υπηρεσιακούς παράγοντες του ΕΛΓΑ και πιστεύω πως θα δοθεί κάποια πολιτική λύση. Ακόμη όμως και αν αυτή δεν είναι δυνατή, διότι η βούληση από την πλευρά του προέδρου του ΕΛΓΑ για επίλυση του θέματος υπάρχει, θα προσπαθήσουμε και προς άλλη κατεύθυνση να πείσουμε και να επιλύσουμε το θέμα.
.• Πάρκο Ροδινιού. Πόσα ελάφια είναι εκεί και ποιος ο λόγος δημιουργίας του πάρκου αυτού;
Το πάρκο των ελαφιών στο Ροδίνι δημιουργήθηκε όταν για κάποιους λόγους όλα τα ελάφια μαζεύτηκαν από όλα τα πάρκα και την τάφρο της Ρόδου. Θεωρώ ότι σε γενικές γραμμές η εγκατάσταση είναι καλή και ότι, αφού πάρθηκε η απόφαση να συγκεντρωθούν σε ένα χώρο, ο χώρος που βρίσκονται σήμερα είναι ικανοποιητικός. Τα ελάφια αυτά νομίζω ότι υπήρχαν από την Ιταλική περίοδο και κληροδοτήθηκαν στο Δήμο μετά την αποχώρησή τους. Τους λόγους που συγκεντρώθηκαν σε ένα χώρο και γιατί έφυγαν από τα πάρκα και την τάφρο, προσωπικά, δεν τον γνωρίζω ούτε θέλω να στηρίζομαι γι’ αυτά που λέω σε φήμες και διαδόσεις. Τα ελάφια που υπάρχουν στις εγκαταστάσεις του Ροδινιού είναι γύρω στα 100-120. Ανεξάρτητα για ποιο λόγο δημιουργήθηκε το πάρκο, η ύπαρξή τους εκεί αποτελεί κατά τη γνώμη μου ένα απόθεμα ασφαλείας σε περίπτωση που συμβεί κάποιου είδους απώλεια στον φυσικό πληθυσμό. Θεωρώ, από την άποψη αυτή, την ύπαρξή τους σημαντική.
• Δεν πάει πολύς καιρός που ακούσθηκε πως στο Ροδίνι τα ελάφια ούτε σωστά τρέφονται, ούτε αρκετή τροφή έχουν, ούτε φάρμακα. Ξέρετε κάτι παραπάνω γι’ αυτό;
Όχι, επίσημα δεν έχω κάτι και δεν γνωρίζω κάτι σχετικό. Βέβαια διάβασα, κυρίως στο internet, διάφορα σχόλια και είδα κάποιες αξιέπαινες προσπάθειες κάποιων ευαίσθητων πολιτών του νησιού μας για συλλογή τροφών και φαρμάκων. Θηροφύλακες με τους οποίους ήρθα σε επαφή εκείνη την περίοδο της κινητοποίησης με ενημέρωσαν ότι μετέφεραν κάποιες ζωοτροφές στο Ροδίνι. Κάτι παραπάνω δεν έχω υπόψη μου.
• Πάρκο Αγ. Σουλά. Ποιους λόγους εξυπηρετεί η δημιουργία αυτού του πάρκου;
Το «πάρκο ελαφιών» του Αγίου Σουλά δημιουργήθηκε στα πλαίσια ευρύτερης μελέτης με τίτλο «Ο βιότοπος του ελαφιού Dama dama», συνέχεια ενός Στρατηγικού Σχεδίου (Master plan), που συντάχτηκε από το Εργαστήριο Δασικής Οικονομικής και Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων, της Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στην ομάδα εργασίας του οποίου, μου ζητήθηκε και συμμετείχα προσωπικά, για το Δήμο Καμείρου, μετά από σύναψη «Προγραμματικής Σύμβασης» με την Δασική Υπηρεσία (Υ.Α.Α.Τ.), και η οποία μελέτη υλοποιήθηκε από τον τότε δήμαρχο Καμείρου κ. Στέφανο Δημητρά. Ο σκοπός της δημιουργίας του Πάρκου ήταν πολλαπλός. Μεταξύ των στόχων που τέθηκαν ήταν η ανάδειξη, μέσα από τουριστικά και λοιπά φυλλάδια ή μελέτες και η αξιοποίηση του συγκεκριμένου φυσικού πόρου, που ταυτόχρονα αποτελεί ιστορικό, πολιτισμικό και κοινωνικό αγαθό, για το νησί της Ρόδου, τουριστικά, αναδεικνύοντας όλα τα παραπάνω στοιχεία. Η αξιοποίησή του περιελάμβανε επίσκεψη κατοίκων ή τουριστών στο χώρο, ο οποίος για το λόγο αυτό διαμορφώθηκε κατάλληλα (παγκάκια, υπερυψωμένα παρατηρητήρια, κιόσκια) ως χώρος αναψυχής, προκειμένου να γνωρίσουν και να παρατηρήσουν το ελάφι στο φυσικό του περιβάλλον. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο υπήρχε εντολή ο αριθμός των ζώων να μην υπερβεί τον αριθμό των 7-8. Η σωστή αξιοποίηση θα μπορούσε να δώσει εργασία σε διάφορες ομάδες επαγγελμάτων ή κατοίκων της περιοχής. Επίσης στο χώρο αυτό θα μπορούσε να γίνει παρατήρηση και επιστημονικές μελέτες για το ελάφι της Ρόδου από φοιτητές της Ελλάδας ή του εξωτερικού, εφόσον υπήρχε η σωστή προώθηση και ενημέρωση. Μία άλλη χρήση θα μπορούσε να είναι η χρήση του ως πυρήνα προσαρμογής, σε περίπτωση που υπήρχε ανάγκη, ή μετά από κάποια ανάρρωση ή μετά από κάποιο τραυματισμό, επανένταξης κάποιου ελαφιού στο φυσικό περιβάλλον.
• Ποιος έχει την ευθύνη των ελαφιών στο πάρκο του Αγ. Σουλά; Ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλά με αφορμή την πυρκαγιά. Αποκαταστάθηκαν οι ζημιές της περίφραξης; Ξαναγύρισαν εκεί τα ελάφια;
Η ευθύνη και η διαχείριση του Πάρκου είχε ανατεθεί στον Δήμο και τον Σύλλογο Προστασίας Περιβάλλοντος της Σορωνής, με απόφαση της Διεύθυνσης Δασών. Μετά την πυρκαγιά, κατά την οποία, σωστά, καταστράφηκε μέρος της περίφραξης, με σκοπό να απεγκλωβιστούν τα ελάφια που βρισκόντουσαν μέσα στο πάρκο, τα ελάφια απομακρύνθηκαν και διασώθηκαν. Αργότερα τις επόμενες μέρες επανήλθαν στην περιοχή τους αλλά φυσικά, καθώς η περίφραξη ήταν κατεστραμμένη, είναι απίθανο να παρέμειναν εκεί, αφού είχαν την ευχέρεια να αναζητήσουν αλλού και να ικανοποιήσουν τις ζωτικές τους ανάγκες. Οι ζημιές του Πάρκου, που δεν είναι μόνο η περίφραξη, δεν έχουν ακόμη πλήρως αποκατασταθεί, έχουν όμως γίνει εργασίες αποκατάστασης, όπως απομάκρυνση πολλών καμένων δέντρων, με την επίβλεψη της υπηρεσίας, έχει συνταχτεί και εγκριθεί η μελέτη της Διεύθυνσης Δασών, για την αποκατάσταση της περίφραξης και μετά τη χρηματοδότησή της, μπορεί να δημοπρατηθεί. Πρέπει να καταλάβουμε ότι σήμερα ο χώρος δεν αποτελεί πάρκο ελαφιών, αφού δεν υπάρχουν ελάφια. Είναι ένα δασικό οικοσύστημα που κάηκε μερικώς και χρήζει αποκατάστασης τεχνητής ή φυσικής. Από τη στιγμή δε που τα ελάφια ελευθερώθηκαν δεν έχει τόση σημασία ο χρόνος αποκατάστασης της περίφραξης. Σημασία όμως έχει, εφ’ όσον αποκατασταθεί το πάρκο, ο φορέας που θα το αναλάβει, να υλοποιήσει τους στόχους για τους οποίους δημιουργήθηκε και όχι να αυτοσχεδιάζει. Ούτε τα ελάφια μπορούν να δοθούν σε κάποιον, όποιος και αν είναι αυτός, για να παίζει ή για να τα χαϊδεύει. Τα ελάφια πρέπει να παραμείνουν άγρια για να εξυπηρετήσουν τους σκοπούς ίδρυσης του πάρκου, αλλιώς δεν υπάρχει, κατά την άποψή μου, λόγος ύπαρξής του.
• Η λαθροθηρία νομίζετε πως είναι ελεγχόμενη και εάν όχι, τι πιστεύετε πως πρέπει να γίνει και μάλιστα σε εποχές δύσκολες, όπως τότε που η ανάγκη μείωσε επικίνδυνα τον αριθμό των ελαφιών πάνω στο νησί;
Σήμερα οι συνθήκες δεν είναι όπως τότε που εννοείτε, που όμως, να θυμίσω ότι ήταν και η περίοδος της μεγαλύτερης αύξησης του πληθυσμού των ελαφιών. Εν πάση περιπτώσει, για να έρθουμε στο θέμα μας, σας λέω ότι πιστεύω πως η λαθροθηρία ελέγχεται στο νησί της Ρόδου και θα ελέγχεται για όσο χρόνο θα υπάρχουν στο νησί και θα δουλεύουν τα άτομα που ασχολούνται με το αντικείμενο αυτό. Δεν είναι τυχαία, ασφαλώς, η αύξηση του αριθμού των ελαφιών της τελευταίας 25ετίας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι έχει εξαλειφθεί πλήρως και δεν υπάρχει λαθροθηρία στο νησί. Βρίσκουμε κατά καιρούς και παγίδες και άλλες ενδείξεις ή αποδείξεις λαθροθηρίας, που όταν υπάρχουν στοιχεία, παραπέμπονται αρμοδίως. Δεν θέλω να συνδέσω τα πρόσφατα γεγονότα ενοχοποίησης του ελαφιού, με δύο μεμονωμένα περιστατικά που έχουν εντοπιστεί. Εννοώ ότι βρέθηκαν κάποιες θηλιές που ενώ είχαν πάνω ελάφια δεν πήγε κανείς να τα μαζέψει, κάτι που σημαίνει ότι απλά ήθελαν να σκοτωθούν τα ζώα για να μειωθεί ο αριθμός τους… Με ό,τι αυτό σημαίνει! Πάντως μου θύμισε παλαιότερες εποχές που οι βοσκοί σκότωναν τα αρπακτικά (γερακίνες, αετογερακίνες, ποντικοβαρβακίνες κ.λπ.), γιατί τρώγανε λέει τα πρόβατά τους, ενώ αποδεδειγμένα τα είδη αυτά τρώνε ποντίκια, λαγούς, μικρά πουλιά και δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος ενός προβάτου.
• Υπάρχει κάποια επίσημη επιστημονική έρευνα για το Πλατώνι; Να την πω ανταποδοτική. Μέσα από την οποία, το ελάφι έχει αποκομίσει ή μπορεί να αποκομίσει οφέλη, αλλά κατ’ επέκταση και η κοινωνία του νησιού;
Υπάρχουν αρκετές επιστημονικές μελέτες για το ελάφι της Ρόδου και πάρα πολλές αναφορές σε ελληνικές και ξένες εργασίες. Ανταποδοτική είναι μία έρευνα όταν τα αποτελέσματά της τα εκμεταλλεύεται κάποιος!!!!! Τι πιο σπουδαίο λοιπόν θέλουμε να ανακαλυφθεί για το ελάφι της Ρόδου, από αυτό που έχει αποδειχτεί και σήμερα υπάρχει και είναι η ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ στον κόσμο!!!! Απλά κάποιος πρέπει να το αναδείξει και να το πουλήσει είτε τουριστικά είτε επιστημονικά. Αυτό πιστεύω πως θα έπρεπε να είναι η μέριμνα της τοπικής κοινωνίας και των φορέων του νησιού (τουριστικών και άλλων) και όχι η μείωση του αριθμού του γιατί τρώει κάποια μποστάνια, που μάλιστα δεν είναι περιφραγμένα.
• Γιατί το ελάφι εξακολουθεί να είναι ο γνωστός άγνωστος; Τι πιστεύετε πως πρέπει να γίνει, ώστε να πάψει να είναι γνωστό μόνο κατ’ όνομα και μέσα από τις απεικονίσεις του σε τουριστικά φυλλάδια και τουριστικά προϊόντα; Να μπορούν να βλέπουν με κάποιο τρόπο κάτοικοι και επισκέπτες αυτό το «σύμβολο του νησιού»;
Όταν το 1983 ήρθα στο νησί, έκανα περίπου δύο χρόνια να δω ελάφι αν και κυκλοφορούσα νύχτα και μέρα στα δάση, σαν νέος υπάλληλος. Σήμερα μπορεί κανείς πολύ εύκολα να δει ελάφι και να το παρακολουθήσει χωρίς σημαντική προσπάθεια. Έγινε αρκετή επιστημονική δουλειά και έρευνα, για το ελάφι και κυρίως σημαντικές εργασίες από τον Ιταλό καθηγητή, Marko Massetti, ο οποίος ήταν και ο συντονιστής και συγγραφέας του βιβλίου «Το νησί των ελαφιών», που εξέδωσε ο πολιτιστικός οργανισμός του Δήμου Ρόδου. Σήμερα το ελάφι της Ρόδου είναι πολύ περισσότερο γνωστό από ό,τι στο παρελθόν. Αυτό οφείλεται σε όλες αυτές τις προσπάθειες και στις προσπάθειες της Δασικής Υπηρεσίας, του Κυνηγετικού Συλλόγου Ρόδου, του Δήμου Ρόδου και της δημοσιογραφικής κοινότητας του νησιού. Αυτό που δεν έγινε είναι η ανάδειξή του με οργανωμένο τρόπο, τεκμηριωμένα και σταθερά και η προώθησή του μεταξύ άλλων και τουριστικά, αφού βρισκόμαστε και σε έναν από τους πλέον αξιόλογους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως. Αυτός ήταν ο αρχικός σχεδιασμός και η ανάγκη ίδρυσης του «πάρκου ελαφιών της Σορωνής». Ένας στόχος που μάλλον μετά την ίδρυσή του δεν κατανοήθηκε και δεν συνεχίστηκε. Ένας στόχος που έχασε το δρόμο του και τελικά δεν επιτεύχθηκε! Να κάνω και εγώ μια ερώτηση: Μπορείς να βρεις κάπου σε έναν τουριστικό προορισμό ή περίπτερο ή κάτι άλλο έστω και ένα φυλλάδιο που να αναφέρεται στο ελάφι της Ρόδου; Που είναι σύμβολο του νησιού, που έχει δημιουργήσει μύθους και παραδόσεις; Μια περιγραφή, πού, πώς ζει, κάτι για τη βιολογία του, κάτι για την παράδοση;;; Δυστυχώς όχι!!!! Όμως τι γίνεται σε άλλες περιοχές του κόσμου; Πιστεύετε ότι αν αυτό το «λαχείο» ήταν κάπου αλλού δεν θα είχε αξιοποιηθεί; Εγώ όχι! Αν ήταν στη Αμερική θα υπήρχαν χιλιάδες πολυσέλιδα και ολιγοσέλιδα έντυπα, για κάθε προτίμηση και για κάθε βαλάντιο.
• Τι μπορεί να κάνει η υπηρεσία σας γι’ αυτό το θλιβερό φαινόμενο της μετατροπής μεγάλου μέρους των δασών μας σε χωματερές;
Το πρόβλημα αυτό είναι παλιό και επαναλαμβάνεται. Παρά το γεγονός ότι ο Δήμος Ρόδου μπορεί με ένα τηλεφώνημα να στείλει να μαζέψουν μεγάλα αντικείμενα όπως στρώματα, παλιές κουζίνες κ.ά. εν τούτοις το φαινόμενο συνεχίζεται. Θεωρώ ότι είναι έλλειψη παιδείας ή κακή ενημέρωση και πρέπει εσείς να βοηθήσετε στο θέμα αυτό. Η υπηρεσία το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να σχηματίσει δικογραφία σε βάρος όποιων ενεργούν τέτοιες παράνομες πράξεις, εφόσον συλληφθούν επ΄ αυτοφώρω ή εφόσον υπάρξει κάποια καταγγελία από πολίτες. Αν οι πολίτες βοηθήσουν σε αυτό το δεύτερο, μπορούν να κρατήσουν το περιβάλλον τους καθαρό.
