«Δραματική για αυτούς που την βλέπουν από έξω και τραγική για εκείνους που την βιώνουν είναι η κατάσταση στην αγορά της Ρόδου. Ο εχθρός αυτή τη φορά δεν είναι εντοπίσιμος ούτε και προβλέψιμος».
Την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά του νησιού μας και είναι απελπιστική για τους επιχειρηματίες, περιγράφει σε συνέντευξή του στη «δ», ο γραμματέας του ΕΒΕΔ κ. Νίκος Παπασταματίου.
«Οι απαιτήσεις των προμηθευτών έχουν αυξηθεί στο έπακρο, οι εισπράξεις έχουν μειωθεί στο ελάχιστο, οι χρηματοδοτήσεις έχουν κλείσει ερμητικά. Οι άνθρωποι αυτοί καλούνται μέσα από την καθημερινή τους προσπάθεια και δράση να μπορέσουν να μαζέψουν αυτό το λίγο που μπορούν για να καλύψουν τις στοιχειώδεις καθημερινές ανάγκες. Έχω αρκετά χρόνια στο εμπόριο και πιστεύω ότι μπορώ να έχω άποψη. Η κατάσταση είναι δραματική», δηλώνει ο κ. Νίκος Παπασταματίου.
Ο γραμματέας του ΕΒΕΔ αναφέρεται και στην πρόθεση της δημοτικής αρχής να προχωρήσει σε διαγωνισμούς για τη μίσθωση των δημοτικών καταστημάτων.
Με αφορμή την επίτευξη της συμφωνίας με την Ryanair, ο κ. Παπασταματίου δηλώνει πως η διοίκηση του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου έχει ξεκινήσει διαπραγματεύσεις και με άλλες δύο αεροπορικές εταιρείες.
Η συνέντευξη του γραμματέα του ΕΒΕΔ κ. Νίκου Παπασταματίου, αναλυτικά:
• Η δημοτική αρχή, όπως δηλώθηκε, προτίθεται να προχωρήσει στη διεξαγωγή διαγωνισμών για τη μίσθωση των δημοτικών καταστημάτων. Βασική προϋπόθεση για τη συμμετοχή στους διαγωνισμούς θα είναι η ρύθμιση των οφειλών. Αυτή είναι η ενδεδειγμένη κίνηση;
Η ερώτηση έχει δύο σκέλη. Το ένα αφορά την εφαρμογή του νόμου με τη διενέργεια πλειοδοτικών διαγωνισμών. Το δεύτερο έχει να κάνει με το αν η βασική προϋπόθεση είναι ρεαλιστική ή όχι. Σε ό,τι αφορά το πρώτο σκέλος για το οποίο τεχνηέντως και σε τακτά διαστήματα απεκοιμήθη το σύνολο των ενοικιαστών για λύσεις που μπορούν να δοθούν αν υπάρχει πολιτική βούληση για την παράταση των μισθώσεων. Κατά πόσο όμως είναι εφικτή η βασική προϋπόθεση που τίθεται; Αν αυτή τη στιγμή υπάρχει κάποιος που έχει αίσθηση της αγοράς και νομίζει πως υπάρχουν χρήματα διαθέσιμα και κρυμμένα κεφάλαια πλανάται πλάνην οικτράν ή αλλιώς δεν ξέρει τι του γίνεται. Λαμβάνοντας υπόψη τους ανθρώπους που ανεβαίνουν το δικό τους Γολγοθά στην αγορά τρώγοντας από τις σάρκες τους καταλαβαίνει κανείς πως αυτά δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα.
• Τι θα πρέπει όμως να γίνει; Να δοθεί παράταση στα μισθώματα και να κάνουν ρύθμιση οφειλών οι καταστηματάρχες;
Νομίζω πως ναι. Ο καθένας ξέρει πως η αγορά της Ρόδου έχει μια περιοδικότητα. Είναι μια αγορά που έχει ρευστότητα τους καλοκαιρινούς μήνες και τη χειμερινή περίοδο πραγματικά στενάζει. Ειδικά τώρα που τεράστιες απαιτήσεις βρίσκουν αντιμέτωπους τους μικρούς επιχειρηματίες καταλαβαίνει κανείς πως είναι αδύνατο να ανταποκριθούν αφού δεν μπορεί να υπάρχει η λήψη της όποιας μορφής χρηματοδότησης από τις τράπεζες. Η παράταση και η ρύθμιση των οφειλών θα ήταν η πιο ενδεδειγμένη λύση. Πρέπει να καταλάβουμε ακόμη πως υπάρχουν και άλλες μισθώσεις που θα ακολουθήσουν το παράδειγμα του Δήμου Ρόδου.
• Στην περίπτωση που η δημοτική αρχή επικαλεστεί την πιστή τήρηση του νόμου;
Νομίζω πως μια δημοτική αρχή θα πρέπει όχι μόνο να τηρήσει το γράμμα του νόμου αλλά να σηκώσει το πολιτικό ανάστημα και να αντιμετωπίσει μια κατάσταση και να μπορέσει να ερμηνεύσει το νόμο, όπως πραγματικά πρέπει και να κρίνει αν οι μισθώσεις πρέπει να παραταθούν. Απαιτείται όμως πολιτικό ανάστημα και πολιτική βούληση. Θέλω να πιστεύω πως η παρούσα δημοτική αρχή τα έχει και τα δύο και την κατάλληλη στιγμή θα πράξει αυτό που πρέπει.
• Πώς είναι αυτή την περίοδο η κατάσταση στην αγορά; Ο χρόνος για τις γιορτές μετράει αντίστροφα. Έχει γίνει αισθητή η παρουσία των καταναλωτών στην αγορά;
Θα σας αναφέρω με δύο λέξεις πως η κατάσταση στην αγορά είναι δραματική για αυτούς που την βλέπουν από έξω και τραγική για εκείνους που την βιώνουν. Οι απαιτήσεις των προμηθευτών έχουν αυξηθεί στο έπακρο, οι εισπράξεις έχουν μειωθεί στο ελάχιστο, οι χρηματοδοτήσεις έχουν κλείσει ερμητικά. Οι άνθρωποι αυτοί καλούνται μέσα από την καθημερινή τους προσπάθεια και δράση να μπορέσουν να μαζέψουν αυτό το λίγο που μπορούν για να καλύψουν τις στοιχειώδεις καθημερινές ανάγκες. Έχω αρκετά χρόνια στο εμπόριο και πιστεύω ότι μπορώ να έχω άποψη. Η κατάσταση είναι δραματική. Δεν είναι σχήμα λόγου αλλά η απτή πραγματικότητα. Έχουμε ακούσει για την κατάσταση που επικρατούσε μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εγώ έχω ζήσει τη δεκαετία του 60 που ήταν σκληρή πραγματικά εποχή. Αυτός ο πόλεμος όμως τα ξεπερνά όλα. Ο εχθρός αυτή τη φορά δεν είναι εντοπίσιμος ούτε και προβλέψιμος.
• Αναφέρεστε στα μέτρα που ουδείς γνωρίζει πότε θα σταματήσουν;
Δεν φαίνεται να υπάρχει ακόμη φως στο τούνελ και περιβάλλον στο οποίο κανείς να μπορεί να επιχειρήσει ή να βάλει τις βάσεις για να προσπαθήσει να επιχειρήσει. Δεν υπάρχουν επιχειρηματικές ευκαιρίες με την ευρεία έννοια και κανείς δεν μπορεί να σχεδιάσει για το μέλλον του. Το μικροεμπόριο τρώει τις σάρκες του,βάλλεται από παντού και προσπαθεί να σταθεί όρθιο. Αν θα τα καταφέρει θα είναι θαύμα Θεού. Έχω γνώση αυτών που λέω σύμφωνα και με τα αποτελέσματα των προηγούμενων ετών.
• Θεωρείτε πως το πρόβλημα δημιουργήθηκε όταν τα μέτρα έπληξαν καίρια τους εργαζόμενους που αιμοδοτούσαν και τις μικρές επιχειρήσεις;
Είχε γίνει συζήτηση στο ΕΒΕΔ για να πραγματοποιηθεί καμπάνια για την τόνωση της αγοράς. Η ερώτηση ήταν όμως σε ποιους θα απευθύνονταν τη στιγμή που τα μεσαία στρώματα έχουν αποδυναμωθεί. Αυτοί ήταν οι αιμοδότες της αγοράς. Τόνωναν με τα ψώνια τους τις επιχειρήσεις. Τώρα αδυνατούν να ξοδέψουν ακόμη και ένα με ενάμισι ευρώ για ένα καφέ. Αναγκάζονται να το αποταμιεύσουν και αυτό. Εχει σπάσει ο κρίκος στην αλυσίδα και οδηγηθήκαμε σε αυτή την κατάσταση.
• Υπάρχουν ελπίδες όσο πλησιάζουν οι γιορτές να βελτιωθεί κάπως η κατάσταση στην αγορά του νησιού μας;
Είμαι φύσει αισιόδοξος. Όμως οι ελπίδες είναι ελάχιστες γιατί είναι λίγοι αυτοί που θα έχουν διαθέσιμα χρήματα για να δαπανήσουν. Ακόμη και το δώρο των Χριστουγέννων οι περισσότεροι θα το αποταμιεύσουν για να περάσουν τους τρεις δύσκολους μήνες που θα ακολουθήσουν μέχρι να ξεκινήσει η επόμενη τουριστική σεζόν. Το Πάσχα είναι το Μάιο. Μέχρι τότε η κατάσταση θα είναι δύσκολη. Μόνη ελπίδα είναι η εταιρεία Ryanair που θα ξεκινήσει τις πτήσεις της τον Απρίλιο. Δεν έχουμε ελπίδες για τις γιορτές.
• Ποια είναι τα βήματα που έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση για να στηρίξει τις επιχειρήσεις;
Δεν θα μπω στο θέμα γιατί δεν είμαι ο ειδικός. Ενα ασφαλές επιχειρηματικό περιβάλλον με τη διοχέτευση χρήματος ρευστού στην αγορά μέσα από το ποσό που το ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας θα δώσει είναι κάτι. Να δοθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και οι επιχειρήσεις να ανασάνουν. Να δοθούν κάποιες λύσεις σε ό,τι αφορά την οικοδομική δραστηριότητα που ειναι από τους στυλοβάτες της οικονομίας. Πρέπει να στηριχθούν και οι καινοτόμες επιχειρήσεις που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.
• Ήταν πρόσκαιρη η ανάσα που έδωσε η είδηση για την εκταμίευση των 43 εκατομμυρίων ευρώ;
Ψυχολογική και μόνο ήταν η επίδραση της είδησης. Μετά από χρόνια στα κοινά, σας λέω πως όσα προγράμματα εφαρμόζονταν λειτουργούσαν πάντα με τέτοιο τρόπο ώστε αυτά να μην έχουν πρόσβαση οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ποτέ δεν μπόρεσαν οι μικροί επιχειρηματίες να προσεγγίσουν σε αυτά τα προγράμματα. Πάντα υπήρχε ο υπάλληλος που τον απέτρεπε ή μια υποπαράγραφος που τον έθετε εκτός. Αντιθέτως οι άνθρωποι που ήταν κοντά στη γραφειοκρατία και σε κάποιους φορείς μπόρεσαν να εκμεταλλευθούν, με κακό τρόπο θα έλεγα, αυτά τα προγράμματα.
• Πώς κρίνετε την απόφαση του αρμοδίου υπουργείου για τη λειτουργία των καταστημάτων όλες τις Κυριακές του έτους;
Είναι μια δύσκολη απόφαση. Συμφωνώ για τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ίσως ο μικροεπιχειρηματίας να έχει την ευκαιρία να αυξήσει τα έσοδά του και να μην ζει με τον φόβο του περιπολικού που θα τον πάρει στο αυτόφωρο, όπως συνέβαινε παλιά. Δεν είμαι ο άνθρωπος που θέλει μέσα από τον προστατευτισμό να αναπτύξει επιχειρηματικότητα. Δεν είναι σωστό. Ο άοπλος μικροέμπορος πρέπει από κάποιον να προστατευθεί. Καλώς ή κακώς στα Δωδεκάνησα υπήρχε πάντα μια μεγάλη ευρύτητα πνεύματος. Ο χωρικός αντιπεριφερειάρχης το καλοκαίρι έδινε τη διέξοδο αυτή στα μικρά καταστήματα. Αν αυτό τώρα γίνει και με τη βούλα του κράτους ίσως να είναι εξίσου καλό. Πάλι ο χωρικός αντιπεριφερειάρχης θα πρέπει να δώσει το ωράριο που έδινε για το καλοκαίρι και πάλι.
• Τι προτίθεται να κάνει για αυτή την περίοδο το ΕΒΕΔ για τις επιχειρήσεις;
Το ΕΒΕΔ αυτή την περίοδο δυστυχώς έχει δεμένα τα χέρια του. Το διοικητικό συμβούλιο του Επιμελητηρίου θα συνεδριάσει τη Δευτέρα και με αναβολή την Τρίτη 18 Δεκεμβρίου και έχει στην ημερήσια διάταξή του και το θέμα του ωραρίου καθώς το θέμα αυτό έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Συζήτηση θα γίνει και για το θαλάσσιο τουρισμό και για τη ρύθμιση των δανειακών επιχειρήσεων.
• Σε ό,τι αφορά το θαλάσσιο τουρισμό η συζήτηση θα αποτελεί συνέχεια αυτής που είχε ξεκινήσει πριν από λίγο καιρό;
Είχε κατατεθεί σε προηγούμενη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου πρόταση για το θαλάσσιο τουρισμό. Τώρα το θέμα επανέρχεται για να αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο και να ληφθεί απόφαση για τη διενέργεια Φόρουμ για την κρουαζιέρα την άνοιξη του 2013.
• Η συμφωνία με την εταιρεία Ryanair έχει κλείσει και τα δρομολόγια θα ξεκινήσουν από την 1 Απριλίου. Πόσο θετικά θα συμβάλει αυτό στην αγορά στην κατάσταση που είναι τώρα;
Η χώρα βιώνει μια τραγική κατάσταση. Ο τουρισμός είναι η μοναδική ελπίδα για εισροή εσόδων από οικονομίες που δεν έχουν πληγεί. ¶ρα η εξαγωγή υπηρεσιών είναι μια από τις πηγές πλούτου που θα βοηθήσουν την αγορά. Οποιαδήποτε ενέργεια με όποιο κόστος μπορεί να αυξήσει τον εισερχόμενο τουρισμό θα πρέπει να είναι καλοδεχούμενη. Αν εμείς πρέπει να είμαστε κριτές ή επικριτές για τη δημιουργία εντυπώσεων, τι να πω!
• Έχει εξομαλυνθεί η κατάσταση καθώς υπήρχαν αντιδράσεις στην Κω;
Η κατάσταση έχει εξομαλυνθεί πλήρως. Το ΕΒΕΔ είναι μια μεγάλη αγκαλιά που περιλαμβάνει τους πάντες. Ακόμη και μια μητέρα όταν έρθει σε αντιπαράθεση με τα παιδιά της πάλι στο τέλος θα τα αγκαλιάσει.
• Έχουν γίνει επαφές με άλλες αεροπορικές εταιρείες και ποια είναι τα αποτελέσματα;
Έγιναν επαφές με άλλες δύο εταιρείες. Είναι σε αρχικό στάδιο οι διαπραγματεύσεις. Θέλουμε εταιρείες που θα μπορούν να μας φέρουν τουρίστες και από άλλες χώρες της Ευρώπης.
• Είναι ελληνικές οι εταιρείες;
Όχι ελληνικές. Είναι εταιρείες οι οποίες έχουν μεγάλο δίκτυο. Δεν αναφέρομαι μόνο στην Easy jet. Πρόκειται για αερομεταφορείς που κινούνται και σε αεροδρόμια της Ανατολικής Ευρώπης. Εμείς θέλουμε επιβάτες για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Το καλοκαίρι υπάρχουν αφίξεις. Το ζητούμενο είναι να αυξηθεί και η διάρκεια της θερινής σεζόν.
• To TAIΠΕΔ επιμένει στις αξιώσεις του για τη μαρίνα Μανδρακίου και το εμπορικό λιμάνι του νησιού μας. Αυτό θα λειτουργήσει αρνητικά για την αγορά και ειδικά για τη Νέα Αγορά;
Θα ήθελα να μελετήσω με λεπτομέρεια τη μορφή της παραχώρησης. Αν δεν το έχω αυτό στα χέρια μου δεν μπορώ να απαντήσω στο ερώτημα. Σίγουρα υπάρχει το πατριωτικό συναίσθημα αλλά από εκεί και πέρα υπάρχει και το επιχειρηματικό θέμα.
• Συχνά πυκνά υπάρχουν διενέξεις στις συνεδριάσεις του ΕΒΕΔ. Ακόμη και εσείς έχετε δεχθεί επικρίσεις.
Θα το αντιπαρέλθω διότι είμαι από τη φύση μου άτομο που δεν προκαλώ και δεν θέλω να προκαλούμαι. Από κει και πέρα υπάρχουν άνθρωποι που στη ζωή τους έχουν μάθει να διαχειρίζονται και τη συμπεριφορά τους και την παρουσία τους στα κοινά με τον τρόπο αυτό. Θα ήθελα να μείνω μακριά από αυτά και οι συνεδριάσεις του ΕΒΕΔ να έχουν ξανά την αίγλη των τελευταίων ετών με τα σημαντικά αποτελέσματα. Το Επιμελητήριο πρέπει να κρατηθεί στο ύψος των περιστάσεων και το σώμα από μόνο του να αποβάλει τα ξένα σώματα. Δεν είναι ανάγκη να τα αποβάλει ο πρόεδρος ή κάποιος άλλος. Το ίδιο το σώμα νομίζω πως έχει την κρίση και μπορεί να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να χειριστεί τα θέματα με τον προσήκοντα τρόπο.
• Υπάρχει οδηγός επιβίωσης για τους επιχειρηματίες το φετινό χειμώνα;
Με μια λέξη, όχι. Είναι η πρώτη φορά που το λέω αυτό. Οι βολές είναι πανταχόθεν και ο εχθρός είναι άφαντος και βάλλει από παντού. Δεν ξέρει κανείς από πού να φυλαχθεί. Αυτή είναι η διαφορά μας με τα προηγούμενα χρόνια. Στην μεταπολεμική περίοδο ο εχθρός ήταν φανερός. Τώρα είναι άφαντος.
• Αυτό σημαίνει πως αυτός ο πόλεμος θα καταλήξει με βαριές απώλειες;
Θα καταλήξει με βαριές απώλειες για τον επιχειρηματικό κόσμο της Ρόδου. Ξέρουμε πως είναι η πλειοψηφία των νησιών μας. Η μάχη αυτή δεν θα είναι αναίμακτη όπως συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια, δυστυχώς.
