Δεν καταβάλλονται εισφορές για 1 στους 2 εργαζομένους

Οι μισοί ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες αλλά και σχεδόν για τέσσερις στους δέκα εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στο ΙΚΑ δεν καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές. Έτσι, τα ελλείμματα των ταμείων μεγαλώνουν, όπως βέβαια μεγαλώνουν και τα χρέη των φυσικών προσώπων και των επιχειρήσεων προς τους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Μια εξίσου σημαντική παράμετρος, είναι ότι οι συγκεκριμένοι πολίτες, μένουν στην πλειοψηφία τους, χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Τα στοιχεία για τα τρία μεγαλύτερα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας είναι αποκαρδιωτικά και συνθέτουν το σκηνικό κατάρρευσης που έχει δημιουργηθεί στην Κοινωνική Ασφάλιση.
Ο πέμπτος χρόνος ύφεσης, η τεράστια αύξηση της ανεργίας και η αλματώδης άνοδος της «μαύρης» απασχόλησης την οποία έθεσε εσχάτως στο στόχαστρό της η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, αποτελούν τις κύριες αιτίες που μαζικά ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι, αγρότες, αλλά και επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα… δεν καταβάλλουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές, αφήνοντας τα Ταμεία δίχως έσοδα να δίνουν μάχη κάθε μήνα για να βρουν τα κονδύλια, ώστε να καταβάλλουν τις συντάξεις.
Σύμφωνα με στοιχεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στο ΙΚΑ, οι επιχειρήσεις που δεν αποδίδουν στο Ίδρυμα τις ασφαλιστικές εισφορές που παρακρατούν από τους εργαζόμενούς τους ανέρχονται σε 97.000. Συνολικά, στο τέλος του 2012 οι επιχειρήσεις που ήταν εγγεγραμμένες στα μητρώα του ΙΚΑ ανέρχονταν στις 288.000, από τις οποίες όμως οι περίπου 100.000 είναι εποχικού χαρακτήρα, άρα λειτουργούν όχι όλο το έτος, αλλά μερικούς μήνες, συνήθως το καλοκαίρι. Βάσει των ελέγχων που διενεργούνται από τα αρμόδια κλιμάκια του ταμείου, υπάρχει άλλο ένα 7% επιχειρήσεων που χαρακτηρίζονται ως «εταιρίες – φάντασμα», δηλαδή το ΙΚΑ αγνοεί την ύπαρξή τους.
Οι εταιρίες αυτές όχι μόνο δεν αποδίδουν εισφορές, αλλά ούτε που έχουν δηλωθεί στα μητρώα του Ιδρύματος. Συνολικά, υπολογίζεται ότι πάνω από 120.000 επιχειρήσεις συστηματικά αποφεύγουν να καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές, γεγονός που μεταφράζεται σε περίπου 900.000 εργαζόμενους.
Βέβαια, στην περίπτωση του ΙΚΑ υπάρχουν και άλλα παραθυράκια, που χρησιμοποιούν οι εργοδότες προκειμένου να μην καταβάλλουν το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών στο Ίδρυμα.
Για παράδειγμα, έχει διαπιστωθεί πως σημαντική απώλεια εσόδων προκύπτει μέσω της ασφάλισης ενός μόνο μέρους του μισθού. Η υποχρέωση που έχουν οι επιχειρήσεις τώρα πια να υποβάλλουν Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ) σε μηνιαία βάση, εκτιμάται ότι ίσως περιορίσει το πρόβλημα, καθώς θα μπορεί να γίνει διασταύρωση των μισθών που δηλώνονται με τα εισοδήματα του κάθε εργαζόμενου, μέσω της φορολογικής του δήλωσης.
Βέβαια, μέχρι σήμερα, οι όποιες διασταυρώσεις, δεν έχουν περιορίσει σημαντικά τις απώλειες των εσόδων για το ΙΚΑ, που παραμένουν πολύ μεγάλες.
Η ύφεση, οι μειώσεις μισθών και η υψηλή ανεργία οδηγούν σε επιπλέον απώλειες της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ για το τρέχον έτος.
Στον ΟΑΕΕ, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι σε ποσοστό 50%, δηλαδή περίπου 380.000 άτομα, δεν καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές. Αποτέλεσμα είναι οι απλήρωτες εισφορές προς τον Οργανισμό να φτάνουν σήμερα τα 7,4 δισ. ευρώ, από 3,5 δισ. ευρώ που ήταν το 2009.
Μόνο από τις επιχειρήσεις που έχουν βάλει «λουκέτο», έχει υπολογιστεί ότι 196.000 άτομα έχουν διακόψει την ασφάλισή τους, αφήνοντας οφειλές 1,5 δισ. ευρώ.
Στον ΟΓΑ, από το σύνολο των 624.000 ασφαλισμένων αγροτών και των 1.149 ενεργών επιχειρήσεων, εισφορές κατέβαλλαν στον Οργανισμό μόλις 376.000 άτομα, έως το τέλος Ιουνίου.
Συνολικά, την τελευταία διετία τα στοιχεία του ΟΓΑ δείχνουν ότι το 45% των ασφαλισμένων δεν καταβάλλουν τις εισφορές τους κάθε εξάμηνο, όπως οφείλει.
Στο τέλος του 2012 οι ασφαλισμένοι που είχαν καθυστερούμενες εισφορές ήταν 288.587 άτομα, κάτι που σημαίνει ότι μέσα σε ένα εξάμηνο αυξήθηκαν κατά περίπου 88.000 άτομα εκείνοι που αρνήθηκαν να αποδώσουν εισφορές.
Οι καθυστερούμενες εισφορές προς το Ταμείο έχουν υπερβεί τα 600.000.000 ευρώ, ενώ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προηγούμενων ετών έχουν φτάσει τα 730.000.000 ευρώ.