• Στη «δ» μιλούν: Μάνθα Ζιώγου, Πάνος Βενέρης, Μίλτος Σταματίδης, Σέβα Σπανού, Νίκος Τριπολίτης, Βασιλεία Μαρουλλάκη, Γιώργος Διακίδης, Χρήστος Μιστιλιάδης, Μανώλης Μοράρης, Τίνα Βαρδουλάκη-Σκούλουκα, Νατάσα Κούλλαρου, Ρούλα Μπεκάκου και Βίβιαν Λουϊζίδου
Το 2025 αφήνει στη Ρόδο, αλλά και γενικά στα Δωδεκάνησα ένα αποτύπωμα σύνθετο και πολυεπίπεδο, άλλοτε με επιτυχίες, άλλοτε με στασιμότητα και καθυστερήσεις, προβληματισμούς και αντιθέσεις. Μια χρονιά που από τη μία ανέδειξε μικρά νησιά σε διεθνή πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης και «πράσινης μετάβασης», χάρη σε καινοτόμες πρωτοβουλίες και σημαντικές διεθνείς διακρίσεις, και από την άλλη έφερε στο προσκήνιο χρόνιες παθογένειες που επηρεάζουν την καθημερινότητα των κατοίκων, τις υποδομές και τις δημόσιες υπηρεσίες. Πρόσωπα από τον δημόσιο βίο, την επιχειρηματικότητα, την επιστήμη και την κοινωνία των πολιτών καταθέτουν τη δική τους ματιά για τα γεγονότα και τους ανθρώπους που σημάδεψαν τη χρονιά που φεύγει, συνθέτοντας ένα παζλ απόψεων που αποτυπώνει με ειλικρίνεια τις προκλήσεις, τις ελπίδες και τις προοπτικές της Δωδεκανήσου στη μετάβαση προς το μέλλον.
Στη «δ» μιλούν: Μάνθα Ζιώγου, Πάνος Βενέρης, Μίλτος Σταματίδης, Βασιλεία Μαρουλλάκη, Σέβα Σπανού, Νίκος Τριπολίτης, Γιώργος Διακίδης, Χρήστος Μιστιλιάδης, Μανώλης Μοράρης, Τίνα Βαρδουλάκη-Σκούλουκα, Βίβιαν Λουϊζίδου, Νατάσα Κούλλαρου και Ρούλα Μπεκάκου.
Η Μάνθα Ζιώγου, επιχειρηματίας και τ. πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Ρόδου απαντά ότι: “Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα για τη Ρόδο και όλα τα Δωδεκάνησα εκτιμώ ότι είναι η ραγδαία αύξηση του τουρισμού. Η χρονιά αυτή για άλλη μια φορά εδραίωσε τη Ρόδο και όλα τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου ως κορυφαίο τουριστικό προορισμό όχι μόνο από τα αεροδρόμια, αλλά και από τις κρουαζιέρες -οι αριθμοί είναι ξεκάθαροι! Ο μαζικός τουρισμός όσο low budget και αν είναι έχει θετικές συνέπειες στις τοπικές οικονομίες μας, στην απασχόληση των πολιτών και στη διεθνή προβολή μας!
Πρόσωπο που ξεχώρισα αυτή τη χρονιά δεν υπάρχει! Δεν θα ήθελα να αδικήσω κάποιον. Σίγουρα όμως για άλλη μια χρονιά ξεχωριστή θέση για μένα κατέχουν οι εθελοντικές ομάδες, οι αφανείς ήρωες που δηλώνουν παρών σε κάθε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (φωτιές, πλημμύρες κλπ). Με αυτοοργάνωση, αυταπάρνηση χωρίς όφελος με δικά τους μέσα δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους όπου και όποτε χρειαστούν!
Μόνο σεβασμό και εκτίμηση σε αυτούς τους σιωπηλούς μαχητές”.
Ο Πάνος Βενέρης, τ. γενικός διευθυντής στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου-αρχιτέκτων μηχανικός, επισημαίνει τα εξής: “Θεωρώ σημαντικό να εστιάσουμε στην προσπάθεια που γίνεται από τα μικρότερα νησιά της Δωδεκανήσου για την ανάδειξη μιας «φιλοπεριβαλλοντικής ταυτότητας» προσαρμοσμένης στα πλαίσια της «βιώσιμης ανάπτυξης», που προσδίδει προστιθέμενη αξία στην πορεία τους προς τη νέα εποχή. Είναι μια προσπάθεια που άρχισε τα προηγούμενα χρόνια και αποδίδει καρπούς.
Έτσι, το 2025, το νησί της Τήλου, τόσο για το πρόγραμμα “Just Go Zero Tilos” (ολοκληρωμένο σύστημα κυκλικής διαχείρισης αποβλήτων), όσο και για τη συνολική προσπάθεια στον περιβαλλοντικό – αναπτυξιακό τομέα, τον Νοέμβριο του 2025 αναδείχθηκε στη Βουδαπέστη «νικητής των νικητών» κατακτώντας το μεγάλο Ευρωπαϊκό βραβείο Προώθησης της Επιχειρηματικότητας, ανάμεσα σε πολλές διεθνείς συμμετοχές. Παράλληλα, τον Φεβρουάριο του ‘25, η δήμαρχος Τήλου Μαρία Καμμά, κατά τη διάρκεια της 7ης Διεθνούς Έκθεσης για το Περιβάλλον «Verde-tec 2025» στο MEC Παιανίας, βραβεύτηκε για τη συμβολή της στην προώθηση της «Κυκλικής Οικονομίας». Το νησί της Χάλκης, τον Σεπτέμβριο του 2025, στα Innovation in Politics Awards 2025 κατέκτησε το πρώτο βραβείο για την «Προστασία του Κλίματος» διακρινόμενο ως πρότυπο «πράσινης μετάβασης» για τις νησιωτικές κοινωνίες, ανάμεσα σε διεθνείς υποψηφιότητες.
Η αντίστοιχη απονομή έγινε στη Βιέννη. Το νησί της Αστυπάλαιας, σύμφωνα με Γαλλική ταξιδιωτική ιστοσελίδα, το 2025 κατέλαβε την πρώτη θέση στη λίστα ανάμεσα στα «έξι μυστικά νησιά της Ελλάδας» που παραμένουν ανέπαφα από τον τουρισμό, προωθώντας την «πράσινη μετάβαση». Τα παραπάνω αποτελούν σημαντικές διακρίσεις και πρωτοβουλίες για τα μικρά νησιά της Δωδεκανήσου που μπορούν να λειτουργήσουν ως πρότυπα για όλη τη νησιωτική χώρα. Στα πλαίσια αυτά ως πρόσωπα που ξεχώρισαν το 2025, θεωρώ τους αντίστοιχους Δημάρχους, για την αφοσίωσή τους στη δημιουργία μιας νέας νησιωτικής εποχής και βέβαια όλους όσοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στηρίζουν την προσπάθειά τους”, σημειώνει καταλήγοντας.
Ο Μίλτος Σταματίδης, πρόεδρος του Σωματείου Αρτοποιών & Ζαχαροπλαστών Δωδεκανήσου, τονίζει ότι «το 2025 υπήρξε μια χρονιά σημαντικών παρεμβάσεων για τα Δωδεκάνησα, με έργα και αποφάσεις που βελτίωσαν ουσιαστικά τις υπηρεσίες και την καθημερινότητα των νησιωτών. Η ενίσχυση των υποδομών και των δημόσιων υπηρεσιών ήταν το σημαντικότερο γεγονός της χρονιάς. Η στελέχωση του ΕΣΥ με ειδικούς ιατρούς, η αναβάθμιση δικαστικών κτηρίων σε Ρόδο, Κω και Κάρπαθο, καθώς και οι παρεμβάσεις για την ενίσχυση της ασφάλειας, έφεραν πρακτικές βελτιώσεις σε καίριους τομείς. Παράλληλα, οι αναβαθμίσεις σε τουριστικές υποδομές συνέβαλαν στη διατήρηση της περιοχής στην κορυφή των μεσογειακών προορισμών. Το πρόσωπο που ξεχώρισε για το 2025 θεωρώ ότι δεν μπορεί να είναι μόνο ένα. Είναι μια μεγάλη συνεργασία του περιφερειάρχη μας Γιώργου Χατζημάρκου με τους αντιπεριφερειάρχες του, των βουλευτών Δωδεκανήσου, του δημάρχου Ρόδου Αλεξάνδρου Κολιάδη, του προέδρου του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου Γιάννη Πάππου και των συνεργατών του και φυσικά όλων των πολιτών που έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό».
Η Σέβα Σπανού, προϊσταμένη Τμήματος Διοικητικών & Οικονομικών Υπηρεσιών Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου, επισημαίνει από την πλευρά της για το γεγονός που θεωρεί ότι ξεχώρισε τη χρονιά που φεύγει ότι «φέτος, στην Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού, η Ρόδος μου έδωσε μια εικόνα που δύσκολα θα ξεχάσω: τον ουρανό της πόλης γεμάτο φως, σχήματα και χρώματα από 1.000 drones. Δεν ήταν απλώς ένα εντυπωσιακό θέαμα. Ήταν μια στιγμή που ένιωσα ότι το νησί κοιτάζει πραγματικά μπροστά. Ότι μπορεί να συνδυάσει την παράδοσή του, την ιστορία του και τον πολιτισμό του με την τεχνολογία και να δείξει ένα πρόσωπο σύγχρονο και δημιουργικό. Γύρω μου, άνθρωποι κάθε ηλικίας κοιτούσαν ψηλά. Κι εκεί, μέσα σε αυτή τη συλλογική σιωπή θαυμασμού, κατάλαβα κάτι: ο τουρισμός της Ρόδου δεν είναι μόνο αριθμοί. Είναι στιγμές. Είναι εμπειρίες. Είναι η ικανότητά μας να προσφέρουμε κάτι που αγγίζει την ψυχή. Για μένα, το show των drones δεν φώτισε μόνο τον ουρανό — φώτισε και την προοπτική μας ως τόπος. Κι αυτό, φέτος, ήταν το πιο αισιόδοξο μήνυμα».
Όσο για το πρόσωπο που εκτιμά ότι ξεχώρισε το 2025, η κα Σπανού θα πει: «Η τιμητική διάκριση του Γραφείου Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Ρόδου ήταν για μένα μια στιγμή αληθινής συγκίνησης. Όχι γιατί έλαβε ένα βραβείο ένας θεσμός, αλλά γιατί αναδείχθηκαν οι άνθρωποι που κρύβονται πίσω από αυτόν. Στο πρόσωπο του αντιδημάρχου Πολιτικής Προστασίας Μιχάλη Θωμάτου, αντικατοπτρίζεται η δύναμη και η θέληση των ανθρώπων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή όταν οι άλλοι μένουμε στα σπίτια μας. Η διάκριση αυτή, που εκπροσωπήθηκε από τα στελέχη του Γραφείου, ήταν μια σιωπηλή υπενθύμιση ότι πίσω από κάθε δύσκολη στιγμή που το νησί μας στάθηκε όρθιο, υπήρχαν πρόσωπα με αυταπάρνηση, επαγγελματισμό, εθελοντισμό και μεγάλη ψυχική δύναμη. Άνθρωποι που άφησαν τις οικογένειές τους για να προστατεύσουν τις δικές μας. Γιατί η Πολιτική Προστασία της Ρόδου δεν είναι ένας μηχανισμός, είναι πρόσωπα, χαρακτήρες, είναι η ανθρωπιά μας σε δράση», σημειώνει σχετικά.
Ο Γιώργος Διακίδης, operation manager, απαντά ότι «το σημαντικότερο γεγονός του 2025 είναι η συνεχής ανάπτυξη του τουρισμού στο νησί μας, ο οποίος κάθε χρόνο αυξάνεται με γοργούς ρυθμούς. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συστηματική και συντονισμένη δουλειά που πραγματοποιείται από την Ένωση Ξενοδόχων σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς της αυτοδιοίκησης. Φυσικά, το ίδιο ισχύει και για τα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου. Σε πιο προσωπικό επίπεδο, το 2025 έφερε στη ζωή μου τη μεγαλύτερη χαρά: τη γέννηση της πολυαγαπημένης μου εγγονής». Ως προς το πρόσωπό της χρονιάς ξεχωρίζει τον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργο Χατζημάρκο, επισημαίνοντας τα εξής: «Κατά την άποψη μου ο Γιώργος Χατζημάρκος είναι ο άνθρωπος που ξεχώρισε για το 2025 όχι μόνο για το έργο του αλλά και για τη σταθερότητα και τη συνέπεια με τις οποίες υπηρετεί τα νησιά και τους ανθρώπους τους. Θεωρώ ότι η πολιτική του στάση εμπνέει εμπιστοσύνη, καθώς οι δεσμεύσεις του συνοδεύονται από πράξεις (π.χ. βλέπε γέφυρες). Ιδιαίτερη σημασία έχει και νομίζω ότι φαίνεται, η ικανότητά του να καλλιεργεί συνεργασίες και να προωθεί έργα με ουσιαστικό αποτύπωμα στην καθημερινότητα των νησιωτών. Για τον λόγο αυτό συγκαταλέγεται στα πρόσωπα που ξεχώρισαν, με την παρουσία του να μεταφράζεται σε απτή προσφορά για τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα.
Το 2025 εξελέγη πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, εξέλιξη που αποτελεί αναγνώριση της εμπειρίας και του έργου του στην τοπική αυτοδιοίκηση και ενισχύει τη φωνή του Νοτίου Αιγαίου σε εθνικό επίπεδο. Παράλληλα, τον Μάιο του 2026, έπειτα από πρόσκληση του περιφερειάρχη, η Ρόδος θα φιλοξενήσει συνάντηση των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που αναδεικνύει τον διεθνή ρόλο της περιοχής. Σημαντικό είναι επίσης ότι το Νότιο Αιγαίο κατατάσσεται πρώτο πανελλαδικά στην υλοποίηση έργων που χρηματοδοτούνται από το Σχέδιο Ανάκαμψης, στοιχείο που καταδεικνύει υψηλή διοικητική επάρκεια και σαφή αναπτυξιακό προσανατολισμό», σημειώνει καταλήγοντας.
Η Βασιλεία Μαρουλλάκη, επιχειρηματίας, ξεχωρίζει για το 2025 την πορεία της ποδοσφαιρικής ομάδας Α.Ο. Καλαβαρδών, ενώ για το πρόσωπο της χρονιάς τον πρόεδρο της ΕΝΠΕ-περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, Γιώργο Χατζημάρκο. «Η πορεία της ποδοσφαιρικής μας ομάδας το 2025 Α.Ο. Καλαβαρδών ήταν μία από τις καλύτερες και βεβαίως αξίζει ένα μεγάλο μπράβο σε όλους, ποδοσφαιριστές, προπονητικό team κλπ. Όσο για το πρόσωπο της χρονιάς θεωρώ ότι ξεχώρισε στα νησιά μας και το 2025 ο Γιώργος Χατζημάρκος, πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος και περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου. Μέσα από το έργο του, τις παρεμβάσεις -δράσεις, σε όλα τα επίπεδα», όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Ο Νίκος Τριπολίτης, ιδρυτής της γραμματείας στήριξης ανέργων ευπαθών ομάδων Ρόδου κι επίτιμος πρόεδρος του Σωματείου Οικοδόμων Ρόδου, αναφέρει από την πλευρά του: «Θεωρώ ότι ο ΦΠΑ που χάθηκε ήταν το μεγαλύτερο γεγονός για την Ρόδο παρότι στα υπόλοιπα νησιά της Δωδεκανήσου θα μειωθεί από το νέο έτος και παράλληλα ευτυχές γεγονός της χρονιάς που φεύγει ότι στις παραλίες γκρεμίζουν τα αυθαίρετα στην Ρόδο. Όσο για το πρόσωπο του 2025 θα έλεγα ότι είναι ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου και Πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος κ. Γιώργος Χατζημάρκος, ο οποίος έκλεψε τις εντυπώσεις με τα πολλά έργα της χρονιάς που φεύγει».
Ο Χρήστος Μιστιλιάδης, δημοσιογράφος, ξεχώρισε ως γεγονός της χρονιάς το σκάνδαλο της πολεοδομίας Ρόδου, ενώ για το πρόσωπο του 2025 ξεχώρισε τον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργο Χατζημάρκο: “Στο ερώτημα ποιο θεωρώ ως το σημαντικότερο γεγονός της χρονιάς για τη Ρόδο το 2025, πρώτο έρχεται το σκάνδαλο της πολεοδομίας που έχει προκαλέσει σημαντικές κατηγορίες και διώξεις. Οι διάλογοι που έκαψαν το κύκλωμα, και οι κωδικές ονομασίες των εμπλεκομένων που χρησιμοποιούσαν τις λέξεις «μαρούλια» και «γράσο», «πορτοκαλιές» και «αμυγδαλιές» δεν ξεχνιούνται εύκολα.
Όσο για το πρόσωπο που χάραξε το 2025: Η επιλογή μου, είναι μια επιλογή που δεν χρειάζεται δεύτερη σκέψη. Η απάντηση είναι ευθεία και τεκμηριωμένη από την ίδια τη δουλειά που έχει γίνει: Πρόσωπο του 2025 είναι ο περιφερειάρχης Γιώργος Χατζημάρκος. Το Νότιο Αιγαίο είναι ευλογημένο που έχει στο «τιμόνι» του μια προσωπικότητα με το δικό του βάθος και τη δική του οραματική τόλμη. Το σύνθημά του, «Κάθε Μέρα Νησί + Έργο», δεν έμεινε στα λόγια—έγινε πράξη, μετρήσιμη και αισθητή, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία. Η ψυχή, η υποδομή και η καθημερινότητα. Ο απολογισμός του τελευταίου έτους δεν είναι απλώς μια λίστα έργων, αλλά μια αλλαγή παραδείγματος στην ίδια τη ζωή των νησιών.
•Κοινωνική Ευαισθησία: Η εξασφάλιση της χρηματοδότησης των Κοινωνικών Δομών για τα ΑμεΑ στη Ρόδο για ολόκληρο το 2026, δεν είναι απλώς μια διοικητική κίνηση, είναι πράξη ανθρωπιάς και πολιτισμού. Παράλληλα, η υγεία αναδεικνύεται σε αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα, με το Ακτινοθεραπευτικό Κέντρο Ρόδου να πλησιάζει ολοένα και περισσότερο στην υλοποίησή του. •Θωράκιση και Ανάπτυξη: Τα δύσκολα και σύνθετα έργα έγιναν σε χρόνο-ρεκόρ. Η παράδοση της γέφυρας στο Φαληράκι και το κολοσσιαίο έργο αντιπλημμυρικής θωράκισης σε δεκάδες χιλιόμετρα και 24 ποτάμια της Ρόδου, εξασφαλίζουν την ασφάλεια των πολιτών και των περιουσιών τους. •Πολιτισμός και Όραμα: Η αναγέννηση του Εθνικού Θεάτρου Ρόδου, όπου τα συνεργεία εργάζονται ακόμη και Κυριακές και αργίες, σηματοδοτεί τη θέληση για να ξαναζωντανέψει ένας εμβληματικός χώρος που αποτελεί την ψυχή του νησιού. •Δίκαιη Κατανομή: Με 65 νέα έργα να εκτελούνται στα 28 μικρά νησιά της Περιφέρειας, αποδεικνύεται περίτρανα ότι η ανάπτυξη δεν είναι προνόμιο των μεγάλων κέντρων, αλλά δικαίωμα κάθε γωνιάς του Αιγαίου”.
Η Τίνα Βαρδουλάκη-Σκούλουκα, σύμβουλος Πολιτικής Στρατηγικής & Διαχείρισης Κρίσεων, υποστηρίζει ότι «το σημαντικότερο γεγονός του 2025 για τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα είναι ότι ο δημόσιος διάλογος για τον τουρισμό, την ανάπτυξη και τη νησιωτικότητα ωρίμασε και πέρασε σε ένα πιο καθαρό πλαίσιο ισορροπημένης ανάπτυξης. Ο μαραθώνιος προς έναν αειφόρο τουρισμό συνεχίζει, και οι μεγάλες επενδύσεις οφείλουν πλέον να κινούνται με σαφείς κόκκινες γραμμές, ώστε τα νησιά να μη χάσουν την αυθεντικότητά τους και η ανάπτυξη να μην ξεπεράσει τα πραγματικά όρια αντοχής τους ως προς την επάρκεια νερού, τη λειτουργικότητα των υποδομών, τη διαχείριση αποβλήτων και την ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος, γι’ αυτό και βλέπουμε εντονότερα θεσμικά αντανακλαστικά (αδειοδοτήσεις, ελέγχους και, όπου απαιτείται, εισαγγελικές παρεμβάσεις) που βάζουν φρένο στην υπερβολή.
Την ίδια στιγμή, τα Δωδεκάνησα επιβεβαιώθηκαν ως κορυφαία πύλη εισόδου επισκεπτών: μόνο τα αεροδρόμια Ρόδου και Κω διακίνησαν 10,17 εκατ. επιβάτες στο διάστημα Ιανουαρίου–Νοεμβρίου 2025. Παράλληλα, η ένταξη της Νισύρου στο Δίκτυο Παγκόσμιων Γεωπάρκων της UNESCO το 2025 λειτουργεί ως ισχυρή διεθνής αναγνώριση για τα Δωδεκάνησα, αναδεικνύοντας ότι το μέλλον μας περνά από τη γνώση, τη φύση κι έναν βιώσιμο γεωτουρισμό που προσθέτει αξία χωρίς να αφαιρεί από τον τόπο».
Ως προς το πρόσωπο της χρονιάς, απαντά: «Μια χρονιά δεν χωρά σε ένα μόνο πρόσωπο. Δεν είναι δίκαιο να απομονώνεται ένα μόνο όνομα ως “το πρόσωπο της χρονιάς”, γιατί η πρόοδος είναι πρωτίστως συλλογικό αποτέλεσμα και η εκτίμηση του ποιος ξεχώρισε περισσότερο, παραμένει τελικά σχετική. Στο πλαίσιο αυτό, το πρόσωπο που ξεχώρισε το 2025, για μένα, ήταν εκείνη ή εκείνος που δεν είδαμε ποτέ στις κάμερες: ο άνθρωπος της πρώτης γραμμής στην υγεία, στην πολιτική προστασία, στον τουρισμό, στο εμπόριο, στην καινοτομία, στο σέρβις και στην αλυσίδα τροφοδοσίας. Γιατροί, νοσηλευτές και πληρώματα του ΕΚΑΒ σε ατελείωτες βάρδιες, πυροσβέστες και εθελοντές στο πεδίο, λιμενικοί στα δύσκολα περιστατικά, αλλά και τα μέλη της εκπαιδευτικής μας κοινότητας που εργάζονται καθημερινά, είτε με έναν μαθητή είτε με πολλούς, δίνοντας ευκαιρίες και ανοίγοντας ορίζοντες. Αυτός ξεχώρισε φέτος: ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας, που σηκώνεται λίγο νωρίτερα, μένει λίγο παραπάνω, αγαπά το νησί του, γνωρίζει πόσο συμβάλλει στην εθνική οικονομία και δεν μένει στην γκρίνια, αλλά συμμετέχει, διεκδικεί και προτείνει λύσεις».
Ο Μανώλης Μοράρης, διαιτολόγος-διατροφολόγος, υποστηρίζει ότι: «Το 2025 θα μείνει στη μνήμη των κατοίκων της Ρόδου ως η χρονιά βαθιάς παρακμής και εγκατάλειψης, με έντονη την εικόνα αστικής αποσύνθεσης. Οι δρόμοι και οι υποδομές βρίσκονται σε κακή κατάσταση, η κυκλοφορία και η στάθμευση είναι ανεξέλεγκτες, ενώ τα πεζοδρόμια επικίνδυνα για τους κατοίκους. Παράλληλα, η καθαριότητα και η συντήρηση των δημόσιων χώρων είναι ανεπαρκείς, οι παραλίες και οι αρχαιολογικοί χώροι (Παλιά Πόλη) απαξιωμένοι, ενώ η απουσία κοινωνικής και χωροταξικής πολιτικής έφτασε στα όρια της εγκατάλειψης.
Οι άτυποι καταυλισμοί Ρομά επεκτείνονται ανεξέλεγκτα, χωρίς υποδομές, έλεγχο ή πολιτική ένταξης, με αποτέλεσμα τη δημιουργία γκέτο και την ταλαιπωρία τόσο των κατοίκων της περιοχής όσο και των ίδιων των Ρομά. Η κατάσταση στο νοσοκομείο αντικατοπτρίζει τη γενικότερη κατάρρευση των δημόσιων υπηρεσιών: βασικός εξοπλισμός ανεπαρκής, υποδομές φθαρμένες και το προσωπικό υπερφορτωμένο, με αποτέλεσμα η καθημερινή λειτουργία του νοσοκομείου να είναι επικίνδυνη για ασθενείς και εργαζόμενους. Παράλληλα, η απουσία στρατηγικού οράματος και η συνεχής αναβολή σημαντικών έργων, όπως η Νέα Αγορά, αναδεικνύουν τη μόνιμη αδράνεια και έλλειψη σχεδιασμού σε κάθε επίπεδο. Το πιο σημαντικό γεγονός της χρονιάς δεν ήταν κάποιο μεμονωμένο συμβάν, αλλά η γενικευμένη αδιαφορία και εγκατάλειψη από τις τοπικές και κεντρικές αρχές. Το 2025 καταγράφηκε ως χρονιά όπου η παρακμή «κανονικοποιήθηκε» και η πολιτική αδιαφορία φανερώθηκε χωρίς ντροπή. Το 2025 ξεχώρισε για μένα η παρουσία του Μανώλη Κ. Μοράρη, όχι επειδή επιχείρησε να δώσει λύσεις σε όλα τα προβλήματα, αλλά επειδή αρνήθηκε να συμμετάσχει στη συλλογική υποκρισία που χαρακτήρισε τη χρονιά. Σε μια περίοδο όπου η αδράνεια και η σιωπή παρουσιάζονταν ως υπευθυνότητα, επέλεξε να μιλήσει δημόσια, καθαρά και επώνυμα, βάζοντας το συμφέρον του τόπου πάνω από την προσωπική του ασφάλεια ή τη βολή του. Η στάση του υπήρξε αντίθετη στην επικοινωνιακή διαχείριση της πραγματικότητας που επικρατούσε σε πολλούς θεσμικούς φορείς. Η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα αντιμετώπισαν το 2025 σοβαρά προβλήματα στις υποδομές, στην καθημερινότητα και στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ η βρωμιά, η ανομία και η εγκατάλειψη έγιναν η καθημερινή εικόνα. Σ’ αυτό το περιβάλλον, η φωνή του Μανώλη Κ. Μοράρη αποτέλεσε μοναδικό φάρο ειλικρίνειας και ευθύνης, προκαλώντας έναν αναγκαίο δημόσιο διάλογο. Η σημασία του για το 2025 δεν είναι μόνο συμβολική. Η δημόσια, καθαρή και αποφασιστική του στάση τόνισε την ανάγκη για πράξεις αντί για λόγια, για μέτρα αντί για Δ.Τ. και για ανάληψη ευθύνης από τις αρχές σε κάθε επίπεδο. Ξεχώρισε γιατί υπενθύμισε σε όλους ότι η παρακμή δεν είναι ουδέτερη και ότι οι πολίτες απαιτούν ξεκάθαρη δράση για την αποκατάσταση της πόλης και του τόπου τους, καθιστώντας τον μια ηχηρή φωνή μέσα σε μια χρονιά σιωπής και εγκατάλειψης».
Η Νατάσα Κούλλαρου, επιχειρηματίας δήλωσε: «Παραμονή Χριστουγέννων και, κάνοντας έναν προσωπικό απολογισμό της χρονιάς, το γεγονός που ξεχωρίζω περισσότερο για τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα είναι η βράβευση της Τήλου για το πρόγραμμα Just Go Zero. Σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις, ένα μικρό νησί απέδειξε ότι το όραμα, η επιμονή και η συλλογική προσπάθεια μπορούν να φέρουν αποτελέσματα που ξεπερνούν τα σύνορα του τόπου μας και αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί χωρίς τη σταθερή πίστη και δουλειά της δημάρχου, Μαρίας Καμμά, που απέδειξε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση μπορεί να εμπνέει και να ανοίγει δρόμους.
Ως πρόσωπο της χρονιάς για το 2025 ξεχωρίζω τον περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, Γιώργο Χατζημάρκο. Με σταθερή στρατηγική, καθαρό σχέδιο και συνέπεια λόγων και πράξεων, έχει συμβάλει καθοριστικά στην ενίσχυση της θέσης των νησιών μας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Πιστεύω ότι τέτοιες πορείες δεν είναι τυχαίες, αλλά αποτέλεσμα δουλειάς, συνεργασιών και μιας βαθιάς αντίληψης για το μέλλον των Δωδεκανήσων».
Η Ρούλα Μπεκάκου, επιχειρηματίας, δηλώνει από την πλευρά της: «Καθώς το 2025 σημαδεύτηκε από έντονες γεωπολιτικές συρράξεις, λίγο πριν εκπνεύσει η χρονιά εάν πρέπει να απαντήσω στην ερώτηση θα το κάνω με φίλτρο επαγγελματικό. Το σημαντικότερο γεγονός της χρονιάς για το νησί μας, που ζει και αναπνέει από τον τουρισμό, ήταν ξεκάθαρα η παύση του πολέμου στο Ισραήλ. Μετά απ’ αυτό και με το άνοιγμα των πτήσεων επέστρεψε και η αγορά σε ένα είδος κανονικότητας. Λέω είδος, γιατί αυτό που ζούμε στο fashion industry από την πανδημία και μετά δεν είναι ακριβώς κανονικότητα, γεγονός που επιβεβαιώνεται από όλους τους συνεργάτες μας στο εξωτερικό δηλαδή τα πιο hot brands στο διεθνές “χρηματιστήριο” της μόδας.
Το πρόσωπο που ξεχώρισε και σέβομαι απεριόριστα είναι ο δικός μας Μιχάλης Σεΐτης που κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στην Ταϊλάνδη για τα World Abilitysport Games 2025. Με τις επιδόσεις του και τη σεμνότητά του είναι πάντα πηγή εμψύχωσης και έμπνευσης για όλους μας. Εύχομαι το νέο έτος να φέρει υγεία ειρήνη ευημερία σε όλον τον κόσμο, και στον καθένα μας ξεχωριστά ότι επιθυμεί!», αναφέρει καταλήγοντας.
H Βίβιαν Λουϊζίδου, βιολόγος ωκεανογράφος ΥΣΕΡ/ΕΛΚΕΘΕ απάντησε ότι: «Η χρονιά που πέρασε για τη Ρόδο και τα Δωδεκάνησα ήταν γεμάτη γεγονότα και προκλήσεις, όμως προσωπικά, ξεχωρίζω τρεις δράσεις με κοινό παρονομαστή: τον σεβασμό στο περιβάλλον, τον πολιτισμό και τον εθελοντισμό.
Πρώτη, η εκδήλωση για τη Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος που πραγματοποιήθηκε στο Θέρμαι και συμμετείχαν περισσότεροι από 1000 μαθητές δημοτικών σχολείων της Ρόδου.
Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε βιωματικά εργαστήρια, παιχνίδια, δράσεις και κατασκευές από περιβαλλοντικές οργανώσεις και ερευνητικά ιδρύματα, μαθαίνοντας για την προστασία του θαλάσσιου και χερσαίου περιβάλλοντος, την πρόληψη της ρύπανσης, την ενίσχυση της σωστής ανακύκλωσης, τη δενδροφύτευση και γενικότερα την ανάγκη για υπεύθυνη στάση απέναντι στη φύση. Σε αυτή τη δράση, είχα τη χαρά να βρίσκομαι ανάμεσα στους εκθέτες μέσω του Υδροβιολογικού Σταθμού (Ενυδρείο Ρόδου).
Η επένδυση στη γνώση και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των παιδιών αποτελεί τη μεγαλύτερη παρακαταθήκη για τον τόπο μας.
Δεύτερη, είναι η αναβίωση των “Ανθεστηρίων”. Ένας θεσμός που οι παλιότεροι θυμούνταν με νοσταλγία και οι νεότεροι αγκάλιασαν με ενθουσιασμό. Οι ομάδες που συμμετείχαν, με χειροποίητες στολές και δημιουργικότητα, μετέφεραν τα δικά τους μηνύματα για το φυσικό περιβάλλον. Τέλος, η βραδιά με τα drone. Ένα δείγμα του πώς η Ρόδος, μέσω της τεχνολογίας μπορεί να προσφέρει εμπειρίες πολιτισμού που ξεφεύγουν από τα συνηθισμένα, χωρίς να χάνει την ταυτότητά της.
Όσο για το ποιο πρόσωπο ξεχώρισε το 2025, εδώ η απάντηση είναι ξεκάθαρη: Ο κάθε ένας από εμάς είναι το πρόσωπο της χρονιάς. Ο εθελοντής που μαζεύει σκουπίδια από τις παραλίες, ο οδηγός που σέβεται τους συμπολίτες του και δεν παρκάρει πάνω σε ράμπες και πεζοδρόμια, ο επαγγελματίας που τηρεί τις ώρες κοινής ησυχίας, ο ξενοδόχος ή ιδιοκτήτης Airbnb που λειτουργεί με υπευθυνότητα, ο πολίτης που διαχωρίζει σωστά τα απορρίμματά του για τους κάδους της ανακύκλωσης, ο πολίτης που αν εντοπίσει τραυματισμένο ζώο ειδοποιεί άμεσα τις αρμόδιες υπηρεσίες, ο εργαζόμενος σε δημόσια υπηρεσία που υπηρετεί τη θέση του με ήθος, συνέπεια και ευσυνειδησία. Ο ενεργός πολίτης που νοιάζεται και παρεμβαίνει. Ο άνθρωπος που, καθημερινά από τη θέση του αγωνίζεται για έναν καλύτερο τόπο. Για μένα, αυτός είναι το πραγματικό πρόσωπο της χρονιάς».
