Τις εξετάσεις θα εποπτεύει ανεξάρτητη αρχή. Τα θέματα θα επιλέγονται από την τράπεζα θεμάτων. Τα γραπτά θα βαθμολογούνται από σώμα αξιολογητών και θα ψηφιοποιούνται. Η σημερινή ελάχιστη βάση εισαγωγής στα ΑΕΙ θα αντικατασταθεί από τη βάση του 10 στο εθνικό απολυτήριο. Τα ΑΕΙ θα συμμετέχουν στην επιλογή των εισακτέων τους.
Αυτοί είναι οι πέντε βασικοί άξονες, πάνω στους οποίους θα εργαστεί το επιτελείο του υπουργείου Παιδείας για την καθιέρωση του εθνικού απολυτηρίου και τη διασφάλιση της αξιοπιστίας της βαθμολόγησης των μαθητών του λυκείου. Κομβικό σημείο είναι η διαφύλαξη του αδιάβλητου της βαθμολόγησης των μαθητών – το αναγνωρισμένο από όλους εχέγγυο στο οποίο το ισχύον σύστημα των Πανελλαδικών Εξετάσεων οφείλει και τη μακροβιότητά του.
Το χρονοδιάγραμμα
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη επισκέφθηκε το Μέγαρο Μαξίμου την περασμένη Δευτέρα, αμέσως μετά την επιστροφή στην Αθήνα του κυβερνητικού επιτελείου από τη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης, στην οποία ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγγειλε την έναρξη εθνικού διαλόγου για τη θέσπιση του εθνικού απολυτηρίου από τη σχολική χρονιά 2026-2027. Αν το χρονοδιάγραμμα τηρηθεί, το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί από τους μαθητές οι οποίοι την τρέχουσα σχολική χρονιά θα αποφοιτήσουν από το γυμνάσιο και το 2026-2027 θα εισαχθούν στην Α΄ Λυκείου.
Μέσα στην εβδομάδα που μας πέρασε έγιναν ήδη συσκέψεις, καθώς «πρέπει να υπάρξει σωστός χρονισμός σε όλα τα επίπεδα», όπως έλεγαν αρμόδιες πηγές στην «Κ». Τα βασικά στάδια είναι δύο: το πρώτο αφορά την κατάρτιση της φόρμουλας του εθνικού απολυτηρίου, με βάση τη διεθνή πρακτική αλλά και τις προτάσεις που έχουν ήδη διατυπωθεί κατά καιρούς στην Ελλάδα (π.χ. από το ΠΑΣΟΚ το 2011). Το δεύτερο στάδιο θα είναι η διαδικασία του εθνικού διαλόγου με τα πολιτικά κόμματα. Πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι στόχος είναι όλα να είναι έτοιμα στο τέλος Αυγούστου του 2026.
Οτιδήποτε σχετίζεται με την αξιολόγηση των μαθητών (π.χ. διαγωνίσματα, γραπτά προαγωγικών εξετάσεων, εργασίες) θα μπαίνουν στον ψηφιακό φάκελό τους.
Ως προς τη ρύθμιση του εθνικού απολυτηρίου, το γενικό πλαίσιο είναι το εξής:
– Τα θέματα στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στις τρεις τάξεις του λυκείου θα επιλέγονται μόνο από τράπεζα θεμάτων. Η τράπεζα θα οργανωθεί από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, ενώ εξετάζεται να συμμετάσχουν και πανεπιστημιακοί.
– Τα γραπτά των εξετάσεων θα βαθμολογούνται από σώμα βαθμολογητών, και όχι από τους καθηγητές του σχολείου.
– Οτιδήποτε σχετίζεται με την αξιολόγηση των μαθητών (π.χ. τεστ, ωριαία διαγωνίσματα, γραπτά προαγωγικών εξετάσεων, εργασίες) θα ψηφιοποιούνται και θα μπαίνουν στον ψηφιακό φάκελο του μαθητή. Αυτό θα προσφέρει διαφάνεια, θα κάνει τους εκπαιδευτικούς πιο προσεκτικούς στη βαθμολόγηση, αλλά και θα τους θωρακίσει έναντι των γονιών που πιέζουν για μεγάλους βαθμούς…
– Κάθε απόφοιτος λυκείου θα πρέπει να έχει στο απολυτήριό του τουλάχιστον 10, προκειμένου να διεκδικήσει την εισαγωγή του στα ΑΕΙ.
– Για την εποπτεία των εξετάσεων θα θεσμοθετηθεί ανεξάρτητη αρχή εξετάσεων. Ο νόμος θα πρέπει να έχει συνταχθεί έως τον Μάιο του 2026.
– Για την εισαγωγή στα ΑΕΙ, τα ιδρύματα θα έχουν λόγο κυρίως ως προς τα μαθήματα τα οποία θεωρούν κρίσιμα για την εισαγωγή σε κάθε σχολή (π.χ. τα Αρχαία για τις Φιλολογίες, τα Μαθηματικά για τα τμήματα Μαθηματικών, τη Βιολογία και Χημεία για τις Ιατρικές, τις Αρχές Οικονομικής Θεωρίας και τα Μαθηματικά για τα Οικονομικά) και εάν αυτά θα πρέπει να εξετάζονται σε πανελλαδικού τύπου εξετάσεις, όπως σήμερα. Στην περίπτωση αυτή η συμμετοχή στις εξετάσεις θα είναι προαιρετική, καθώς μπορεί να υπάρξουν τμήματα ΑΕΙ που για την εισαγωγή θα ζητούν μόνο απολυτήριο λυκείου.
Κάθε απόφοιτος λυκείου θα πρέπει να έχει στο απολυτήριό του τουλάχιστον 10, προκειμένου να διεκδικήσει την εισαγωγή του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Βέβαια, δεν έχουν «κλειδώσει» τμήματα του νέου συστήματος, τα οποία θα διαμορφωθούν από τη δουλειά που θα κάνει η ομάδα η οποία θα οργανώσει το έργο στο υπουργείο Παιδείας και από τον εθνικό διάλογο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στην ομάδα εργασίας μετέχουν νομικοί και καθηγητές εκπαιδευτικής πολιτικής και παιδαγωγικών από πανεπιστήμια της Πελοποννήσου, των Αθηνών και των Ιωαννίνων. Για παράδειγμα, δεν έχει κριθεί εάν ο βαθμός του απολυτηρίου θα διαμορφώνεται μόνο από τις επιδόσεις – μέσο βαθμό στη Β΄ και Γ΄ Λυκείου, και σε ποια «αναλογία», ή και από την Α΄ Λυκείου.
Τα πρότυπα
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο σχεδιασμός του υπουργείου Παιδείας είναι ο διάλογος να γίνει από το μηδέν με όλα τα κόμματα, ώστε να μην υπάρχουν διαφωνίες σε κρίσιμα ζητήματα όπως η διασφάλιση του αδιάβλητου των εξετάσεων και η βαθμολόγηση των μαθητών. Ωστόσο θα ληφθούν υπόψη τα τεχνικά ζητήματα που είναι ήδη γνωστά και αποτελούν τον κορμό του εθνικού απολυτηρίου διεθνώς, όπως ενδεικτικά το Baccalauréat στη Γαλλία και το Abitur στη Γερμανία αλλά και International Baccalaureate. Επίσης, θα πρέπει να εξετασθεί το ζήτημα του κόστους της υλοποίησης του εθνικού απολυτηρίου.
Η πολιτική συναίνεση κρίνεται απαραίτητη αφού, με βάση τον σχεδιασμό, η υλοποίηση του εθνικού απολυτηρίου θα πάρει καιρό, οι πρώτοι απόφοιτοι θα βγουν το 2030 και μέχρι τότε θα έχουν μεσολαβήσει εθνικές εκλογές. Οπως τόνισε στην «Κ» κυβερνητικό στέλεχος, «ο νόμος για το εθνικό απολυτήριο θα ψηφιστεί από τη νυν κυβέρνηση και θα εφαρμοστεί από την επόμενη. Αρα είναι απαραίτητη η πολιτική συναίνεση σε ένα τόσο σημαντικό ζήτημα όπως η εισαγωγή των παιδιών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση».
Πηγή: kathimerini.gr