Μια νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση η οποία θα οδηγήσει σε μειώσεις κύριων συντάξεων των παλιών «ευγενών» ταμείων, μειώσεις στις επικουρικές και στα εφάπαξ σε επίπεδα 20% με 25%, αλλά και περιορισμό των ασφαλιστικών δικαιωμάτων, είναι το «μυστικό» που κρύβεται πίσω από τις εκθέσεις του ΔΝΤ και της Κομισιόν για την πρόοδο του ελληνικού προγράμματος.
Είναι γνωστό πλέον ότι ασφαλής και μόνιμη λύση για πάσα νόσο και πάσα… αστοχία στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα παραμένει το Ασφαλιστικό. Γι’ αυτό και οι δανειστές της Ελλάδας σε κάθε αναθεωρημένο μνημόνιο επαναλαμβάνουν τη γνωστή επωδό: εάν δεν βελτιώσετε τις εισπράξεις από τη φοροδιαφυγή, θα υπάρξει νέα μείωση συντάξεων… Η οποία, ούτως ή άλλως, προβλέπεται και ως προαπαιτούμενο σε κάθε νέο μνημόνιο, αφού τίθεται βασική προϋπόθεση η εξασφάλιση της βιωσιμότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης…
Είναι χαρακτηριστικό ότι στην τελευταία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου επαναλαμβάνεται ότι θα υπάρξει «ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος, με στόχο την εξασφάλιση της βιωσιμότητάς του», παράλληλα με την απειλή για νέα παρέμβαση στο επίπεδο των δαπανών, εφόσον υπάρξουν αστοχίες. Παράλληλα, περιγράφει ξεκάθαρα μια νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση, με αιχμή τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών και κυρίως τη μείωση των παροχών σε κατηγορίες ασφαλισμένων – Ταμείων των οποίων οι συντάξεις είναι υψηλότερες από αυτές που αντιστοιχούν στις εισφορές που-έχουν καταβληθεί. Παρ’ότι το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα δεν είναι σύστημα πλήρως ανταποδοτικό, αλλά αναδιανεμητικό, η τρόικα επιβάλλει μια νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση που οδηγεί σε περικοπές κύριων συντάξεων, σε ασφαλισμένους κυρίως ΔΕΚΟ και τραπεζών, οι οποίοι ναι μεν έχουν ενταχθεί στο ΙΚΑ, διατηρούν όμως διαφορετικές παροχές σε σχέση με τους υπόλοιπους ασφαλισμένους του ιδιωτικού τομέα. Ζητούν χαρακτηριστικά οι δανειστές να υπάρξουν παρεμβάσεις, καθώς υποστηρίζουν ότι «υπάρχουν Ταμεία όπου οι παροχές υπερβαίνουν τις εισφορές που έχουν καταβληθεί, σε αντίθεση με το ΙΚΑ».
Καυτός Σεπτέμβριος
Ο Σεπτέμβριος θα είναι καθοριστικός μήνας, τόσο γιατί θα ξεκινήσουν νέες σκληρές διαπραγματεύσεις με την τριμελή των δανειστών όσο και διότι, βάσει του νέου μνημονίου, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχει δεσμευτεί ότι θα παρουσιάσει αναλογιστικές μελέτες για τα ασφαλιστικά ταμεία. Στο στόχαστρο μπαίνουν και τα επικουρικά ταμεία και τα ταμεία εφάπαξ. Οι μελέτες θα δείξουν το μέγεθος των νέων μειώσεων που αναμένεται να επιβληθούν από το 2014 και μετά. Αναλογιστές και ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης προεξοφλούν νέα μείωση κοντά στο 20% με 25%, και αυτό που θεωρούν διαπραγματεύσιμο είναι το ποιους θα αφορούν οι νέες αυτές μειώσεις. Εάν θα εφαρμοστούν δηλαδή μόνο για τους νέους συνταξιούχους ή θα επεκταθούν και στους ήδη συνταξιούχους. Η εμπειρία των προηγούμενων… διαπραγματεύσεων, πάντως, έδειξε ότι οι μειώσεις θα είναι αναδρομικές και θα αφορούν για τα μεν επικουρικά και τους ήδη συνταξιούχους, για τα δε εφάπαξ και όσους έχουν καταθέσει αιτήσεις χωρίς να έχει εκδοθεί ακόμη απόφαση. Ή καμπάνα χτυπάει και αυτή τη φορά για το εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι είναι πολύ πιθανό να υποστούν και τρίτη μείωση μιας εφάπαξ παροχής που ακόμη δεν έχουν λάβει, παρ’ ότι τη δικαιούνταν πριν καν υπογραφεί το πρώτο μνημόνιο!
Όλα για τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους
Αν κι από μόνη της η οικονομική κατάσταση των Ταμείων οδηγεί σε νέες δραματικές περικοπές, κάτι που αποκλείει σε επίπεδο προθέσεων ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, μία ακόμη μνημονιακή δέσμευση οδηγεί απευθείας στα νέα μέτρα. Πρόκειται για την πρόβλεψη μείωσης του μη μισθολογικού κόστους, μέσα από τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 3,9%, σταδιακά και σε τρία χρόνια από το 2014.
Για να μην υπάρξουν νέες περικοπές σε δικαιώματα και συντάξεις, θα πρέπει το υπουργείο Εργασίας να βρει τρόπο να εφαρμόσει τη δέσμευση με τρόπο «δημοσιονομικά ουδέτερο»…
Μάλιστα, η τρόικα, μέσα από την έκθεση του ΔΝΤ, που είναι πιο ξεκάθαρη και «σκληρή» σε σχέση με αυτήν της Κομισιόν, επανέρχεται και στο θέμα των κοινωνικών πόρων, ζητώντας την επανεξέτασή τους και τη σταδιακή-μερική κατάργησή τους.
Το θέμα είναι καυτό, όμως η τρόικα επιμένει ακόμη και στον χαρακτηρισμό «ενοχλητικοί φόροι», ενδεικτικό της στάσης που θα κρατήσει στην επικείμενη διαπραγμάτευση του Σεπτεμβρίου.
Τι άλλο προβλέπει
Εκτός από την «ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος», το νέο μνημόνιο περιλαμβάνει μια σειρά παρεμβάσεων που από μόνες τους κάθε μία κρύβουν και νέες μειώσεις σε παροχές ή ασφαλιστικά δικαιώματα.
Σημαντικότερη παρέμβαση, που οδηγεί αυτόματα σε νέα, είναι η δέσμευση προηγούμενου Μεσοπρόθεσμου για εκ νέου αναθεώρηση του καθεστώτος αναπηρίας ώστε να διασφαλιστεί ότι οι συντάξεις αναπηρίας δεν υπερβαίνουν το 10% του συνολικού αριθμού των συντάξεων. Βέβαια, βασική προϋπόθεση για την παρέμβαση αυτή είναι να δίνονται οι αναπηρικές συντάξεις, οι οποίες έχουν χαθεί στα γρανάζια της γραφειοκρατίας του ΙΚΑ και των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ).
Στο στόχαστρο της τρόικας μπαίνει και ο νέος ενιαίος εισπρακτικός μηχανισμός ληξιπρόθεσμων χρεών (ΚΕΑΟ) που δημιουργήθηκε ως προαπαιτούμενο της προηγούμενης εκταμίευσης, στις αρχές του προηγούμενου μήνα.
Η λειτουργία του και κυρίως η αποτελεσματικότητά του τίθενται υπό αμφισβήτηση και οι δανειστές επισημαίνουν ότι μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου μια ειδική ομάδα εργασίας θα αξιολογήσει την εισπραξιμότητα και θα εντοπίσει καθυστερήσεις, αφού έχει τεθεί στόχος είσπραξης 4,2 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα τέσσερα μεγάλα Ταμεία (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ και ΕΤΑΑ).
