• Υπόθεση σε κατοικία και γραφείο στη Ρόδο αναδεικνύει κενά ενημέρωσης και δυσλειτουργίες στον ΔΕΔΔΗΕ με σοβαρούς κινδύνους για τους καταναλωτές
Μέσα από μια διπλή εμπειρία διακοπής ηλεκτροδότησης πρώτα σε επαγγελματικό χώρο και έπειτα σε κατοικία αναδεικνύεται με οξύ τρόπο ένα πρόβλημα που, σύμφωνα με μαρτυρίες, δεν είναι μεμονωμένο: διακοπές λόγω λήξης ή «εκκρεμότητας» ΥΔΕ (Υπεύθυνης Δήλωσης Εγκαταστάτη) χωρίς προηγούμενη, έγκαιρη και έγκυρη ειδοποίηση, ακόμη και όταν ο καταναλωτής έχει καταθέσει νέα ΥΔΕ και δεν έχει καμία ληξιπρόθεσμη οφειλή.
Η καταγγέλλουσα, με σπίτι και γραφείο στη Ρόδο, περιγράφει ότι υπέβαλε ηλεκτρονικά νέα ΥΔΕ ήδη από τον Φεβρουάριο του 2025, εγκαταστάθηκε μάλιστα στη συνέχεια νέος τριφασικός μετρητής, όμως «χθες το μεσημέρι» επέστρεψε σε σκοτεινό σπίτι: η παροχή είχε διακοπεί απροειδοποίητα. Λίγες ημέρες πριν, αντίστοιχο περιστατικό είχε σημειωθεί και στο γραφείο, εν ώρα εργασίας. Μετά τις διαμαρτυρίες, η εταιρεία παραδέχθηκε λάθος, ζήτησε συγγνώμη και αποκατέστησε το ρεύμα. Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: πώς και γιατί φτάνουν τέτοια λάθη ως την πρίζα του πολίτη;
«Κατέθεσα ΥΔΕ από τον Φεβρουάριο, μου βάλατε νέο ρολόι – και παρ’ όλα αυτά μείναμε χωρίς ρεύμα»
Στον πυρήνα της υπόθεσης βρίσκεται μια φαινομενικά παράδοξη αλληλουχία: καταναλώτρια υποβάλλει νέα ΥΔΕ ηλεκτρονικά, ακολουθεί εγκατάσταση νέου τριφασικού μετρητή, οι λογαριασμοί είναι εξοφλημένοι, και παρ’ όλα αυτά ακολουθεί αποκοπή. Η ίδια υποστηρίζει ότι δεν έλαβε ποτέ ταχυδρομική ειδοποίηση για λήξη ΥΔΕ ή απαίτηση επανελέγχου ούτε για την κατοικία ούτε για τον επαγγελματικό χώρο. Μόνο κατόπιν δικού της αιτήματος εστάλη ηλεκτρονικά ένα «μηχανογραφημένο και ανυπόγραφο» έγγραφο ως «απόδειξη» ότι είχε δήθεν προηγηθεί ενημέρωση. Η εταιρεία, σύμφωνα με την ίδια, απέδωσε το συμβάν σε εσωτερική δυσλειτουργία του συστήματος ενημέρωσης/καταχώρισης και προχώρησε σε επανασύνδεση.
Τι είναι η ΥΔΕ και γιατί (δικαίως) «καίει» τόσο
Η ΥΔΕ είναι το βασικό έγγραφο ασφαλείας μιας εσωτερικής ηλεκτρικής εγκατάστασης (ΕΗΕ). Πιστοποιεί ότι η εγκατάσταση κατασκευάστηκε/λειτουργεί σύμφωνα με τα ισχύοντα πρότυπα (ΕΛΟΤ HD 384 κ.ά.) και συνοδεύεται από πρωτόκολλο ελέγχου, σχέδια και υπεύθυνες δηλώσεις. Ο ΔΕΔΔΗΕ έχει ειδική σελίδα ενημέρωσης για τη χρησιμότητα της ΥΔΕ, υπενθυμίζοντας ότι αφορά ευθέως την ασφάλεια των χρηστών και των εγκαταστάσεων.
Η Υπουργική Απόφαση 101195/2021 ορίζει ρητά ότι ο Διαχειριστής του Δικτύου (ΔΕΔΔΗΕ) μπορεί να αρνηθεί ηλεκτροδότηση, επανασύνδεση ή και να προχωρήσει σε διακοπή μέχρι να υποβληθεί ΥΔΕ σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Πρόκειται για πρόβλεψη ασφαλείας: χωρίς σε ισχύ ΥΔΕ, η εγκατάσταση θεωρείται τυπικά μη ασφαλής. Το γράμμα του κανόνα είναι αυστηρό — και δικαίως. Η εφαρμογή του, όμως, στην πράξη απαιτεί τεχνική ακρίβεια, ενημερωμένα μητρώα και, προπάντων, έγκαιρη, αποδεδειγμένη ειδοποίηση των πολιτών.
«Μας ενημερώνουν;» – Τι λέει η εταιρεία και τι αναφέρουν οι καταναλωτές
Σε παλαιότερη δημόσια ενημέρωση, ο ΔΕΔΔΗΕ είχε επισημάνει ότι ενημερώνει με επιστολές τους ιδιοκτήτες όταν παρέλθει η ισχύς της ΥΔΕ, αφήνοντας «μεγάλο χρονικό περιθώριο» έως και έξι μήνες πριν από τυχόν διακοπή για λόγους ασφαλείας. Η πρακτική αυτή έχει αναφερθεί σε ρεπορτάζ και ενημερωτικά δημοσιεύματα της περιόδου.
Ωστόσο, πραγματικές περιπτώσεις σαν αυτή της Ρόδου όπου ο πολίτης δηλώνει ότι δεν έλαβε ποτέ επιστολή φωτίζουν ένα πιθανό χάσμα ανάμεσα στην τυπική διαδικασία και στην εκτέλεσή της στο πεδίο: αν ένα πληροφοριακό σύστημα δεν ενημερωθεί εγκαίρως για τη νέα ΥΔΕ που ήδη υποβλήθηκε, αν μια επιστολή δεν αποσταλεί/παραδοθεί ή δεν τεκμηριώνεται παραλαβή, τότε ο πολίτης βρίσκεται αντιμέτωπος με μια «σιωπηλή» γραφειοκρατία που φτάνει ως την αποζεύξη στο μετρητή.
Ψηφιακά εργαλεία υπάρχουν – αξιοποιούνται όμως σωστά;
Ο ΔΕΔΔΗΕ διαθέτει διαδικτυακή εφαρμογή αναζήτησης ημερομηνίας λήξης ΥΔΕ ανά αριθμό παροχής, ώστε ο καταναλωτής να γνωρίζει πότε οφείλει να ζητήσει επανέλεγχο. Παράλληλα, η υποβολή ΥΔΕ και συνοδευτικών εντύπων γίνεται ηλεκτρονικά, ενώ υπάρχει και σελίδα με τα έντυπα και τις οδηγίες/ελέγχους που διενεργεί η εταιρεία επί της ΥΔΕ. Αυτές οι δυνατότητες οφείλουν να «κουμπώνουν» απρόσκοπτα με τα εσωτερικά συστήματα, αλλιώς η πληροφορία μένει «ορφανή» και τα λάθη πολλαπλασιάζονται.
Στις διακοπές λόγω απλήρωτων λογαριασμών, ο Προμηθευτής (ο πάροχος ρεύματος του πελάτη) ζητά από τον ΔΕΔΔΗΕ την εκτέλεση της διακοπής και αυτή γίνεται χωρίς περαιτέρω ειδοποίηση από τον Διαχειριστή. Πρόκειται για άλλη, ξεχωριστή διαδικασία, που δεν έχει σχέση με την ΥΔΕ. Στην υπόθεση της Ρόδου όλοι οι λογαριασμοί ήταν εξοφλημένοι, άρα ο μόνος λόγος που επικαλείται η εταιρεία είναι η ΥΔΕ. Το να ξεχωρίζονται καθαρά τα δύο «μονοπάτια» (απλήρωτες οφειλές vs. ΥΔΕ) είναι κρίσιμο, ώστε να μην συγχέονται διαφορετικοί κανόνες ειδοποίησης και να μην τιμωρείται ο συνεπής πελάτης.
Όταν η διαδικασία «κολλάει» μέσα: οι εσωτερικές ανεπάρκειες που πληρώνει ο πολίτης
Η ίδια η καταγγέλλουσα περιγράφει πως, παρά τη νέα ΥΔΕ και τον νέο μετρητή, η διακοπή έγινε επειδή δεν «πέρασε» σωστά η πληροφορία στο εσωτερικό σύστημα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο έλεγχος συμμόρφωσης δεν είναι τεχνικός (δεν ελέγχονται οι εγκαταστάσεις), αλλά διοικητικός: ταυτοποίηση στοιχείων, ημερομηνίες, αντιστοίχιση παροχής, ορθή αρχειοθέτηση ψηφιακών εγγράφων. Αν αυτό το γρανάζι δεν δουλέψει ρολόι, η αποκοπή γίνεται καθαρά διοικητική «ποινή» για ένα λάθος που δεν βαραίνει τον καταναλωτή. Ο ίδιος ο ΔΕΔΔΗΕ, σε πρόσφατα εγχειρίδια και ενημερώσεις του, περιγράφει τα βήματα διοικητικού ελέγχου κατά την υποβολή ΥΔΕ. Η συνέπεια και η ακρίβεια σε αυτά τα βήματα είναι όρος αξιοπιστίας.
