Στην Πατριαρχική Απόδειξη επί τοις Χριστουγέννοις 2025, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος τονίζει το σωτηριολογικό και υπαρξιακό νόημα της Ενανθρωπήσεως του Χριστού, δοξολογώντας την «άφραστον και ακατάληπτον συγκατάβασιν» του Θεού, ο οποίος αποκαλύπτεται ως «Εμμανουήλ», δηλαδή «Θεός μεθ’ ημών».
Ο Παναγιώτατος υπογραμμίζει ότι η Γέννηση του Χριστού «ανέτειλε τω κόσμω το φως της γνώσεως», αποκαλύπτοντας πως μόνο η χριστιανική πίστη μπορεί να απαντήσει στις βαθύτερες αναζητήσεις του ανθρώπου και να προσφέρει αληθινή ελευθερία. Όπως επισημαίνει, η Ενανθρώπηση δεν αποτελεί γεγονός του παρελθόντος, αλλά βιώνεται διαρκώς στη ζωή των πιστών, οδηγώντας τους προς τη «μέλλουσα πόλη» και τη Βασιλεία του Θεού.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο μήνυμα της ειρήνης σε έναν κόσμο που μαστίζεται από πολέμους. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπενθυμίζει ότι η Εκκλησία προσεύχεται «υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου» και τονίζει πως η αυθεντική πίστη δεν υποδαυλίζει τη βία αλλά «επουλώνει πληγές», παραπέμποντας χαρακτηριστικά στο μήνυμα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ότι το θρησκευτικό βίωμα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για τη νομιμοποίηση συγκρούσεων.
Ολόκληρο το κείμενο έχει ως εξής:
Τιμιώτατοι αδελφοί Ιεράρχαι και προσφιλέστατα τέκνα εν Κυρίω,
Αξιωθέντες και πάλιν να φθάσωμεν την μεγάλην εορτήν της κατά σάρκα Γεννήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού, δοξολογούμεν την «άφραστον και ακατάληπτον συγκατάβασιν» Αυτού, του Σωτήρος του γένους των ανθρώπων και Λυτρωτού απάσης της κτίσεως εκ της φθοράς, αναβοώντες μετά των Αγγέλων «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία».
Ο Χριστός απεκαλύφθη ως «Εμμανουήλ», ως «Θεός μεθ ημών» και «υπέρ ημών», ως Θεός πλησίον ενός εκάστου εξ ημών, ως «και ημών αυτών συγγενέστερος». Ο «ομοούσιος» τω Θεώ Πατρί προαιώνιος Λόγος, καθώς εδογμάτισεν η εν Νικαία Α’ Οικουμενική Σύνοδος, η 1700η επέτειος από της συγκλήσεως της οποίας ετιμήθη πρεπόντως υπό του χριστιανικού κόσμου κατά το παριππεύον έτος, «ομοιούται τω ιδίω ποιήματι», σαρκωθείς εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου, «ίνα τους ανθρώπους θεούς αποδείξη».
Το Απολυτίκιον των Χριστουγέννων διακηρύσσει ότι η Γέννησις του Χριστού «ανέτειλε τω κόσμω το φως το της γνώσεως», απεκάλυψε το «υπερβατικόν και καθολικόν νόημα» της ζωής και της ιστορίας, την αλήθειαν, ότι μόνον η χριστιανική πίστις δύναται να ικανοποιήση πλήρως τας βαθυτέρας αναζητήσεις του νοός και την δίψαν της καρδίας, ότι «ουκ έστιν εν άλλω ουδενί η σωτηρία» ει μη εν Χριστώ. Έκτοτε, «η γνώσις», ήτις «φυσιοί», κρίνεται εκ του Κυριακού «Γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς».
Το υπέρλογον γεγονός της Ενσαρκώσεως βιούται και επαναλαμβάνεται πνευματικώς εις την ζωήν των πιστών, των αγαπώντων την επιφάνειαν του Σωτήρος Χριστού. Όπως γράφει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, «Ο του Θεού Λόγος εφάπαξ κατά σάρκα γεννηθείς, αεί γεννάται θέλων κατά πνεύμα δια φιλανθρωπίαν τοις θέλουσι». Εν τη εννοία ταύτη, ο εορτασμός των Χριστουγέννων, της Σαρκώσεως του Θεού και της κατά χάριν θεώσεως του ανθρώπου, δεν μας στρέφει προς εν γεγονός του παρελθόντος, αλλά μας κατευθύνει προς την «μέλλουσαν πόλιν», προς την αιωνίαν Βασιλείαν του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
Εις ένα κόσμον, όπου ηχούν αι πολεμικαί ιαχαί και η κλαγγή των όπλων, διασαλπίζεται το αγγελικόν «επί γης ειρήνη», η φωνή του Κυρίου μακαρίζει τους «ειρηνοποιούς» και η Αγία Εκκλησία Του δέεται εις την Θείαν Λειτουργίαν «υπέρ της άνωθεν ειρήνης» και «υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου». Η γνησία πίστις εις Θεόν ζώντα ενδυναμώνει τον αγώνα δια την ειρήνην και την δικαιοσύνην, ακόμη και όταν ούτος ευρίσκεται ενώπιον ανυπερβλήτων, κατ άνθρωπον, εμποδίων. Ως θεοκινήτως δηλούται εις το Μήνυμα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, την πρώτην δεκαετηρίδα της οποίας θα εορτάσωμεν κατά το επερχόμενον έτος, «το λάδι του θρησκευτικού βιώματος πρέπει να χρησιμοποιείται για να επουλώνει πληγές και όχι για να αναζωπυρώνει τη φωτιά των πολεμικών συρράξεων».
Το Ευαγγέλιον της ειρήνης αφορά εξόχως εις ημάς τους Χριστιανούς. Θεωρούμεν ανεπίτρεπτον την αδιαφορίαν δια την διάσπασιν της Χριστιανοσύνης, ιδίως όταν αύτη συνοδεύεται από φονταμενταλισμόν και ρητήν απόρριψιν των διαχριστιανικών διαλόγων, οι οποίοι έχουν τελικόν σκοπόν την υπέρβασιν της διαιρέσεως και την επίτευξιν της ενότητος. Το χρέος του αγώνος δια την χριστιανικήν ενότητα είναι αδιαπραγμάτευτον. Εις την νέαν γενεάν των Χριστιανών ανήκει η ευθύνη της συνεχίσεως των προσπαθειών των πρωτεργατών της Οικουμενικής Κινήσεως και της δικαιώσεως των οραμάτων και των μόχθων των.
Ανήκομεν εις τον Χριστόν, ο οποίος είναι «η ειρήνη ημών» και η «πεπληρωμένη χαρά» εις την ζωήν μας, η «ευδοκία», η πηγάζουσα εκ της βεβαιότητος ότι «ήλθεν η αλήθεια» και «παρέδραμεν η σκιά», ότι η αγάπη είναι ισχυροτέρα από το μίσος και η ζωή ισχυροτέρα από τον θάνατον, ότι το κακόν δεν έχει τον τελευταίον λόγον εις την ζωήν του κόσμου, την οποίαν κατευθύνει ο Χριστός, ο «χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας». Αυτή η πίστις πρέπει να διαλάμπη και να αποκαλύπτεται εις τον τρόπον με τον οποίον τιμώμεν τα Χριστούγεννα και τας άλλας εκκλησιαστικάς εορτάς. Ο θεοτερπής εορτασμός εκ μέρους των πιστών οφείλει να μαρτυρή την μεταμορφωτικήν δύναμιν της εις Χριστόν πίστεως δια την ζωήν μας, να είναι καιρός ευδοκίας και πνευματικής ευφροσύνης, βιώσεως εκείνης της ανεκλαλήτου «μεγάλης χαράς», η οποία είναι «συνώνυμος του Ευαγγελίου».
Ιερώτατοι και Θεοφιλέστατοι αδελφοί και αγαπητά τέκνα,
Κατά το έτος 2026, η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία τιμά την συμπλήρωσιν 1400 ετών από της 7ης Αυγούστου 626, ότε εψάλη «ορθοστάδην» ο Ακάθιστος Ύμνος, κατά την Ιεράν Αγρυπνίαν εν τω Ιερώ Ναώ της Παναγίας Βλαχερνών, εις έκφρασιν ευγνωμοσύνης προς την Υπεραγίαν Θεοτόκον, δια την διάσωσιν της Πόλεως εκ της επιδρομής εχθρών δυσμενών. Επί τη ιστορική ταύτη επετείω, η Επετηρίς του Οικουμενικού Πατριαρχείου του έτους 2026 αφιερούται εις την ανάμνησιν του σημαντικού τούτου γεγονότος δια την Παράδοσιν και την ταυτότητά μας, αι οποίαι είναι αδιασπάστως και βαθέως συνυφασμέναι με την τιμήν προς την αειμακάριστον και παναμώμητον Μητέρα του Θεού ημών και Υπέρμαχον Στρατηγόν του Γένους.
Εν τω πνεύματι τούτω, κλίνοντες το γόνυ ενώπιον της Βρεφοκρατούσης Μαριάμ και προσκυνούντες τον την ημετέραν μορφήν αναλαβόντα Θεόν Λόγον, ευχόμεθα εις πάντας υμάς ευλογημένον το Άγιον Δωδεκαήμερον, καλλίκαρπον δε εν έργοις αγαθοίς και πλήρη θείων δωρημάτων τον νέον ενιαυτόν της χρηστότητος του Κυρίου, Ω πρέπει πάσα δόξα, τιμή και προσκύνησις, νυν και αεί και εις πάντας τους αιώνας. Αμήν!
Χριστούγεννα 2025
† Ο Κωνσταντινουπόλεως ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ
διάπυρος προς Θεόν ευχέτης πάντων υμών
