• Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας ενεργοποιεί συστημικό έλεγχο και ζητά πλήρεις ηλεκτρονικούς φακέλους, ενώ η Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛ.ΑΣ. ερευνά καταγγελίες για άδειες που φέρονται να εκδόθηκαν με υπογραφές αποβιωσάντων και παρεμβάσεις σε βιβλία πρωτοκόλλου
Η θεσμική πίεση προς την Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου Ρόδου εντείνεται με ρυθμό που υπαγορεύει η σοβαρότητα των ευρημάτων της προηγούμενης περιόδου.
Δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί ειδικότερα η αποστολή της απάντησης της υπηρεσίας προς την Εθνική Αρχή Διαφάνειας σε προηγούμενο ερώτημά της και ξεκίνησε νέος κύκλος ερευνών από δύο μέτωπα.
Από τη μία πλευρά η Εθνική Αρχή Διαφάνειας ανοίγει συστημικό έλεγχο που αποτυπώνει τον τρόπο λειτουργίας της υπηρεσίας στο σύνολό της.
Από την άλλη η Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας διερευνά με αυτοτελή δικογραφία ενδείξεις έκδοσης οικοδομικών αδειών με υπογραφές ιδιωτών μηχανικών που δεν βρίσκονται πλέον εν ζωή, καθώς και πιθανές επεμβάσεις στα βιβλία πρωτοκόλλου αδειών.
Το αποτέλεσμα είναι ένα περιβάλλον διοικητικής δοκιμασίας με υψηλές απαιτήσεις τεκμηρίωσης και πλήρη λογοδοσία.
Το νέο πλαίσιο ελέγχου και η παράταση υποβολής στοιχείων
Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας ζήτησε πλήρη ηλεκτρονικό φάκελο για όλες τις κρίσιμες ροές της Υπηρεσίας Δόμησης. Το αίτημα περιλαμβάνει αναλυτικούς πίνακες για προεγκρίσεις και βεβαιώσεις όρων δόμησης, άδειες δόμησης, χειρισμό καταγγελιών αυθαιρέτων, αυτοψίες, επιβολές κυρώσεων και αποφάσεις ανασύστασης φακέλων οικοδομικών αδειών.
Αφού ολοκληρώθηκε ο ανωτέρω έλεγχος απεστάλη και νέο ερώτημα προς το γραφείο προσωπικού για τα ονόματα όλων όσοι υπηρέτησαν στη Διεύθυνση Πολεοδομικού Σχεδιασμού και στην Υπηρεσία Δόμησης το ίδιο διάστημα.
Στο χρονικό παράθυρο που έχει θέσει η Εθνική Αρχή Διαφάνειας από την 1η Νοεμβρίου 2022 έως την 30ή Δεκεμβρίου 2024 έχουν πρωτοκολληθεί περίπου δέκα χιλιάδες πεντακόσιες αιτήσεις. Ο όγκος αυτός δεν είναι μόνο ποσοτικός. Αφορά πράξεις με ουσιαστικό πολεοδομικό αποτύπωμα και συχνά με άμεση επίδραση σε χρήσεις γης, σε περιβαλλοντικούς περιορισμούς και σε οικονομικά συμφέροντα μεγάλης κλίμακας. Παράλληλα καταχωρίστηκαν περίπου χίλιες πεντακόσιες καταγγελίες για αυθαίρετες κατασκευές. Σημαντικό τμήμα αυτών έχει χρεωθεί σε υπαλλήλους που βρίσκονται υπό ποινικό και πειθαρχικό έλεγχο με περίπου τις μισές υποθέσεις σε έναν υπάλληλο και περίπου τριακόσιες σε δεύτερο γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο θεσμικού ελλείμματος αξιοπιστίας και απαιτεί αυστηρή επαναξιολόγηση.
Εστίαση σε διαδικασίες υψηλού ρίσκου
Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας επιδιώκει να διαπιστώσει αν οι προεγκρίσεις και οι βεβαιώσεις όρων δόμησης κινούνται εντός νόμιμων προθεσμιών και με πλήρη δικαιολογητικά. Ζητούνται αριθμοί υποθέσεων, η ακριβής αλληλουχία ενεργειών, αιτιολόγηση καθυστερήσεων και αποτύπωση τυχόν μεταβολών του αντικειμένου μιας αίτησης κατά την πορεία της. Στο πεδίο των αυθαιρέτων απαιτείται πλήρες ιστορικό ανά υπόθεση με τιμές ζώνης, δεσμεύσεις από υπηρεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς όπου υπάρχουν, χρονολόγιο αυτοψιών, εκθέσεις επιβολής προστίμων και στοιχεία εισπραξιμότητας. Οι ανασυστάσεις φακέλων οικοδομικών αδειών λειτουργούν ως κρίσιμος δείκτης θεσμικής μνήμης. Έχουν ήδη εντοπισθεί τριάντα επτά αιτήσεις και ζητούνται όλες οι αποφάσεις σε ηλεκτρονική μορφή μαζί με μεταδεδομένα ώστε να φανεί αν εφαρμόστηκε ενιαία μεθοδολογία και αν αποκλείστηκαν πρακτικές που αλλοιώνουν εκ των υστέρων το περιεχόμενο ενός φακέλου.
Στο σκέλος της οργανωτικής εικόνας ζητείται πλήρης αποτύπωση του προσωπικού, των μετακινήσεων, της εσωτερικής διάρθρωσης και της κατανομής αρμοδιοτήτων από την έναρξη της περιόδου ελέγχου έως σήμερα.
Η σκιά του σκανδάλου και το αποτύπωμα στην εμπιστοσύνη
Το πολύκροτο σκάνδαλο που απασχόλησε τη Ρόδο την προηγούμενη περίοδο άφησε βαριά σκιά στη διοικητική εικόνα. Η ανάδειξη κυκλώματος με εμπλοκή υπηρεσιακών παραγόντων και ιδιωτών τεχνικών επαγγελματιών περιέγραψε ένα μοντέλο παρακάμψεων με οικονομικό όφελος. Στον πυρήνα του μηχανισμού καταγράφονταν υποδοχή αιτημάτων χωρίς τήρηση προθεσμιών, αξιολόγηση φακέλων με ελλείψεις, έκδοση πράξεων με παραλείψεις ή ανακριβή στοιχεία. Οι διώξεις που ακολούθησαν έφεραν στο προσκήνιο επτά βασικούς κατηγορουμένους.
Οι 7 βασικοί κατηγορούμενοι είναι δημόσιοι υπάλληλοι και μηχανικοί, ενώ ακόμη 21 άτομα πρόκειται να απολογηθούν σε δεύτερο χρόνο.
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά:
34 διακριτές υποθέσεις, εκατοντάδες σελίδες καταγραφών, δεκάδες περιπτώσεις δωροδοκίας, κατάχρησης εξουσίας και πλαστογραφίας, που δείχνουν ένα οργανωμένο δίκτυο με συγκεκριμένους ρόλους και μακροχρόνια δράση.
Οι κύριοι κατηγορούμενοι και οι ιδιότητές τους:
• Γυναίκα, 48 ετών: Προϊσταμένη του Τμήματος Έκδοσης Οικοδομικών Αδειών
• Άνδρας, 55 ετών: Προϊστάμενος Τμήματος Ελέγχου Κατασκευών
• Άνδρας, 56 ετών: Αναπληρωτής διευθυντής Υπηρεσίας Δόμησης
• Άνδρας, 65 ετών: Υπάλληλος της Υπηρεσίας
• Άνδρας, 54 ετών: Υπάλληλος της Υπηρεσίας
• Γυναίκα, 48 ετών: Ιδιώτης πολιτικός μηχανικός
• Άνδρας, 68 ετών: Ιδιώτης αρχιτέκτονας-μηχανικός
Οι επιπλέον 21 κατηγορούμενοι
Ανάμεσά τους βρίσκονται εργολάβοι, ξενοδόχοι, πολιτικοί μηχανικοί, τεχνικοί και ιδιώτες οι οποίοι –μεμονωμένα ή κατά περίπτωση συνεργαζόμενοι– συμμετείχαν σε δωροδοκίες, ψευδείς βεβαιώσεις και άλλες έκνομες πράξεις.
Δεύτερο μέτωπο ελέγχου με αφετηρία την Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Ρόδου
Την ίδια στιγμή εξελίσσεται έρευνα της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας με βάση νέα παραγγελία προκαταρκτικής εξέτασης.
Στο πλαίσιο της εξέτασης ζητούνται από την Υπηρεσία Δόμησης οι αριθμοί οικοδομικών αδειών μηχανικού, ο οποίος έχει αποβιώσει!!!.
Ζητούνται επίσης αντίγραφα των συγκεκριμένων αδειών και των αντίστοιχων σελίδων από τα βιβλία οικοδομικών αδειών στα οποία έχουν καταχωρηθεί.
Το αίτημα χαρακτηρίζεται κατεπείγον καθώς η έρευνα εστιάζει σε σοβαρές ενδείξεις ότι εκδόθηκαν άδειες προχρονολογημένες καθώς και σε πιθανές παρεμβάσεις στο βιβλίο πρωτοκόλλων αδειών.
Η βαρύτητα του αντικειμένου απαιτεί ταχεία και ακριβή ανταπόκριση με έγγραφα που φέρουν πλήρη στοιχεία αυθεντικότητας και ιχνηλασιμότητας.
Συμπέρασμα με έμφαση στην αποκατάσταση της κανονικότητας
Η Ρόδος χρειάζεται πολεοδομική λειτουργία που εμπνέει εμπιστοσύνη και υπηρετεί ενιαία εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου. Ο τρέχων διπλός έλεγχος δεν είναι ένα τυπικό διαχειριστικό βήμα.
Είναι μια συντονισμένη προσπάθεια να καταγραφούν συστημικά κενά, να αποτραπούν επαναλήψεις πρακτικών που τραυμάτισαν την αξιοπιστία της διοίκησης και να χτιστεί κανονικότητα με σαφείς κανόνες. Η τελική κρίση δεν θα προκύψει μόνο από την εμπρόθεσμη αποστολή φακέλων. Θα αποτυπωθεί στο βάθος των επαληθεύσεων, στη συνοχή των διαδικασιών, στην αντοχή της θεσμικής μνήμης και στην ικανότητα της υπηρεσίας να παράγει πράξεις που στέκουν σε κάθε έλεγχο. Μέχρι τότε η διαδρομή παραμένει αυστηρά τεκμηριωμένη και πλήρως υπό παρακολούθηση από τα αρμόδια όργανα με στόχο την απρόσκοπτη αποκατάσταση της διοικητικής αξιοπιστίας.
