• Θοδωρής Λιβάνιος: «Μόνιμες προσλήψεις στις ΔΕΥΑ και αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας τους – 200 εκ. ευρώ ως επιχορήγηση στις ΔΕΥΑ για εξόφληση των οφειλών»
• Το νέο μοντέλο των ΔΕΥΑ στο μικροσκόπιο των αυτοδιοικητικών • Σωτήρης Βαγιανός: «Να διεκδικήσουμε μέρος από το Τέλος Ανθεκτικότητας»
Η εξυγίανση των ΔΕΥΑ, των δημοτικών επιχειρήσεων, που τα τελευταία χρόνια είναι χρεωμένες εξαιτίας του τεράστιου ενεργειακού κόστους, ήταν στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων της ΕΔΕΥΑ με τον αρμόδιο υπουργό Εσωτερικών κ. Θοδωρή Λιβάνιο.
Ο πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ και δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργης Μαρινάκης, είχε μια ακόμα συνάντηση με τον κ. Λιβάνιο και το επιτελείο του προκειμένου να εξευρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση τόσο ως προς το κομμάτι της εξυγίανσης όσο και στην κατανομή των 200 εκ. ευρώ, χρήματα τα οποία για πρώτη φορά, όπως δεσμεύθηκε ο υπουργός, θα διατεθούν στις ΔΕΥΑ για τον σκοπό αυτό. Ακολούθως είχε συνάντηση με τη ΔΕΗ όπου συζητήθηκαν οι προοπτικές ενός ειδικού τιμολογίου που θα εξυπηρετεί τις ΔΕΥΑ και φυσικά έναν διακανονισμό των οφειλών τους προς τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού.
Όπως εξήγησε, η κατανομή των 200 εκ. ευρώ στις ΔΕΥΑ για να καλύψουν τα ενεργειακά κόστη είναι βασική παράμετρος για την αντιμετώπιση του προβλήματος και την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των δημοτικών επιχειρήσεων που είναι οι πλέον ενεργοβόρες. Κάτι που όπως ανέφερε έχει αντιληφθεί το υπουργείο Εσωτερικών και για αυτό άλλωστε υπάρχει, όπως είπε, και πολύ καλή συνεργασία και συνεννόηση με τον κ. Λιβάνιο και σε ό,τι αφορά στα άρθρα για τις ΔΕΥΑ που για πρώτη φορά περιλαμβάνονται στον Κώδικα της Αυτοδιοίκησης.
Στην χτεσινή, 34η Τακτική Γενική Συνέλευση των μελών της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης (Ε.Δ.Ε.Υ.Α.) που έλαβε χώρα στην Αθήνα (Ξενοδοχείο «Τιτάνια») συμμετείχαν τριακόσιοι (300) περίπου εκπρόσωποι από τις εκατόν είκοσι εννέα (129) Δ.Ε.Υ.Α. της χώρας μας (δήμαρχοι και πρόεδροι Δ.Ε.Υ.Α., καθώς και μέλη των Δ.Σ. των Δ.Ε.Υ.Α. και στελέχη και υπηρεσιακοί παράγοντες των επιχειρήσεων).
Λιβάνιος: Ειδικό κεφάλαιο της Τ.Α. οι ΔΕΥΑ
Σύμφωνα με τα όσα είπε ο Θοδωρής Λιβάνιος από το βήμα του ετήσιου τακτικού συνεδρίου της ΚΕΔΕ στην Αλεξανδρούπολη, ο Νέος Κώδικας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης περιλαμβάνει ειδικό κεφάλαιο για τις Δ.Ε.Υ.Α. που θα έχει στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας των επιχειρήσεων ώστε να είναι σύγχρονες, βιώσιμες και ανθεκτικές.
Ωστόσο, όπως έχει κατ’ επανάληψη επισημανθεί, «αγκάθι» στην αναβάθμιση των Δ.Ε.Υ.Α. παραμένει το υψηλό ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων, καθώς και τα σοβαρά εμπόδια στην επίτευξη της ενεργειακής τους αυτάρκειας. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, η Ένωση των εταιρειών έχει προτείνει στο ΥΠΕΝ να συγκροτηθεί Ενεργειακή Κοινότητα αποκλειστικά για τις Δ.Ε.Υ.Α. εντός του Προγράμματος «Απόλλων» και ζητά να ανοίξει ο διάλογος με τη ΔΕΗ για ειδικό τιμολόγιο για τις Δ.Ε.Υ.Α. προσαρμοσμένο στο προφίλ και τις ανάγκες τους.
Μιλώντας ο κ. Λιβάνιος, υπογράμμισε: «Όλοι μαζί, πρέπει να αλλάξουμε… πίστα για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα με τις Δ.Ε.Υ.Α. Οι Δ.Ε.Υ.Α. έχουν ένα υβριδικό καθεστώς. Είχε τα καλά και τα κακά του δημοσίου αλλά και του ιδιωτικού τομέα με αποτέλεσμα να βρίσκουμε συνεχώς μπροστά μας πολλά προβλήματα. Με αφορμή τον νέο Κώδικα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προσπαθήσαμε να αλλάξουμε, να οριοθετήσουμε τις Δ.Ε.Υ.Α. με το κεντρικό κράτος. Υπάρχει ειλικρινής πρόθεση για να λύσουμε προβλήματα και φτάσαμε να φτιάξουμε έναν Κώδικα για τις Δ.Ε.Υ.Α. με στόχο να “θεραπεύσουμε” και διάφορα παράλογα που συμβαίνουν σε πολλούς δήμους» και μίλησε για τους τοπικούς συνδέσμους που όπως είπε, είναι καλύτερο να ενταχθούν σε μια Δ.Ε.Υ.Α. παρά να μείνουν ως έχουν.
Ανακοίνωσε ακόμη ότι θα ανοίξει ένας νέος κύκλος προσλήψεων μόνιμου χαρακτήρα (εφόσον έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα) για να βοηθηθεί η λειτουργία των Δ.Ε.Υ.Α. «Να κάνετε όλοι σας αιτήματα για μόνιμες προσλήψεις όλων των ειδικοτήτων. Θα προσπαθήσουμε να το κάνουμε μαζί με το ΑΣΕΠ να ξεπεράσουμε τις αγκυλώσεις όπως σε κάποιες περιοχές, και να αναζητηθούν λύσεις όπως π.χ. στο θέμα της εντοπιότητας (για εργάτες, μηχανικούς κ.λπ.) Οι διαγωνισμοί θα τρέξουν άμεσα ώστε να πάνε οι υπάλληλοι στις θέσεις τους. Όλοι πρέπει να έχουν διαχειριστική επάρκεια με στελεχωμένες τεχνικές υπηρεσίες…» -ανέφερε.
Ο ίδιος, ανακοίνωσε την αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των Δ.Ε.Υ.Α. με το νέο έτος, με διανομή αρμοδιοτήτων (όπως π.χ. στους διευθυντές) ενώ δίδεται η δυνατότητα ρυθμίσεων για οφειλές προς το κράτος.
«Για τα δάνεια θα δοθεί δυνατότητα από τις τράπεζες με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους. Επίσης, δίνεται δυνατότητα συμψηφισμών ανάμεσα στις Δ.Ε.Υ.Α. και τους δήμους (χωρίς φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα) ενώ, θα ρυθμιστούν οι οφειλές στους παρόχους ενέργειας που ξεπερνούν το 1 δις ευρώ» λέγοντας πως θα δοθούν 200 εκ. ευρώ ως επιχορήγηση στις Δ.Ε.Υ.Α. για εξόφληση των οφειλών. Στόχος είναι να κλείσει το κομμάτι με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τους παρόχους ενέργειας. Δίνουμε την δυνατότητα με εναλλακτικές να προχωρήσει αυτό.
Ο υπιουργός Εξωτερικών εξήγγειλε και άλλες αλλαγές, που θα περιλαμβάνονται στον νέο Κώδικα Τ.Α. «Έχουμε μπροστά μας, πολλή δουλειά να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις των επομένων ετών» και απηύθυνε έκκληση για συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ αφού έχει την τεχνογνωσία αλλά και με το ΥΠΕΣ.
Ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΡ κ. Σωτήρης Βαγιανός
Στην τοποθέτηση του, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΡ κ. Σωτήρης Βαγιανός, επεσήμανε μεταξύ άλλων τα εξής:
«Είμαι νέος αυτοδιοικητικός και ασχολούμαι ενεργά από το 2024, σε ένα δύσκολο “μαγαζί” όπως η ΔΕΥΑ Ρόδου που αριθμεί 542 γεωτρήσεις, 12 βιολογικούς και 1537 χλμ εδαφική αρμοδιότητα. Και όλα αυτά, με 147 άτομα προσωπικό. Ως εργαλείο είσπραξης και σχεδιασμού, θεωρώ ότι θα πρέπει να θεσμοθετηθεί μία ξεχωριστή ενημερότητα. Θα πρέπει να δίνουμε ενημερότητες μη οφειλής, σε έναν επενδυτή που έρχεται να κάνει ένα έργο π.χ. ύψους 200 εκ. ευρώ και χρωστάει στη ΔΕΥΑ, ένα εκατομμύριο. Χωρίς να είναι ενήμερος στα νομικά πρόσωπα του κάθε δήμου, δεν μπορεί να προχωρήσει καμία διαδικασία. είναι ένα εργαλείο, που θα βοηθήσει την εισπραξιμότητα, αλλά και θα βοηθήσει στην καλύτερη λειτουργία των δήμων και των ΔΕΥΑ. Καθημερινά, είμαστε αντιμέτωποι με δεκάδες αιτήματα ανθρώπων που μας ζητούν νερό σε διάφορες δύσβατες περιοχές, όπου εμείς δεν μπορούμε να δώσουμε και γινόμαστε δέκτες παραπόνων –ενώ δεν είναι δική μας αρμοδιότητα. Ένα ακόμη σημαντικό θέμα που πρέπει να εξεταστεί είναι οι αδειοδοτήσεις των γεωτρήσεων από ιδιώτες. Η ΔΕΥΑΡ έχει 542 γεωτρήσεις και όλο το υπόλοιπο νησί της Ρόδου (ξενοδόχοι και αγρότες) έχουν 1.400. ποιος ελέγχει την επάρκεια του υδροφόρου ορίζοντα; Ποιος είναι ο επίσημος διαχειριστής που μπορεί να γνωρίζει τι γίνεται; Μιλάω για 1400 ιδιωτικές γεωτρήσεις με άγνωστες τις ποσότητες του νερού που αντλούνται. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση που υποτίθεται ότι έχει την αρμοδιότητα, δεν διαθέτει το απαραίτητο προσωπικό, ούτε το θεσμικό πλαίσιο ώστε να παρακολουθήσει αυτή την διαδικασία. Κλείνοντας, να μιλήσω για τη νησιωτικότητα.
Εμείς στα Δωδεκάνησα, δεν είμαστε διασυνδεδεμένοι. Και ο ενεργειακός μας χώρος, μας απαγορεύει τα πάντα. Δεν μπορούμε να ανεξαρτητοποιήσουμε τις ΔΕΥΑ, κι αυτό γιατί χρειαζόμαστε πόρους. Π.χ. για όλες μας τις υποδομές, χρειαζόμαστε 30 εκ. ευρώ ενώ πληρώνουμε στη ΔΕΗ 10 εκ. ευρώ, τον χρόνο. Θα άξιζε τον κόπο μια επένδυση για αυτονομία, ώστε να είμαστε ανεξάρτητοι. Ακόμη και το net billing θα μπορούσε να μας βοηθήσει* αλλά στα νησιά δεν μπορεί να εφαρμοστεί (σε όσα δεν είναι διασυνδεδεμένα). Ενώ μπορούν να γίνουν επενδύσεις, δεν μας δίνεται η δυνατότητα και αναγκαζόμαστε να πληρώνουμε τιμολόγια που δεν μας αναλογούν.
Έθεσα ένα ζήτημα ως προς τα ενεργειακά προγράμματα αναβάθμισης των αντλιών. Μόνον η ΔΕΥΑΡ έχει 11 εκ. ευρώ για τέτοια συστήματα, που θα μειώσει ένα 15% χωρίς εγγύηση σταθερότητας της τιμής –ενώ αυξάνονται τα τιμολόγια της ΔΕΗ. Για τις διασυνδεδεμένες περιοχές και δη τις νησιωτικές, πρέπει να δούμε πώς θα μπορέσουν να καλύψουν τις ανάγκες τους με άλλους τρόπους.
Για τον ΦΠΑ…. η Ρόδος εξαιρέθηκε, δεν πληρώνονται τα Μεταφορικά Ισοδύναμα κ.λπ. οπότε η επιβάρυνση στα κόστη μεταφοράς είναι τεράστια και δεν υπάρχουν σε άλλα μέρη της χώρας.
Κλείνοντας, να ζητήσω να διεκδικήσουμε ένα θεσμοθετημένο ποσοστό από το Τέλος Ανθεκτικότητας, διότι στις φυσικές καταστροφές η μεγαλύτερη ζημιά που γίνεται είναι στις υποδομές μας. Εμείς στην Ρόδο, είχαμε 54 εκ. ευρώ ζημιές και χρηματοδοτήσαμε από ίδιους πόρους, 22 εκ. ευρώ –χωρίς καμία βοήθεια. Πήραμε μόλις 3 εκ. ευρώ σαν επιχορήγηση, ενώ η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, για δύο ποτάμια πήρε 36 εκ. ευρώ. Θεωρώ ότι οι κύριες υποδομές της χώρας βρίσκονται στην ύδρευση και στην αποχέτευση (αρμοδιότητάς μας) οπότε πρέπει να προβλεφθεί ειδικό κονδύλι για τις ΔΕΥΑ».
*Τα φωτοβολταϊκά net billing είναι συστήματα ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού με δυνατότητα αποζημίωσης της πλεονάζουσας ενέργειας (με τιμές Χρηματιστηρίου Ενέργειας). Όπως σε ένα φωτοβολταϊκό αυτοπαραγωγής (net metering) έτσι και στο σχήμα του net billing ο καταναλωτής μπορεί να εγκαταστήσει ένα φωτοβολταϊκό (στο κτήριό του ή απομακρυσμένα με virtual net billing μόνο) το οποίο θα τροφοδοτεί τις ηλεκτρικές του ανάγκες κατά τις ώρες ηλιοφάνειας (όταν δεν υπάρχει ηλιοφάνεια μπορεί να τροφοδοτήσει το φορτίο και με βοήθεια μπαταριών).
