• Οι καταγγελίες προέρχονται από εργαζόμενους σε καφέ, ταχυφαγεία, ιδιωτικές εταιρείες και καταστήματα που δραστηριοποιούνται όλο τον χρόνο
Σημαντική αύξηση καταγγελιών για πιέσεις, εκβιασμούς, ψυχολογικό πόλεμο και αιφνιδιαστικές αλλαγές εργασιακών όρων καταγράφει το Εργατικό Κέντρο Ρόδου, με το πρόβλημα να αφορά ευρύ φάσμα ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΚΡ, Παναγιώτη Εγγλέζο, με την ολοκλήρωση της τουριστικής περιόδου οι αναφορές προέρχονται από καφέ, ταχυφαγεία, ιδιωτικές εταιρείες και καταστήματα που δραστηριοποιούνται ωστόσο όλο τον χρόνο, με κοινό σημείο τις πρακτικές πίεσης προς εργαζόμενους που έχουν πολυετή παρουσία στα ίδια πόστα.
Οι καταγγελίες αφορούν κυρίως υποχρεωτικές αλλαγές ωραρίου, οδηγίες για άμεση προσαρμογή σε νέα βάρδια και προφορικές εντολές που δεν συνοδεύονται από καμία επίσημη ενημέρωση.
Εργαζόμενοι αναφέρουν ότι όταν ζητούν εξηγήσεις, ακούνε πως «η δουλειά έχει μειωθεί» ή ότι «αυτές είναι πλέον οι ανάγκες της επιχείρησης». Όσοι εκφράζουν αντίρρηση, περιγράφουν ότι τους τίθεται ουσιαστικά θέμα παραίτησης.
Το Εργατικό Κέντρο σημειώνει ότι πρόκειται για εργαζόμενους με σταθερή παρουσία δύο και τριών ετών, οι οποίοι δεν είχαν αντιμετωπίσει αντίστοιχες πιέσεις σε προηγούμενες περιόδους. Όπως μεταφέρουν οι ίδιοι, οι εντάσεις άρχισαν να εμφανίζονται χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια ένδειξη ότι επίκειται αλλαγή εργασιακού καθεστώτος. Η εικόνα αυτή ενισχύεται από το πλήθος των καταγγελιών που συγκεντρώνονται μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα.
Ένα από τα περιστατικά που περιγράφει το ΕΚΡ αφορά εργαζόμενο σε μικρή επιχείρηση παροχής υπηρεσιών, ο οποίος ενημερώθηκε ότι το ωράριό του αλλάζει μέσα στην ίδια μέρα. Μετά την παρέμβαση του Κέντρου, ο εργοδότης επικαλέστηκε διάφορες δικαιολογίες για την ανάγκη «αναδιοργάνωσης», χωρίς όμως να παρουσιάσει τεκμηρίωση ή να δώσει σαφή απάντηση για τους λόγους της αλλαγής. Το μοτίβο αυτό, σύμφωνα με τα στοιχεία που καταγράφονται, εμφανίζεται σε πολλές από τις πρόσφατες υποθέσεις.
Οι εργαζόμενοι αναφέρουν ότι οι αλλαγές παρουσιάζονται ως δεδομένες, χωρίς οποιαδήποτε διαδικασία συναίνεσης. Κάποιοι ενημερώνονται τελευταία στιγμή ότι η βάρδιά τους μεταφέρεται σε διαφορετική ώρα αλλάζοντας όλο τον προγραμματισμό της καθημερινότητάς τους. Άλλοι καλούνται να εργαστούν με μειωμένες ώρες ή σε διαφορετικό πόστο. Η έλλειψη επίσημων εγγράφων και η απουσία διαλόγου δημιουργούν συνθήκες ανασφάλειας και δυσπιστίας.
Το Εργατικό Κέντρο Ρόδου υπενθυμίζει ότι η αλλαγή ωραρίου δεν μπορεί να γίνει μονομερώς, εκτός από συγκεκριμένες περιπτώσεις που προβλέπει ο νόμος. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται ενημέρωση του εργαζομένου και σαφής αιτιολόγηση. Αντίστοιχα, η παραίτηση πρέπει να είναι απολύτως εθελοντική. Οποιαδήποτε πίεση προς αυτή την κατεύθυνση καταγράφεται ως καταχρηστική πρακτική και μπορεί να οδηγήσει σε κυρώσεις.
Η εικόνα που σχηματίζει το ΕΚΡ είναι ότι οι εργοδότες επικαλούνται συχνά μείωση της δουλειάς, χωρίς όμως να το τεκμηριώνουν. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι δηλώνουν ότι η επιχείρηση λειτουργούσε κανονικά το προηγούμενο διάστημα και ότι δεν υπήρξε κάποια επίσημη ενημέρωση για αλλαγή των αναγκών. Η ξαφνική μεταβολή των όρων θεωρείται από τους ίδιους ως προσπάθεια να αποφευχθούν οι υποχρεώσεις που αναλαμβάνει μια επιχείρηση όταν προχωρά σε απόλυση.
Το Εργατικό Κέντρο αναλαμβάνει ρόλο μεσολαβητή, καλώντας εργοδότες και εργαζόμενους σε διάλογο. Στόχος είναι να εξηγηθούν οι υποχρεώσεις κάθε πλευράς και να μειωθούν οι εντάσεις πριν η υπόθεση οδηγηθεί στην Επιθεώρηση Εργασίας. Παρά τις παρεμβάσεις, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η κατάσταση δεν ομαλοποιείται, καθώς ο εργοδότης επιμένει στις αλλαγές χωρίς να δίνει απαντήσεις.
Στελέχη του Κέντρου επισημαίνουν ότι η συσσώρευση τόσων καταγγελιών μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα δείχνει τάση που δεν περιορίζεται σε μεμονωμένες επιχειρήσεις και δεν αποκλείεται να λάβει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις. Το πρόβλημα εμφανίζεται σε διάφορους κλάδους και μεγέθη εταιρειών, με κοινή παράμετρο την πίεση προς εργαζόμενους να αποδεχθούν αλλαγές χωρίς ενημέρωση. Η πρακτική αυτή καταγράφεται ως ανησυχητικό φαινόμενο που δημιουργεί πλήγμα στις εργασιακές σχέσεις.
Η νομοθεσία προβλέπει ότι οι τροποποιήσεις όρων εργασίας απαιτούν συναίνεση και ότι κάθε επιχείρηση οφείλει να τηρεί σαφή και σταθερή διαδικασία. Η απλή επίκληση της «μειωμένης δουλειάς» δεν θεωρείται τεκμηρίωση. Ο εργαζόμενος δεν υποχρεούται να δεχθεί αλλαγές που δεν προκύπτουν από τη σύμβασή του και δεν μπορεί να πιεστεί να παραιτηθεί, ακόμη και με έμμεσους τρόπους.
Το Εργατικό Κέντρο συνεχίζει να συλλέγει στοιχεία, με στόχο να αποτυπώσει με ακρίβεια το μέγεθος του προβλήματος και να αναδείξει τις συνθήκες που επικρατούν σε επιχειρήσεις όπου οι εργασιακές ρυθμίσεις συχνά βασίζονται σε προφορικές συμφωνίες. Η εικόνα που διαμορφώνεται είναι ότι οι πρακτικές αυτές δεν αφορούν μεμονωμένα περιστατικά αλλά ένα ευρύτερο ζήτημα που απαιτεί προσοχή.
