Σοβαρές παραβάσεις περιβαλλοντικής νομοθεσίας
Ένα από τα μεγαλύτερα διοικητικά πρόστιμα που έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια σε δημοτική επιχείρηση στην Ελλάδα, ύψους 594.446,40 ευρώ, επέβαλε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Ρόδου (ΔΕΥΑΡ), κατόπιν ενδελεχούς ελέγχου του Σώματος Επιθεωρητών Περιβάλλοντος. Αιτία, η σοβαρότατη και συνεχής περιβαλλοντική υποβάθμιση που διαπιστώθηκε στην εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων στην περιοχή Βόδι, εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Ρόδου.
Πρωτοφανείς παραβάσεις και καταρρέουσα υποδομή
Οι ελεγκτές διαπίστωσαν σωρευμένες παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, οι οποίες υπονομεύουν σοβαρά τη δημόσια υγεία, την περιβαλλοντική ισορροπία και την ποιότητα ζωής στην περιοχή.
Το πρόστιμο κατανέμεται σε οκτώ σοβαρές παραβάσεις:
1. Παράνομη διαχείριση στερεών και επικίνδυνων αποβλήτων, χωρίς τα προβλεπόμενα παραστατικά διάθεσης, με μεταφορά σε μη αδειοδοτημένους χώρους.
2. Έλλειψη βασικών υποδομών περιορισμού θορύβου και οσμών στις δεξαμενές βιολογικής επεξεργασίας.
3. Μη ορθή λειτουργία χλωρίωσης των επεξεργασμένων λυμάτων, με αποτέλεσμα την ανεπαρκή απολύμανσή τους.
4. Έλλειψη σήμανσης και πλωτών σημαντήρων στον υποθαλάσσιο αγωγό.
5. Μη καταγραφή ή παρακολούθηση των επιπέδων θορύβου στους χώρους εργασίας και ατελής δεντροφύτευση προς το θαλάσσιο μέτωπο.
6. Απουσία σταθερού συστήματος παρακολούθησης της ποιότητας των νερών στις ακτές και το θαλάσσιο περιβάλλον πέριξ του διαχυτήρα.
7. Μη σύννομη αποθήκευση λυματολάσπης σε κλίνες ξήρανσης χωρίς τις απαιτούμενες προδιαγραφές.
8. Μη παρακολούθηση των ρυπαντικών φορτίων στην έξοδο των λυμάτων πριν την εκβολή στη θάλασσα.
Η συνολική εικόνα είναι μιας υποδομής που φέρει σημάδια εγκατάλειψης, με σαφή ανεπάρκεια τεχνογνωσίας, προσωπικού και συντονισμού. Ο ίδιος ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΡ κ. Σωτήρης Βαγιανός, είχε δηλώσει εξάλλου ότι «η εγκατάσταση λειτουργεί μόλις στο 5% της δυναμικότητάς της».
Η έκθεση αυτοψίας κάνει λόγο για:
• Έκλυση οσμών χωρίς πρόβλεψη για συστήματα απόσμησης,
• Θορυβώδεις μονάδες χωρίς σιγαστήρες,
• Έλλειψη ελέγχων στα θαλάσσια ύδατα,
• Ανεπεξέργαστα λύματα που καταλήγουν στο θαλάσσιο περιβάλλον χωρίς διασφάλιση των παραμέτρων ασφαλείας.
Πολιτική διαμάχη και θεσμικό μπρα-ντε-φερ
Το ζήτημα είχε πυροδοτήσει έντονη πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ της ΔΕΥΑΡ και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Ο Περιφερειάρχης κ. Γιώργος Χατζημάρκος κατηγόρησε τη δημοτική επιχείρηση για εγκληματική αμέλεια και υποστήριξε ότι, ακόμα κι αν υπήρχε αγωγός, τα λύματα θα κατέληγαν ανεπεξέργαστα στη θάλασσα.
Ο κ. Βαγιανός, σε δημόσιες δηλώσεις του, απάντησε μετωπικά: «Οι συνεργάτες του Περιφερειάρχη πιθανώς δεν τον ενημέρωσαν σωστά. Δεν νοείται ο πρώτος πολίτης του Νοτίου Αιγαίου να αγνοεί την κατάσταση». Προσέθεσε ότι η ΔΕΥΑΡ βρίσκεται σε διαρκή θέση άμυνας, παρά τις συνεχείς προσπάθειες να διορθωθούν χρόνιες παθογένειες και να εξασφαλιστεί χρηματοδότηση.
Χρόνιες παθογένειες, έλλειψη πόρων και υποστελέχωση
Η διοίκηση της ΔΕΥΑΡ υποστηρίζει ότι η επιχείρηση λειτουργεί με μόλις 100 υπαλλήλους αντί για 360. Η έλλειψη προσωπικού έχει άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινή λειτουργία, στη συντήρηση και στους ελέγχους. Παρά τις εκκλήσεις για προσλήψεις και ενίσχυση, η επιχείρηση δεν έχει λάβει ουσιαστική βοήθεια από κανέναν αυτοδιοικητικό φορέα πέρα από τις μελέτες για τη Λάρδο και τα Κολύμπια.
Ο κ. Βαγιανός σημείωσε με νόημα: «Η Ρόδος αποδίδει τεράστια ποσά στο κράτος. Δεν γίνεται να μην έχουμε στοιχειώδεις υποδομές. Πρέπει να διεκδικήσουμε ενωμένοι».
Οικολογικός κίνδυνος και τουριστική φθορά
Η περιβαλλοντική κατάρρευση στο Βόδι δεν είναι απλώς ένα διοικητικό πρόβλημα. Είναι εν δυνάμει οικολογική καταστροφή που υπονομεύει την τουριστική εικόνα της Ρόδου και την εμπιστοσύνη πολιτών και επιχειρηματιών.
Η έκθεση του ΥΠΕΝ επισημαίνει ότι:
• Δεν υπάρχουν ενδείξεις συμμόρφωσης της ΔΕΥΑΡ μετά τους αρχικούς ελέγχους.
• Τα συστήματα παρακολούθησης είναι ανεπαρκή ή ανύπαρκτα.
• Υπάρχει αρνητικό ιστορικό δεκαετίας στη συμμόρφωση με την περιβαλλοντική νομοθεσία.
Η απόφαση επιβολής προστίμου δεν αναιρείται με διορθωτικές κινήσεις – αλλά ορίζει υποχρεωτικό πλάνο δράσης που πρέπει να εφαρμοστεί παράλληλα με την πληρωμή.
Το πρόστιμο αυτό αποτελεί καμπανάκι αφύπνισης για τη Ρόδο. Δεν αρκεί η διαχείριση κρίσεων ή η ανταλλαγή δηλώσεων.
Η Ρόδος δεν αντέχει άλλα “Βόδια”. Η τουριστική βιωσιμότητα και η ποιότητα ζωής των κατοίκων της δεν μπορούν να τίθενται σε δεύτερη μοίρα. Αν οι αρμόδιοι δεν συνεννοηθούν, το επόμενο “πρόστιμο” δεν θα είναι λογιστικό – αλλά περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό.
