Με τα γιορτινά της έχει «ντυθεί» και επισήμως η αγορά, καθώς ο Δεκέμβριος προχωρά και λίγες μόλις μέρες μας χωρίζουν από τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Υπό το βάρος σημαντικότατων προκλήσεων που ναρκοθετούν την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα χιλιάδων επιχειρήσεων, ο κλάδος του λιανικού εμπορίου ποντάρει πολλά στον εορταστικό τζίρο, προσβλέποντας σε μια σημαντική ανάσα ρευστότητας στα ταμεία του.
Με όχημα τη βελτίωση της ψυχολογίας λόγω των εορτών, ο εμπορικός κόσμος της χώρας προσδοκά για το επόμενο διάστημα γεμάτα καταστήματα και καταναλωτές με… διάθεση να ψωνίσουν, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι η αγοραστική τους δύναμη έχει μειωθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια, καθώς οι ισχυρότατες πληθωριστικές πιέσεις «ροκάνισαν» το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
Δεδομένων δε και των «χαμηλών πτήσεων» που καταγράφηκαν κατά την εφετινή Black Friday, γίνεται αντιληπτό ότι οι πωλήσεις των επιχειρήσεων μέσα στις επόμενες 15-20 ημέρες θεωρούνται από τους επιχειρηματίες του χώρου «βαρόμετρο» για το συνολικό κλείσιμο του 2025. «Είναι αλήθεια ότι οι επιδόσεις του λιανικού εμπορίου στη Black Friday δεν ήταν οι αναμενόμενες. Ο κλάδος δεν πήγε καλά και αυτό καθιστά ακόμη πιο δύσκολο τον στόχο για την κάλυψη της υστέρησης των 750 εκατ. ευρώ που καταγράφηκαν τους πρώτους εννέα μήνες του 2025 σε σχέση με πέρυσι», σχολίαζε πρόσφατα, μιλώντας στο insider.gr, o πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιώς, Θεόδωρος Καπράλος.
Υπενθυμίζεται εδώ ότι με βάση τα στοιχεία της ΕΣΕΕ, στο τέταρτο τρίμηνο του 2024 ο κύκλος εργασιών για το λιανικό εμπόριο -εκτός τροφίμων, οχημάτων, καυσίμων-διαμορφώθηκε σε 7,4 δισ. ευρώ. Με βάση τη μέχρι τώρα εξέλιξη του εν λόγω τζίρου, ο κύκλος εργασιών για το τελευταίο τρίμηνο του 2025 θα πρέπει να ανέλθει σε τουλάχιστον 8,2 δισ. ευρώ, ήτοι μια αύξηση της τάξης του 10%, ώστε οι επιχειρήσεις να καλύψουν το αυξημένο λειτουργικό κόστος και να εξασφαλίσουν, βραχυπρόθεσμα, τη βιωσιμότητά τους.
Τα εμπορικά καταστήματα λειτουργούν άλλωστε εδώ και καιρό σε ένα περιβάλλον αυξημένων πιέσεων. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων βρίσκεται αντιμέτωπη με μείωση της ζήτησης και άρα με υποχώρηση του κύκλου εργασιών και της ρευστότητάς τους. Μεγάλο «αγκάθι» παραμένει η αύξηση του λειτουργικού κόστους, η οποία αντανακλάται στα υπέρογκα μισθώματα, το αυξημένο κόστος ενέργειας, καθώς και σε σημαντικές μισθολογικές επιβαρύνσεις.
Η «ακτινογραφία» του σύγχρονου καταναλωτή
Όπως επιβεβαιώνεται από τη νέα, πέμπτη έκδοση της έρευνας της EY Ελλάδος, EY Future Consumer Index Ελλάδα 2025, ο παρατεταμένος πληθωρισμός και η παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα εξακολουθούν να επηρεάζουν τους Έλληνες καταναλωτές. Ωστόσο, η έρευνα καταγράφει κάποια σημάδια υποχώρησης των ανησυχιών και αποσυμπίεσης της κατανάλωσης. Οι ανησυχίες για το αυξημένο κόστος ζωής (64%) και τα προσωπικά οικονομικά (56%) παραμένουν κυρίαρχες, αλλά σε υποχώρηση σε σχέση με πέρυσι (69% και 63%, αντίστοιχα). Υποχωρούν, επίσης, για πρώτη φορά εφέτος, δείκτες που αποτυπώνουν τον αντίκτυπο της οικονομικής πίεσης στην κατανάλωση, όπως η δυσκολία στις αγορές από το αυξανόμενο κόστος (51% από 59% το 2024), η αγορά μόνο των απαραίτητων (43%, από 50%), και η δυσκολία ανταπόκρισης σε βασικά έξοδα(15% από 21%).
Υψηλά, αλλά μειωμένα σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, ποσοστά των καταναλωτών εξακολουθούν να δηλώνουν ότι θα περιορίσουν τις δαπάνες τους στα περισσότερα είδη κατά το επόμενο τετράμηνο. Την ίδια ώρα, ενισχύεται το ποσοστό των ερωτώμενων που σχεδιάζουν να ξοδέψουν περισσότερα, κυρίως, σε βασικά τρόφιμα και καθημερινή διατροφή, αλλά και είδη προσωπικής φροντίδας.
Ταυτόχρονα, για πρώτη φορά, το ποσοστό των καταναλωτών που εκτιμούν ότι η οικονομική τους κατάσταση θα βελτιωθεί κατά το επόμενο δωδεκάμηνο (27%, από 22% πέρυσι), ξεπερνά το ποσοστό όσων αναμένουν επιδείνωση (25%, από 29%).
Η πολυκαναλική συμπεριφορά των καταναλωτών ενισχύεται, καθώς η παράλληλη χρήση φυσικών καταστημάτων και διαδικτύου διευρύνει τις επιλογές. Η πλειονότητα των καταναλωτών «ψάχνει» πριν αγοράσει και το φυσικό κατάστημα παραμένει κυρίαρχο, ενώ οι πλήρως ψηφιακές αγορές (έρευνα και αγορά αποκλειστικά online) περιορίζονται γύρω στο 10%.
Η καλύτερη τιμή αποτελεί το κυρίαρχο κριτήριο επιλογής εμπορικής επιχείρησης για την πλειοψηφία των καταναλωτών, με τις εκπτώσεις και προσφορές και τη βολική τοποθεσία του καταστήματος να ακολουθούν. Αντίθετα, κατά την επιλογή προϊόντος, ο καταναλωτής φαίνεται να συνυπολογίζει μία σειρά από βασικούς παράγοντες που ορίζουν το «value» της αγοράς: την τιμή, την ποιότητα, αν είναι υγιεινό/κάνει καλό, τη διαθεσιμότητα και το ίδιο το brand.
Όπως και σε όλες τις προηγούμενες εκδόσεις, καταγράφεται αυξημένη η τάση του καταναλωτή να αλλάξει τις μάρκες που αγοράζει. Στην απόφαση αυτή οδηγείται, κυρίως, από την αναζήτηση καλύτερης τιμής. Συγχρόνως, όμως, δηλώνει ανοιχτός στο να δοκιμάσει νέα brands, ότι εντυπωσιάζεται από μια νέα μάρκα και ότι, συχνά, δε βλέπει ουσιαστική διαφορά ποιότητας.
Προκειμένου να αποκομίσουν μεγαλύτερη αξία από τις αγορές τους, οι καταναλωτές επιλέγουν φθηνότερες μάρκες με παρόμοια ποιότητα (43%), αγοράζουν από εκπτωτικά καταστήματα ή σούπερ μάρκετ (41%), αναβάλλουν την αγορά μέχρι να μπουν τα προϊόντα σε προσφορά (37%), και στρέφονται σε προϊόντα private label (36%).
Το 26% των ερωτώμενων, από 37% πέρσι, δηλώνουν ότι αγοράζουν περισσότερο προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, ενώ 70% αγοράζουν, πλέον, επώνυμα προϊόντα μόνο όταν είναι σε έκπτωση ή προσφορά. Την ίδια ώρα, τέσσερις στους πέντε καταναλωτές (79%) έχουν παρατηρήσει ότι κάποια brands έχουν μειώσει το μέγεθος συσκευασίας τους, ενώ οι τιμές τους είναι ίδιες ή υψηλότερες.
Παρά τον κυρίαρχο ρόλο του κριτηρίου της τιμής κατά την επιλογή καταστήματος ή και μάρκας, η εμπειρία της εξυπηρέτησης εξακολουθεί να επηρεάζει σημαντικά τις αποφάσεις του καταναλωτή. 74% δηλώνουν ότι έχουν αλλάξει μάρκα ή κατάστημα λόγω κακής εξυπηρέτησης, ενώ 65% θα σύστηναν μια εταιρεία σε άλλους, κυρίως, με βάση το πόσο καλά εξυπηρετήθηκαν, ανεξάρτητα από την τιμή.
Οι ψηφιακές αγορές και οι διαδικτυακές συναλλαγές έχουν, πλέον, ενσωματωθεί στη ζωή των Ελλήνων καταναλωτών, κυρίως στον χρηματοοικονομικό τομέα και τις τραπεζικές υπηρεσίες (92% συχνή ή περιστασιακή χρήση), και λιγότερο στην εξυπηρέτηση πελατών (80%) και στις online αγορές προϊόντων (74%).
Σε εξέλιξη το εορταστικό ωράριο – Ποιες Κυριακές θα είναι ανοιχτά τα καταστήματα
Η δε αγορά κινείται ήδη σε εορταστικούς ρυθμούς, με το εορταστικό ωράριο των καταστημάτων για το 2025 να έχει ξεκινήσει ήδη από τις 11 Δεκεμβρίου, ενώ τα καταστήματα μπορούν να είναι ανοιχτά τόσο σήμερα 14 Δεκεμβρίου όσο και τις επόμενες δύο Κυριακές.
Πηγή: insider.gr
