Μία μεγάλη αλλαγή στον τρόπο καταβολής των αποζημιώσεων για φυσικές καταστροφές ετοιμάζει το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και ο αρμόδιος υφυπουργός Κώστας Κατσαφάδος σε συνεργασία με τον γενικό γραμματέα Πέτρο Καμπούρη. Σήμερα, ο τρόπος που χορηγούνται οι αποζημιώσεις είναι ίδιος όπως ήταν πολλές δεκαετίες πριν, χωρίς η τεχνολογία να έχει καμία… επιρροή στη διαδικασία.
Κλιμάκια της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής, αφού διενεργήσουν αυτοψίες στα κτίρια τα οποία υπέστησαν ζημιές από σεισμούς, πυρκαγιές και πλημμύρες, χωρίζοντάς τα σε τρεις βασικές κατηγορίες, πράσινα, κίτρινα και κόκκινα, ανάλογα με τη σοβαρότητα της ζημιάς, παραδίδουν τη σκυτάλη στον ιδιώτη μηχανικό, ο οποίος συντάσσει, για λογαριασμό του πληγέντος, φάκελο με τα δικαιολογητικά και την αντίστοιχη μελέτη για την επισκευή του κτιρίου. Ο φάκελος με τη σειρά του κατατίθεται στο πρωτόκολλο της αρμόδιας υπηρεσίας της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών για να προχωρήσει η διαδικασία της έκδοσης άδειας και της καταβολής της αντίστοιχης αποζημίωσης. Σήμερα, η διαδικασία αυτή πηγαίνει αργά, καθώς «κολλάει» σε πολλά σημεία:
• Πρώτον, στις καθυστερήσεις των ίδιων των μηχανικών που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στον μεγάλο όγκο αιτήσεων όπου υπάρχουν μεγάλες καταστροφές.
• Δεύτερον, στις καθυστερήσεις των δήμων που είναι αρμόδιοι να στείλουν την απόφαση της αυτοψίας, αλλά και στους ίδιους τους δικαιούχους που σε πολλές περιπτώσεις δεν καταθέτουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά για να πάρουν αποζημίωση, καθώς σε πολλές περιπτώσεις λείπουν βασικά στοιχεία που πιστοποιούν την ιδιοκτησία και έτσι υπάρχει αδυναμία καθορισμού του δικαιούχου. Αποτέλεσμα, σε πολλές περιπτώσεις οι υποθέσεις να χρονίζουν και τα παράπονα να πολλαπλασιάζονται.
Μία μόνο αυτοψία
Πώς θα λυθούν τα παραπάνω προβλήματα; Το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας έχει έτοιμο ένα νέο νομοσχέδιο που αναμένεται να κατατεθεί στις αρχές του χρόνου, με το οποίο θα επιχειρήσει να βάλει τέλος σε αυτή την παθογένεια των μεγάλων καθυστερήσεων και του γραφειοκρατικού μπερδέματος. Ο πρώτος βασικός στόχος του νομοσχεδίου είναι η μεταβολή του χαρακτήρα της διαδικασίας, δίνοντας έμφαση στην αποζημίωση του πολίτη και όχι στην αποκατάσταση της ζημιάς. Tι σημαίνει αυτό; Σήμερα χρειάζονται συνεχείς αυτοψίες σε κάθε φάση αποκατάστασης, ώστε να δοθούν τα χρήματα ανάλογα πώς προχωράει η αποκατάσταση. Ο στόχος είναι πλέον να γίνεται μία μόνο αυτοψία και τα χρήματα να δίνονται εφάπαξ, όπως θα έκανε μία ασφαλιστική εταιρεία.
Οι πληρωμές θα γίνονται με συγκεκριμένα ποσά ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ για τα στοιχεία των ακινήτων θα αξιοποιηθεί η πλατφόρμα «e-άδειες» του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
Με τον τρόπο αυτό επιδιώκεται να μειωθεί αφενός ο αριθμός των αυτοψιών που υλοποιούνται από την υπηρεσία, αφετέρου ο αριθμός των εγγράφων και δικαιολογητικών που συγκροτούν τον φάκελο που πρέπει να υποβληθεί προς έλεγχο. Αυτό επιτυγχάνεται κυρίως με τη θεσμοθέτηση της διαδικασίας έκδοσης άδειας επισκευής πληγέντων κτιρίων με «εφάπαξ τιμή ανά τ.μ.», με βάση τη σοβαρότητα της ζημιάς που υπέστη το κτίριο και το εμβαδόν του. Ενας μηχανικός θα πηγαίνει και θα κάνει μία γενική αυτοψία. Αν το κτίριο είναι κίτρινο, χωρίς όμως ζημιές στον σκελετό του, τότε θα προχωράει η πληρωμή εφάπαξ βάσει των τετραγωνικών. Σήμερα, η αποζημίωση γίνεται ανά κομμάτι του σπιτιού. Δηλαδή ο μηχανικός κοστολογεί διαφορετικά τα δοκάρια, τους τοίχους και κάθε σημείο που έχει υποστεί ζημιά.
Δυτική Ελλάδα: Τι προκάλεσε τις καταστροφές
Ο δεύτερος και εξίσου βασικός στόχος του νομοσχεδίου είναι η κατάργηση της υποβολής έγχαρτων φακέλων με δικαιολογητικά και μελέτες, αφού η διαδικασία υποβολής και ελέγχου θα διεξάγεται εξ ολοκλήρου ψηφιακά, αξιοποιώντας την πλατφόρμα «e-άδειες» του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ). Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση είναι αποτέλεσμα της στενής συνεργασίας του υπουργείου με το ΤΕΕ όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα και ικανοποιεί επίσης ένα πάγιο αίτημα του τεχνικού κόσμου της χώρας.
Ενίσχυση της διαφάνειας
Με την εν λόγω διαδικασία εξασφαλίζεται η ταχύτητα, καθώς πλέον ο έλεγχος των δικαιολογητικών θα είναι άμεσος και μέσω της διαλειτουργικότητας που προσφέρει η πλατφόρμα: καθώς θα μπορεί να δει το Ε1, το Ε9 και τους τίτλους ιδιοκτησίας θα μειώνεται δραστικά ο χρόνος, αφού δεν θα χρειάζεται διασταύρωση των στοιχείων που θα γίνεται αυτόματα, ενώ ταυτόχρονα ενισχύεται η διαφάνεια, αφού δίνεται η δυνατότητα για πλήρη παρακολούθηση της προόδου της διαδικασίας έκδοσης άδειας και χορήγησης της αποζημίωσης, η οποία παύει πλέον να είναι ένα «μαύρο κουτί».
Απόδειξη του προβλήματος που υπάρχει αποτελούν τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν πρόσφατες και παλαιότερες καταστροφές. Χαρακτηριστική η περίπτωση του σεισμού της 27ης Σεπτεμβρίου 2021 στο Αρκαλοχώρι της Κρήτης. Μια καταστροφή της οποίας η αποκατάσταση παρουσιάζει μεγάλη πολυπλοκότητα, αφού ενώ έχουν αξιολογηθεί ως επισκευάσιμα (πράσινα και κίτρινα) πάνω από 7.500 κτίρια, οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από τους πολίτες αντιστοιχούν σε μόλις 3.000 κτίρια, ενώ οι άδειες που έχουν εκδοθεί μόλις υπερβαίνουν τις 400, αφού για όλες τις άλλες περιπτώσεις παρατηρείται αδυναμία στην υποβολή ακόμη και των ελάχιστων απαιτούμενων δικαιολογητικών, όπως οι τίτλοι ιδιοκτησίας και το σχέδιο κάτοψης του πληγέντος κτιρίου από τον ιδιώτη μηχανικό.
Στην περίπτωση του «Daniel» στη Θεσσαλία, όπου εφαρμόστηκε πιλοτικά η διαδικασία της έκδοσης άδειας επισκευής με την «εφάπαξ τιμή ανά τ.μ.», εκδόθηκαν πάνω από 3.600 άδειες επισκευής τους τελευταίους 15 μήνες, με το συνολικό ποσό αποζημίωσης να ξεπερνάει τα 25 εκατ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι τους τελευταίους περίπου 15 μήνες 20 κτίρια την ημέρα λαμβάνουν αποζημίωση για επισκευές, γεγονός το οποίο αποτελεί σημαντικό ενισχυτικό παράγοντα τόσο της οικονομίας της περιοχής όσο και της ψυχολογίας των κατοίκων.
Πηγή: kathimerini.gr
